શાંત ચૈતન્યસ્વરૂપ તીર્થંકરભગવંતો અને સંતો અનુભવતા આવ્યા છે ને જગતને
કહેતા આવ્યા છે; જે જીવો તે લક્ષમાં લ્યે છે તેઓ ન્યાલ થઈ જાય છે.
ચૈતન્યસ્વરૂપને ચિંતવતાં તેને પર્યાયે–પર્યાયે પરમ આનંદનાં મોતી ઝરે છે.–આવા
અનુભવનું કોઈ અદ્ભુત–અપાર માહાત્મ્ય છે, તે સમ્યગ્દ્રષ્ટિને જ અનુભવગમ્ય છે.
અનુભવ્યું. પછી ‘આ બીજી વસ્તુ હોય તો મને ઠીક’ એવું ક્્યાં રહ્યું? પરદ્રવ્યોથી
સદાય છુટે છૂટો હું તો જ્ઞાયકભાવ છું; જ્ઞાયકભાવરૂપ એવો હું પોતે જ સુખ છું.
મારા સર્વ અર્થની સિદ્ધિ મારામાં જ છે. અન્ય પદાર્થ વડે મારા કોઈ અર્થની
(પ્રયોજની) સિદ્ધિ થતી નથી. આમ અંતરમાં ભેદજ્ઞાનના બળે ધર્મીજીવ પોતામાં
એકલો–એકલો સુખરૂપે પરિણમતો થકો, પોતાથી જ તૃપ્ત–તૃપ્ત વર્તે છે.
આનદરૂપે–સુખરૂપે–શાંતિરૂપે–નિરાકુળ તૃપ્તિરૂપે આત્મા પોતે જ થઈ ગયો;–આવી
અચિંત્યશક્તિવાળો ભગવાન આત્માં જ્યાં પોતાના અનુભવમાં વર્તી રહ્યો છે ત્યાં
હવે બીજા કોઈ ભાવની કે અન્ય પદાર્થની શી જરૂર છે? અહા, આવા અચિંત્ય
આત્માને અનુભવનાર ધર્માત્મા પર્યાયમાં પણ કૃતકૃત્ય થઈ ગયો છે. રાગવગર,
વિકલ્પ વગર, ઈન્દ્રિયો વગર જેને અપાર આનંદનો અનુભવ પોતામાં થયા કરે
એવો ચમત્કારિક ચૈતન્યરત્ન મારો આત્મા પોતે જ છે–એમ હે જીવ! અચિંત્ય
મહિમા લાવીને તારા ચૈતન્યસ્વરૂપને એકવાર અનુભવમાં તો લે. એ અનુભવનો
મહિમા ઘણો ઊંડો છે, ગંભીર છે, એની અંદર તો ભગવાનના સાક્ષાત્ ભેટા થાય
છે, આનંદસહિત મોક્ષનો માર્ગ ત્યાં ઊઘડી જાય છે. જેણે આવા આત્માનો
અનુભવ કર્યો તે ધર્મીજીવ ધન્ય–ધન્ય થઈ ગયો, કૃતકૃત્ય થઈ ગયો.
છે. અને બધાથી પાર પોતાનો એક ચિદાનંદસ્વભાવ,–અનંતા નિજભાવોથી ભરેલો
આત્મા, તેની સર્વ તરફથી પક્કડ કરીને (એટલે કે શ્રદ્ધામાં–જ્ઞાનમાં–અનુભવમાં
લઈને) તેનો જ પરિગ્રહ કર્યો છે; એના સિવાય અન્ય કોઈ ભાવોમાં રંચમાત્ર
માલિકીપણું રહ્યું નથી.