શ્રોતાજનો! તમે પણ તમારા સ્વાનુભપ્રત્યક્ષપ્રમાણ વડે પ્રમાણ કરજો. માત્ર હા પાડીને
અટકશો નહિ પણ પોતાના આત્મામાં સ્વાનુભવ કરજો. સમ્યગ્દર્શન થતાં જ આવું
સ્વાનુભવ–પ્રત્યક્ષપ્રમાણ પોતાને થઈ જાય છે. ત્યાં આત્માના અનુભવમાં પરમ
નિઃશંકતા છે, પરમ તૃપ્તિ છે, પરમ સંતોષ છે; આત્મા પોતે પરમ સુખરૂપે વેદાય છે.
સાક્ષાત્ પરમેશ્વરનો પોતામાં ભેટો થઈ ગયો–પછી અતૃપ્તિ કેવી? પછી બીજાને
પૂછવાનું શું?
સ્વરૂપના ચિંતનથી મને મહાન આનંદ–સુખ–શાંતિ–સમ્યક્ત્વ વગેરે અમૂલ્ય નિધાન
પ્રગટ થયા છે, મારા સર્વ અર્થની સિદ્ધિ મારા સ્વરૂપમાં જ છે, તો હવે બીજા કોઈ
પરિગ્રહથી મારે શું પ્રયોજન છે? અહા, ચૈતન્યતત્ત્વ અગાધ–અચિંત્ય શાંતિના
ભાવોથી ભરેલું પોતામાં અનુભવાયું ત્યાં હવે બહારથી બીજું શું લેવાનું બાકી
રહ્યું? અહા, ચૈતન્યના ચિંતનમાં ધર્મીને જે આનંદ થાય છે તેની શી વાત! (–
રસસ્વાદત સુખ ઊપજે, અનુભવ યાકો નામ.) ધર્મીને અનુભૂતિ થઈ ત્યાં
પંચમરમેષ્ઠી એના ઘરમાં પધાર્યા. પંચપરમેષ્ઠી ભગવંતોને જેવો આનંદ છે તેવા
આનંદના અંકુરા સમ્યગ્દર્શન થતાં જ ધર્મીને પ્રગટ્યા છે...અનાદિના ભડભડતા
સંસારદાવાનળનાં દુઃખોથી છૂટીને ચૈતન્યની કોઈ પરમ શાંતિના વેદનથી તે આત્મા
ઠરી ગયો, તૃપ્ત થયો; એના અનાદિના થાક ઊતરી ગયા, અને મોક્ષસુખનો સ્વાદ
લેવાની શરૂઆત થઈ ગઈ. અહા, આ ચૈતન્યસુખની બીજા બાહ્ય દ્રષ્ટિ જીવોને
ખબર પડે તેમ નથી. એ તો જેણે પોતે એવું સુખ અનુભવ્યું હોય તેને જ તેની
ખબર પડે, અને તે જ અનુમાન વગેરેથી બીજાના અનુભવને ઓળખી શકે.
પોતાના સ્વ–સંવેદન વગર એકલા અનુમાનથી કે એકલા બાહ્યચિહ્નથી કોઈ તે
અતીન્દ્રિય શાતિને ઓળખી શકે નહીં. ધર્મીના અંતરની શાંતિનું વેદન પરમ ગંભીર
છે, વિકલ્પ તેમાં પહોંચી શકે નહીં. આવું પોતાનું અચિંત્યસ્વરૂપ જેણે જાણ્યું–વેદ્યું–
અનુભવ્યું તે જીવ હવે વિકલ્પના કોઈ અંશને પોતાના જ્ઞાનવેદનમાં ભેળવે નહીં;
અનંત શાંતિના વેદનથી ભરેલું જ્ઞાન, તેમાં વિકલ્પ સમાઈ શકે નહીં. વિકલ્પમાં એ