તેનામાં શું કરે? આવું ભિન્નપણાનું ભેદજ્ઞાન કરીને જ્ઞાનભાવરૂપે પરિણમે તેને બંધન
થતું નથી.
અહિંસાદિના શુભભાવ મારું કાર્ય છે અને તે અહિંસાના ભાવ વડે હું પરને બચાવી
શકું છું–એવી બુદ્ધિ તે તો મિથ્યાત્વ છે; ને તે અધર્મ છે, બંધનું જ કારણ છે. અશુભમાં
એકત્વબુદ્ધિ કે શુભમાં એકત્વબુદ્ધિ તે બંને મિથ્યાત્વ જ છે. રાગથી છૂટો પડીને
ભેદજ્ઞાન વડે જ્ઞાનરૂપે જે પરિણમ્યો તે જ્ઞાનીને બંધન થતું નથી. જેને મિથ્યાબુદ્ધિ છે તે
અશુભ કરે કે શુભ,–પણ મિથ્યાત્વથી તે બંધાય જ છે.
મિથ્યાત્વની હિંસાથી હણાતો બચાવીને અહિંસા કર.–આવી વીતરાગી સ્વદયા તે
પરમાર્થ અહિંસા છે, ને આવી અહિંસા તે ધર્મ છે, તે મોક્ષનું કારણ છે.
જ્ઞાનમાં તેનું કર્તૃત્વ નથી; જ્ઞાનભૂમિકામાં ધર્મીજીવ રાગને આવવા દેતો નથી. જીવનો
મિથ્યાભાવ તે બંધનું એક કારણ; ને પરજીવ મરે કે બચે તે બંધનું બીજું કારણ–એમ
બંધના કારણ બે નથી, પણ અજ્ઞાની જીવનો અધ્યવસાન તે એક જ બંધનું કારણ છે.
મિથ્યા જ છે, કેમકે આત્મામાં પરની ક્રિયાનો અભાવ છે. આત્મામાં જે છે જ નહિ તેને
આત્મા કેમ કરે? છતાં મિથ્યાબુદ્ધિથી પરને કરવાનું માને તો તે પોતાને જ અનર્થનું
કારણ છે; પરમાં તો તેનાથી કાંઈ જ થઈ શકતું નથી. આ રીતે અધ્યવસાન પરને માટે
અકિંચિત્કર છે અને પોતાને માટે અનર્થનું–દુઃખનું–બંધનું કારણ છે. માટે તે છોડવા
જેવો છે.