પકવાન્ન મધુર ચૈતન્યરસ તારામાં ભર્યા છે, તેનો સ્વાદ લે. –તે જ અશરીરી થવાની
રીત છે. આ ઉપાયથી જરૂર સિદ્ધ થવાય છે.
શુભરાગ તો મોક્ષકાર્યથી વિમુખ છે; મોક્ષ માટેનું આવશ્યક કાર્ય તો શુદ્ધભાવ જ છે, તે
જ આત્મવશ ભાવ છે. અરે, મોક્ષનું કામ તે કાંઈ રાગવાળું હોય? બીજાને વશ વર્તનારો
તો નોકર કહેવાય; નોકર તે કાંઈ શોભે? જિનમાર્ગ તો સ્વાધીન સ્વવશ ભાવથી જ
શોભે છે, અન્યવશપણું તેમાં શોભતું નથી. સ્વવશ યોગીઓ જ વીતરાગરત્નત્રયવડે
જિનમાર્ગમાં શોભે છે. ચોથાગુણસ્થાને જે સમ્યક્ત્વાદિ શુદ્ધભાવ છે તેટલું તો રાગ
વગરનું સ્વવશપણું છે, તે જિનમાર્ગમાં શોભે છે. રાગવડે જિનમાર્ગમાં શોભા નથી,
વીતરાગભાવવડે જ શોભા છે, તે જ જિનમાર્ગ છે, તે જ મોક્ષનો ઉપાય છે ને તે જ
ધર્માત્માની આવશ્યક ક્રિયા છે.
તે ધર્માત્મા સુકૃતી છે. અત્યારે આ કળિકાળમાં પણ કોઈક વિરલા સુકૃતી જીવો
સમ્યગ્દર્શનનાદિ સહિત જોવામાં આવે છે. અને સમ્યગ્દર્શન તે સદ્ધર્મની રક્ષા કરનાર
મણિ છે. જ્યાં સમ્યગ્દર્શન છે ત્યાં ગમે તેવી આપત્તિ વચ્ચે પણ જીવના ધર્મની રક્ષા
થાય છે. સંસારની સર્વ આપત્તિથી રક્ષા કરનાર સમ્યગ્દર્શન રક્ષામણિ સમાન છે. અને
આવા સમ્યગ્દર્શન ઉપરાંત જેને મુનિદશા થઈ તેની તો શી વાત! આવા મુનિભગવંતો
ધર્મના રક્ષક છે, તેઓ રાગના રક્ષક નથી પણ વીતરાગભાવરૂપ સત્ધર્મના રક્ષક છે–
એટલે કે સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રના રક્ષક છે. સમ્યગ્દ્રષ્ટિ પણ સત્ધર્મના રક્ષક ને
પોષક છે, તે રાગના રક્ષક કે પોષક નથી.
હાથમાં તે મણિ હોય તેને સર્પાદિનું ઝેર ચડે નહિ ને બહારની કોઈ આપત્તિ આવે નહિ;
તેમ આત્મામાં સ્વવશપણું તે એવો મણિ છે કે જેની પાસે તે ચૈતન્યમણિ છે તેને
મિથ્યાત્વાદિ ઝેર ચડતું નથી, ને તેના સમ્યગ્દર્શનાદિની રક્ષા થાય છે, એટલે સંસારની
કોઈ આપત્તિ તેને આવતી નથી. મુનિ પોતે વીતરાગમૂર્તિ છે અને