જૈનશાસનમાં બતાવેલી જીવ–અજીવની ભિન્નતાના
અનંતકાળથી સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતા જીવે પરલક્ષી
શાસ્ત્રજ્ઞાન, કે શુભરાગરૂપ વ્રત–તપ–ત્યાગ વગેરે બધું કર્યું છે, પણ
શુદ્ધાત્માના ભાવશ્રુતજ્ઞાનરૂપ ભેદવિજ્ઞાન તેણે એક સેકંડ પણ પૂર્વે
કર્યું નથી. વીતરાગી સંતો કહે છે કે હે જીવ! એકવાર તું સ્વ–પરનું
સાચું ભેદજ્ઞાન કર તો અલ્પકાળમાં તારો મોક્ષ થયા વગર રહે
નહિ. એક સેકંડનું ભેદજ્ઞાન અનંતકાળના જન્મમરણથી છોડાવીને
મોક્ષસુખનો અપૂર્વ સ્વાદ ચખાડે છે. સર્વે પરદ્રવ્યો અને
પરભાવોથી આત્માનું જુદાપણું અને પોતાના જ્ઞાનસ્વભાવથી
એકપણું સમજીને, અપૂર્વ ભેદજ્ઞાનવડે ચૈતન્યસ્વાદનું વેદન કરવું તે
શ્રી જિનાગમનો સાર છે. ભેદજ્ઞાન વગરનું બધું અસાર છે,
ભેદજ્ઞાન જ સારભૂત છે. મુમુક્ષુ જીવોએ પળેપળે ભેદજ્ઞાન
ભાવવાયોગ્ય છે.
સ્વભાવ વર્ણવીને શ્રી આચાર્યદેવે આ ગાથાઓમાં જ્ઞાનસ્વભાવની સ્વતંત્રતાનો ઢંઢેરો
નથી; આત્મા પોતે જ્ઞાન છે તેથી આત્મા જ જ્ઞાનનું કારણ છે; જ્ઞાનાદિ પર્યાયો સાથે
આત્મા તન્મય છે.