Atmadharma magazine - Ank 362
(Year 31 - Vir Nirvana Samvat 2500, A.D. 1974).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 36 of 45

background image
: માગશર : રપ૦૦ આત્મધર્મ : ૩૩ :
ત્યાગી થયો હોય છતાં ચૈતન્યના સ્વાદ વગર ઊંડેઊંડે તેને રાગમાં ને સંયોગમાં
સુખનો અભિપ્રાય પડ્યો હોય;– જ્ઞાની અને અજ્ઞાનીના અંતરનો આ મોટો ફેર
અજ્ઞાની બહારથી કઈ રીતે ઓળખશે? વીતરાગની વાણી સમજે અને વિષયસુખની
રુચિ રહે તેમ બને નહિ. જ્યાં વિષયોમાં સુખબુદ્ધિ છે ત્યાં વીતરાગની વાણીનું જ્ઞાન
નથી; અને જ્યાં વીતરાગની વાણીની સમજણ છે ત્યાં વિષયોમાં સુખબુદ્ધિ રહેતી નથી,
ત્યાં તો ચૈતન્યનું અમૃત ઝરે છે. તેથી કહ્યું કે અહો, જિનવચન પરમ અમૃતરૂપ છે તે
વિષય– સુખોનું વિરેચન કરાવનારાં છે; ને સર્વ દુઃખોનો ક્ષય કરાવીને આત્માને
મોક્ષસુખ પમાડે છે.
આત્માના આનંદને ભૂલીને અજ્ઞાનીજીવ ક્યાંક ને ક્યાંક બાહ્ય વિષયોમાં
(શુભમાં કે અશુભમાં) સુખ માનીને અટકી રહ્યો છે. પણ જ્યાં વીતરાગદેવનો મધુર
ઉપદેશ સાંભળ્‌યો, તેનું ભાવભાસન થયું ત્યાં પરથી ભિન્નતા થઈને સ્વસન્મુખ એકતા
થાય છે, એટલે અનાદિની વિષયોમાં સુખબુદ્ધિ છૂટી જાય છે ને ચૈતન્યના આનંદનો
સ્વાદ આવે છે, આ જિનવચનનું ફળ છે. વીતરાગવચનનાં અમોઘબાણ મોહનો જરૂર
નાશ કરે છે. અહો, વીતરાગની વાણી જેના હૃદયમાં બેઠી તેને અંદરથી ચૈતન્યના
આનંદના ફૂવારા ઊછળે છે.
અહો, સર્વજ્ઞદેવના અમૃતરસ ભરેલાં વીતરાગવચનો! એ તો કાને પડતાં જ
જીવને પાંચે ઈંદ્રિયો પ્રત્યે ઉદાસીન કરીને, અતીન્દ્રિયસુખ પ્રત્યે ઉલ્લાસિત કરે છે, એટલે
સ્વસન્મુખતા કરાવીને પરસન્મુખતા છોડાવે છે...અંદર ચૈતન્યના અતીન્દ્રિયસ્વભાવમાં
પ્રવેશ કરાવે છે. ભાઈ! તારે આનંદનો સ્વાદ લેવો હોય તો અંદરમાં તારા
આનંદસ્વભાવ પાસે જા. પરવિષયો તરફ જતાં તો તને દુઃખ થશે.
ધર્મી જિનવચનથી સ્વસન્મુખ થઈને જાણે છે કે આનંદનું જે વેદન થયું તે હું જ
છું; શુદ્ધપર્યાય અભેદપણે આત્મા જ છે; આનંદના અમૃતનો સ્વાદ આવ્યો ત્યાં આખો
આનંદસ્વરૂપ આત્મા હું છું એમ ભાન થયું.–આવી સમ્યગ્દ્રષ્ટિની અપૂર્વ દશા છે.–તેની
આનંદમય ચેતનામાં કર્મનું કર્તાપણું કે કર્મફળનું ભોક્તાપણું નથી. આવી જ્ઞાનચેતનાનો
અપૂર્વ સ્વાદ તે જ પરમાગમની સાચી પ્રસાદી છે.
અહા, જે ચેતના રાગથી જુદી પડી તે જ્ઞાનચેતનામાં તો સર્વજ્ઞ પરમાત્મા બિરાજે
છે, ત્રણકાળને જાણનારા સર્વજ્ઞ એની પ્રતીતમાં બિરાજે છે, એને સર્વજ્ઞનો વિરહ નથી.
જગતમાં સર્વજ્ઞ સદાય સત્ છે, ત્રિકાળને જાણનારા સર્વજ્ઞનો વિરહ ત્રણકાળમાં નથી,
અજ્ઞાની એને ઓળખતો નથી. જ્ઞાની એ સર્વજ્ઞનું સ્વરૂપ ઓળખીને