: ર : આત્મધર્મ : પોષ : રપ૦૦
પ્રભુના કેવળજ્ઞાન–દીવડામાં, કે સાધકના શ્રુતજ્ઞાન–દીવડામાં
રાગ નથી; બંને દીવડા વીતરાગી ચૈતન્યતેજથી પ્રકાશી રહ્યા છે.
નિર્મોહ થયેલી પર્યાય જ નિર્મોહ આત્માને જાણીને અનુભવે
છે; એટલે ધર્મીની અનુભૂતિમાં દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય ત્રણે શુદ્ધ
અનુભવાય છે; દ્રવ્ય–ગુણ ને પર્યાય એવા ભેદ પણ તેમાં નથી.
આવી અનુભૂતિ તે સાચી મહાવીર–અંજલિ છે.
* અનેકાન્ત–જીવન *
જ્ઞાનને અનેકાન્તસ્વરૂપે અનુભવનાર જ્ઞાની જીવ પોતાના
સ્વગુણના અસ્તિત્વથી જીવે છે. અને અજ્ઞાની, પોતાના અસ્તિત્વને
પરથી ભિન્ન નહિ દેખતો થકો, પરના જ અસ્તિત્વને દેખીને
પોતાની નાસ્તિ કરતો થકો, ભાવમરણથી પશુ જેવો થઈ જાય છે.
–આ રીતે અનેકાન્ત તે આત્માનું જીવન છે.
* પ્રભુનો સૌથી મોટો ઉપકાર *
પોતાના જ્ઞાનસ્વરૂપ અસ્તિત્વને જે નથી દેખતો તે જીવ
કોઈને કોઈ પ્રકારથી રાગને કે જડને આત્મા માને છે, એટલે
તેનાથી ભિન્ન પોતાના ચેતનમય અસ્તિત્વનો તે લોપ કરે છે,
–તેની શ્રદ્ધા તેને રહેતી નથી. એવા જીવોને સ્વરૂપનું સાચું
અસ્તિત્વ બતાવીને ભગવાને ભાવમરણથી ઉગાર્યા છે.
જ્ઞાની તો ચેતનસ્વરૂપે જ પોતાનું અસ્તિત્વ દેખે છે, એટલે
રાગાદિને કે શરીરાદિને જ્ઞાનમાં જ્ઞેયપણે જાણવા છતાં તે જરાય
છેતરાતો નથી, પોતાની ચૈતન્યવસ્તુને તે રાગથી ને જડથી જુદી ને
જુદી જીવંત રાખે છે, ચૈતન્યવસ્તુમાં બીજાને જરાય ભેળવતો નથી.
–આવું સ્વરૂપ–જીવન ભગવાનના અનેકાન્તશાસનથી પ્રાપ્ત થયું છે.
–એ જ પ્રભુજીનો સૌથી મહાન ઉપકાર છે.