: ૪૪ : આત્મધર્મ : મહા : ૨૫૦૦
બે વારતા
* વજ્રબાહુનો વૈરાગ્ય *
રાજકુમાર વજ્રબાહુ મનોદયારાણી સાથે હાથી ઉપર બેસીને નગરી તરફ જઈ રહ્યા છે,
સાથે તેમના સાળા ઉદયસુન્દર અને બીજા ૨૬ રાજપુત્રો છે. વનમાંથી પસાર થતાં થતાં
એકાએક વજ્રબાહુની નજર થંભી ગઈ...આશ્ચર્યથી એક ઝાડ તરફ એકીટસે જોઈ રહ્યા.
* ઉદયસુન્દરે કહ્યું: કુમારજી! કયા દેખ રહે હો?
* કુમારે અંગુલિનિર્દેશ કરીને કહ્યું: દેખો ઝાડ નીચે વહ મુનિ બિરાજમાન હૈ...અહા!
કૈસી અદ્ભુત હૈ ઉનકી દશા! ! ધન્ય હૈ ઉનકા જીવન!!
* ઉદયસુન્દરે કહ્યું: કુમારજી! ક્્યાંક આપ પણ એમના જેવા ન થઈ જતા!
* વજ્રકુમારે કહ્યું: વાહ! ભાઈ, હું એ જ ભાવના ભાવતો હતો..તમે મારા મનની
વાત જાણી લીધી; હવે તમારા મનમાં શું છે તે કહો!
* “મારી પણ એ જ ભાવના છે”–ઉદય સુન્દરે કહ્યું. અને બન્ને રાજકુમારો
મુનિરાજના ચરણસમીપ ચાલ્યા...સાથે છવ્વીસેય રાજપુત્રો પણ ચાલ્યા...મુનિરાજ પાસે દીક્ષા
લઈને એ બધાય મુનિ થઈ ગયા...રાણી મનોદયા વગેરે પણ સંસારથી વિરક્ત થઈ અર્જિકા
થયા.
ધન્ય એ સંસારથી વિરક્ત સન્તોને.
બંધુઓ વનમાં પહેલેથી આત્મજ્ઞાનના સંસ્કાર લીધા હોય, તો જીવના અંતરમાં
વૈરાગ્યનું ઝરણું સહેજે વહેતું હોય છે; ને આવી ધન્યપળે સંસાર છોડીને મોક્ષને સાધતાં વાર
લાગતી નથી. માટે, રાજપુત્રોની જેમ તમેય જીવનમાં પહેલેથી જ જ્ઞાન અને વૈરાગ્યના
સંસ્કાર રાખજો.
વાઘણનો વૈરાગ્ય
સુકોશલ રાજકુમારનો જન્મ થતાં જ તેને રાજતિલક કરીને રાજા કીર્તિધરે દીક્ષા લઈ
લીધી. એમની દીક્ષાથી આઘાત પામેલી રાણી સહદેવીને મુનિવરો પ્રત્યે અણગમો થઈ ગયો...
ને એકનો એક કુમાર પણ મુનિને દેખીને ક્યાંક મુનિ ન થઈ જાય–એવી બીકથી તેણે એવો
દુષ્ટ હુકમ કર્યો કે કોઈ મુનિને નગરીમાં આવવા ન દેવા.
એકવાર રાજમહેલની અગાશીમાં ઊભો ઊભો કુમાર જુએ છે કે નગરના દરવાજે
કોઈ તેજસ્વી મહાત્મા આવી રહ્યા છે, પણ દરવાન તેમને અટકાવે છે. વૈરાગી કુમારે પૂછયું
–માતા! એ તેજસ્વી મહાત્મા કોણ છે? ને દરવાન તેમને કેમ રોકી રહ્યો છે?
કુંવરનો પ્રશ્ન સાંભળતાં જ માતાના મનમાં ધ્રાસકો પડ્યો. તેણે કહ્યું: ‘બેટા,