: ૮ : આત્મધર્મ : વૈશાખ : ૨૫૦૦
ઉપદેશ પામ્યા પછી, નિસર્ગથી પોતે જ્ઞાનરૂપે પરિણમે ત્યારે તે જ્ઞાનને સેવે છે.
આવા ભેદજ્ઞાન પહેલાંં તો જીવ અજ્ઞાની જ છે, તે જ્ઞાનને સેવતો નથી.
૩૭. જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્માની સમીપ થઈને, તેમાં અંતર્મુખ થઈને, તેમાં તન્મય
પરિણમીને જ જ્ઞાનની સેવા થાય છે. તે જ સર્વ શ્રુતનો સાર છે, તે જ સર્વે
સંતોની શિખામણ છે; તે જ આત્માને સાધવાની રીત છે. જૈન સિદ્ધાંતની આ
ઊંચામાં ઊંચી વાત છે.
૩૮. આત્માનો અનુભવ કરીને વીતરાગી સંતો તેની રીત જગતને દેખાડે છે. જ્ઞાનની
સેવા એ નવી શુદ્ધપર્યાય છે. તે પર્યાય (એટલે કે મોક્ષનો માર્ગ) સંતોના
ઉપદેશરૂપ અધિગમથી, અથવા ઉપદેશ પામ્યા પછી નિસર્ગથી,–એમ કારણપૂર્વક
તે જ્ઞાનસેવારૂપ કાર્ય થાય છે. ‘આત્મા નિત્ય જ્ઞાનસ્વરૂપ છે’ એમ ખરેખર જેણે
જાણ્યું તેને જ્ઞાનની પર્યાય જ્ઞાનસન્મુખ ઢળી ગઈ ને રાગથી જુદી પડી ગઈ;
ત્યારે જ તેણે જ્ઞાનની સેવા કરી છે.
૩૯. આત્મા જ્ઞાનસ્વરૂપ છે–એમ પહેલાંં જાણ્યું ન હતું, ને હવે શ્રીગુરુના ઉપદેશપૂર્વક
તે જાણ્યું; એટલે નિત્ય જ્ઞાનસ્વભાવ અને તેના તરફ ઢળેલી અનિત્ય
જ્ઞાનપર્યાય–એ બંને તદ્રૂપ–અભેદ અનુભવમાં આવ્યા; આવો અનુભવ કર્યો
ત્યારે જીવે જ્ઞાનની ખરી સેવા કરી; ત્યારે જ તેણે જ્ઞાનની ખરી ઉપાસના કરી;
ત્યારે તે ભગવાનના મોક્ષમાર્ગમાં આવ્યો.
૪૦. આ રીતે એકક્ષણ પણ જો જીવ જ્ઞાનની સેવા કરે તો તેનું અપૂર્વ કલ્યાણ થઈ
જાય. અને આવા જ્ઞાનની સેવા વગર, બીજા લાખ ઉપાયે પણ જીવનું કલ્યાણ
થાય નહિ.
૪૧. અરે જીવ! તું જાણનાર થઈને જાણનારને જાણ! પરને જાણવા માટે જે ઉત્સુકતા
કરે છે તે છોડ, ને પરને જાણવા માટેની આંખ બંધ કરીને, સ્વને જાણવા માટે
હજાર સૂર્ય જેવા જ્ઞાનચક્ષુને ખોલીને અંદરમાં દેખ! તારું અદ્ભુત જ્ઞાનસ્વરૂપ
તને દેખાશે, ને તારા જન્મ–મરણ મટી જશે.
(વધુ માટે જુઓ પાનું ૨૯)