Atmadharma magazine - Ank 368
(Year 31 - Vir Nirvana Samvat 2500, A.D. 1974).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 8 of 37

background image
: જેઠ : રપ૦૦ આત્મધર્મ : પ :
વગેરેને સમતાથી સહન કરે છે...કાંટા જેવા દુષ્ટ–ચટકીલા વચનોને પણ ક્રોધ કર્યા વગર
વીતરાગભાવનાથી સહન કરી લ્યે છે. લૌકિકમાં પણ મોટા પુરુષો નિંદા વગેરે સાંભળીને
ક્રોધ નથી કરતા, પણ ધૈર્ય રાખે છે...કે હોય...એ તો એમ જ ચાલે...તો પછી જેણે
ચૈતન્યની શાંતિને જાણી છે એવા ધર્માત્મા–સત્પુરુષોએ તો જગતના કડવા વચન
સાંભળીને પણ ક્રોધ કરવો ઉચિત નથી; ધર્માત્માને વૈરાગ્યરસની શાંતિના ફૂવારા
ઊછળી જાય છે: અરે આ જગતની સ્થિતિ! અજ્ઞાનીઓ નિંદા કરે તેથી મને શું? મારી
શાંતિ તો મારા આત્મામાં છે. આ સંસાર તો પરમ વૈરાગ્ય કરવા જેવો છે. ભાઈ!
દુનિયાની લાલચમાં લલચાઈને, કે દુનિયાની નિંદાથી ગભરાઈને તારા વૈરાગ્યને તું
ભૂલીશ નહિ...તારી શાંતિના માર્ગથી તું ડગીશ નહીં...પણ ઉલ્ટું વૈરાગ્યભાવનાને દ્રઢ
કરજે. મનથી–વચનથી કે કાયાથી તું દુશ્મન ઉપર પણ ક્રોધ થવા દઈશ મા; ક્ષમા ધારણ
કરજે. બહારનો અગ્નિ તારા ગુણોને બાળી નહીં શકે, પણ ક્રોધનો અગ્નિ તો તારા
ક્ષમાગુણને બાળી નાંખશે. માટે તું ક્રોધથી દૂર રહેજે ને તારા ક્ષમાદિ ગુણોની રક્ષા કરજે.
ક્ષમાના શીતળ જળની વર્ષા વડે તું ક્રોધના દાવાનળને ઠારી નાંખજે.
પહેલાંં તો સત્ય જ્ઞાન કરવું જોઈએ કે ક્રોધ તે દુઃખ છે, ને આત્માનો
ચેતનસ્વભાવ ક્રોધાદિ વગરનો છે: મારો ચેતનસ્વભાવ અનંતી શાંતિની સંપદાથી
ભરેલો છે–આમ નિજસંપદાના ભાનવડે જ સાચી ક્ષમા પ્રગટે છે. ક્ષમા માટે, જગતની
સામે જોવાનું છોડીને (–આણે મારું આમ અહિત કર્યું.–એવા ક્રોધને છોડીને) તું તારા
નિજગુણની મહાન સંપદાને સંભાળજે. અરે, હું આવી મહાન સંપદાવાળો,–વીતરાગતા
ને સર્વજ્ઞતાથી ભરેલો મહાન આત્મા, તેમાં મને આવી ક્રોધાદિ તૂચ્છ વૃત્તિઓ શોભતી
નથી. જેમ મોટા હાથી પાછળ કૂતરાં ભસે તેથી કાંઈ હાથી તેની સામે લડવા ન જાય, એ
તો પોતાની મસ્ત–મલપતી ચાલે ચાલ્યો જાય છે. તેમ ધર્મીજીવો જગતપ્રત્યે પરમ
વૈરાગ્યપૂર્વક ચૈતન્યની નિજમસ્તીમાં મસ્તપણે પોતાના વીતરાગમાર્ગમાં આનંદથી
ચાલ્યા જાય છે, ત્યાં જગતમાં કોણ નિંદા કરે છે કે કોણ પ્રશંસા કરે છે તે જોવા રોકાતા
નથી; આત્માને સાધવાની ધૂનમાં જગત સામે જોવામાં કે રાગ–દ્વેષ–કરવામાં કોણ
રોકાય? બાપુ! તું મુમુક્ષુ! તને આવું ન પાલવે.
ભાઈ! પ્રતિકૂળતા ટાણે પણ તારા વૈરાગ્યને તું પુષ્ટ કરજે. ઢીલો થઈશ નહીં.
જીવનમાં ચૈતન્યના કોઈ પરમ મહિમાની ભાવના જાગી હોય, કોઈ પરમ વૈરાગ્યનો પ્રસંગ
બન્યો હોય, મરણ થઈ જાય એવો કોઈ અકસ્માત, રોગ વગેરે પ્રસંગ બની ગયો હોય