: ૧૦ : આત્મધર્મ : દ્વિ. ભાદ્ર : ૨૫૦૦
પરમ આનંદનો પિપાસુ
ત્યારપછી ત્રીજા શ્લોકમાં એમ કહ્યું કે હું આ પરમાગમની ટીકા કરું છું.–કોને
માટે કરું છું? કે પરમ આનંદરૂપી સુધારસના પિપાસુ ભવ્યજીવોના હિતને માટે આ ટીકા
કરું છું. જેને ચૈતન્યના આનંદની જ પિપાસા છે, જેને પુણ્યની કે સ્વર્ગાદિ વૈભવની
અભિલાષા નથી, જેને ચૈતન્યના અતીન્દ્રિય પરમાનંદની જ અભિલાષા છે, એવા મુમુક્ષુ
જીવોના હિતને માટે આ ટીકા રચાય છે. અહો જેના અંતરમાં પરમ આનંદને માટે તૃષા
છે એવા જીવોને માટે સંતોએ આ આનંદનું પરબ ખોલ્યું છે. આ ટીકાવડે આનંદરસનું
પરબ બાંધ્યું છે,–જેને આનંદરસનું પાન કરવું હોય તેને માટે આ પરબ છે. અહો જીવો!
આ શાસ્ત્રમાં કહેલા અતીન્દ્રિયજ્ઞાન ને અતીન્દ્રિયસુખના ભાવો સમજતાં તમને
પરમઆનંદની પ્રાપ્તિ થશે...ને તે આનંદ વડે તમને તૃપ્તિ થશે. પરમ આનંદનો અનુભવ
પ્રગટે તે જ આ શાસ્ત્રનો હેતુ છે.
હે ભાઈ, તું ચૈતન્યના આનંદનો જ પિપાસુ થઈને સાંભળજે; રાગની
અભિલાષા કરીશ નહિ; ‘કામ એક આત્માર્થનું, બીજો નહિ મન રોગ. ’–આમ
આત્માના આનંદનો પિપાસુ થઈને જે જીવ આ શાસ્ત્ર સાંભળશે તેને અવશ્ય પરમ
આનંદની પ્રાપ્તિ થશે.
* * *
શાસ્ત્રકર્તા મહાત્માની ઓળખાણ
હવે પાંચ મંગળ–ગાથા શરૂ કરતાં પહેલાંં અમૃતચંદ્રાચાર્યદેવ ઉપોદ્ઘાતમાં
શાસ્ત્રકાર કુંદકુંદાચાર્યદેવની ઓળખાણ તથા મહિમા પ્રગટ કરે છે: જુઓ, કુંદકુંદસ્વામી
તો (અમૃતચંદ્રસ્વામીની પહેલાંં) હજાર વર્ષ પહેલાંં થઈ ગયેલા છે, છતાં હજાર વર્ષ
પછી પણ તેમની અંતરંગદશાને અમૃતચંદ્રાચાર્યે ઓળખી લીધી છે. તેઓ કહે છે કે
અહો! સંસારસમુદ્રનો કિનારો તેમને અત્યંત નિકટ છે; તેમને સાતિશય જ્ઞાનજ્યોતિ
પ્રગટ થઈ છે. જુઓ, એક ભાવલિંગી સંતની દશાને બીજા ભાવલિંગીસંત ઓળખી લ્યે
છે; પોતાના જ્ઞાનની વિશેષ નિર્મળતાને પણ ઓળખી લ્યે છે. આત્માની નિર્મળ
જ્ઞાનજ્યોત રાગથી તદ્ન જુદી છે. આવી જ્ઞાનજ્યોત પોતાને પણ પ્રગટી છે. ને
કુંદકુંદાચાર્યદેવને પણ હજાર વર્ષ પહેલાંં પ્રગટી હતી–એમ તેમના વચન ઉપરથી જાણી
લીધું છે. સમસ્ત એકાન્તવાદની વિદ્યાનો અભિનિવેશ જેમને છૂટી ગયો છે, એટલે
અજ્ઞાનનો વ્યય થયો છે,–ને શેની ઉત્પત્તિ થઈ છે? કે પારમેશ્વરી અનેકાન્તવિદ્યા જેમને
પ્રગટી છે; જેઓ ચારિત્રદશા પ્રગટ