: ૨૬ : આત્મધર્મ : દ્વિ. ભાદ્ર : ૨૫૦૦
બસ,–રાત પડી....નગરીના દરવાજા બંધ થઈ ગયા..
સવાર પડી...નગરીના દરવાજા એવા જડબેસલાક થઈ ગયા કે કોઈ રીતે ખૂલ્યા
નહિ. નગરરક્ષક મુંઝાયો ને રાજાને વાત કરી. રાજાને પણ રાત્રે સ્વપ્ન આવ્યું જ હતું કે
નગરીના દરવાજા બંધ થઈ જશે ને કોઈ શીલવ્રતી સ્ત્રીનો પગ અડશે ત્યારે જ તે ખુલશે.
અનેક સ્ત્રીઓ આવી પણ દરવાજા તો ન ખુલ્યા. છેવટે રાજાની આજ્ઞાથી
મંદિરમાંથી નીલાબેનને બોલાવ્યા....નમસ્કારમંત્રના જાપ જપતી નીલીબેન આવી ને
તેના પગનો સ્પર્શ થતાં જ દરવાજા ખુલી ગયા...તેના શીલનો આવો પ્રભાવ દેખીને
સર્વત્ર જયજયકાર થઈ ગયો ને તેનું કલંક દૂર થયું. સાગરદત્ત વગેરેએ પણ પ્રભાવિત
થઈને તેની ક્ષમા માંગી; અને જૈનધર્મ અંગીકાર કરીને પોતાનું હિત કર્યું.
ત્યારબાદ તે શીલવ્રતી નીલાદેવી સંસારથી વિરક્ત બનીને અર્જિકા થઈ...
રાજગૃહીમાં સમાધિ–મરણ કર્યું....ત્યાં આજે પણ એક સ્થાન નીલીબાઈની ગૂફા તરીકે
પ્રસિદ્ધ છે, ને જગતને શીલનો મહિમા દેખાડી રહ્યું છે.
એવી જ રીતે મહાસતી સીતાજીને પણ શીલરત્નના પ્રભાવે અગ્નિકુંડ પણ
કમલનું સરોવર બની ગયું–તે વાત જગપ્રસિદ્ધ છે.
ધર્માત્મા શેઠ સુદર્શનની શીલદ્રઢતા પણ જગતને માટે એક ઉત્કૃષ્ટ ઉદાહરણ છે.
કામદેવ જેવા તેમના રૂપથી મોહિત થયેલી કામાંધ રાણીએ તેમને શીલથી ડગાવવા
અનેક વિકારચેષ્ટાઓ કરી, પણ શીલના મેરૂ–સુદર્શન તો અચલ જ રહ્યા. અતીન્દ્રિય
ભાવનાના અતૂટ કિલ્લાવડે ઈન્દ્રિયવિષયોના પ્રહારોથી આત્માની રક્ષા કરી....વાહ,
સુદર્શન...ધન્ય તારું દર્શન!
કામાંધ રાણીએ ક્રોધિત થઈને સુદર્શન ઉપર પોતાનું શીયળ લૂંટવાનો ભયંકર
જૂઠો આરોપ નાંખ્યો; ભલે નાંખ્યો...પણ અડગ સુદર્શનને શું? એ તો વૈરાગ્ય–
ભાવનામાં મગ્ન છે ને પ્રતિજ્ઞા કરી લીધી છે કે આ ઉપસર્ગ દૂર થાય તો ગૃહવાસ
છોડીને મુનિ થઈ જવું.–વૈરાગ્યલીન એ મહાત્માને દુષ્ટ રાણી ઉપર ક્રોધ કરવાનીયે
ફુરસદ ક્્યાં હતી!
રાણીની બનાવટી વાતને સત્ય માનીને રાજાએ તો સુદર્શનને શૂળી ઉપર
પરોવીને મોતની સજા કરી....શીલને ખાતર પ્રાણાંતનો પ્રસંગ આવ્યો...ભલે આવ્યો....
રાજસેવકો