: ર : આત્મધર્મ : કારતક : ૨૫૦૧
અર્હંતભગવંતોનું મહાનસુખ....એ જ મુમુક્ષુનું પરમ ઈષ્ટ
મહાવીરના માર્ગને સેવો.....ને....મહાન સુખને પામો
અહા, આત્માનું અતીન્દ્રિય સુખ કોને ન ગમે? રાગ
વગરના એ મહાન આનંદની વાર્તા સાંભળતાં કયા મુમુક્ષુના
હૈયામાં આનંદ ન થાય? કોઈ પણ બાહ્યપદાર્થો વગરનું આત્માનું
સુખ સાંભળતાં જ મુમુક્ષુ તેનો હોંશથી સ્વીકાર કરે છે કે વાહ! આ
તો મારું પરમ ઈષ્ટ! આ તો મારા આત્માનો સ્વભાવ! –આ
પ્રમાણે હોંશથી સ્વભાવસુખનો સ્વીકાર કરતો તે મુમુક્ષુ
સમ્યગ્દર્શન પામીને અતીન્દ્રિયસુખનો સ્વાદ ચાખી લ્યે છે. અહા,
કુંદકુંદસ્વામીએ દિલ ખોલીખોલીને જે સુખનાં ગાણાં ગાયા છે–તે
સુખના અનુભવની શી વાત? મહાવીરના માર્ગ સિવાય એવું સુખ
બીજું કોણ બતાવે? હે ભવ્ય જીવો! મહાવીરના માર્ગને સેવો....ને
આત્માના સુખને પામો.
[શ્રી પ્રવચનસાર આનંદઅધિકાર ગા. ૫૩ થી ૬૮]
અતીન્દ્રિયજ્ઞાન તે એકાંતસુખ છે. જ્ઞાનસ્વભાવ જ્યાં છે ત્યાં સુખસ્વભાવ પણ
છે જ; એટલે ગુણભેદ ન પાડો તો અતીન્દ્રિયજ્ઞાનરૂપે પરિણમેલો આત્મા તે જ
અતીન્દ્રિયસુખરૂપ છે. આત્મામાં જ્ઞાનપરિણમનની સાથે જ સુખપરિણમન પણ ભેગું જ
છે. સુખ વગરનું જ્ઞાન તેને ખરેખર જ્ઞાન કહેતા જ નથી. તેમજ કોઈ કહે કે અમે સુખી
છીએ પણ અમને જ્ઞાન નથી, –તો અતીન્દ્રિયજ્ઞાન વગરનું તેનું સુખ તે સાચું સુખ નથી,
તેણે માત્ર ઈન્દ્રિયવિષયોમાં સુખકલ્પના કરી છે, –તે કલ્પના મિથ્યા છે.
અરે પ્રભુ! તારું જ્ઞાન ને તારું સુખ બંને અચિંત્ય, ઈન્દ્રિયાતીત, અદ્ભુત છે; તેને
ઓળખતાં તારું જ્ઞાન ઈંદ્રિયોથી છૂટું પડીને, અતીન્દ્રિય–મહાન જ્ઞાનસામાન્યમાં વ્યાપી
જશે, –કે જે સ્વભાવ મહાન જ્ઞાન ને સુખરૂપે પોતે જ પરિણમે છે, તેને જ્ઞાનમાં