Atmadharma magazine - Ank 374
(Year 32 - Vir Nirvana Samvat 2501, A.D. 1975).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 11 of 41

background image
: : આત્મધર્મ : માગશર : ૨૫૦૧
હોય કે “વિકાર આત્માનું કાર્ય છે જ નહિ, તે જડનું કાર્ય છે”–તો સ્વભાવદ્રષ્ટિ
અપેક્ષાએ તેની વાત સાચી છે–પણ એવા જીવને તો પોતાની શુદ્ધસ્વભાવશક્તિનો
આશ્રય વર્તતો હોવાથી શુદ્ધતા હોય છે ને અત્યંત અલ્પ જ વિકારો હોય છે અને તે પણ
ક્ષણે ક્ષણે તૂટતો જાય છે. તેને મિથ્યાત્વાદિ તો હોતું જ નથી.
જેને પોતાની સ્વભાવશક્તિનું ભાન થઈને અજ્ઞાનનો નાશ થયો છે, તે જ બીજા
જીવો સંબંધમાં એમ યથાર્થ જાણે છે કે “આ નિગોદાદિ બધા જીવોને દ્રવ્ય–ગુણ તો શુદ્ધ
જ છે, છતાં પર્યાયમાં જે વિકાર છે તે તેમની પર્યાયનો તે પ્રકારનો સ્વભાવ છે. વિકાર
છે તે તેમનો પર્યાયધર્મ છે. દ્રવ્ય કે ગુણ વિકારી નથી, એટલે આજનો વિકારી કાલે
સ્વભાવશક્તિનો આશ્રય કરીને શુદ્ધ થઈ શકે છે.” –એ રીતે, સાધક ધર્માત્માઓને જેમ
પોતામાં પર્યાયબુદ્ધિ નથી તેમ સામા જીવને પણ તેઓ પર્યાયબુદ્ધિથી જોતા નથી,–તેને
તેની વર્તમાન વિકારી પર્યાય જેટલો જ માની લેતા નથી પણ દ્રવ્યશક્તિને જોનારી
તેમની દ્રષ્ટિ તો બધા જીવોને સિદ્ધ–સદ્રશ દેખે છે તેથી તે પવિત્ર દ્રષ્ટિમાં કોઈ ઉપર રાગ
કે દ્વેષ નથી. અહો, એ વીતરાગી દ્રષ્ટિ!! તે દ્રષ્ટિને સિદ્ધ ઉપર રાગ નથી ને નિગોદ ઉપર
દ્વેષ નથી; સિદ્ધ અને નિગોદ એવા ભેદને પણ તે નથી દેખતી, તે તો શુદ્ધસ્વભાવ–
શક્તિપણે બધાય જીવોને સમાન જ દેખે છે. ખરેખર તો એ દ્રષ્ટિ પોતાના દ્રવ્યસ્વભાવ
સિવાય બીજા કોઈને દેખતી જ નથી.
આવી પરમ મહિમાવંત પાવન દ્રષ્ટિ જેને પ્રગટે તે સંત ‘કર્મ મારી પર્યાયને
વિકારી કરી નાંખે છે ’–એવી શૌર્યહીન તૂચ્છ વાતને કેમ સ્વીકારે? અખંડ સ્વભાવ–
શક્તિને સંભાળીને તેનો ધણી થયો તે જીવ પોતાના પર્યાયસ્વભાવનું ધણીપણું બીજાને
કેમ સોંપે? પોતે જ પોતાની પર્યાયનું ધણીપણું સ્વીકારીને, અખંડ શુદ્ધ શક્તિ
સ્વભાવના સ્વીકારના બળવડે, તે પર્યાયમાં રહેલા વિકારને દૂર કરીને પૂર્ણ શુદ્ધતાપણે
પરિણમી જશે. અને બીજા જીવોની પર્યાયમાં જે અશુદ્ધતા–વિકાર હશે તેને તે પરજ્ઞેયપણે
એમ જાણશે કે તેની તે પર્યાયનો તેવો સ્વભાવ છે, કર્મ તેને વિકાર કરાવે છે એમ નથી.
આ રીતે અનેક સ્વભાવવાળી વસ્તુને સમજે તો સર્વ પ્રકારનું સમાધાન થઈ
જાય; ને પોતાને સ્વાભાવિક શુદ્ધતા થતી જાય, અશુદ્ધતા છૂટતી જાય આનું નામ
જૈનશાસન.