PDF/HTML Page 21 of 49
single page version
chha ja divasamān kevaḷ laīne lokālokane dīṭhā,
mithilāpuramān dīṭhā enān vachan mīṭhā–mīṭhā. –e koṇ?
prabhāvatī devī; 55000 varṣhanun āyu; temān 100 varṣhe vivāhanī taiyārī vakhate
jātismaraṇ thatān vairāgya pāmī bālabrahmachārīpaṇe dīkṣhā līdhī ne pachhī chha
divasamān kevaḷagnān pragaṭ karīne lokālokane dīṭhā....ane divyadhvanivaḍe upadesh
dīdho. aho, emanān vachananī madhuratānī shī vāt! –e to lāge mīṭhā mīṭhā!
tyān paṇ na hatā; champāpurī, pāvāpurīmān paṇ na hatā; shetruñjay upar paṇ na
hatā. to te bhagavān kyān hashe?
padhāryā tyār pahelānn temane 14mun ayogīguṇasthān paṇ tyān ja thayun hatun. bījā
anek kṣhetre tīrthaṅkar bhagavanto vicharyā hoy bhale, paṇ temane 14mun guṇasthān
to, je kṣhetrathī teo mokṣhagaman karavānā hoy te ja kṣhetramān āve.
ṭag–ṭagapaṇe ātmā samajavā taraph upayogane ekāgra karyo; āvā
ātmā chhe” –tyān turat ja antaramān ūtarīne ānandasahit gnān–
taraṅgavaḍe te shiṣhya ātmāne samajī gayo; –tene ānandamay
anubhūti thāy tyāre ātmā samajyo kahevāy.
PDF/HTML Page 22 of 49
single page version
shāntine pāmyā chhe, ne evī shāntinā pipāsu bhavya
ātmāne oḷakho. ātmāne oḷakhavā māṭe
evun ja ek shāstra ‘samādhishatak’ chhe, temān ātmāne
jāṇīne tenī apūrva shānti pāmavāno upadesh
lekhamāḷāmān āpīshun. he sādharmīo! apūrva shānti
pūjyapādasvāmīe ā samādhishatakamān karyun chhe.
kundakundāchāryadev sīmandhar bhagavān pāse videhakṣhetre gayā hatā tem ā pūjyapādasvāmī
paṇ videhīnāthanā darshanathī pāvan thayā hatā.–evo ullekh shravaṇabelagolanā prāchin
shilālekhomān chhe. temaṇe sarvārthasiddhi (tattvārtha sūtranī ṭīkā), temaj jainendravyākaraṇ,
īṣhṭopadesh
PDF/HTML Page 23 of 49
single page version
PDF/HTML Page 24 of 49
single page version
karavo te samyagdarshan chhe, te pahelo apūrva dharma chhe, temān ātmānī apūrva shāntinā
vedanarūp samādhi chhe.
sva–paranun bhedavignān kare chhe: –īndriyo–sharīr–chāragati–rāg ke guṇabhedanā vikalpo e
badhāyathī pār, sahaj chaitanyarūp ek ātmāne svasamvedanathī anubhavamān laīne param
shāntine vede chhe. āthī īṣhṭapaṇe svīkārīne siddhaparamātmāne namaskār karyā chhe.
ātmānā atīndriy gnān–ānandanī anshe prāpti temane paṇ thaī chhe, tethī teo paṇ
īṣhṭa chhe. jeṭalā samyaktvādi bhāvo chhe te badhāy jīvane īṣhṭa chhe;ane je koī mithyātvādi
parabhāvo chhe te jīvane īṣhṭa nathī.
ām oḷakhīne
PDF/HTML Page 25 of 49
single page version
mukta thavāno upāy chhe.
chhe paṇ te mārun vāstavik svarūp nathī;” –ā pramāṇe gurunā upadeshathī jāṇīne, athavā
pūrve sāmbhaḷyun hoy tenā sanskārathī, jīv jyāre potānā shuddha svarūpanī pratīt kare chhe
tyāre mithyātvādi karmono upashamādi thaī jāy chhe; tathā samyagdarshan thatān tattvonī
viparītabuddhi chhūṭī jāy chhe, ne potānā shuddha ātmasvarūp sivāy bīje kyāy
ātmabuddhi thatī nathī. ā rīte shuddha ātmāne ātmārūpe, vikārane vikārarūpe, ne parane
pararūpe jāṇe chhe, eṭale samyagdarshan ne samyaggnān thāy chhe; pachhī ātmasvarūpamān sthir
thatān parathī udāsīnatārūp chāritra thāy chhe; –āvān samyagdarshan–gnān–chāritra te
mokṣhano upāy chhe. svane sva–rūpe ane parane par–rūpe jāṇīne, parathī udāsīn thaīne
svamān ṭharavun te mokṣhano upāy chhe; siddhabhagavānane oḷakhatān āvo mokṣhano upāy sharū
thāy chhe, –māṭe māṅgaḷikamān īṣhṭadev tarīke siddhabhagavānane namaskār karyā.
abhilāṣhā chhe, tethī tevā shuddhapadane pāmelā siddhabhagavantone namaskār karīne sharūāt
karī chhe. jene je vahālun hoy tene ja te namaskār kare chhe.
ātmāno ja ame ādar karīe chhīe.
ne āhārādi paṇ hotā nathī. bhagavānane rāg–dveṣhādi doṣho paṇ nathī. ā sivāy
anya kudev to rāgādisahit chhe, kṣhudhādi doṣh sahit chhe, eṭale te ātmānā īṣhṭa nathī.
atīndriy ānand sahit evun sarvagnapad ja ātmānun param īṣhṭa chhe, tethī tene pāmelā
arihantonī oḷakhāṇapūrvak temano ādar karīne temane namaskār karīe chhīe.
PDF/HTML Page 26 of 49
single page version
arihant bhagavān ja sarvagna–hitopadeshī chhe, te ja īṣhṭadev chhe.
abhilāṣhī chhe evā mokṣhārthī jīvane māṭe hun karmamalathī vibhakta evā sundar ātmānun
svarūp kahīsh.
aho! je jīvo ātmānā atīndriyasukhane jhaṅkhī rahyā chhe temane māṭe hun karmathī
thāy. ātmā pote atīndriy ānandano sāgar chhe; jagatanā anantakāḷanā bhav–
ātmāne māṭe ahīn bhinna ātmānun svarūp batāvīsh.
atīndriy sukh sivāy jagatamān bījun kāī tene vahālun nathī, kevaḷ ānandanī ja tene
bhāvanā chhe, evo bhavya jīv dehādithī bhinna ātmānun svarūp jāṇīne ātmānī apūrva
karyun teno janma saphaḷ chhe.
PDF/HTML Page 27 of 49
single page version
ātmānun svarūp ja ārādhya chhe. ā samādhishatakamān ja āgaḷ 53mī gāthāmān kaheshe ke
–jene mokṣhanī abhilāṣhā chhe evā jīvoe to gnān–ānandasvarūp ātmānī ja kathā
karavī, bījā anubhavī puruṣhone paṇ te ja pūchhavun; te ātmasvarūpanī ja prāptinī
gnānamay jinapadanī prāpti thāy. ātmārthīne potānā ātmasvarūpanī vāt sivāy
bījī vātamān ras na hoy...teṇe to sarvaprakāre ek ātmasvarūpanī ja prāptino udyam
kartavya chhe.
yogya chhe te ja pūchhavāyogya chhe, te ja shravaṇ karavāyogya chhe, te ja abhyāsavāyogya chhe,
te ja upārjan karavāyogya chhe, te ja jāṇavāyogya chhe, te ja kahevāyogya chhe, te ja prārthanā
karavāyogya chhe, te ja shikṣhāyogya (viney) chhe, ane te ja sparshavāyogya (anubhavamān
ja upādey kahyo chhe; mumukṣhune teno ghaṇo ras hoy chhe, tethī sarva prakāre tene ja upādey
karīne, tenī shāntimān ṭhare chhe.
labdhisahit akṣhay ane utkr̥uṣhṭa evā mokṣhasukhane alpakāḷamān prāpta kare chhe. (ā shlok
sonagaḍh–mānastambhamān paṇ kotarelo chhe.)
tun tārā shuddha ātmāne jāṇīne tenī sanmukh thā.
bākī badhā sanyog–lakṣhaṇ bhāv mujathī bāhya chhe.
hun ek shuddha sadā arūpī gnān–darshanamay khare;
kāī anya te mārun jarī paramāṇumātra nathī are!
PDF/HTML Page 28 of 49
single page version
(shīt ane uṣhṇa) bhinna bhinna hovāthī teo prasiddhapaṇe judā chhe. ātmā upayog–
svarūpathī lakṣhit chhe, ane sharīrādi tenāthī viruddha evā anupayog jaḍasvarūpe lakṣhit
kemake gnānamān shāntinun vedan chhe, ne rāgamān ākuḷatā chhe, e rīte bannenān lakṣhaṇ judān chhe.
svarūp vītarāg santoe kahyun chhe.
jene jhaṅkhanā thaī chhe tene māṭe karmādithī bhinna ātmānun svarūp batāve chhe, kemake evā
ātmānun svarūp jāṇavāthī ja atīndriyasukh thāy chhe; māṭe āgamathī, yuktithī ne
barhimukh bhāv chhe, ne gnānasvabhāv to shānt anākuḷ chhe, antarmukh thatān te vedāy chhe,
sva–parane jāṇavāno teno svabhāv chhe; ā rīte bhinna lakṣhaṇ dvārā rāg ane gnānanī
bhinnatā jāṇīne, gnānalakṣhaṇ vaḍe ātmāne oḷakhavo. sarva prakāranā lakṣhaṇ vaḍe
anumānathī–yuktithī ātmāne dehādithī judo ne rāgādithī judo gnānadarshanasvarūp nakkī
karavo.
gnānadraṣhṭivaḍe dekhīne mokṣhanā sādhak jīvo namaskār
to svānubhūti vaḍe dekhe chhe, ane
svarūp paṇ oḷakhe chhe.
PDF/HTML Page 29 of 49
single page version
भेदज्ञान जिनके घट नांही ते जड जीव बंधे जगमांही।।
jāṇapaṇāne kāī bhedagnān kahetā nathī, te to agnān athavā kugnān chhe. are! potānā
ātmāne parathī judo na pāḍe ene te sāchun gnān koṇ kahe? parathī bhinna potānā
ātmānun gnān te ja sāchun bhedagnān chhe. nijasvarūpamān ekatā karīne rāgādithī judun
paḍyun te ja sugnān chhe. āvā bhedagnānavant sugnānī jīv te ja muktino panthī chhe. jene
āvun bhedagnān nathī, dehamān ne rāgamān ekatā buddhithī jenun gnān agnānarūp pariṇamī
rahyun chhe–evo jīv shubh–ashubhakarmone bāndhīne sansāramān ja rakhaḍe chhe. māṭe kahe chhe ke he
bhāī! he ātmahitanā abhilāṣhī! karoḍo upāye paṇ tun āvun bhedagnān kar...tārā
hitanun ā uttam kām sauthī pahelānn kar.
PDF/HTML Page 30 of 49
single page version
ahīn (svādhyāy mandiramān) beṭhā hoy tyāre ja te rahe ne bahār jāy tyān te chhūṭī
jāy! sācho nirṇay to evo hoy ke ātmā jyān jāy tyān sāthe ja rahe; koī
sanyogamān chhūṭe nahīn, kemake te nirṇay sanyoganā ādhāre thayo nathī paṇ ātmānā
svabhāvamānthī āvyo chhe. gnānīne je bhedagnān thayun chhe te sadāy sarvaprasaṅge rahe chhe;
teṇe ātmāne ātmārūp jāṇyo te kadī chhūṭato nathī, ne parane pararūp jāṇyā chhe temān
kadī ātmabhāv thato nathī.–
jāṇe–jue je sarva te hun–em gnānī chintave.
ātmāmān najar to kar! tane tārun achalasvarūp koī param adbhut dekhāshe, ne tārā
ātmāmānthī tane muktisukhano svād āvashe.–āvā bhedagnānavāḷo jīv prasanshanīy chhe.
dhananā ḍhagalā ghaṇā hoy ke shāstranun bhaṇatar ghaṇun hoy tethī kāī jīv prashansanīy nathī.
paṇ andar jeṇe atīndriyagnānavaḍe chaitanyatattvanī anubhūti karī chhe te jīv traṇalokamān
prashansanīy chhe. shrī kundakundasvāmī paṇ tenī prashansā karatān kahe chhe ke–
samyaktva–siddhikar aho! svapney nahi dūṣhit chhe.
grahaṇ karī lye chhe, ne param sukhane anubhave chhe. ātmā chaitanyavastu chhe, asaṅkhya
pradeshano piṇḍ chhe, gnān–sukh vagere anant svabhāvo temān bharyā chhe; jem chandanamān sarvatra
sugandh chhe tem chaitanyamān sarvatra gnān–ānand chhe; temān deh nathī, rāg nathī. āvī
potānā anant bhāvothī bharelī ek chaitanyavastu hun chhun.–ām svasanmukh thaīne je
samyaggnān thayun te andaranā chaitanyadariyāmān ūchhaḷyun chhe, chaitanyanā anantaguṇanā rasane
sāthe letun te pragaṭyun chhe; bhedagnān chhe te ānandasahit pragaṭe chhe. jem sākaranī mīṭhāsh
khyālamān
PDF/HTML Page 31 of 49
single page version
āve chhe. shubhavikalpamān ākuḷatā chhe, tenā svādathī judo param nīrākul shāntaras
ātmāmān chhe; tene māṭe ākhā sansāranā bāhyabhāvono ras chhūṭīne andar ātmāno ras
āvavo joīe, atyant premathī temān pariṇām lagāḍavā joīe. ātmā arūpī hovā
chhatān sat vastu chhe, teno sākṣhāt–svād dharmīne svānubhavamān āve chhe. arūpī chhe tethī
kāī anubhavamān na āve evo nathī, gnān vaḍe anubhavamān āve tevo chhe. paṇ tene
māṭe antaramān teno khūb abhyās karavo joīe. ‘karoḍo upāyathī paṇ samyaggnān kar’
em kahyun, parantu ‘karoḍo upāyathī tun shubharāg kar’ em na kahyun, kemake sukhanun kāraṇ
kāī rāg nathī, samyaggnān ja sukhanun kāraṇ chhe. māṭe vikalpathī judo paḍīne ātmāno
abhyās karavo. samyagdarshan pachhī paṇ je vratādinā vikalpo āve tenāthī paṇ gnānanī
bhinnatāno abhyās karavo. bhāī, tārā hit māṭe tun duniyānī darakār chhoḍ ne sarva
upāyathī ātmānā gnānano udyam kar. bhale karoḍo mushkelī bahāramān āve, nindā thāy,
rog ho, nirdhanatā ho, chhatān tun antaramān ātmānā anubhavano udyam kar. marīne paṇ
(maraṇ jeṭalī pratikūḷatā āvī paḍe topaṇ) tun ātmāmān ūtarīne samyagdarshan kar. te
antaranī apūrva vītarāgī kriyā chhe. dharmamān ā mūḷ chīj chhe, tenā vagar shubhanī kāī
kimmat nathī. jagatane sharīranī ne rāganī kriyā dekhāy chhe, paṇ dharmīnā antaramān
chaitanyanā shraddhā–gnānanī vītarāgī kriyā chhe te tene dekhātī nathī; tene oḷakhe to te
nyāl thaī jāy. ahīn karoḍo upāyathī gnān karavānun kahyun, to kāī judā judā karoḍ
upāy nathī, upāy to ek ja chhe, paṇ karoḍo prakāranī pratikūḷatā vachche paṇ, ātmāne
oḷakhīne teno anubhav karavo, bhedagnān karavun–te ja ek kartavya chhe.
shramamān hoy, puṇya–pāpanā bhāvo thatā hoy, chhatān gnānabaḷane līdhe ātmāne puṇya–
pāpathī bhinna gnānasvādarūp anubhave chhe; paranī sāthe māre kāī sambandh nathī–em tenī
gnānapariṇati parathī ne rāgathī atyant nirlep rahe chhe. bhagavān ātmānā ānandaamr̥ut
pāse viṣhay–kaṣhāyone jher jevā samaje chhe. bharatachakravartī, rājā rām vagere samyagdraṣhṭi
hatā, temane antaramān āvī dashā hatī. īndra jeno mitra, chhannunhajār jene rāṇīo, chha
khaṇḍanun jene rājya, tīrthaṅkar jenā pitā ane navanidhān jenā ghare,–chhatān te bharat–
PDF/HTML Page 32 of 49
single page version
kyāy ame nathī; āvā bhedagnānanī kaḷāvaḍe andaramān chaitanyanā ānandano svād letā
hatā. āvun gnān te ātmānun svarūp chhe, ekavār pragaṭ karyā pachhī te bhedagnānanī dhārā
āgaḷ vadhīne akṣhay kevaḷagnānane sādhe chhe....ne pūrṇānandane prāpta kare chhe māṭe kahe chhe ke
upāyathī, eṭale ke antaranā mahān apūrva udyamathī pariṇāmane ātmāmān joḍīne
samyagdarshan ne samyaggnān karavun. traṇe kāḷe āvun samyaggnān te ja mokṣhano upāy chhe; tenā
vaḍe ja viṣhayonī īchchhārūp bhayaṅkar dāvānaḷ bujhāy chhe ne param ātmashānti pamāy chhe.
jīvanabhar rahyā bhegā, jāvun kem ekalā re....... pañchhī to.
kāyā bole veṇ mīṭhā sāmbhaḷ o chetan hansā,
ame jaḍ ne tun chetan, anādinā jude judā re....... pañchhī to.
jīv samajāve kāyā, lālan, pālan men kīdhun,
reshamanā chīr hīrā motīthī maḍhī dīdhun re.......... pañchhī to....
kāyā bole chetan bhoḷā tun bhīnt bhūlyo re,
pudgalanān khel emān tūn kem rāchyo re.......... pañchhī to..
vāh re chetan vāt tārī mane tenī tamā nahīn,
māṭīnā pūtaḷāne harakh shok kāī nahīn re........... pañchhī to.
PDF/HTML Page 33 of 49
single page version
umaḷakāthī kevo majāno bhāg laī rahyā chhe te āpaṇe sau joī rahyā
chhīe. are, āvo avasar kyāthī! –ke āpaṇā jīvanamān ja bhagavānanā
yojanāomān jemanā taraphathī aḍhīhajār paisā (pachīs rūpiyā) āvī
rahyā chhe temanī yādī ahīn āpī chhe. bandhuo, ā utsav ane tene lagatī
yojanāo ākhun varṣha chālavānī chhe; eṭalun ja nahi pachhī paṇ temān
āgaḷ ja vadhavānun chhe. jem jem tame moṭā thāo tem tem vīramārge
ātmasādhanāmān paṇ tame āgaḷ vadhajo,
PDF/HTML Page 34 of 49
single page version
PDF/HTML Page 35 of 49
single page version
PDF/HTML Page 36 of 49
single page version
vaibhav vachche banne rahenārā. banne mitronun milan thayāne ghaṇo vakhat vītī gayo; varṣhothī
ekabījāne joyelā nahi. ek mitrane thayun ke–chāl, mārā mitrane maḷī āvun....ne e to
chālyo. mitrane maḷavā.
joyā...jotān vent āshcharyathī tenā moḍhāmānthī udgār nīkaḷī gayā–are mitra! tun ahīn?
hun to tane maḷavā jaī rahyo hato....ne tun ahīn, ā–rūpamān kyāthī? (pote je
rājakumāramitrane maḷavā jato hato te rājakumār ja sādhuveṣhamān hatā.)
‘are mitra! e sundar rājya, sundar strīo, bāgabagīchā vagere vaibhavo–e
lāgyā? ’ mitre pūchhyun.
vastune men mārā antaramān dekhī; eṭale tenī pāse bījā badhāyane asundar ane asār
samajīne men chhoḍī dīdhā. mane kāī khoṭ nathī gaī, men vadhu sundaratā meḷavī chhe.
jagatamān bīje kyāy nathī. enī sundaratāmān vītarāgatā chhe, ne vītarāgatāmān ānand chhe.
PDF/HTML Page 37 of 49
single page version
–ātmadharma–bālavibhāg saharṣha raju kare chhe–
vairāgyapūrvak temanī sāthe rahetā ho, bhaktipūrvak temanī sevā karatā ho ne temanī sāthe
ātmahitanī majānī charchā karatā ho–evā ānandaprasaṅganun varṇan tamāre lakhavānun chhe.
tamane munirāj sāthe rahetān ne temanun vītarāgī jīvan jotān kevī bhāvanāo jāgī?
tame munirājane shun–shun pūchhyun? ne munirāje tamane shun–shun kahyun? te tamāre āṭh–dash
bhāīo māṭe.)
tamane prāpta thāy, tame vairāgyapūrvak temanī sāthe rahetā ho, temanī sevā karatā ho ne
temanī sāthe ātmahitanī majānī charchā karatā ho–āvā ānandaprasaṅganun varṇan tamāre
lakhavānun chhe. tamane te mātājīnī sāthe rahetān ne temanun vairāgyajīvan jotān kevī
bhāvanāo jāgī ? tame arjikā mātājīne shun–shun pūchhyun? ne mātājīe tamane shun–shun
PDF/HTML Page 38 of 49
single page version
āp hindī ke gujarātī koī paṇ bhāṣhāmān lakhī shako chho. akṣhar sārā tathā ek
bājue ja lakhavā khās sūchanā chhe. lekhanī sāthe ja āpanun pūrun saranāmun lakhasho..
āp sau jarūr bhāg lesho....lekh lakhatān–lakhatān āpane gnānabhāvanānun tathā vairāgya–
bhāvanānun ghaṇun ja sundar gholan thashe.....ne ‘munirājanā saṅge’ athavā to ‘mātājīnā
saṅge’ tamane je ānand thashe–tenī to shī vāt!! –
(nirvāṇamahotsavanimitte āp āpanā taraphathī paṇ āvī koī
īnāmī yojanā raju karavā māṅgatā ho to sampādakano samparka sādhavo.)
eṭalī tenī sambhāḷ rākhavā māṭe ek jaṇe rokāvun paḍashe. pahelānn hun gher jaī āvun tyān
sudhī tun ahīn raheje. hun āvun pachhī tun jāje.
ā bāju khetaramān ekalā rahelā nānābhāīne, banne ḍhagalā dekhīne vichār
māre shun karavo chhe? moṭābhāī ām to mārun kāī leshe nahi. māṭe lāv, atyāre
moṭābhāīne khabar na paḍe e rīte tenā ḍhagalāmān thoḍun anāj nāṅkhī daun. –em
vichārī potānā ḍhagalāmānthī soek maṇ anāj moṭābhāīnā ḍhagalāmān nāṅkhī dīdhun.
PDF/HTML Page 39 of 49
single page version
khabar nathī, ne kāī muḍī paṇ teṇe bhegī karī nathī; hun kāī āpīsh to leshe paṇ nahi;
paṇ hun teno moṭo bhāī chhun, māre tenun dhyān rākhavun joīe.–em vichārī teṇe potānā
bījānā hit māṭe kevī ūñchī bhāvanā!
hitanun āvun dhyān rākhe chhe, to dharmanā sambandhathī jeo ekabījānā sādharmī bhāī chhe
teone to paraspar ekabījānā hit māṭe kevī ūñchī bhāvanā hoy! potānī koīpaṇ
vibhūti potānā sādharmīnā hitopayogamān āve tevā prasaṅge prasannatā thāy chhe. ahā,
sādharmī pratye jyān āvī uttam bhāvanā hoy tyān ekabījānā aniṣhṭanī ke nindānī
kalpanāy kayānthī hoy?–emāny āpaṇe to mahāvīradevanā vītarāgashāsananā
bhāvanāo vaḍe jarūr shobhī ūṭhavāno chhe.
so sab mahimā gnānatanī, munināth kahai hai.
viṣhay–chāh dav–dāh, jagat–jan arani dajhāvai.
tās upāy na ān, gnānadhanadhān bujhāvai.
koī upāy nathī.
PDF/HTML Page 40 of 49
single page version
vairāgyapoṣhak sugamashāstrono mātra anuvād ja āpīshun.
ahīn ‘pāhuḍ dohā’ nāmanī kr̥uti raju thāy chhe.
paramātmaprakāshak tathā yogasār–doharā jevī ja ā rachanā
chhe; apabhanrash bhāṣhānī mūḷarachanāmān dohā 222 chhe; rachanār
vidhavidh prakāre adhyātmabhāvanānun gholan karyun chhe. te
jignāsuone gamashe.
narakamān jaī paḍe chhe.
thatān jīv paralokane (–paramātmadashāne) pāme chhe.