સ્વભાવો દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય ત્રણેમાં છે. –આમ દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયની પોતામાં
એકતા જાણનાર ધર્મીજીવ, પરના અસ્તિત્વથી અત્યંત ભિન્ન એવા પોતાના
અસ્તિત્વને, પોતામાં જ સમાપ્ત થતું અનુભવે છે; –આવી અનુભૂતિ ભગવાન
જઈશ તો તે કદી નહિ મળે તારો આનંદ, તારું સુખ, તારો ધર્મ, તારું જ્ઞાન–એ
બધું તારા અસ્તિત્વમાં સમાય છે. દ્રવ્ય પોતાના ગુણ–પર્યાયથી જુદું વર્તતું નથી,
ને ગુણ–પર્યાયો દ્રવ્યથી જુદા વર્તતા નથી; –એ બધા સ્વયમેવ એક સત્તારૂપ છે.
એક જ સત્તા ઘણાંરૂપને (દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય, ઉત્પાદ–વ્યય–ધ્રુવતા વગેરેને) એક
સાથે પોતાના અસ્તિત્વમાં ધારણ કરે છે.–જ્યારે જુઓ ત્યારે વસ્તુનું અસ્તિત્વ
પોતામાં જ પરિપૂર્ણ છે, –એ જૈનશાસનની અલૌકિક વાત છે. આવું જિનપ્રવચન
જે સમજે તે પોતાના સ્વરૂપ–અસ્તિત્વમાં જ સંતુષ્ટ રહેતો થકો, ને અન્યમાં નહિ
આવો માર્ગ બતાવીને વીતરાગીસંતોએ મહાન ઉપકાર કર્યો છે.
તારા ઉત્પાદ–વ્યય–ધ્રુવપરિણામ તારામાં જ છે, તારા બધા દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય
તારામાં જ છે; તારા જ્ઞાન–આનંદ વગેરે અનંત સ્વભાવો તારામાં જ ભર્યા છે.
તારા પૂરા અસ્તિત્વને તારામાં દેખતાં તને મહા આનંદ થશે, ને તારે બહારમાં
ક્યાંય જોવાનું નહિ રહે. તારામાંથી ને તારામાંથી તને તારા શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–આનંદ
આવશે. –મહાવીર ભગવાનના જિનશાસનની આ વિશિષ્ટતા છે કે પોતાની
પૂર્ણતા પોતામાં જ બતાવે છે...ને એ રીતે અંતર્મુખ અભેદ પરિણામવડે જીવને
છોડ! સ્વદ્રવ્યને આશ્રિત સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–
ચારિત્રરૂપ જે મોક્ષમાર્ગ તેમાંજ તારા
આત્માને જોડ–એમ સૂત્રની અનુમતિ છે.