: ચૈત્ર : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૬૧ :
મુમુક્ષુબેન પૂછે છે કે: હે માતા! આત્માની અનુભૂતિ થતાં શું થાય!
માતાજી કહે છે: –સાંભળ બેન! તારી જિજ્ઞાસા ઉત્તમ છે. અનુભૂતિ થતાં આખો
આત્મા પોતે પોતામાં ઠરી જાય છે; એમાં અનંતગુણના ચૈતન્યરસનું એવું ગંભીર વેદન
થાય છે કે જેના મહાન આનંદને આત્મા જ જાણે છે. એ વેદન વાણીમાં આવતું નથી.
મુમુક્ષુ ફરી પૂછે છે: –હે માતા! વાણીમાં આવ્યા વગર એ વેદનની ખબર કેમ
પડે! અર્જિકામાતા ઉત્તર આપે છે: –હે પુત્રી! પોતે પોતાના સ્વસંવેદનથી આત્માને તેની
ખબર પડે છે. જેમ આ સમ્મેદશિખર પર્વત નજરે દેખાય છે, તેમ અનુભૂતિમાં આત્મા
તેનાથી પણ સ્પષ્ટ જણાય છે.
મુમુક્ષુબેન ફરી પૂછે છે: – હે માતા! આંખ વડે સમ્મેદશિખર જણાય તેનાં
કરતાંય આત્માના જ્ઞાનને વધુ સ્પષ્ટ કેમ કહ્યું!
માતાજી જવાબ આપે છે: –હે પુત્રી! પહાડનું જ્ઞાન તો ઈન્દ્રિયજ્ઞાન છે, એટલે
પરોક્ષ છે, ને આત્માને જાણનારું જ્ઞાન તો અતીન્દ્રિય છે તેથી પ્રત્યક્ષ છે, માટે તે વધારે
સ્પષ્ટ છે.
અનુભૂતિના વધુ ને વધુ ઊંડાણમાં જઈ રહેલી તે મુમુક્ષુબેન ફરી પૂછે છે કે:–
અનુભૂતિ વખતે તો મતિ–શ્રુતજ્ઞાન છે છતાં તેને પ્રત્યક્ષ અને અતીન્દ્રિય કેમ કહ્યા!
માતાજી જવાબ આપે છે:– કેમકે અનુભૂતિ વખતે ઉપયોગ આત્મામાં એવો લીન
થયો છે કે ઈન્દ્રિયનું કે મનનું અવલંબન છૂટી ગયું છે, તેથી તે વખતે પ્રત્યક્ષપણું છે.
અહા, એ વખતના અદ્ભુત નિર્વિકલ્પ આનંદની શી વાત!
મુમુક્ષુબેન કહે છે કે:– હે માતા! તમે અનુભૂતિની અદ્ભુત વાત સમજાવી. આજે
તો જાણે તમારા અંતરમાંથી કોઈ અલૌકિક ચૈતન્યરસ ઝરી રહ્યા છે! મહાભાગ્યે આપ
મળ્યા ને અનુભૂતિનું રહસ્ય સમજાવ્યું, તો હું ય જરૂર એવી અનુભૂતિ પ્રગટ કરીશ ને
આપની સાથે રહીશ.
માતાજી આશીર્વાદ આપતાં પ્રસન્નતાથી કહે છે:– બેટી! ધન્ય છે તારી ભાવના!
તને જરૂર અનુભૂતિનો મહાન લાભ થશે.
‘અહો માતા! મારા જેવા જીવોને અનુભૂતિનો માર્ગ બતાવીને આપ મહાન
ઉપકાર કરી રહ્યા છો. હું મહાભાગ્યશાળી છું કે આપની સેવા કરવાનો ને આપની સાથે
રહેવાનો અવસર મને પ્રાપ્ત થયો છે. મારી તીર્થયાત્રા ખરેખર સફળ થઈ.