Atmadharma magazine - Ank 379
(Year 32 - Vir Nirvana Samvat 2501, A.D. 1975).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 48 of 53

background image
: વૈશાખ : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૪૫ :
બચાવવા, ને સાચું સુખી જીવન જીવવા માટે તું તારા આત્માને સર્વજ્ઞ સાથે સરખાવીને
ઓળખ. તને આત્માની અપૂર્વ સ્વાનુભૂતિ થશે.
અહો, સ્વાનુભૂતિના અપૂર્વ વેદનમાં દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયના ભેદ પણ નથી રહેતા;
ચેતનના ગુણ–પર્યાયો (–કે જેઓ ચેતનભાવરૂપ જ છે તેઓ) દ્રવ્યસ્વભાવમાં અંતર્લીન
અભેદ થઈને એકાકાર આત્મા અનુભવાય છે. –આવો અનુભવ તે જ મોહને જીતવાનો
ને મોક્ષને પામવાનો ઉપાય છે. ધર્મી કહે છે કે અહો પ્રભો! અહો વીરનાથ! આપના
માર્ગમાં આવીને મોહની સેનાને જીતવાનો ઉપાય અમે મેળવી લીધો છે....આપના જેવા
જ આત્માની સ્વાનુભૂતિવડે મોહને નષ્ટ કરી નાંખ્યો છે. અહો, ભગવાન! આપના
ઉપકારની શી વાત! જે માર્ગે આપ મોક્ષ પામ્યા તે જ માર્ગ અમને બતાવ્યો, ને તે જ
માર્ગે અમે આનંદથી આવી રહ્યા છીએ.
અહો! અરિહંત ભગવાનનો માર્ગ એ તો આત્મસન્મુખતાનો કોઈ અપૂર્વ
અલૌકિક માર્ગ છે, જેને અંગીકાર કરતાં મોહનો નાશ થઈને સમ્યક્ત્વ થયા વગર રહે
નહીં. અરિહંતનું ખરૂં સ્વરૂપ ઓળખનાર જીવ એકલા પર સામે જોઈને નથી અટકતો,
(–કેમકે અરિહંતો પણ પર સામે જોઈને ન અટક્યા ત્યારે તો અરિહંત થયા; એટલે)
અરિહંતને ઓળખનાર જીવ રાગ અને જ્ઞાનની ભિન્નતાને સમજીને, પોતે પોતાના
જ્ઞાનસ્વભાવ તરફ વળે છે ને રાગાદિથી છૂટો પડી જાય છે; આ રીતે અંતરમાં
એકાગ્રતાવડે મોહનો નાશ કરીને તે મોક્ષમાર્ગને ખોલી નાંખે છે.–એ વાત ૮૦ મી
ગાથામાં બતાવી.
જેમ ક્ષાયિકભાવ થતાં તેની ખબર પડે છે, તેવી જ સ્પષ્ટ ખબર ક્ષાયોપશમિક
સમકિતીને પણ પડે છે; અહો, મને મારો ચૈતન્ય–હીરો પ્રાપ્ત થયો છે; જિનોપદેશવડે
આત્માને જાણીને મોહને મેં નષ્ટ કર્યો છે. આ રીતે સંસારમાં દુર્લભ એવા ચૈતન્ય–
ચિંતામણિને પામીને હું કૃતકૃત્ય થયો છું.–છતાં હજી શુદ્ધોપયોગી–ચારિત્રવડે રાગ–દ્વેષનો
પણ ક્ષય કરીને વીતરાગતાવડે સર્વથા શુદ્ધાત્મા (કેવળજ્ઞાન) પ્રાપ્ત કરવા માટે મારે
ઉદ્યમશીલ રહેવું જરૂરી છે. આમ દર્શનમોહ ઉપરાંત ચારિત્રમોહને પણ હણીને કેવળજ્ઞાન
પ્રગટ કરવા માંગે છે.
એકલા સમ્યગ્દર્શનવડે કેવળજ્ઞાન કે મોક્ષ પામી જવાય–એમ નથી; સમ્યગ્દર્શન
પછી પણ જેટલા રાગ–દ્વેષ છે તેટલું દુઃખ છે. તે રાગ–દ્વેષને પણ છોડીને જીવ જ્યારે
શુદ્ધોપયોગરૂપ પરિણમે છે ત્યારે જ તે કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષ પામે છે.–આ જ મોહના