: 16 : ātmadharma : bhādaravo : 2501
vīranāthanā upadeshamān ātmāne upayogasvarūp kahyo chhe.
sāchun jīvan eṭale chetanamay jīvan; te jīvavānī rīt
ātmāno svabhāv sadā shuddha chetanālakṣhaṇarūp chhe; te chetanāne ja shuddhadharma
bhagavāne kahyo chhe. temān rāgarūp bhāvakarma nathī, tem ja jaḍakarma paṇ nathī. ā rīte
karmathī vimukta chetanāsvarūpe ātmāne chetavo–anubhavavo te ja shuddhadharma chhe.
shuddha dravyārthikanayathī jotān badhā ātmā sadā shuddha chetanālakṣhaṇasampanna chhe. āvā
ātmānā anubhavarūp chetanādharma te mokṣhamārga chhe.
rāgādi vikalpamān chetanā nathī, ne chetanāmān rāgādi nathī. rāgādi te kāī
ātmānun svalakṣhaṇ nathī. rāg vagarano ātmaanubhav sambhave chhe paṇ chetanā vagarano
ātmaanubhav asambhav chhe.
–ā rīte spaṣhṭa bhedagnān karīne, rāgathī judī pariṇamatī je gnānachetanā tenā
vaḍe ātmā lakṣhamān āve chhe, ne te chetanā ja ātmānun lakṣhaṇ chhe. āvā svadharmarūp
lakṣhaṇ vaḍe ātmā lakṣhit thāy chhe–em jinashāsanamān sarvagnadeve kahyun chhe.
sarvagna–gnānaviṣhe sadā upayogalakṣhaṇ jīv chhe;
te kem pudgal thaī shake ke ‘mārun ā’ tun kahe are!
(samayasār gāthā. 24)
upayogalakṣhaṇ vaḍe andaramān sharīrathī vilakṣhaṇ tārā ātmāne shodh,
chaitanyabhāvamān keli karatun tārun sattva dekhīne tane mahā ānand thashe.
chetanā te ātmāno asalī svabhāvabhūt dharma chhe. ratnatrayadharmanun lakṣhaṇ paṇ
chetanā ja chhe; chetanānā anubhavamān ratnatrayarūp mokṣhamārga samāy chhe. mukti te
sarvakarmathī tem ja sarva rāgathī rahit chaitanyadashā chhe, te muktino upāy paṇ
shubhāshubharāg vagarano tem ja jaḍakarmanā sambandh vagarano evo shuddha chaitanyabhāv chhe.
shuddhanayathī ātmāno svabhāv sarvakarmathī vimukta upayogasvarūp chhe, tene
oḷakhīne temān ekāgra thatān shuddha samyaggnān–darshan–chāritra pragaṭyā te mokṣhamārga chhe. tene
shuddhachetanā paṇ kahevāy chhe. āvo dharma te karmathī chhūṭavāno mārga chhe. āvī shuddhātmānī