: આસો : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૮૩ :
‘અહિંસા પરમ ધર્મ છે’
૧. એક જંગલની રમણીયગૂફામાં ભદ્રપરિણામી એક સુવર (ભૂંડ) રહેતું હતું.
૨. તે જંગલમાં એક વાઘ રહેતો હતો, તે ક્રૂરપરિણામી હતો.
૩. એક વીતરાગી મુનિરાજ વિચરતા–વિચરતા તે જંગલમાં આવ્યા; ને જે
ગૂફામાં બિરાજમાન થઈને શુદ્ધોપયોગ વડે આત્મધ્યાન કરવા લાગ્યા.
મુનિરાજને ગૂફામાં દેખીને –
૧. ભદ્રપરિણામી ભૂંડને એવો શુભ વિચાર આવ્યો કે અહા, આ કોઈ વીતરાગી
મહાત્મા મારી ગૂફામાં પધાર્યા છે, એમને દેખતાં જ કોઈ અપૂર્વ શાંતિ થાય છે.
એના પધારવાથી મારી ગૂફા ધન્ય થઈ... હું કઈ રીતે તેમને સેવા કરું! એવા
શુભભાવપૂર્વક તે ભૂંડ ગૂફાના દરવાજે બેસીને મુનિરાજની રક્ષા કરતું હતું.
૨. તે જ વખતે ગુફા પાસે આવેલા વાઘને એવો અશુભ ભાવ થયો કે હું આ
મનુષ્યને મારીને ખાઈ જાઉં.
૩. તે જ વખતે શુદ્ધોપયોગાં લીન તે મુનિરાજ, નથી તો ભૂંડ ઉપર રાગ કરતા,
કે નથી વાઘ ઉપર દ્વેષ કરતા, એ તો વીતરાગ છે.
મુનિરાજને ખાઈ જવા માટે વાઘ ગૂફા પાસે આવ્યા. ભૂંડને તેનો ખ્યાલ
આવી ગયો એટલે તરત જ વચ્ચે આવીને તેણે વાઘને રોક્યો.
વાઘ એના પર તૂટી પડ્યો.... વાઘ અને ભૂંડ બંને લડ્યા; ખૂબ લડ્યા. ક્રૂર
વાઘની સામી પણ ભૂંડે બરાબર ટકકર ઝીલી; તેના મનમાં એક જ ધૂન હતી કે
પ્રાણ આપીને પણ હું મુનિને બચાવીશ. બંને ખૂબ લડે છે, – એક તો મુનિના રક્ષણ
માટે લડે છે, ને બીજો મુનિના ભક્ષણ માટે લડે છે. લડતાં – લડતાં બંનેએ
એકબીજાને મારી નાંખ્યા... બંનેએ એકબીજાની હિંસા કરી. વાઘ તો મરીને દુર્ગતિ
ગયો; સુવર મરીને સુગતિમાં ગયું; મુનિરાજ તો ધ્યાનમાં જ વીતરાગપણે બિરાજી
રહ્યા ને કેવળ – જ્ઞાન પ્રગટાવીને મોક્ષગતિ પામ્યા.
હવે તેમનું પૃથકકરણ
આ દૃષ્ટાંતમાં ત્રણ પાત્રો છે:–
૧. વાઘનો જીવ: – જે મુનિરાજને મારવાના અપ્રશસ્ત દ્વેષ – કષાયમાં વર્તે છે.