Anubhav Prakash-Gujarati (English transliteration). Parinam-ShuddhataMa Sarvashuddhta; Devadhikar; Gyanadhikar; Gneyadhikar; Nijdharmadhikar; Mishradharmadhikar.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 4 of 5

 

PDF/HTML Page 61 of 96
single page version

background image
anubhav prakAsh 47
to paN ek ‘svasvAdarUp anubhavadashA’ evun mukhya nAm jANavun. je samyagdraShTi chothA
(guNasthAn) no chhe temane to svAnubhavano kAl laghu antarmuhurta sudhI rahe chhe. (pharI)
(tene) te (svAnubhav) ghaNA kAl pachhI thAy chhe. tenAthI (avirat samyagdraShTinA
kAlathI) deshavratIno svAnubhav rahevAno kAl vadhu chhe, ane te svAnubhav thoDA ja kAl
pachhI thAy chhe. sarvaviratino svAnubhav dIrdha antarmuhUrta sudhI rahe chhe. dhyAnathI paN
thAy chhe tathA ghaNA thoDA thoDA kAl pachhI svAnubhav
1sAtamAn guNasthAnamAn vAramvAr
thayA ja kare chhe. te ja pariNAm ke je pUrve svAnubhavarUp thayA hatA te to svAnubhavarUp
rahyA paN tyAnthI (te pariNAm) mukhyarUpe karmadhArAthI nIkaLI nIkaLI, svarasasvAd
rUp-anubhavarUp- thaI thaIne vadhatA chAle chhe. jem jem pachhIno kAl Ave chhe tem
tem pachhI pachhInA pariNAm svasvAdarasarUp-anubhavarUp thaI thaI vadhatA chAle chhe. e
pramANe tyAnthI anubhavadashAnA pariNAm vadhI vadhIne palaTatA jAy chhe. te kShIN moh
guNasthAnanA ant sudhI jANavun.
he bhavya! tun ek vAt sAmbhaL-ame ekavAr vaLI pharI kahIe chhIe. A
svAnubhavadashA 2svasamayarUp2 sukh chhe, shAnti-vishrAm chhe, sthirarUp chhe, nijakalyAN
chhe, chen chhe, tRuptirUp chhe. samabhAv chhe, mukhya mokSharAh chhe, evI chhe. vaLI A
samyak savikalpadashA-jo ke ahIn upayog nirmal chhe to paN ahIn chAritrapariNAm
parAlambI, ashuddha, chanchal hovAthI savikalpadashA-dukh chhe, tRuShNAe karI chanchal chhe,
puNyapAparUp kalAp (samUh) chhe, udvegatA chhe, asantoSharUp chhe, evA evA
vilAparUp chhe. banneyathI (savikalpa, nirvikalpa dashA banneyathI) chAritrapariNAmanI
avasthA potAmAn dIThI chhe. tethI bhalun A chhe ke tun svAnubhavarUp rahevAno udyam
rAkhyA kar, A amArun vachan vyavahArathI upadeshakathan chhe. guNasthAn pramANe jeTalI
jeTalI vishuddhatA, sthiratA vadhI teTalun teTalun sukh vadhyun. bAramA guNasthAn sudhI
kaShAy ghaTavAthI sthiratA vadhI (ane) matignAnA-
1. sAtamA guNasthAnamAn svAnubhavadashA vAramvAr thayA ja kare chhe.
2. pAThAntar- svarasamayarUp

PDF/HTML Page 62 of 96
single page version

background image
48 anubhav prakAsh
varaN ane shrutagnAnAvaraNanA kShayopashamathI svasamvedanaras vadhyo. svasamvedanasthiratAthI
Upajelo rasAsvAdarUp svAnubhav te anantasukhanun mUl chhe.
te anubhav dhArAdhar (mUshaLadhAr varasAdarUp-dhArApravAharUp) jAgatAn,
dukhadAvAnal ranch paN raheto nathI. munijano svAnubhavane bhavavAs1ghaTAno nAsh
karavA mATe param prachanD pavan 2kahe chhe. anubhavasudhAnun pAn karI anek bhavya jIv
amar thayA. anubhav ja param pUjya padane kare chhe. enA vinA sarvavedapUrAN
nirarthak chhe, smRuti vismRuti chhe, shAstrArtha vyartha chhe, pUjA, bhajan moh chhe, anubhav
vinA nirvighna kArya vighna chhe, parameshvarakathA te paN jUThI chhe. tap paN jUThun chhe,
tIrthasevan jUThun chhe.
(anubhav vinA) tarka, purAN, vyAkaraN khed chhe, gAmamAn gAy, shvAnanI jem
ane vanamAn haraNAdinI jem agnAn tapasI chhe. puruSh game tyAn rahe,
anubhavaprasAdathI te (sadA) pUjya chhe, anubhavaAnand, anubhav-dharma, anubhav-
paramapad, anubhav-anantaguN-ras-sAgar anubhavathI siddha thAy chhe, anupam
jyoti, amit tej, akhanD, achal, amal, atul, abAdhit, arUp, ajar,
amar, avinAshI, alakh, achhed, abhed, akriy, amUrtik, akartRutva, abhokatRutva,
avigat (nitya), Anandamay, chidAnand, ityAdi parameshvaranA sarva anant visheShaNone
anubhav siddha kare chhe, mATe anubhav sAr chhe.
1. ghaTA-vAdaL
2. anubhau akhanD ras dhArApar jagyau jahAn,
tahAn dukh dAvAnal ranch na rahatu hai;
karam nivAs bhavavAs ghaTA bhAnavekaun,
param prachanD pauni munijan kahatu hai.
thAkau ras piyain phir kAdUkI na IchchhA hoy,
yah sukhadAnI sab jagamen mahatu hain;
Anandakau dhAm abhirAm yah santakau,
yAhIke dharaiyA pad sAsatau lahatu hai.
127 – gnAn darpaN

PDF/HTML Page 63 of 96
single page version

background image
anubhav prakAsh 49
mokShanun nidAn, sarva vidhAnano shiromaNi, sukhanu nidhAn, amlAn anubhav I.
1indrAdi, anubhavI jIv evA munijananA charaNAravindane
_________________________________________________________________
1. parapad Apo mAni jagamai anAdi bhamyo,
pAyo na svarUp jo anAdi sukhathAn hai;
rAgadveShabhAvanamen bhavathiti bAdhA mahA,
vinA bhedagnAn bhUlyau guNakau nidhAn hai.
achal, akhanDagnAnajyotiko prakAsh liye,
gharamen hI dev chidAnand bhagavAn hai;
kahai ‘
दीपचंद’ Ap IndahUse pAy parai,
anubhau prasAdapad pAvai niravAn hai. 124
dohA– chid hyakShaN pahichAnatain
Upaje Anand Ap;
anubhau sahaj sarUpakau,
jagamain puNyapratAp.
12p
jagamen anAdi yati je pad dhAri Aye,
teu sab tire bahi anubhau nidhAnakon;
yAke vinu pAye muni hU supad nindat hai,
yah sukhasindhu darashAvai bhAgavAnakau.
nArakI hU nikasi je tIrthankarapad pAvai,
anubhau prabhAv pahUnchAve niravANako;
anubhauanant guNadhAmake dharaiyA hIkau,
tihun lok pUjai hin jAni guNavAn ko
126
dohA– guN anantake ras sabai,
anubhau rasakemAnhi;
yAtain anubhau sarikhau,
aur dUsaro nAnhi
1pa3
panch param guru je bhaye,
je honge jagamAnhi;
te anubhavaparasAdatain,
yAmain dhokho nAhi
1pa4. –gnAn darpaN

PDF/HTML Page 64 of 96
single page version

background image
pa0 anubhav prakAsh
seve chhe. tethI anubhav karIne e granth granthomAn (darek sadgranthamAn) anubhavanI prashansA
kahI chhe. anubhav vinA koI sAdhyanI siddhi nathI. anantachetanA chihnarUp,
anantaguNamanDit, anantashaktidhArak, AtmapadanA rasAsvAdane anubhav kahIe.
vAramvAr sarvagranthano sAr, avikAr anubhav chhe, anubhav shAshvat chintAmaNi
chhe. anubhav avinAshI 1rasakUp chhe. anubhav mokSharUp chhe. anubhav tattvArthasAr chhe.
anubhav jagat-uddhAraN chhe. anubhavathI anya koI Unch pad nathI, mATe anubhav
sadAy svarUpano karo. anubhavano mahimA anant chhe. kyAn sudhI batAvIe. AThakarma
Atmapradesh upar potAnI sthitithI (sthiti sudhI) beThA chhe, te sarva pudgalano ThATh
chhe. temanA vipAkanA udayathI chiddavikAr thayo te vikAr jIvano chhe. nokarmarUp,
dravyakarmarUp sarva vargaNA pudgal chhe. (ane) bhAv jIvanA chhe. ek so aDatAlIs
prakRitivargaNA jaDanI banI chhe. temanA vipAk-udayanI vyaktatAnun nimitta pAmIne
chidvikAr thayo, te vikArano svAng jIve dharyo chhe. A gneyaranjak ashuddha bhAv, te
shuddhabhAvanI shakti ashuddha thaI, tyAre thayo chhe. ashuddhatA paranA nimittathI uphadU
(phUg, upAdhi) -mel chhe.
(pAThAntara- ashuddha pariNamananA nimittathI A karmamal lAgyo chhe) paN
ANe (jIve) karyo mATe Ano chhe. (paN) Ano mUl
1. anubhav chintAmaNi ratan, anubhav hai rasakUp;
anubhavamArga mokhako, anubhav mokShasvarUp 18
anubhauke rasako rasAyan kahat jag,
anubhau abhyAs chahu tIrathakI Thaur hai;
anubhaukI jo rasA kahAvai soI porasA su,
anubhau adhorasAsaun UradhakI daur hai.
anubhaukI keli yahai kAmadhenu chitrAveli,
anubhaukau svAd panch amRutakau kor hai;
anubhau karam taurai paramasaun prIti jorain,
anubhau samAn na dharam kauu aur hai,
19 nATak samayasAr utthAnikA- 18-19

PDF/HTML Page 65 of 96
single page version

background image
anubhav prakAsh pa1
bhAv nathI. shAthI? ke vAdaLAnnI ghaTA lAl, shyAm, pItta, haritarUp thatAn AkAsh
tevun na thayun. jem ratna upar mATI ghaNI lapeTI chhatAn ratnano prakAsh mATIne lapeTavAn
chhatAn na gayo, antarashakti jevI ne tevI chhe, tem AtmAne ashuddha bhAv thatAn
AtmAnI darshanagnAnashakti abhyantaramAn jevI ne tevI chhe. parapudgAlanun nATak (ghaNun)
banyun chhe, tene pudvalano khel jAN,, tun (tene) tArA AtmAno khel na jAN.
te kahevAmAn Ave chhe. dashaprakArano parigrah-kShetra, bAg, nagar, kUp, vApI,
taDAg (taLAv), nadI Adi badhuy pudgAl, mAtA, pitA, kalatra, putra, putrI, vadhU,
bandhu, svajan Adi badhAy (kuTumbIjano), sarpa, sinh, vyAdhra, gaj, mahiSh Adi
badhAy duShTo, akShar, anakShar, shabdAdi gAvun, bajAvavun, snAn, bhog, sanyog-
viyoganI badhI kriyA, parigrahano melAp te moTo, parigrahanAsh te daridra vagere badhI
kriyA, chAlavun, besavun, halavun, bolavun, kampavun, vagere badhI kriyA, - laDavun, bAth
bhIDavI, chaDhavun Utaravun, kUdavun, nAchavun, khelavun, gAvun, bajAvavun vagere badhI kriyA-e
sarva pudgAlano khel jAN.
nar, nArak, tiryanch, dev, temanA vaibhav, bhogakaraN, viShayarUp indriyonI
kriyA Adi sarva pudgAlanun nATak chhe. dravyakarma, nokarma Adi sarva pudgAlano akhADo chhe.
temAnun chidAnand ranjit thaI potAnA jANe chhe. potAnAn darshanagnAnachAritrAdi
anantaguNanA akhADAmAn pariNatipAtro nAche chhe, svarUparas upajAve chhe. jeTalA guN
chhe teTalAne vede chhe. dravyane vede chhe. sarva bhAvo- (svarUp) sattA mudang chhe, pramey
tAl chhe. ityAdi badhu nij akhADo chhe. evI rIte potAnA nij akhADAmAn ranjit
na thatAn paranA akhADAmAn (ten) mamatva karyun, jenA phaLamAn janmAdi dukhaphaL (tun)
pote pAmyo.
have potAno sahaj svAdI thaI paraprem maTADI chetanAprakAshanA vilAsarUp
atIndriy bhog bhogav, shun? jUThA ja sUnA jaDamAn potAne mAne chhe? tathA parane
kahe chhe ke- (A) amane dukh de chhe, (paN) emAn dukh devAnI shakti nathI.
bIjAnI upar jUTho

PDF/HTML Page 66 of 96
single page version

background image
pa2 anubhav prakAsh
upAlambh de chhe. potAthI harAmajAdagIne (duShTatAne) dekhato nathI. achetanane nachAvato
phare chhe, to lAj AvatI nathI. maDadAnI sAthe sagAI karI, have ame enI sAthe
lagna karI sambandh karIshun to evI vAt lokamAn paN nindya chhe.
tame to anantagnAnanA dhArak chidAnand chho. jaDamAn potAne mAnavAnI
anAdinI jUThI viTambaNA maTADo. tame tene keval par mAnI chhoDo, parAcharaNathI ja
tamArA darshanagnAnamAn lAbh thayo nathI. (vaLI) jo dekhavA-jANavAthI bandh thAy to
siddha lokAlokane dekhe chhe, jANe chhe, te paN bandhAy, (paN) tenI sAthe (lokAlokanI
sAthe) (siddhanA) pariNAm tAdAtmya nathI. tethI siddha bhagavAn bandhAtA nathI.
pariNAmathI ja sansAr, pariNAmathI ja mokSha mAn, pariNAm ja rAgadveShamohanA
pariNAm kare chhe. tenun jatan paN pariNAm kare chhe, gnAnadarshanamAn rAgadveSh nathI, teo
(to) dekhavAjANavAmAtra chhe. tenI (pariNAmanI) vikAratAthI teo paN (darshanagnAn
paN) vikArI kahevAy chhe. jo dekhavun-jANavun rAgadveShamohathI thAy to bandhAy,
rAgadveShamoh na hoy to na bandhAy. A pariNAmanI shuddhatA abhavyane thAy nahi,
tethI (tene) gnAnadarshan shuddha na thAy, bhavyane svarUpAcharaNanA pariNAm thAy chhe tethI
(tene) gnAnadarshan shuddha thAy. padmanandi pachchIsImAn kahyun chhe ke-
स्वानुष्ठानविशुद्धे द्दग्बोधे 1जायते कुतो जन्म।
उदिते गमस्तिमालिनि किं न विनश्यति तमो नैश्यम्2।।
ahIn koI prashna kare ke- vastu dekhAtI nathI, jaNAtI nathI (to) temAn
pariNAm kevI rIte daIe? (kevI rIte lagADIe?) tenun samAdhAn parane dekhe -
jANe chhe te parane dekhanAr upayog chhe to
---------------------------------------------------------
1. pAThAntara- जृंमते’
2. A padyano bhAvAnuvAd A pramANe chhe ke- jevI rIte sUryoday thatAn andhakArano nAsh thAy
chhe. tevI rIte samyak chAritrathI darshanagnAn vishuddha thatAn pharI sansAramAn janma thato nathI.

PDF/HTML Page 67 of 96
single page version

background image
anubhav prakAsh pa3
dekhe chhe. gnAn chhe to jANe chhe. (te upayogane potAmAn lagADIne sthir kare to) te
upayog svamAn astirUp thayo, (parathI) nAstirUpe thayo, je A upayoge grahyun
temAn ja pariNAm dharI sthiratA dharI, AcharaN karI vishrAm grahaN kar. pariNAm
shuddha karavAmAn eTalun ja kAm chhe. kahyun chhe ke-
‘उवओगमओ जीवो’ इति वचनात्।
(upayogamay jIv chhe e vachanAnusAre);
kAraN ke pariNAm vastune vedIne svarUpalAbh le chhe-vastumAn lIn thAy chhe.
svarUpanivAs pariNAm ja kare chhe. utpAdavyayadhrauvya pariNAmamAn AvyA,
utpAdavyayadhrauvyamAn sat Avyun.
1 (ane) ‘sat’ mAn sarva svarUp Avyun. mATe
pariNAm shuddhatAmAn sarvashuddhatA AvI kahyun chhe ke-
जीवो परिणमदि जदा सुहेण असुहेण
वा सुहो असुहो।
सुद्धेण तदा सुद्धो हवदि हि परिणामसब्भवो।। 2
pravachanasAr 1–9
pariNAm sarvasva svarUpanA chhe. parAcharaNanA be bhed chhe-dravyaparAcharaN ane
bhAvaparAcharaN. parantu nokarma (dravya) parAcharaN upachAr chhe, paramparAthI anAdi upachAr
chhe. devAdik dehanun dhAraN sAdi upachAr chhe. dravyakarmajog anAdi upachAr chhe. bhAvakarma
1. उत्पादव्ययध्रौव्ययुक्तं सत्, सद् द्रव्यलक्षणम्।
तत्त्वार्थस्त्र ५, २९–३०
2. Ano bhAvAnuvAd nIche pramANe chhe-
jyAre pariNAm svabhAvadhArI A jIv, shubh athavA ashubh pariNAmothI pariName chhe tyAre
te shubh vA ashubh thAy chhe, ane jyAre (A jIv) shuddha pariNAmothI pariName chhe tyAre nishchayathI
shuddha thAy chhe.

PDF/HTML Page 68 of 96
single page version

background image
pa4 anubhav prakAsh
ashuddha nishchayanayathI chhe. dravyakarma-nokarmanun dravyaparAcharaN upachArathI chhe.
bhAvaparAcharaN, rAgadveShamoh chhe tenun AcharaN chhe.
koI prashna kare ke-jo rAgAdik jIvanA bhAv chhe, (ane) parabhAv sparsha,
ras Adik chhe, (to) rAgAdikane (teo jIvanA bhAv hovA chhatAn) parabhAv kem
kahyAn?
tenun samAdhAn-shuddhanishchanayathI rAgAdi jIvanA nathI, e paN par chhe,
shAthI? ke e bhAvakarma chhe, emanA nAshathI mokSha thAy chhe, par chhe to chhUTe chhe,
tethI (temane) par ja kahIe. jyAre A (jIv) rAgAdikane potAnA nahIn mAne
tyAre bhavabandhapaddhati maTashe. tethI par evA rAgAdine chhoDI shuddhadarshanagnAnachAritra
chhe tene sva (potArUp) jANI graho, A mokShanun mUl
1 chhe. pariNAm je taraph DhaLe
tevA thAy chhe. mATe par taraphathI chhoDI (khaseDI) nij pariNAmane svarUpamAn
lagADo. utpAdavyadhrauvya ShaDguNIvRuddhivanirUp arthakriyAkArak pariNAmathI sadhAy
chhe.
1. sadguru kahe bhavya jIvanisaun, torahu turit mohakI jel
samakitarUp gahau Apanaun gun, karahu shuddha
anubhavakau khel.
pudgAlapinD bhAvarAgAdik, Inasaun nahIn tumhArau mel;
e jaD pragaT gupta tum chetan, jaisen bhinna
toy aru tel
nATak samayasAr 12.

PDF/HTML Page 69 of 96
single page version

background image

।। have devAdhikAr lakhIe chhIe।।
kAraN ke devathI param mangalarUp nijAnubhav pAmIe chhIe tethI dev upakArI
chhe. dev paramAtmA chhe. arahant paramAtmA sAkAr chhe. sharIrayukta chhe; ane siddha
nirAkAr chhe, charamasharIrathI kinchitanyUn AkAr chhe mATe (tene) sAkAr paN kahIe
chhIe. arahantane aghAtikarma rahyAn chhe tethI bAhya vivakShAmAn chAr guN vyakta thayA
nathI. gnAnamAn badhA vyakta thayA chhe. te kahevAmAn Ave chhe-nAmakarma manuShyagatirUp chhe
tethI sUkShma bAhya nathI (bahAramAn vyakta nathI), (paN) kevalagnAnamAn vyakta chhe.
vedanIyakarma chhe, tethI bahAr (bahAramAn) abAdhit nathI, antaramAn-gnAnamAn vyakta chhe.
avagAh bAhya (bahAramAn vyakta) nathI, (paN) potAnA gnAnamAn vyakta chhe.
agurulaghugotrathI bAhya (bahAramAn) vyakta nathI, (paN) gnAnamAn (vyakta chhe. A
adhAtithI ja vyakta nAm na pAmyAn. nAm, sthApanA, dravya, bhAv pUjya chhe, arahantanun
nAm letAn ja paramapadanI prApti thAy chhe. (yogasAramAn) kahyun chhe ke-
jin sumaro jin chintavo, jin, dhyAvo sumanen,
jin dhAyantahi paramapad, lahiye ek kShaNe na 1
jinasthApanAthI sAlambadhyAn vaDe nirAlambapad pAme chhe.
kevI chhe sthApanA? kahyun chhe ke-
किं ब्रह्मैकमयी किमुत्सवमयी श्रेयोमयी किं किमु।
ज्ञानानंदमयी किमुन्नतमयी किं सर्वशोभामयी;
इत्थं किं किमिति प्रकल्पनपरैस्त्वन्मूर्तिरुद्वीश्यता [ताम]।
किं सर्वातिगमेव दर्शयति सा ध्यानप्रसादन्महः।।१।।

PDF/HTML Page 70 of 96
single page version

background image
pa6 anubhav prakAsh
मोहोद्वामदवानलप्रशमने पाथोदवृष्टिसमः।
स्त्रोतो निर्झरणी समीहितविधौ कल्पेन्द्रवल्ली सताम्।।
संसारप्रबलान्धकारमथने र्मातंडचंडद्युति।
जैनी मूर्तिरूपास्यतां शिवसुखे भव्यः पिपासास्ति चेत्
1।।
svasamvedanarUp vItarAgamudrAne dekhI svasamvedanabhAvarUp potAnun svarUp vichAre-
pUrve e sarAg hatA, rAg maTADI (teo) vItarAgI thayA. hAl hun sarAg chhun,
emanI mAphak jo hun rAg maTADun to mArA vItarAg padane hun pAmun nishchay (thI) hun
vItarAg chhun. kahyun chhe ke-
पिरिछहु अरहो देवो पच्छरघडियो हु2 दरसयं मग्गं
इति वचनात्।।
_________________________________________________________________
1. A padyano bhAvAnuvAd A prakAre chhe- he bhavya! jo tane mokShanA sukhanI pipAsA chhe,
tene prApta karavAnI utkRuShTa abhilAShA chhe, to tamAre jainamUrtinI upAsanA karavI joIe, te
jinabimbamUrti shun brahmasvarUp chhe? shun utsavamay chhe? shun shreyarUp chhe? shun gnAnAnandamay chhe? shun unnatarUp
chhe? ane shun sarva shobhAthI sampanna chhe? A rIte anek vikalpothI shun prayojan chhe? dhyAnanA prasAdathI
ApanI mUrtinA dekhanArA bhavyone shun te sarvAtIt tejane dekhADe chhe? hA, dekhADe ja chhe.
vaLI te mUrti (jinabimb) moharUpI prachanD dAvAnalane shAnt karavAne mATe meghavRuShTinI samAn
chhe, te ichchhit kAryone sampanna karavA mATe nadIno strot chhe, te sajjan mATe kalpendravel chhe,
kalpalattAnI sadash abhIShTa phal pradAn karanArI chhe, ane sansArarUpI prabal andhakArane nAsh karavA mATe
mArtanDanI prachanD dyUnti chhe, sUryano prabal prakAsh chhe, tethI he bhavya! evI te vItarAg mUrtinI upAsanA
jarUr karavI joIe.
2. pAShANathI ghaDAyel hovA chhatAn mArganA darshak evA arahant devane dekho. (arahant devanA
darshan karo).

PDF/HTML Page 71 of 96
single page version

background image
anubhav prakAsh pa7
A sthApanAnA, nimittathI traN kAl lokamAn bhavya jIvo dharma sAdhe chhe, tethI
sthApanA, param pUjya chhe. dravyajin-dravyajIv (chhe) te paN bhAvapUjya chhe. tethI
bhAvinayathI pUjya chhe. athavA traN kalyANak sudhI dravyajin chhe, te pUjya chhe.
samavasaraNamanDit, anantachatuShTayukta bhAvajin bhavya jIvone tAre; divyadhvanithI
upadesh ApIne sAkShAt mokShamArganI varShA kare evA paramAtmAne bhAvajin kahevAmAn
Ave chhe.
have siddhadevanun varNan karIe chhIe. siddha nirAkAr paramAtmA chhe.
anantaguNarUp thayelA potAnA anantasukhane guNo ane
1. dhyAn hutAshanamen ari Indhan,
jhaunk diye ripu rok nivArI;
shok haryo bhavi lokanakau var,
kevalagnAn mayukh udhArI.
lok alok vilok bhaye shiv,
janma jarA mRut pankh pakhArI;
siddhan thok vasain shivalok,
tinhain pag dhok trikAl hamArI. 11.
tirathanAth pranAm karain,
nitake gunavarnanamen budhi hArI;
mom gayo gali mUs manjhAr,
rahyo tahun vyom tadAkRutidhArI.
lok gahIr nadI pati nIr,
gaye tir tIr bhaye avikArI;
siddhan thok basain shivalok,
tinhen pag dhok trikAl hamArI. 12.
(jain shatak pt.. bhUdharadAs
–siddha stuti)

PDF/HTML Page 72 of 96
single page version

background image
pa8 anubhav prakAsh
paryAyathI vedI dravyaguNane bhogave chhe. lokashikhar par birAje chhe. ShaDguNIvRuddhihAnirUp
arthaparyAy ane charamadehathI kinchit, nyUn, pradeshonI AkRuti-AkArarUp vyanjanaparyAy
(thI sahit chhe) kahyun chhe ke-
mom gayo gali musimain jAras ambar hoy;
puruShAkArain gnAnamay vastu pramAnaun soy.

devane jANe tyAre svarUp-anubhav thAy chhe.
।। iti devAdhikAra।।

PDF/HTML Page 73 of 96
single page version

background image

।। ath gnAnAdhikAra।।
gnAn lokAlok sakal gneyane jANe, (kem ke) nishchayathI jenun jANavArUp
svarUp chhe evI gnAnanI shakti chhe. te sansAraavasthAmAn agnAnarUp thaI chhe,
topaN nishchayathI nijashakti jatI nathI. vAdaLaghaTAnA AvaraNathI sUryanun tej
jatun nathI, tem gnAnAvaraNathI gnAn jatun nathI; Avaryun jAy (paN) nAsh na
thAy. gnAn badhAy guNomAn moTo guN chhe. temAn anant guN pragaT jANe. gnAn
vinA gneyanun gnAn na hot, gney vinA jANavA yogya kAI paN na hot mATe
gnAn pradhAn chhe, anant guNAtmak vastu topaN gnAnamAtra ja chhe. AchArye ghaNAn
granthomAn AtmAne evo kahyo chhe. shAthI? ke
लक्षणप्रसिद्ध्या
लक्ष्यप्रसिद्ध्यर्थम् (lakShaNanI prasiddhi vaDe lakShyanI prasiddhi karavA mATe
AtmAno gnAnamAtrapaNe vyapadesh karavAmAn Ave chhe.) jem mandirane shvet kahevAmAn
Ave chhe. jo ke mandir sparsha, ras, shvetAdi, ghaNAn guN dhare chhe, to paN dUrathI
shvet guN vaDe bhAse chhe, tethI mukhyatAthI shvetamandir kahevAmAn Ave chhe. prasiddha
lakShaN AtmAmAn gnAn chhe, tethI gnAnamAtra AtmA kahyo. ek ek guNanI anant
shakti, anant paryAy guNanI, ek anek bhedAdi sarvane jANe. gnAn vinA vastu
sarvasva nirNayarUp svarUpane na jANe; mATe gnAn pradhAn chhe. matignAnAdi gnAnanA
paryAyo chhe. te kShayopashamagnAn ansh shuddha thayun. (tethI) paryAy gneyAkAr
gnAnaparyAyavaDe lokAlokane jANe chhe. gneyano nAsh thAy chhe, paN gnAnano nAsh
nathI; mATe jeTalun gney teTalun gnAn memak, upayogalakShaN gnAn (chhe), gney teTalun
upachArathI gnAnamAn gney chhe, mATe vastusvarUpamAn gneyanA vinAshathI gnAnano vinAsh
nathI.

PDF/HTML Page 74 of 96
single page version

background image
60 anubhav prakAsh
ahIn koI tarka kare ke-gnAnamAn sarva gney upachArathI chhe, to sarvagnapad upacharit
thayun, upachAr jUTho chhe to shun sarvagnapad jUThun thayun?
tenun samAdhAna- jene upachAramAtramAn ja lokAlok bhAsyo, to tenA
nishchayagnAnano mahimA koN kahe? A gnAn, svasamvedan ja thayun thakun, sarvane jANe chhe.
potAne jANatAn paranun jANavun sthapAy chhe, parane jANatAn svanun jANavun sthapAy chhe.
paranI apekShAe sva chhe, svanI apekShAe par chhe. vivakShAthI vastusiddhi chhe (ane)
gnAnathI svarUpAnubhav chhe.
A gnAnAdhikAr chhe.

PDF/HTML Page 75 of 96
single page version

background image

।। have gneyAdhikAr lakhIe chhIe।।
ज्ञातुं योग्यं ज्ञेयं jANavA yogya padArthane gney kahavAmAn Ave chhe. te
padArthanI traN avasthA chhe. dravya-avasthA, guNaavasthA ane paryAy-avasthA,
(temAn) dravya-avasthA mukhya chhe. shAthI? ke padArtha dravya-avasthA na dhare to dravyavinA
guNaparyAyanun vyApavun na thAy, to dravya (paN) na hoy, to padArtha (paN) na hoy
mATe dravya-avasthA mukhya chhe. pachhI guN-avasthA chhe. shAthI? ke guN vinA dravya na
hoy tethI
1गुणसमुदायो द्रव्यं’ , evun jinavachan chhe. paryAy-avasthA na hoy to
vastune pariNamAve koN? utpAdavyayadhrauvya (paN) na sadhAy, ShaDguNIvRuddhihAni na
thAy, tyAre to arthaparyAyano abhAv thatAn vastuno abhAv thAy tethI paryAy-
avasthAthI sarvasiddhi chhe.
dravya guN-paryAyamAn vyApe chhe, guN dravya-paryAyamAn vyApe chhe tathA paryAy guN-
dravyamAn vyApe chhe, traNe avasthA padArthanI chhe, padArtha sattva (-sva) avasthAthI asti
chhe, parachatuShTay-avasthAthI nAsti chhe; guN-avasthAthI anek chhe, vastu-avasthAthI
ek chhe; guNAdibhedathI bhedarUp chhe. abhed vastusvarUpathI abhed chhe; dravyathI nitya chhe,
paryAyathI anitya chhe; shuddhanishchayathI shuddha chhe, sAmAnya visheSharUp vastu (hovAthI)
vastutva chhe, dravyanA bhAvane dharatAn
1. guNasamudAy te dravya chhe.

PDF/HTML Page 76 of 96
single page version

background image
62 anubhav prakAsh
dravyatva chhe, prameyanA bhAvane dharatAn prameyarUp chhe, agurulaghunA bhAvane dharatAn
agurulaghu avasthA chhe, pradeshane dharatAn pradesharUp chhe, anyatvaguN-lakShaN-bhed anyathI
anyatva chhe, sva, parathI anya chhe, nAnA (anek) padArthothI anya chhe, dravyatva chhe,
paryAyatva chhe, sarvagat (chhe,) asarvagat chhe, apradeshatva chhe, mUrta chhe, amUrta chhe,
sakriy, akriy, chetan, achetan, kartRutva, akartRutva, bhokatRutva, abhokatRutva, nAm,
upalakShaN, kShetra, sthiti, sansthAn, sarUp, phal, dravya, kShetra, kAl, bhAv, sangnA, sankhyA,
lakShaN, prayojan, tatsvabhAv, atatsabhAv, saptabhangarUp anyonyaguNathI siddhi,
gatihetutva, sthitihetutva, avagAhahetutva, vartanAhetutva, chetanatva, mUrtatva Adi
visheSh guNarUp padArtha sAmAnyavisheSh svabhAvane dhAre chhe. anek (judA judA) padArtha
(thI tathA) ek padArthathI jevI vivakShA hoy tevI samajI levI.
padArtha sattArUp chhe. sattA, 1mahAsattA 2avAntar sattA (evA) be bhedavALI
chhe. sattva ane asattva, trilakShaN ane atrilakShaN. ekatva ane anekatva,
sarvapadArthasthitattva ane ek padArthasthitattva, vishvarUp ane ekarUp. anantaparyAyatva
ane ek paryAyatva. ‘dravya’ evo dravyabhAv sarva dravyamAn te mahAsattA. ‘jIvadravya’
‘pudgAladravya’ evA svarUparUp varte te avAntarasattA. dravyasattA anAdi-anant chhe.
paryAyasattA sAdi-sAnt chhe. svarUpasattAnA traN prakAr chhe-dravyasvarUpasattA, guNasattA,
paryAyasattA. guNasattAnA anant bhed chhe, gnAnasattA, darshanasattA, anantaguNasattA (e
badhA) pRuthaktvabhed nathI, paN anyatvabhed chhe. jeTalA kAI nijadravyaguN, paradravyaguN
chhe, sarva dravyanA atIt, anAgat
1. samasta padArthonA astitvaguNane grahaN karanArI sattAne mahAsattA kahe chhe.
2. koI vivakShit padArthanI sattAne avAntarasattA kahe chhe.

PDF/HTML Page 77 of 96
single page version

background image
anubhav prakAsh 63
vartamAnarUp traN kAlanA jeTalA paryAyo chhe, nav padArtha, dravyaguNaparyAy, utpAd vyay
dhrauvya-e badhAyane AgamamAn gneyanAn nAmathI kahyAn chhe. je kAI gnAnagochar hoy te
sarvane gneyanA nAmathI jANo.
‘ज्ञातुं योग्यं ज्ञेयं’ A gneyAdhikAr (par) gneyane jANatAn parane pragaT kare chhe,
tethI nijagneyane jANI svarUpAnubhav karavo.

×

PDF/HTML Page 78 of 96
single page version

background image
।। have nijadharmAdhikAr kahevAmAn Ave chhe।।

vastusvabhAv te nijadharma, to AtmAno nijadharma-nirvikAr samyak yathArUp
anantaguNaparyAyasvabhAv-tene dharma kahIe. nishchayagnAnadarshanAdi potAnA dharma chhe. jIv
nijadharma dharatAn ja param shuddha chhe. nij kahetAn sva, teno dharma kahetAn svabhAv, tene
nij dharma kahIe.
prashna– potAnA svabhAvarUp sarva padArtho chhe. temano dharma te temano nijadharma
chhe. AtmAno (dharma) AtmAmAn chhe; tethI darshanagnAnane ja nijadharma em na kaho?
samAdhAn- svabhAv to sarva badhAyane ja (sarvaguNone ja) kahevAy chhe.
temano dharma, (te) temano svabhAv, e to em ja chhe. paN tAraNadharma, sajIvadharma,
prakAshadharma, temanA dharmane prakAshe chhe. evo dharma, paramadharma hitarUp dharma, asAdhAraN
dharma, avinAshI sukharUp dharma, chetanAprANadharma, parameshvaradharma, sarvoparIdharma,
anantaguNadharma, shuddhasvarUpapariNatidharma, apAr mahimAdhArakadharma nijashuddhAtmasvabhAvarUp
dharma te nij dharma chhe. temano visheShabhed kahevAmAn Ave chhe-
A anAdisansAramAn jIv karmayogathI janmAdi dukh bhogave chhe. te A
paradharmane nijadharma mAne chhe, mATe dukh pAme chhe. e to satya chhe. shAthI? ke jo
saradAr, pradhAn puruShane nindyamAn gaNe to te danD sahe. nindya dehamAn chetanadharma mAne to
te dukh pAme ne pAme ja. shuddhachaitanyadharmane jyAre dharma jANe tyAre te sansAratAraNadharma,
anantachetanArUp dharma te vaDe shuddhachaitanyajIvadharma, svagneyaparagneyane prakAshe mATe prakAshadharma,
eNe sarvadravyonA dharma pragaT karyA, temanA dharmane pragaT ANyA.

PDF/HTML Page 79 of 96
single page version

background image
anubhav prakAsh 6p
sarvathI uttam mATe paramadharma, nijarUpathI anant sukh thAy mATe hinadharma, anyamAn
nathI mATe asAdhAraN dharma, sahajarUp avinAshI Anand chhe mATe avinAshI sukharUp
dharma, chetanAprAN dhare chhe mATe chetanAprANadharma, sahajarUp parameshvar chhe evo
svabhAvamay parameshvaradharma, sarvathI utkRuShTa chhe mATe sarvoparI dharma, jeno svabhAv
anantaguNarUp chhe mATe anantaguNadharma, shuddha thatAn sadAy shuddhasvarUpe pariName mATe
shuddhasvarUpapariNatidharma, apAramahimAsahit chhe mATe apAramahimAdhArakadharma chhe,
anantashaktine dhare chhe (tethI) anantashaktirUpadharma, ek guNanA anant paryAy, evA
anant guN anant mahimAne dhare chhe. te nij dharmanA mahimAne kyAn sudhI kahIe?
ekadesh nijadharma dharatAn paN sansAr pAr thAy chhe. shAthI? ke ekadesh thatAn sarvadesh
thAy ne thAy ja. tethI evun jANo (samajo) ke ‘paradharmathI anant dukh, nijadharmathI
anant sukh.’ mATe nijadharmane dhArI potAnA parameshvarane pragaT karo. nijadharmanI
dhAraNA anubhavathI thAy chhe. nijadharma thatAn anubhav thAy. mATe anubhavasArasiddhi
arthe nijadharma-adhikAr kahyo.

PDF/HTML Page 80 of 96
single page version

background image
have mishradharma–adhikAr kahevAmAn Ave chhe

te mishradharma antarAtmAne chhe, em shAthI? ke svarUpashradhdhAn samyak (chhe,
ane) jeTalo kaShAy-ansh chhe teTalI rAgadveShadhArA chhe; AtmashraddhAbhAvamAn Anand hoy
chhe, kaShAy sarvathA nathI gayA. mukhya shradhdhAbhAv chhe, ane gauN parabhAv chhe, ek
akhanD chetanAbhAv sarvathA thayo nathI tethI mishrabhAv chhe. bAramA guNasthAn sudhI
agnAnabhAv-ekadesh agnAnachetanA-chhe ane karmachetanA paN chhe, tethI mishradhArA chhe.
upayogamAn svarUpanI pratIti thaI paN shubhAshubh karmanI dhArA vahe chhe. tenAthI
ranjakabhAv karmadhArAmAn chhe. parantu svarUpashradhdhAn mokShanun kAraN chhe, bhavabAdhA maTADavAne
samartha chhe. evI koI karmadhArAnI durnivAr gAnTh chhe ke jo ke pratItimAn svarUpano
barAbar nirNay karyo chhe topaN sarvathA (svarUp) nyArun thayun nathI, mishrarUp chhe.
ahIn koIprashna kare ke- samyakguN kShApik samyagadraShTine sarvathA thayo chhe ke
nathI thayo? tenun samAdhAn kaho.
jo em kahesho ke sarvathA thayo chhe to (tene) siddha kaho. shAthI? ke ek guN
sarvathA vimal thatAn sarva (guN) shudhdha thAy. samyakguN sarva guNomAn phelAyo chhe,
(tethI) samyaggnAn, samyagdarshan sarva guNo samyag thayA. (paN) sarvathA samyaggnAn
nathI, ekadesh samyaggnAn chhe. sarvathA samyaggnAn hoy to sarvathA samyakguN shuddha hoy
tethI sarvathA kahevAy nahIn.
(vaLI) jo kinchit samyakguN shuddha kahIe to samyaktvaguNanun ghAtak je
mithyAtva-anantAnubandhI karma hatun te to na rahyun,