Page 377 of 394
PDF/HTML Page 401 of 418
single page version
ശീലപാഹുഡ][൩൭൭
സീലം വിസയാണ അരീ സീലം മോക്ഖസ്സ സോവാണം.. ൨൦..
ശീലം വിഷയാണാമരിഃ ശീലം മോക്ഷസ്യ സോപാനമ്.. ൨൦..
അര്ഥഃ––ശീല ഹീ വിശുദ്ധ നിര്മല തപ ഹൈ, ശീല ഹീ ദര്ശന കീ ശുദ്ധതാ ഹൈ, ശീല ഹീ ജ്ഞാന കീ ശുദ്ധതാ ഹൈ, ശീല ഹീ വിഷയോംകാ ശത്രു ഹൈ ഔര ശീല ഹീ മോക്ഷ കീ സീഢീ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––ജീവ അജീവ പദാര്ഥോം കാ ജ്ഞാന കരകേ ഉസമേം സേ മിഥ്യാത്വ ഔര കഷായോം കാ അഭാവ കരാന വഹ സുശീല ഹൈ, യഹ ആത്മാ കാ ജ്ഞാന സ്വഭാവ ഹൈ വഹ സംസാര പ്രകൃതി മിടകര മോക്ഷ സന്മുഖ പ്രകൃതി ഹോ തോ തബ ഇസ ശീല ഹീ കേ തപ ആദിക സബ നാമ ഹൈം–––നിര്മല തപ, ശുദ്ധ ദര്ശന ജ്ഞാന, വിഷയ – കഷായോം കാ മേടനാ, മോക്ഷ കീ സീഢീ യേ സബ ശീല കേ നാമ കേ അര്ഥ ഹൈം, ഐസേ ശീല കേ മഹാത്മ്യ കാ വര്ണന കിയാ ഹൈ ഔര യഹ കേവല മഹിമാ ഹീ നഹീം ഹൈ ഇന സബ ഭാവോം കേ അവിനാഭാവീപനാ ബതായാ ഹൈ.. ൨൦.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി വിഷയരൂപ വിഷ മഹാ പ്രബല ഹൈഃ–––
സവ്വേസിം പിവിണാസദി വിസയവിസം ദാരുണം ഹോഈ.. ൨൧..
സര്വാന് അപി വിനാശയതി വിഷയവിസം ദാരുണം ഭവതി.. ൨൧..
അര്ഥഃ––ജൈസേ വിഷയ സേവനരൂപീ വിഷ വിഷയ–ലുബ്ധ ജീവോം കോ വിഷ ദേനേവാലാ ഹൈ, വൈസേ ഹീ ഘോര തഏവ്ര സ്ഥാവര–ജംഗമ സബ ഹീ വിഷ പ്രാണിയോം കാ വിനാശ കരതേ ഹൈം തഥാപി ഇന സബ വിഷോം മേം വിഷയോം കാ വിഷ ഉത്കൃഷ്ട ഹൈ തീവ്ര ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––ജൈസേ ഹസ്തീ മീന ഭ്രമര പതംഗ ആദി ജീവ വിഷയോം മേം ലുബ്ധ ഹോകര വിഷയോം ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
വിഷ ഘോര ജംഗമ–സ്ഥാവരോനും നഷ്ട കരതും സര്വനേ,
Page 378 of 394
PDF/HTML Page 402 of 418
single page version
കേ വിഷ ഹോ നഷ്ട ഹോതേ ഹൈം വൈസേ ഹീ സ്ഥാവര വിഷ മോഹരാ, സോമല ആദിക ഔര ജംഗമ കാ വിഷ സര്പ, ഘോഹരാ ആദിക കാ–––ഇന വിഷോം സേ ഭീ പ്രാണീ മാരേ ജാതേ ഹൈം, പരംതു സബ വിഷോം മേം വിഷയോം കാ വിഷ അതി ഹീ തീവ്ര ഹൈ.. ൨൧.. ആഗേ ഇസീ കാ സമര്ഥന കരനേ കേ ലിയേ വിഷയോം കേ വിഷകാ തീവ്രപനാ കഹതേ ഹൈം കി––വിഷകീ വേദനാ സേ തോ ഏകബാര മരതാ ഹൈ ഔര വിഷയോം സേ സംസാര മേം ഭ്രമണ കരതാ ഹൈഃ–––
വിസയവിസപരിഹയാ ണം ഭമംതി സംസാരകംതാരേ.. ൨൨..
വിഷയവിഷപരിഹതാ ഭ്രമംതി സംസാരകാംതാരേ.. ൨൨..
അര്ഥഃ––വിഷ കീ വേദനാ സേ നഷ്ട ജീവ തോ ഏക ജന്മ മേം ഹീ മരതാ ഹൈ പരന്തു വിഷയരൂപ വിഷസേ നഷ്ട ജീവ അതിശയതയാ – ബാരബാര സംസാരരൂപീ വന മേം ഭ്രമണ കരതേ ഹൈം. (പുണ്യ കീ ഔര രാഗ കീ രുചി വഹീ വിഷയ ബുദ്ധി ഹൈ.) ഭാവാര്ഥഃ––അന്യ സപാരദിക കേ വിഷസേ വിഷ്യോം കാ വിഷ പ്രബല ഹൈ, ഇനകീ ആസക്തി സേ ഐസാ കര്മബംധ ഹോതാ ഹൈ കി ഉസസേ ബഹുത ജന്മ–മരണ ഹോതേ ഹൈം.. ൨൨.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി വിഷയോം കീ ആസക്തി സേ ചതുര്ഗതി മേം ദുഃഖ ഹീ പാതേ ഹൈംഃ–––
ദേവേസു വി ദോഹഗ്ഗം ലഹംതി വിസയാസിയാ ജീവാ.. ൨൩..
ദേവേഷു അപി ദൌര്ഭാഗ്യം ലഭംതേ വിഷയാസക്താ ജീവാഃ.. ൨൩..
അര്ഥഃ––വിഷയോം മേം ആസക്ത ജീവ നരകമേം അത്യംത വേദനാ പാതേ ഹൈം, തിര്യംചോം മേം തഥാ
പണ വിഷയവിഷഹത ജീവ തോ സംസാരകാംതാരേ ഭമേ. ൨൨.
൩൭൮] [അഷ്ടപാഹുഡ
Page 379 of 394
PDF/HTML Page 403 of 418
single page version
ശീലപാഹുഡ][൩൭൯ മനുഷ്യോം മേം ദുഃഖോം കോ പാതേ ഹൈം ഔര ദേവോം മേം ഉത്പന്ന ഹോം തോ വഹാ ഭീ ദുഭാരുഗ്യപനാ പാതേ ഹൈം, നീച ദേവ ഹോതേ ഹൈം, ഇസപ്രകാര ചാരോം ഗതിയോം മേം ദുഃഖ ഹീ പാതേ ഹൈം. ഭാവാര്ഥഃ––വിഷയാസക്ത ജീവോം കോ കഹീം ഭീ സുഖ നഹീം ഹൈ, പരലോക മേം തോ നരക ആദി കേ ദുഃഖ പാതേ ഹീ ഹൈം പരന്തു ഇസ ലോക മേം ഭീ ഇനകേ ദേവന കരനേ മേം ആപത്തി വ കഷ്ട ആതേ ഹീ ഹൈം തഥാ സേവന സേ ആകുലതാ ദുഃഖ ഹീ ഹൈ, യഹ ജീവ ഭ്രമ സേ സുഖ മാനതാ ഹൈ, സത്യാര്ഥ ജ്ഞാനീ തോ വിരക്ത ഹീ ഹോതാ ഹൈ.. ൨൩.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി വിഷയോം കോ ഛോഡനേ സേ കുഛ ഭീ ഹാനി നഹീം ഹൈഃ––
തവസീലമംത കുസലീ ഖവംതി വിസയം വിസ വ ഖലം.. ൨൪..
തപഃ ശീലമംതഃ കുശലാഃ ക്ഷിപംതേ വിഷയം വിഷമിവ ഖലം.. ൨൪..
അര്ഥഃ––ജൈസേ തുഷോം കേ ചലാനേ സേ, ഉഡാനേ സേ മനുഷ്യ കാ കുഛ ദ്രവ്യ നഹീം ജാതാ ഹൈ, വൈസേ ഹീ
തപസ്വീ ഔര ശീലവാന് പുരുഷ വിഷയോംകോ ഖലകീ തരഹ ക്ഷേപതേ ഹൈം, ദൂര ഫേംക ദേതേ ഹൈം.
ഭാവാര്ഥഃ––ജോ ജ്ഞാനീ തപ ശീല സഹിത ഹൈ ഉനകേ ഇന്ദ്രിയോം കേ വിഷയ ഖല കീ തരഹ ഹൈം,
ഹൈം, വൈസേ ഹീ വിഷയോം കോ ജാനനാ. രസ ഥാ വഹ തോ ജ്ഞാനിയോം നേ ജാന ലിയാ തബ വിഷയ തോ ഖല കേ
സമാന രഹേ, ഉനകേ ത്യാഗനേ മേം ക്യാ ഹാനി? അര്ഥാത് കുഛ ഭീ നഹീം ഹൈ. ഉന ജ്ഞാനിയോം കോ ധന്യ ഹൈ ജോ
വിഷയോം കോ ജ്ഞേയമാത്ര ജാനകര ആസക്ത നഹീം ഹോതേ ഹൈം.
ജോ ആസക്ത ഹോതേ ഹൈം വേ തോ അജ്ഞാനീ ഹീ ഹൈം. ക്യോംകി വിഷയ തോ ജഡ പദാര്ഥ ഹൈ സുഖ തോ
ഉനകോ ജാനനേ സേ ജ്ഞാന മേം ഹീ ഥാ, അജ്ഞാനീ നേ ആസക്ത ഹോകര വിഷയോം മേം സുഖ മാനാ. ജൈസേ ശ്വാന സൂഖീ ഹഡ്ഡീ ചബാതാ ഹൈ തബ ഹഡ്ഡീ കീ നോക മുഖകേ തലവേ മേം ചുഭതീ ഹൈ, ഇസസേ തലവാ ഫട ജാതാ ഹൈ ഔര ഉസമേം സേ ഖൂന ബഹനേ ലഗതാ ഹൈ, തബ അജ്ഞാനീ ശ്വാന ജാനതാ ഹൈ കി യഹ രസ ഹഡ്ഡീ മേം സേ നികലാ ഹൈ ഔര ഉസ ഹഡ്ഡീ കോ ബാര ബാര ചബാ കര സുഖ മാനതാ ഹൈ; വൈസേ ഹീ അജ്ഞാനീ വിഷയോം മേം സുഖ മാനകര ബാര ബാര ഭോഗതാ ഹൈ, പരന്തു ജ്ഞാനിയോം നേ അപനേ ജ്ഞാന മേം ഹീ സുഖ ജാനാ ഹൈ, ഉനകോ വിഷയോം കേ ത്യാഗ മേം ദുഃഖ നഹീം ഹൈ, ഐസേ ജാനനാ.. ൨൪.. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 380 of 394
PDF/HTML Page 404 of 418
single page version
മേം ശീല ഹീ ഉത്തമ ഹൈഃ–––
അംഗേഷു ച പ്രാപ്തേഷു ച സര്വേഷു ച ഉത്തമം ശീലം.. ൨൫..
അര്ഥഃ––പ്രാണീ കേ ദേഹ മേം കഈ അംഗ തോ വൃത്ത അര്ഥാത് ഗോല സുഘട പ്രശംസാ യോഗ്യ ഹോതേ ഹൈം, കഈ അംഗ ഖംഡ അര്ഥാത് അര്ദ്ധ ഗോല സദൃശ പ്രശംസാ യോഗ്യ ഹോതേ ഹൈം, കഈ അംഗ ഭ്രദ്ര അര്ഥാത് സരല സീധേ പ്രശംസാ യോഗ്യ ഹോതേ ഹൈം ഔര കഈ അംഗ വിശാല അര്ഥാത് വിസ്തീര്ണ ചോഡേ പ്രശംസാ യോഗ്യ ഹോതേ ഹൈം, ഇസപ്രകാര സബഹീ അംഗ യഥാസ്ഥാന ശോഭാ പാതേ ഹുഏ ഭീ അംഗോം മേം യഹ ശീല നാമകാ അംഗ ഹീ ഉത്തമ ഹൈ, യഹ ന ഹോ തോ സബഹീ അംഗ ശോഭാ നഹീം പാതേ ഹൈം, യഹ പ്രസിദ്ധ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ–– ലോക മേം പ്രാണീ സര്വാംഗ സുന്ദര ഹോ പരന്തു ദുഃശീല ഹോ തോ സബ ലോക ദ്വാരാ നിംദാ കരനേ യോഗ്യ ഹോതാ ഹൈ, ഇസപ്രകാര ലോകമേം ഭീ ശീല ഹീ കീ ശോഭാ ഹൈ തോ മോക്ഷ മേം ഭീ ശീല ഹീ കോ പ്രധാന കഹാ ഹൈ, ജിതനേ സമ്യഗ്ദര്ശനാദിക മോക്ഷ കേ അംഗ ഹൈം വേ ശീല ഹീ കേ പരിവാര ഹൈം ഐസാ പഹിലേ കഹ ആയേ ഹൈം.. ൨൫..
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ കുബുദ്ധി സേ മൂഢ ഹോ ഗയേ ഹൈം വേ വിഷയോം മേം ആസക്ത ഹൈം കുശീല ഹൈം സംസാര മേം ഭ്രമണ കരതേ ഹൈംഃ–––
സംസാരേ ഭമിദവ്യം അരയഘരട്ടം വ ഭൂദേഹിം.. ൨൬..
–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ‘വട്ടേ’ പാഠാന്തര
ദുര്മതവിമോഹിത വിഷയലുബ്ധ ജനോ ഈതരജന സാഥമാം,
൩൮൦] [അഷ്ടപാഹുഡ ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി കോഈ പ്രാണീ ശരീര കേ അവയവ സുന്ദര പ്രാപ്ത കരതാ ഹൈ തോ ഭീ സബ അംഗോം
Page 381 of 394
PDF/HTML Page 405 of 418
single page version
ശീലപാഹുഡ][൩൮൧
സംസാരേ ഭ്രമിതവ്യം അരഹടഘരട്ടം ഇവ ഭൂതൈഃ.. ൨൬..
അര്ഥഃ––ജോ കുസമയ അര്ഥാത് കുമത സേ മൂഢ ഹൈം വേ ഹീ അജ്ഞാനീ ഹൈം ഔര വേ ഹീ വിഷയോം മേം ലോലുപീ ഹൈം–––ആസക്ത ഹൈം, വേ ജൈസേ അരഹട മേം ഘഡീ ഭ്രമണ കരതീ ഹൈ വൈസേ ഹീ സംസാര മേം ഭ്രമണ കരതേ ഹൈം, ഉനകേ സാഥ അന്യ പുരുഷോം കേ ഭീ സംസാര മേം ദുഃഖ സഹിത ഭ്രമണ ഹോതാ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––കുമതീ വിഷയാസക്ത മിഥ്യാദൃഷ്ടി ആപ തോ വിഷയോം കോ അച്ഛേ മാനകര സേവന കരതേ ഹൈം. കഈ കുമതീ ഐസേ ഭീ ഹൈം ജോ ഇസപ്രകാര കഹതേ ഹൈം കി സുന്ദര വിഷയ സേവന കരനേ സേ ബ്രഹ്മ പ്രസന്ന ഹോതാ ഹൈ, [–യഹ തോ ബ്രഹ്മാനംദ ഹൈ] യഹ പരമേശ്വര കീ ബഡീ ഭക്തി ഹൈ, ഐസാ കഹ കര അത്യംത ആസക്ത ഹോകര സേവന കരതേ ഹൈം. ഐസാ ഹീ ഉപദേശ ദൂസരോം കോ ദേകര വിഷയോം മേം ലഗതേ ഹൈം, വേ ആപ തോ അരഹട കീ ഘഡീ കീ തരഹ സംസാര മേം ഭ്രമണ കരതേ ഹീ ഹൈം, അനേക പ്രകാര കേ ദുഃഖ ഭോഗതേ ഹൈം പരന്തു അന്യ പു്രുഷോം കോ ഭീ ഉനമേം ലഗാ കര ഭ്രമണ കരാതേ ഹൈം, ഇസലിയേ യഹ വിഷയ സേവന ദുഃഖ ഹീ കേ ലിയേ ഹൈ, ദുഃഖ ഹീ കാ കാരണ ഹൈ, ഐസാ ജാനകര കുമതിയോം കാ പ്രസംഗ ന കരനാ, വിഷയാസക്ത്പനാ ഛോഡനാ, ഇസസേ സുശീലപനാ ഹോതാ ഹൈ..൨൬.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ കര്മ കീ ഗാംഠ വിഷയ–സേവന കരകേ ആപ ഹീ ബാംധീ ഹൈ ഉസകോ സത്പുരുഷ തപശ്ചരണാദി കരകേ ആപ ഹീ കാടതേ ഹൈംഃ–––
തം ഛിന്ദന്തി കയത്ഥാ തവസംജമസീലയഗുണേണ.. ൨൭..
അര്ഥഃ––ജോ വിഷയോം കേ രാഗരംഗ കരകേ ആപ ഹീ കര്മ കീ ഗാ ഠ ബാ ധീ ഹൈ ഉസകോ കൃതാര്ഥ പുരുഷ [––ഉത്തമ പുരുഷ] തപ സംയമ ശീല കേ ദ്വാരാ പ്രാപ്ത ഹുആ ജോ ഗുണ ഉസകേ ദ്വാരാ ഛേദതേ ഹൈം–– ഖോലതേ ഹൈം. ഭാവാര്ഥഃ––ജോ കോഈ ആപ ഗാ ഠ ഘുലാകര ബാ ധേ ഉസകോ ഖോലനേ കാ വിധാന ഭീ ആപ ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
൧ സംസ്കൃത പ്രതി മേം – ‘വിഷയരായമോഹേഹി’ ഐസാ പാഠ ഹൈ, ഛായാ മേം ‘വിഷയരാഗമോഹൈഃ’ ഹൈ.
Page 382 of 394
PDF/HTML Page 406 of 418
single page version
ഹീ ജാനേ, ജൈസേ സുനാര ആദി കാരീഗര ആഭൂഷണാദിക കീ സംധി കേ ടാ കാ ഐസാ ഝാലേ കി വഹ സംധി അദൃഷ്ട ഹോ ജായ, തബ ഉസ സംധി കോ ടാ കേ കാ ഝാലനേ വാലാ ഹീ പഹിചാന കര ഖോലേ, വൈസേ ഹീ ആത്മാനേ അപനേ ഹീ രാഗാദിക ഭാവോം സേ കര്മോം കീ ഗാ ഠ ബാംധീ ഹൈ ഉസകോ ആപ ഹീ ഭേദവിജ്ഞാന കരകേ രാഗാദികകേ ഔര ആപകേ ജോ ഭേദ ഹൈം ഉസ സംധി കോ പഹിചാന കര തപ സംയമ ശീലരൂപ ഭാവരൂപ ശസ്ത്രോം കേ ദ്വാരാ കര്മ ബംധ കോ കാടതാ ഹൈ, ഐസാ ജാനകര ജോ കൃതാര്ഥ പുരുഷ ഹൈ വേ അപനേ പ്രയോജന കേ കരനേവാലേ ഹൈം, വേ ഇസ ശീലഗുണകോ അംഗീകാര കരകേ ആത്മാ കോ കര്മ സേ ഭിന്ന കരതേ ഹൈം, യഹ പരുഷാര്ഥ പുരുഷോം കാ കാര്യ ഹൈ.. ൨൭.. ആഗേ ജോ ശീല കേ ദ്വാരാ ആത്മാ ശോഭാ പാതാ ഹൈ ഉസകോ ദൃഷ്ടാംത ദ്വാരാ ദിഖാതേ ഹൈഃ––
സോഹേംതോ യ സസീലോ ണിവ്വാണമണുത്തരം പത്തോ.. ൨൮..
ശോഭതേ ച സശീലഃ നിര്വാണമനുത്തരം പ്രാപ്തഃ.. ൨൮..
ആത്മാ തപ വിനയ ശീലവാന ഇന രത്നോംമേം ശീലസഹിത ശോഭാ പാതാ ഹൈ, ക്യോംകി ജോ ശീല സഹിത
ഹുആ ഉസനേ അനുത്തര അര്ഥാത് ജിസസേ ആഗേ ഔര നഹീം ഹൈ ഐസേ നിര്വാണപദ കോ പ്രാപ്ത കിയാ.
ഭാവാര്ഥഃ––ജൈസേ സമുദ്ര മേം രത്ന ബഹുത ഹൈം തോ ഭീ ജല ഹീ സേ ‘സമുദ്ര’ നാമകോ പ്രാപ്ത കരതാ ഹൈ, വൈസേ ഹീ ആത്മാ അന്യ ഗുണസഹിത ഹോ തോ ഭീ ശീലസേ ഹീ നിര്വാണപദ കോ പ്രാപ്ത കരതാ ഹൈ, ഐസാ ജാനനാ.. ൨൮.. ആഗേ ജോ ശീലവാന പുരുഷ ഹൈം വേ ഹീ മോക്ഷ കോ പ്രാപ്ത കരതേ ഹൈം യഹ പ്രസിദ്ധ കരകേ ദിഖാതേ ഹൈംഃ
ജേ സോധംതി ചഉത്ഥം പിച്ഛിജ്ജംതാ ജണേഹി സവ്വേഹിം.. ൨൯..
സോഹംത ജീവ സശീല പാമേ ശ്രേഷ്ഠ ശിവപദനേ അഹോ! ൨൮.
ദേഖായ ഛേ ശും മോക്ഷ സ്ത്രീ–പശു–ഗായ–ഗര്ദഭ–ശ്വാനനോ?
൩൮൨] [അഷ്ടപാഹുഡ
Page 383 of 394
PDF/HTML Page 407 of 418
single page version
ശീലപാഹുഡ][൩൮൩
യേ ശോധയംതി ചതുര്ഥം ദ്രശ്യതാം ജനൈഃ സര്വൈംഃ.. ൨൯..
അര്ഥഃ––ആചാര്യ കഹതേ ഹൈം കി––യഹ സബ ലോഗ ദേഖോ––ശ്വാന, ഗര്ദഭ ഇനമേം ഔര ഗൌ ആദി
പശു തഥാ സ്ത്രീ ഇനമേം കിസീ കാ മോക്ഷ ഹോനാ ദിഖതാ ഹൈ? വഹ തോ ദിഖതാ നഹീം ഹൈ. മോക്ഷ തോ ചൌഥാ
പുരുഷാര്ഥ ഹൈ, ഇസലിയേ ജോ ചതുര്ഥ പരുഷാര്ഥ കോ ശോധതേ ഹൈം ഉന്ഹീ കേ മോക്ഷ കാ ഹോനാ ദേഖാ ജാതാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––ധര്മ അര്ഥ കാമ മോക്ഷ യേ ചാര പുരുഷ കേ ഹീ പ്രയോജന കഹേ ഹൈം യഹ പ്രസിദ്ധ ഹൈ, ഇസീ
ശോധതേ ഹൈം ഔര പുരുഷ ഹീ ഉസകോ ഹേരതേ ഹൈം–––ഉസകീ സിദ്ധ കരതേ ഹൈ,ം അന്യ അന്യ ശ്വാന ഗര്ദഭ
ബൈല പശു സ്ത്രീ ഇനകേ മോക്ഷ കാ ശോധനാ പ്രസിദ്ധ നഹീം ഹൈ, ജോ ഹോ തോ മോക്ഷ കാ പുരുഷാര്ഥ ഐസാ നാമ
ക്യോം ഹോ? യഹാ ആശയ ഐസാ ഹൈ കി മോക്ഷ ശീല സേ ഹോതാ ഹൈ, ഔര ശ്വാന ഗര്ദഭ ആദിക ഹൈം വേ തോ
അജ്ഞാനീ ഹൈം കുശീല ഹൈം, ഉനകാ സ്വഭാവ പ്രകൃതി ഹീ ഐസീ ഹൈ കി പലട കര മോക്ഷ ഹോനേ യോഗ്യ തഥാ
ഉസകേ ശോധനേ യോഗ്യ നഹീം ഹൈം, ഇസലിയേ പുരുഷ കോ മോക്ഷ കാ സാധന ശീല കോ ജാനകര അംഗീകാര
കരനാ, സമ്യഗ്ദര്ശനാദിക ഹൈ വഹ തോ ശീല ഹീ കേ പരിവാര പഹിലേ കഹേ ഹീ ഹൈം ഇസപ്രകാര ജാനനാ
ചാഹിയേ.. ൨൯..
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ശീല കേ ബിനാ ജ്ഞാന ഹീ സേ മോക്ഷ നഹീം ഹൈ, ഇസകാ ഉദാഹരണ കഹതേ ഹൈംഃ–
തോ സോ സച്ചഇപുത്തോ ദസപുവ്വീഓവികിം ഗദോ ണരയം.. ൩൦..
വര്ഹി സഃ സാത്യകിപുത്രഃ ദശപൂര്വികഃ കിം ഗതഃ നരകം.. ൩൦..
അര്ഥഃ––ജോ വിഷയോം മേം ലോല അര്ഥാത് ലോലുപീ – ആസക്ത ഔര ജ്ഞാനസഹിത ഐസേ ജ്ഞാനിയോം നേ
മോക്ഷ സാധാ ഹോ തോ ദശ പൂര്വകോ ജാനനേവാലാ രുദ്ര നരക കോ ക്യോം ഗയാ?
ഭാവാര്ഥഃ–– ശുഷ്ക കോരേ ജ്ഞാന ഹീ സേ മോക്ഷ കിസീനേ സാധാ കഹേം തോ ദശ പൂര്വകാ പാഠീ രുദ്ര
നരക ക്യോം ഗയാ? ഇസലിയേ ശീല കേ ബിനാ കേവല ജ്ഞാന ഹീ മോക്ഷ നഹീം ഹൈ രുദ്ര കുശീല സേവന കരനേവാലാ ഹുആ, മുനിപദ സേ ഭ്രഷ്ട ഹോകര കുശീല സേവന കിയാ ഇസലിയേ നരക മേം ഗയാ, യസ കഥാ പുരാണോം മേം പ്രസിദ്ധ ഹൈ.. ൩൦.. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 384 of 394
PDF/HTML Page 408 of 418
single page version
ദസപുവ്വിയരസ ഭാവോ യ ണ കിം പുണു ണിമ്മലോ ജാദോ.. ൩൧..
ദശപൂര്വികസ്യ ഭാവഃ ച ന കിം പുനഃ നിര്മലഃ ജാതഃ.. ൩൧..
ദശ പൂര്വകോ ജാനനേ വാലാ ജോ രുദ്ര ഉസകാ ഭാവ നിര്മല ക്യോം നഹീം ഹുആ, ഇസലിയേ ജ്ഞാത ഹോതാ ഹൈ
കി ഭാവ നിര്മല ശീല സേ ഹോതേ ഹൈം.
ഭാവാര്ഥഃ––കോരാ ജ്ഞാന തോ ജ്ഞേയ കോ ഹീ ബതാതാ ഹൈ ഇസലിയേ വഹ മിഥ്യാത്വ കഷായ ഹോനേ പര വിപര്യയ ഹോ ജാതാ ഹൈ, അതഃ മിഥ്യാത്വ കഷായ കാ മിടനാ ഹീ ശീല ഹൈ, ഇസപ്രകാര ശീലകേ ബിനാ ജ്ഞാന ഹീ സേ മോക്ഷ കീ സിദ്ധി ഹോതീ നഹീം, ശീല കേ ബിനാ മുനി ഭീ ഹോ ജായ തോ ഭ്രഷ്ട ഹോ ജാതാ ഹൈ. ഇസലിയേ ശീല കോ പ്രധാന ജാനനാ.. ൩൧.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി യദി നരക മേം ഭീ ശീല ഹോ ജായ ഔര വിഷയോം സേ വിരക്ത ഹോ ജായ തോ വഹാ സേ നികല കര തീര്ഥംകര പദ കോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈഃ–––
താ ലേഹദി അരുഹപയം ഭണിയംജിണവഡ്ഢമാണേണ.. ൩൨..
തത് ലഭതേ അര്ഹതാദം ഭണിതം ജിനവര്ദ്ധമാനേവ.. ൩൨..
അര്ഥഃ––വിഷയോം സേ വിരക്ത ഹൈ സോ ജീവ നരക കീ ബഹുത വേദനാ കോ ഭീ ഗ ചാതാ ഹൈ––വഹാ ഭീ അതി ദുഃഖീ നഹീം ഹോതാ ഔര വഹാ സേ നികല കര തീര്ഥംകര ഹോതാ ഹൈ ഐസാ ജിന വര്ദ്ധമാന ഭഗവാന് നേ കഹാ ഹൈ. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
വിഷയേ വിരക്ത കരേ സുസഹ അതി–ഉഗ്ര നാരകവേദനാ,
൩൮൪] [അഷ്ടപാഹുഡ ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ശീല കേ ബിനാ ജ്ഞാന ഹീ സേ ഭാവ കീ ശുദ്ധതാ നഹീം ഹോതീ ഹൈഃ–––
Page 385 of 394
PDF/HTML Page 409 of 418
single page version
ശീലപാഹുഡ][൩൮൫
ഭാവാര്ഥഃ––ജിനസിദ്ധാംത മേം ഐസേ കഹാ ഹൈ കി––തീസരീ പൃഥ്വീ സേ നികലകര തീര്ഥംകര ഹോതാ ഹൈ വഹ യഹ ഭീ ശീല ഹീ കാ മഹാത്മ്യ ഹൈ. വഹാ സമ്യക്ത്വസഹിത ഹോകര വിഷയോം സേ വിരക്ത ഹുആ ഭലീ ഭാവനാ ഭാവേ തബ നരക–വേദനാ ഭീ അല്പ ഹോ ജാതീ ഹൈ ഔര വഹാ സേ നികലകര അരഹംതപദ പ്രാപ്ത കരകേ മോക്ഷ പാതാ ഹൈ, ഐസാ വിഷയോം സേ വിരക്തഭാവ വഹ ശീലകാ ഹീ മഹാത്മ്യ ജാനോ. സിദ്ധാംത മേം ഇസ പ്രകാര കാ കഹാ ഹൈ കി സമ്യഗ്ദൃഷ്ടി കേ ജ്ഞാന ഔര വൈരാഗ്യ കീ ശക്തി നിയമ സേ ഹോതീ ഹൈ, വഹ വൈരാഗ്യശക്തി ഹൈ വഹീ ശീല കാ ഏകദേശ ഹൈ ഇസപ്രകാര ജാനനാ.. ൩൨..
ആഗേ ഇസ കഥന കാ സംകോച കരതേ ഹൈംഃ–––
ശീലേന ച മോക്ഷപദം അക്ഷാതീതം ച ലോകജ്ഞാനൈഃ.. ൩൩..
അര്ഥഃ––ഏവം അര്ഥാത് പൂര്വോക്ത പ്രകാര തഥാ അന്യ പ്രകാര [–ബഹുത പ്രകാര] ജിനകേ പ്രത്യക്ഷ
ജ്ഞാന–ദര്ശന പായേ ജാതേ ഹൈം ഔര ജിനകേ ലോക–അലോക കാ ജ്ഞാന ഹൈ ഐസേ ജിനദേവ നേ കഹാ ഹൈ കി
ശീല സേ അക്ഷാതീത–––ജിനമേം ഇന്ദ്രിയരഹിത അതീന്ദ്രിയ ജ്ഞാന സുഖ ഹൈ ഐസാ മോക്ഷപദ ഹോതാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ–––സര്വജ്ഞദേവനേ ഇസപ്രകാര കഹാ ഹൈ കി ശീലസേ അതീന്ദ്രിയ ജ്ഞാന സുഖരൂപ മോക്ഷപദ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ വഹ ഭവ്യജീവ ഇസ ശീലകോ അംഗീകാര കരോം, ഐസാ ഉപദേശ കാ ആശയ സൂചിത ഹോതാ ഹൈ; ബഹുത കഹാ തക കഹേം ഇതനാ ഹീ ബഹുത പ്രകാര സേ കഹാ ജാനോ..൩൩.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ഇസ ശീല സേ നിര്വാണ ഹോതാ ഹൈ, ഉസകാ ബഹുത പ്രകാര സേ വര്ണന ഹൈ വഹ കൈസേ?ഃ––– ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 386 of 394
PDF/HTML Page 410 of 418
single page version
ജലണോ വി പവണ സഹിദോ ഡഹംതി പോരായണം കമ്മം.. ൩൪..
ജ്വലനോപി പവനസഹിതഃ ദഹംതി പുരാതനം കര്മ.. ൩൪..
അര്ഥഃ––സമ്യക്ത്വ–ജ്ഞാന–ദര്ശന–വീര്യ യേ പ ച ആചാര ഹൈ വേ ആത്മാ കാ ആശ്രയ പാകര
പുരാതന കര്മോംകോ വൈസേ ഹീ ദഗ്ധ കരതേ ഹൈം ജൈസേ കി പവന സഹിത അഗ്നി പുരാനേ സുഖേ ഈംധന കോ ദഗ്ധ
കര ദേതീ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––യഹാ സമ്യക്ത്വ ആദി പ ച ആചാര തോ അഗ്നിസ്ഥാനീയ ഹൈം ഔര ആത്മാ കേ ത്രൈകാലിക ശുദ്ധ സ്വഭാവ കോ ശീല കഹതേ ഹൈം, യഹ ആത്മാ കാ സ്വഭാവ പവനസ്ഥാനീയ ഹൈ, വഹ പ ച ആചാരരൂപ അഗ്നി ഔര ശീലരൂപീ പവന കീ സഹായതാ പാകര പുരാതന കര്മബംധ കോ ദഗ്ധ കരകേ ആത്മാ കോ ശുദ്ധ കരതാ ഹൈ, ഇസപ്രകാര ശീല ഹീ പ്രധാന ഹൈ. പാ ച ആചാരോം മേം ചാരിത്ര കഹാ ഹൈ ഔര യഹാ സമ്യക്ത്വ കഹനേ മേം ചാരിത്ര ഹീ ജാനനാ, വിരോധ ന ജാനനാ.. ൩൪.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ഐസേ അഷ്ട കര്മോംകോ ജിനനേ ദഗ്ധ കിയേ വേ സിദ്ധ ഹുഏ ഹൈംഃ–––
തവവിണയശീലസഹിദാ സിദ്ധാ സിദ്ധിം ഗദിം പത്താ.. ൩൫..
തപോവിനയശീല സഹിതാഃ സിദ്ധാഃ സിദ്ധിം ഗതിം പ്രാപ്താഃ.. ൩൫..
അര്ഥഃ––ജിന പുരുഷോം നേ ഇന്ദ്രിയോംകോ ജീത ലിയാ ഹൈ ഇസീ സേ വിഷയോം സേ വിരക്ത ഹോ ഗയേ ഹൈം, ഔര ധീര ഹൈം, പരിഷഹാദി ഉപസര്ഗ ആനേ പര ചലായമാന നഹീം ഹോതേ ഹൈം, തപ വിനയ ശീലസഹിത ഹൈം വേ അഷ്ട കര്മോം കോ ദൂര കരകേ സിദ്ധഗതി ജോ മോക്ഷ ഉസകോ പ്രാപ്ത ഹോ ഗയേ ഹൈം, വേ സിദ്ധ കഹലാതേ ഹൈം. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
വിജിതേന്ദ്രി വിഷയ വിരക്ത ഥഈ, ധരീനേ വിനയ–തപ–ശീലനേ,
൩൮൬] [അഷ്ടപാഹുഡ
Page 387 of 394
PDF/HTML Page 411 of 418
single page version
ശീലപാഹുഡ][൩൮൭
ഭാവാര്ഥഃ–––യഹാ ഭീ ജിതേന്ദ്രിയ ഔര വിഷയവിരക്തതാ യേ വിശേഷണ ശീല ഹീ കീ പ്രധാനതാ ദിഖാതേ ഹൈം.. ൩൫.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ ലാവണ്യ ഔര ശീല യുക്ത ഹൈം വേ മുനി പ്രശംസാ യോഗ്യ ഹോതേ ഹൈംഃ––
സോ സീലോ സ മഹപ്പാ ഭമിജ്ജ ഗുണവിത്ഥരം ഭവിഏ.. ൩൬..
സഃ ശീലഃ സ മഹാത്മാ ഭ്രമേത ഗുണവിസ്താരഃ ഭവ്യേ.. ൩൬..
അര്ഥഃ––ജിസ മുനി കാ ജന്മരൂപ വൃക്ഷ ലാവണ്യ അര്ഥാത് അന്യ കോ പ്രിയ ലഗതാ ഹൈ ഐസേ സര്വ
അംഗ സുന്ദര തഥാ മന വചന കായ കീ ചേഷ്ടാ സുന്ദര ഔര ശീല അര്ഥാത് അംതരംഗ മിഥ്യാത്വ വിഷയ
രഹിത പരോപകാരീ സ്വഭാവ, ഇന ദോനോം മേം പ്രവീണ നിപുണ ഹോ വഹ ശീലവാന് ഹൈ മഹാത്മാ ഹൈ ഉസകേ
ഗുണോംകാ വിസ്താര ലോകമേം ഭ്രമതാ ഹൈ, ഫൈലതാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––ഐസേ മുനി കേ ഗുണ ലോക മേം വിസ്താര കോ പ്രാപ്ത ഹോതേ ഹൈം, സര്വ ലോക കേ പ്രശംസാ യോഗ്യ ഹോതേ ഹൈം, യഹാ ഭീ ശീല ഹീ കി മഹിമാ ജാനനാ ഔര വൃക്ഷ കാ സ്വരൂപ കഹാ, ജൈസേ വൃക്ഷ കേ ശാഖാ, പത്ര, പുഷ്പ, ഫല സുന്ദര ഹോം ഔര ഛായാദി കരകേ രാഗദ്വേഷ രഹിത സബ ലോകകാ സമാന ഉപകാര കരേ ഉസ വൃക്ഷ കീ മഹിമാ സബ ലോഗ കരതേ ഹൈം; ഐസേ ഹീ മുനി ഭീ ഐസാ ഹോ തോ സബകേ ദ്വാരാ മഹിമാ കരനേ യോഗ്യ ഹോതാ ഹൈ.. ൩൬..
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ ഐസാ ഹോ വഹ ജിനമാര്ഗ മേം രത്നത്രയ കീ പ്രാപ്തിരൂപ ബോധി കോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈഃ–––
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
ജേ ശ്രമണ കേരും ജന്മതരു ലാവണ്യ–ശീല സമൃദ്ധ ഛേ,
൧ – മുദ്രിത സം൦ പ്രതിമേം ‘വീരിയാവത്തം’ ഐസാ പാഠ ഹൈ ജികീ ഛായാ ‘വീര്യത്വ’ ഹൈ.
Page 388 of 394
PDF/HTML Page 412 of 418
single page version
സമ്യക്ത്വദര്ശനേന ച ലഭന്തേ ജിനശാസനേ ബോധിം.. ൩൭..
അര്ഥഃ––ജ്ഞാന, ധ്യാന, യോഗ, ദര്ശന കീ ശുദ്ധതാ യേ തോ വീര്യ കേ ആധീന ഹൈം ഔര സമ്യഗ്ദര്ശന
സേ ജിനശാസന മേം ബോധി കോ പ്രാപ്ത കരതേ ഹൈം, രത്നത്രയകീ പ്രാപ്തി ഹോതീ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––ജ്ഞാന അര്ഥാത് പദാഥോക്ഷ് കോ വിശേഷരൂപ സേ ജാനനാ, ധ്യാന അര്ഥാത് ‘സ്വരൂപ മേം’ ഏകാഗ്രചിത്ത ഹോനാ, യോഗ അര്ഥാത് സമാധി ലഗാനാ, സമ്യഗ്ദര്ശന കോ നിരതിചാര ശുദ്ധ കരനാ യേ തോ അപനേ വീര്യ [ശക്തി] കേ ആധീന ഹൈ, ജിനാ ബനേ ഉതനാ ഹോ പരന്തു സമ്യഗ്ദര്ശന സേ ബോധി അര്ഥാത് രത്നത്രയ കീ പ്രാപ്തി ഹോതീ ഹൈ, ഇസകേ ഹോനേ പര വിശേഷ ധ്യാനാദിക ഭീ യഥാശക്തി ഹോതേ ഹീ ഹൈം ഔര ഇസസേ ശക്തി ഭീ ബഢതീ ഹൈ. ഐസേ കഹനേ മേം ഭീ ശീല ഹീ കാ മഹാത്മ്യ ജാനനാ, രത്നത്രയ ഹൈ വഹീ ആത്മാ കാ സ്വഭാവ ഹൈ, ഉസകോ ശീല ഭീ കഹതേ ഹൈം..൩൭..
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി യഹ പ്രാപ്തി ജിനവചന സേ ഹോതീ ഹൈഃ–––
സീല സലിലേണ ണ്ഹാദാ തേ സിദ്ധാലയ സുഹം ജംതി.. ൩൮..
ശീല സലിലേന സ്നാതാഃ തേ സിദ്ധാലയ സുഖം യാംതി.. ൩൮..
ഹൈം, ജിനകേ തപ ഹീ ധന ഹൈ തഥാ ധീര ഹൈം ഐസേ ഹോകര മുനി ശീലരൂപ ജലസേ സ്നാനകര ശുദ്ധ ഹുഏ ഹൈം
വേ സിദ്ധാലയ ജോ സിദ്ധോംകേ രഹനേ കാ സ്ഥാന ഹൈ ഉസകേ സുഖോം കോ പ്രാപ്ത ഹോതേ ഹൈം.
ഭാവാര്ഥഃ––ജോ ജിനവചന കേ ദ്വാരാ വസ്തു കേ യഥാര്ഥ സ്വരൂപ കോ ജാനകര ഉസകാ സാര ജോ അപനേ ശുദ്ധ സ്വരൂപ കീ പ്രാപ്തി ഉസകാ ഗ്രഹണ കരതേ ഹൈം വേ ഇന്ദ്രിയോം കേ വിഷയോം സേ വിരക്ത ഹോകര തപ അംഗീകാര കരതേ ഹൈം–––മുനി ഹോതേ ഹൈം, ധീര വീര ബന കര പരിഷഹ ഉപര്സഗ ആനേ പര ഭീ ചലായമാന നഹീം ഹോതേ ഹൈ തബ ശീല ജോ സ്വരൂപ കീ പ്രാപ്തി കീ പൂര്ണതാരൂപ ചൌരാസീ ലാഖ ഉത്തരഗുണ കീ പൂര്ണതാ വഹീ ഹുആ നിര്മല ജല ഉസസേ സ്നാന കരകേ സബ കര്മമല കോ ധോകര സിദ്ധ ഹുഏ, വഹ മോക്ഷ മംദിരമേം രഹകര വഹാ പരമാനന്ദ അവിനാശീ അതീന്ദ്രിയ അവ്യാബാധ സുഖ കോ ഭോഗതേ ഹൈം, യഹ ശീലകാ മഹാത്മ്യ ഹൈ. ഐസാ ശീല ജിനവചന ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
൩൮൮] [അഷ്ടപാഹുഡ
Page 389 of 394
PDF/HTML Page 413 of 418
single page version
ശീലപാഹുഡ][൩൮൯ സേ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ, ജിനാഗമ കാ നിരന്തര അഭ്യാസ കരനാ ഉത്തമ ഹൈ.. ൩൮.. ആഗേ അംതസമയ മേം സംല്ലേഖനാ കഹീ ഹൈ, ഉസമേം ദര്ശന ജ്ഞാന ചാരിത്ര തപ ഇന ചാര ആരാധനാ കാ ഉപദേശ ഹൈ യേ ഭീ ശീല ഹീ സേ പ്രഗട ഹോതേ ഹൈം, ഉസകോ പ്രഗട കരകേ കഹതേ ഹൈംഃ––
പപ്ഫോഡിയകമ്മരവാ ഹവംതി ആരാഹണാപയഡാ.. ൩൯..
പ്രസ്ഫോടിതകര്മരജസഃ ഭവംതി ആരാധനാപ്രകടാഃ.. ൩൯..
അര്ഥഃ––സര്വഗുണ ജോ മൂലഗുണ ഉത്തരഗുണോം സേ ജിസമേം കര്മ ക്ഷീണ ഹോ ഗയേ ഹൈം, സുഖ–ദുഃഖ സേ
രഹിത ഹൈം, ജിനമേം മന വിശുദ്ധ ഹൈ ഔര ജിസമേം കര്മരൂപ രജ കോ ഉഡാ ദീ ഹൈ ഐസീ അരാധനാ പ്രഗട
ഹോതീ ര്ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––പഹിലേ തോ സമ്യഗ്ദര്ശന സഹിത മൂലഗുണ ഉത്തരഗുണോം കേ ദ്വാരാ കര്മോംകീ നിര്ജരാ
ഉസസേ രഹിത ഹോതാ ഹൈ, പീഛേ ധ്യാന മേം സ്ഥിത ഹോകര ശ്രേണീ ചഢേ തബ ഉപയോഗ വിശുദ്ധ ഹോ, കഷായോം
കാ ഉദയ അവ്യക്ത ഹോ തബ സുഖ–ദുഃഖ കീ വേദനാ മിടേ, പീഛേ മന വിശുദ്ധ ഹോകര ക്ഷയോപശമ
ജ്ഞാനകേ ദ്വാരാ കുഛ ജ്ഞേയ സേ ജ്ഞേയാന്തര ഹോനേകാ വികല്പ ഹോതാ ഹൈ വഹ മിടകര ഏകത്വവിതര്ക അവിചാര
നാമകാ ശുക്ലധ്യാന ബാരഹവേം ഗുണസ്ഥാന കേ അന്ത മേം ഹോതാ ഹൈ യഹ മനകാ വികല്പ മിടകര വിശുദ്ധ
ഹോനാ ഹൈ.
പീഛേ ഘാതികര്മ കാ നാശ ഹോകര അനന്ത ചതുഷ്ടയ പ്രഗട ഹോതേ ഹൈം വഹ കര്മരജ കാ ഉഡനാ ഹൈ,
ഇസപ്രകാര ആരാധനാ കീ സമ്പൂര്ണതാ പ്രഗട ഹോനാ ഹൈ. ജോ ചരമ ശരീരീ ഹൈം ഉനകേ തോ ഇസപ്രകാര ആരാധനാ പ്രഗട ഹോകര മുക്തി കീ പ്രാപ്തി ഹോതീ ഹൈ. അന്യകേ ആരാധനാ കാ ഏക ദേശ ഹോതാ ഹൈ അംത മേം ഉസകാ ആരാധന കരകേ സ്വര്ഗ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ, വഹാ സാഗരോ പര്യന്ത സുഖ ഭോഗ വഹാ സേ ചയ കര മനുഷ്യ ഹോ ആരാധന കോ സംപൂര്ണ കരകേ മോക്ഷ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ, ഇസപ്രകാര ജാനനാ, യഹ ജിനവചന കാ ഔര ശീല കാ മഹാത്മ്യ ഹൈ.. ൩൯.. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 390 of 394
PDF/HTML Page 414 of 418
single page version
പ്രസിദ്ധ ഹൈ, വഹ ജ്ഞാന തോ ഐസാ ഹോ ഉസകോ കഹതേ ഹൈംഃ–––
സീലം വിസയവിരാഗോ ണാണം പുണകേരിസം ഭണിയം.. ൪൦..
ശീലം വിഷയവിരാഗഃ ജ്ഞാനം പുനഃ കീദ്രശം ഭണിതം.. ൪൦..
അര്ഥഃ––അരഹംതോം മേം ശുഭ ഭക്തി കാ ഹോനാ സമ്യക്ത്വ ഹൈ, വഹ കൈസാ ഹൈ? സമ്യഗ്ദര്ശന സേ
വിശുദ്ധ ഹൈ തത്ത്വാര്ഥോം കാ നിശ്ചയ–വ്യവഹാരസ്വരൂപ ശ്രദ്ധാന ഔര ബാഹ്യ ജിനമുദ്രാ നഗ്ന ദിഗമ്ബരരൂപ കാ
ധാരണ തഥാ ഉസകാ ശ്രദ്ധാന ഐസാ ദര്ശന സേ വിശുദ്ധ അതീചാര രഹിത നിര്മല ഹൈ ഐസാ തോ അരഹംത
ഭക്തിരൂപ സമ്യക്ത്വ ഹൈ, വിഷയോം സേ വിരക്ത ഹോനാ ശീല ഹൈ ഔര ജ്ഞാന ഭീ യഹീ ഹൈ തഥാ ഇസസേ ഭിന്ന
ജ്ഞാന കൈസാ കഹാ ഹൈ? സമ്യക്ത്വ ശീല ബിനാ തോ ജ്ഞാന മിഥ്യാജ്ഞാനരൂപ അജ്ഞാന ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––യഹ സബ മതോം മേം പ്രസിദ്ധ ഹൈ കി ജ്ഞാന സേ സര്വസിദ്ധി ഹൈ ഔര ജ്ഞാന ശാസ്ത്രോം സേ
സഹിത ഹോ, ഐസാ ജിന മാര്ഗ മേം കഹാ ഹൈ, ഇസസേ ഭിന്ന ജ്ഞാന കൈസാ ഹൈ? ഇസസേ ഭിന്ന ജ്ഞാന കോ തോ
ഹമ ജ്ഞാന നഹീം കഹതേ ഹൈം, ഇനകേ ബിനാ തോ വഹ അജ്ഞാന ഹീ ഹൈ ഔര സമ്യക്ത്വ വ ശീല ഹോ വഹ
ജിനാഗമ സേ ഹോതേ ഹൈം. വഹാ ജിസകേ ദ്വാരാ സമ്യക്ത്വ ശീല ഹുഏ ഔര ഉസകീ ഭക്തി ന ഹോ തോ
സമ്യക്ത്വ കൈസേ കഹാ ജാവേ, ജികേ വചന ദ്വാരാ യഹ പ്രാപ്ത കിയാ ജാതാ ഹൈ ഉസകീ ഭക്തി ഹോ തബ
ജാനേ കി ഇസകേ ശ്രദ്ധാ ഹുഈ ഔര ജബ സമ്യക്ത്വ ഹോ തബ വിഷയോം സേ വിരക്ത ഹോയ ഹീ ഹോ, യദി
വിരക്ത ന ഹോ തോ സംസാര ഔര മോക്ഷ കാ സ്വരൂപ ക്യാ ജാനാ? ഇസപ്രകാര സമ്യക്ത്വ ശീല കേ സംബംധ
സേ ജ്ഞാന കീ തഥാ ശാസ്ത്ര കീ മഹിമാ ഹൈ. ഐസേ യഹ ജിനാഗമ ഹൈ സോ സംസാര മേം നിവൃത്തി കരകേ മോക്ഷ
പ്രാപ്ത കരാനേ വാലാ ഹൈ, വഹ ജയവംത ഹോ. യഹ സമ്യക്ത്വ സഹിത ജ്ഞാന കീ മഹിമാ ഹൈ വഹീ അംതമംഗല
ജാനനാ.. ൪൦..
ഇസപ്രകാര ശ്രീ കുന്ദകുന്ദ ആചാര്യകൃത ശീലപാഹുഡ ഗ്രംഥ സമാപ്ത ഹുആ.
൩൯൦] [അഷ്ടപാഹുഡ ആഗേ ഗ്രംഥകോ പൂര്ണ കരതേ ഹൈം വഹാ ഐസേ കഹതേ ഹൈം കി ജ്ഞാന സേ സര്വ സിദ്ധി ഹൈ യഹ സര്വജന
Page 391 of 394
PDF/HTML Page 415 of 418
single page version
ശീലപാഹുഡ][൩൯൧
ഇസകാ സംക്ഷേപ തോ കഹതേ ആയേ കി–––ശീല നാമ സ്വഭാവ കാ ഹൈ. ആത്മാകാ സ്വഭാവ ശുദ്ധ ജ്ഞാന ദര്ശമയീ ചേതനാസ്വരൂപ ഹൈ വഹ അനാദി കര്മ കേ സംയോഗ സേ വിഭാവരൂപ പരിണമതാ ഹൈ. ഇസകേ വിശേഷ മിഥ്യാത്വ, കഷായ ആദി അനേക ഹൈം ഇനകോ രാഗദ്വേഷ മോഹ ഭീ കഹതേ ഹൈം, ഇനകേ ഭേദ സംക്ഷേപ സേ ചൌരാസീ ലാഖ കിയേ ഹൈം, വിസ്താര സേ അസംഖ്യാത അനംത ഹോതേ ഹൈം ഇനകോ കുശീല കഹതേ ഹൈം. ഇനകേ അഭാവരൂപ സംക്ഷേപ സേ ചൌരാസീ ലാഖ ഉത്തരഗുണ ഹൈം, ഇന്ഹേം ശീല കഹതേ ഹൈം, യഹ തോ സാമാന്യ പരദ്രവ്യ കേ സംബംധ കീ അപേക്ഷാ ശീല–കുശീല കാ അര്ഥ ഹൈ ഔര പ്രസിദ്ധ വ്യവഹാര കീ അപേക്ഷാ സ്ത്രീ കേ സംഗ കീ അപേക്ഷാ കുശീല കേ അഠാരഹ ഹജാര ഭേദ കഹേം ഹൈം, ഇനകാ അഭാവ ശീല കേ അഠാരഹ ഹജാര ഭേദ ഹൈം, ഇനകോ ജിനാഗമ സേ ജാനകര പാലനാ. ലോക മേം ഭീ ശീല കീ മഹിമാ പ്രസിദ്ധ ഹൈ, ജോ പാലതേ ഹൈം സ്വര്ഗ–മോക്ഷ കേ സുഖ പാതേ ഹൈം, ഉനകോ ഹമാരാ നമസ്കാര ഹൈ വേ ഹമാരേ ഭീ ശീല കീ പ്രാപ്തി കരോ, യഹ പ്രാര്ഥനാ ഹൈ.
വരതൈ താഹി കുശീലഭാവ ഭാഖേ കുരംഗ ധരി!
താഹി തജൈം മുനിരായ പാപ നിജ ശുദ്ധരൂപ ജല;
ധോയ കര്മരജ ഹോയ സിദ്ധി പാവൈ സുഖ അവിചല..
ജോ പാലൈ സബവിധി തിനി നമൂം പാഉം ജിന ഭവ ന ജനമ മൈം..
ഉത്തമ ശരണ സദാ ലഹൂം ഫിരി ന പരൂം ഭവകൂപ.. ൨..
Page 392 of 394
PDF/HTML Page 416 of 418
single page version
ഇസപ്രകാര ശ്രീ കുന്ദകുന്ദ ആചാര്യകൃത ഗാഥാബദ്ധ പാഹുഡഗ്രംഥ ഹൈ, ഇസമേം യേ പാഹുഡ ഹൈം, ഇനകീ യഹ ദേശഭാഷാവചനികാ ലിഖീ ഹൈ. ഛഹ പാഹുഡ കീ തോ ടീകാ ടിപ്പണ ഹൈ. ഇനമേം ടീകാ തോ ശ്രുതസാഗര കൃത ഹൈ ഔര ടിപ്പണ പഹിലേ കിസീ ഓര നേ കിയാ ഹൈ. ഇനമേം കഇ ഗാഥാ തഥാ അര്ഥ അന്യ പ്രകാര ഹൈം, മേരേ വിചാര മേം ആയാ ഉനകാ ആശ്രയ ഭീ ലിയാ ഹൈ ഐാര ജൈസാ അര്ഥ മുഝേ പ്രതിഭാഷിത ഹുആ വൈസാ ലിഖാ ഹൈ. ലിംഗപാഹുഡ ഔര ശീലപാഹുഡ ഇന ദോനോം പാഹുഡ കീ ടീകാ ടിപ്പണ മിലീ നഹീം ഇസലിയേ ഗാഥാകാ അര്ഥ ജൈസാ പ്രതി ഭാസ മേം ആയാ വൈസാ ലിഖാ ഹൈ.
ശ്രീ ശ്രുതസാഗരകൃത ടീകാ അഷ്ടപാഹുഡ കീ ഹൈ, ഉസമേം ഗ്രന്ഥാന്തര കീ സാക്ഷീ ആദി കഥന ബഹുത ഹൈ വഹ ഉസ ടീകാ കീ വചനികാ നഹീം ഹൈ, ഗാഥാ കാ അര്ഥമാത്ര വചനികാ കര ഭാവാര്ഥ മേം മേരീ പ്രതിഭാസമേം ആയാ ഉസകേ അനുസാര അര്ഥ ലിഖാ ഹൈ. പ്രാകൃത വ്യാകരണാാദി കാ ജ്ഞാന മേരേ മേം വിശേഷ നഹീം ഹൈ ഇസലിയേ കഹീം വ്യാകരണ സേ തഥാ ആഗമ സേ ശബ്ദ ഔര അര്ഥ അപഭ്രംശ ഹുആ ഹോതോ ബുദ്ധിമാന പംഡിത മൂലഗ്രംഥ വിചാര കര ശുദ്ധ കരകേ പഢനാ, മുഝേ അല്പബുദ്ധി ജാനകര ഹ സീ മത കരനാ, ക്ഷമാ കരനാ, സത്പുരുഷോം കാ സ്വഭാവ ഉത്തമ ഹോതാ ഹൈ, ദോഷ ദേഖകര ക്ഷമാ ഹീ കരതേ ഹൈം. യഹാ കോഈ കഹേ–––തുമ്ഹാരീ ബുദ്ധി അല്പ ഹൈ തോ ഐസേ മഹാന ഗ്രന്ഥ കീ വചനികാ ക്യോം കീ? ഉസകോ ഐസാ കഹനാ കി ഇസകാല മേം മേരേ സേ ഭീ മംസ ബുദ്ധി ബഹുത ഹൈം, ഉനകേ സമഝനേ കേ ലിയേ കീ ഹൈ. ഇസമേം സമ്യഗ്ദര്ശന കോ ദൃഢ കരനേ കാ പ്രധാന രൂപ സേ വര്ണന ഹൈ, ഇസലിയേ അല്പ ബുദ്ധി ഭീ വാ ചേ പഢേം അര്ഥ കാ ധാരണ കരേം തോ ഉനകേ ജിനമത കാ ശ്രദ്ധാന ദൃഢ ഹോ. യഹ പ്രയോജന ജാനകര ജൈസാ അര്ഥ പ്രതിഭാസ മേം ആയാ വൈസാ ലിഖാ ഹൈ ഓര ജോ ബഡേ ബുദ്ധിമാന ഹൈം വേ മൂല ഗ്രന്ഥ കോ പഢ കര ഹീ ശ്രദ്ധാന ദൃഢ കരേംഗേ, മേരേ കോഈ ഖ്യാതി ലാഭ പൂജാ കാ തോ പ്രയോജന ഹൈ നഹീം, ധര്മാനുരാഗ സേ യഹ വചനികാ ലിഖീ ഹൈ, ഇസലിയേ ബുദ്ധിമാനോം കേ ക്ഷമാ ഹീ കരനേ യോഗ്യ ഹൈ.
ഇസ ഗ്രന്ഥ കേ ഗാഥാ കീ സംഖ്യാ ഐസേ ഹൈ–––പ്രഥമ ദര്ശനപാഹുഡ കീ ഗാഥാ ൩൬. സൂത്രപാഹുഡകീ ഗാഥാ ൨൭. ചാരിത്രപാഹുഡ കീ ഗാഥാ ൪൫. ബോധപാഹുഡകീ ഗാഥാ ൬൧. ഭാവപാഹുഡകീ ഗാഥാ ൧൬൫. മോക്ഷപാഹുഡകീ ഗാഥാ ൧൦൬. ലിംഗപാഹുഡകീ ഗാഥാ ൨൨. ശീലപാഹുഡകീ ഗാഥാ ൪൦. ഐസേ പാഹുഡ ആഠോംകീ ഗാഥാകീ സംഖ്യാ ൪൦൨ ഹൈം.
൩൯൨] [അഷ്ടപാഹുഡ
Page 393 of 394
PDF/HTML Page 417 of 418
single page version
ശീലപാഹുഡ][൩൯൩
ബോധജൈന കാ ജാംനി ആനകാ സരന നിവാരന,
ഭാവ ആത്മാ ബുദ്ധ മാംനി ഭാവന ശിവ കാരന.
ഭവ്യജീവ സംഗതി ഭലീ മേടൈ കുകരമലേപ.. ൨..
ജയപുര പുര സുവസ വസൈ തഹാ രാജ ജഗതേശ.
ലാകേ ന്യായ പ്രതാപതൈം സുഖീ ഢുഢ്രാഹര ദേശ.. ൩..
ജൈനധര്മ ജയവംത ജഗ കിഛു ജയപുരമൈം ലേശ.
താമധി ജിനമംദിര ഘണേ തിനകോ ഭലോ നിവേശ.. ൪..
തിനിമൈം തേരാപംഥകോ മംദിര സുന്ദര ഏവ.
ധര്മധ്യാന താമൈം സദാ ജൈനീ കരൈ സുസേവ.. ൫..
പംഡിത തിനിമൈം ബഹുത ഹൈം മൈം ഭീ ഇക ജയചംദ.
ര്പ്രേയാ സബകൈ മന കിയോ കരന വചനികാ മംദ.. ൬..
കുന്ദകുന്ദ മുനിരാജകൃത പ്രാകൃത ഗാഥാസാര.
പാഹുഡ അഷ്ട ഉദാര ലഖി കരീ വചനികാ താര.. ൭..
അക്ഷര അര്ഥ സു വാംചി പഢി നഹിം രാഖയോ സംദേഹ.. ൮..
തൌഊ കഛൂ പ്രമാദതൈം ബുദ്ധി മംദ പരഭാവ.
Page 394 of 394
PDF/HTML Page 418 of 418
single page version
വിധ്ന ടലൈ ശുഭബംധ ഹ്വൈ യഹ കാരന ഹൈ മോഹു.. ൧൦..
സംവത്സര ദസ ആഠ സത സതസഠി വിക്രമതായ.
മാസ ഭാദ്രപദ ശുക്ല തിഥി തേരസി പൂരന ഥായ.. ൧൧..
൩൯൪] [അഷ്ടപാഹുഡ