Page 17 of 394
PDF/HTML Page 41 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൧൭
അര്ഥഃ––ജിസ പുരുഷകേ ഹൃദയമേം സമ്യക്ത്വരൂപീ ജലകാ പ്രവാഹ നിരന്തര പ്രവര്തമാന ഹൈ ഉസകേ കര്മരൂപീ രജ–ധൂലകാ ആവരണ നഹീം ലഗതാ, തഥാ പൂര്വകാലമേം ജോ കര്മബംധ ഹുആ ഹോ വഹ ഭീ നാശകോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––സമ്യക്ത്വസഹിത പുരുഷകോ (നിരംതര ജ്ഞാനചേതനാകേ സ്വാമിത്വരൂപ പരിണമന ഹൈ ഇസലിയേ) കര്മകേ ഉദയസേ ഹുഏ രാഗാദിക ഭാവോംകാ സ്വാമിത്വ നഹീം ഹോതാ, ഇസലിയേ കഷായോം കീ തീവ്ര കലുഷതാ സേ രഹിത പരിണാമ ഉജ്ജ്വല ഹോതേ ഹൈം; ഉസേ ജല കീ ഉപമാ ഹൈ. ജൈസേ –ജഹാ നിരംതര ജലകാ പ്രവാഹ ബഹതാ ഹൈ വഹാ ബാലൂ–രേത–രജ നഹീം ലഗതീ; വൈസേ ഹീ സമ്യക്ത്വീ ജീവ കര്മകേ ഉദയ കോ ഭോഗതാ ഹുആ ഭീ കര്മസേ ലിപ്ത നഹീം ഹോതാ. തഥാ ബാഹ്യ വ്യവഹാര കീ അപേക്ഷാസേ ഐസാ ഭീ താത്പര്യ ജാനനാ ചാഹിയേ കി –ജിസകേ ഹൃദയ മേം നിരംതര സമ്യക്ത്വരൂപീ ജലകാ പ്രവാഹ ബഹതാ ഹൈ വഹ സമ്യക്ത്വീ പുരുഷ ഇസ കലികാല സമ്ബന്ധീ വാസനാ അര്ഥാത് കുദേവ–കുഗുരു–കുശാസ്ത്രകോ നമസ്കാരാദിരൂപ അതിചാരരൂപരജ ഭീ നഹീം ലഗതാ, തഥാ ഉസകേ മിഥ്യാത്വ സമ്ബന്ധീ പ്രകൃതിയോംകാ ആഗാമീ ബംധ ഭീ നഹീം ഹോതാ.. ൭.. അബ, കഹതേ ഹൈം കി –ജോ ദര്ശനഭ്രഷ്ട ഹൈം തഥാ ജ്ഞാന–ചാരിത്രസേ ഭ്രഷ്ട ഹൈം വേ സ്വയം തോ ഭ്രഷ്ട ഹൈം ഹീ പരന്തു ദൂസരോംകോ ഭീ ഭ്രഷ്ട കരതേ ഹൈം, ––യഹ അനര്ഥ ഹൈഃ––––
ഏദേ ഭട്ഠ വി ഭട്ഠാ സേസം പി ജണം വിണാസംതി.. ൮..
അര്ഥഃ––ജോ പുരുഷ ദര്ശന മേം ഭ്രഷ്ട ഹൈ തഥാ ജ്ഞാന–ചാരിത്ര മേഹ ഭീ ഭ്രഷ്ട ഹൈ വേ പുരുഷ ഭ്രഷ്ടോംമേം
ദര്ശന സേ ഭ്രഷ്ട ഹൈം തഥാപി ജ്ഞാന–ചാരിത്രകാ ഭലീ ഭാ തി പാലന കരതേ ഹൈം; ഔര ജോ ദര്ശന–ജ്ഞാന–
ചാരിത്ര ഇന തീനോംസേ ഭ്രഷ്ട ഹൈം വേ തോ അത്യന്ത ഭ്രഷ്ട ഹൈം; വേ സ്വയം തോ ഭ്രഷ്ട ഹൈം ഹീ പരന്തു ശേഷ അര്ഥാത്
അപനേ അതിരിക്ത അന്യ ജനോംകോ ഭീ നഷ്ട കരതേ ഹൈം.
Page 18 of 394
PDF/HTML Page 42 of 418
single page version
൧൮][അഷ്ടപാഹുഡ
ഭാവാഥര്ഃ––യഹാ സാമാന്യ വചന ഹൈ ഇസലിയേ ഐസാ ഭീ ആശയ സൂചിത കരതാ ഹൈ കി സത്യാര്ഥ ശ്രദ്ധാന, ജ്ഞാന, ചാരിത്ര തോ ദൂര ഹീ രഹാ, ജോ അപനേ മത കീ ശ്രദ്ധാ, ജ്ഞാന, ആചരണ സേ ഭീ ഭ്രഷ്ട ഹൈം വേ തോ നിരര്ഗല സ്വേച്ഛാചാരീ ഹൈം. വേ സ്വയം ഭ്രഷ്ട ഹൈം ഉസീ പ്രകാര അന്യ ലോഗോംകോ ഉപദേശാദിക ദ്വാരാ ഭ്രഷ്ട കരതേ ഹോം, തഥാ ഉനകീ പ്രവൃത്തി ദേഖ കര ലോഗ സ്വയമേവ ഭ്രഷ്ട ഹോതേ ഹൈം, ഇസലിയേ ഐസേ തീവ്രകഷായീ നിഷിദ്ധ ഹൈം; ഉനകീ സംഗതി കരനാ ഭീ ഉചിത നഹീം ഹൈ..൮.. അബ, കഹതേ ഹൈം കി–––ഐസേ ഭ്രഷ്ട പുരുഷ സ്വയം ഭ്രഷ്ട ഹൈം, വേ ധര്മാത്മാ പുരുഷോംകോ ദോഷ ലഗാകര ഭ്രഷ്ട ബതലാതേ ഹൈംഃ––––
തസ്സ യ ദോസ കഹംതാ ഭഗ്ഗാ ഭഗ്ഗാത്തണം ദിതിം.. ൯..
തസ്യ ച ദോഷാന് കഥയംതഃ ഭഗ്നാ ഭഗ്നത്വം ദദതി.. ൯..
അര്ഥഃ––ജോ പുരുഷ ധര്മശീല അര്ഥാത് അപനേ സ്വരൂപരൂപ ധര്മകോ സാധനേകാ ജിസകാ സ്വഭാവ ഹൈ, തഥാ സംയമ അര്ഥാത് ഇന്ദ്രിയ–മനകാ നിഗ്രഹ ഔര ഷട്കായകേ ജീവോംകീ രക്ഷാ, തപ അര്ഥാത് ബാഹ്യാഭ്യംതര ഭേദകീ അപേക്ഷാ സേ ബാരഹ പ്രകാരകേ തപ, നിയമ അര്ഥാത് ആവശ്യകാദി നിത്യകര്മ, യോഗ അര്ഥാത് സമാധി, ധ്യാന തഥാ വര്ഷാകാല ആദി കാലയോഗ, ഗുണ അര്ഥാത് മൂല ഗുണ, ഉത്തരഗുണ –ഇനകാ ധാരണ കരനേവാലാ ഹൈ ഉസേ കഈ മതഭ്രഷ്ട ജീവ ദോഷോംകാ ആരോപണ കരകേ കഹതേ ഹൈം കി –യഹ ഭ്രഷ്ട ഹൈ, ദോഷ യുക്ത ഹൈ, വേ പാപാത്മാ ജീവ സ്വയം ഭ്രഷ്ട ഹൈം ഇസലിയേ അപനേ അഭിമാന കീ പുഷ്ടികേ ലിയേ അന്യ ധര്മാത്മാ പുരുഷോംകോ ഭ്രഷ്ടപനാ ദേതേ ഹൈം. ഭവാര്ഥഃ––പാപിയോംകാ ഐസാ ഹീ സ്വഭാവ ഹോതാ ഹൈ കി സ്വയം പാപീ ഹൈം ഉസീ പ്രകാര ധര്മാത്മാ മേം ദോഷ ബതലാകര അപനേ സമാന ബനാനാ ചാഹതേ ഹൈം. ഐസേ പാപിയോം കീ സംഗതി നഹീം കരനീ ചാഹിയേ ..൯.. അബ, കഹതേ ഹൈം കി –ജോ ദര്ശന ഭ്രഷ്ട ഹൈം വഹ മൂലഭ്രഷ്ട ഹൈം, ഉസകോ ഫല കീ പ്രാപ്തി നഹീം ഹോതീഃ–––– ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 19 of 394
PDF/HTML Page 43 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൧൯
തഹ ജിണദംസണഭട്ഠാ മൂലവിണട്ഠാ ണ സിജ്ഝംതി.. ൧൦..
തഥാ ജിനദര്ശനഭ്രഷ്ടാഃ മൂലവിനഷ്ടാഃ ന സിദ്ധയന്തി.. ൧൦..
അര്ഥഃ––ജിസ പ്രകാര വൃക്ഷകാ മൂല വിനഷ്ട ഹോനേപര ഉസകേ പരിവായ അര്ഥാത് സ്കംധ, ശാഖാ, പത്ര, പുഷ്പ, ഫലകീ വൃദ്ധി നഹീം ഹോതീ, ഉസീപ്രകാര ജോ ജിനദര്ശനസേ ഭ്രഷ്ട ഹൈം–ബാഹ്യമേം തോ നഗ്ന– ദിഗമ്ബര യഥാജാതരൂപ നിഗ്രന്ഥ ലിംഗ, മൂലഗുണകാ ധാരണ, മയൂര പിച്ഛികാ കീ പീംഛീ തഥാ കമണ്ഡല ധാരണ കരനാ, യഥാവിധി ദോഷ ടാലകര ഖഡേ ഖഡേ ശുദ്ധ ആഹാര ലേനാ –ഇത്യാദി ബാഹ്യ ശുദ്ധ വേഷ ധാരണ കരതേ ഹൈം, തഥാ അംതരംഗ മേം ജീവാദി ഛഹ ദ്രവ്യ, നവ പദാര്ഥ, സാത തത്ത്വോംകാ യര്ഥാഥ ശ്രദ്ധാന ഏവം ഭേദവിജ്ഞാനസേ ആത്മസ്വരൂപകാ അനുഭവന –ഐസേ ദര്ശന മത സേ ബാഹ്യ ഹൈം വേ മൂല വിനഷ്ട ഹൈം, ഉനകേ സിദ്ധി നഹീം ഹോതീ, വേ മോക്ഷഫലകോ പ്രാപ്ത നഹീം കരതേ. അബ കഹതേ ഹൈം കി –ജിനദര്ശന ഹീ മൂല മോക്ഷമാര്ഗ ഹൈഃ–––
തഹ ജിണദംസണ മൂലോ ണിദ്ദിട്ഠോ മോക്ഖമഗ്ഗസ്സ.. ൧൧..
തഥാ ജിനദര്ശനം മൂലം നിര്ദിഷ്ടം മോക്ഷമാര്ഗസ്യ.. ൧൧..
അര്ഥഃ––ജിസപ്രകാര വൃക്ഷകേ മൂല സേ സ്കംധ ഹോതേ ഹൈം; കൈസേ സ്കംധ ഹോതേ ഹൈം കി –ജിനകേ ശാഖാ ആദി പരിവാര ബഹുത ഗുണ ഹൈം. യഹാ ഗുണ ശബ്ദ ബഹുതകാ വാചക ഹൈ; ഉസീപ്രകാര ഗണധര ദേവാധികനേ ജിനദര്ശനകോ മോക്ഷമാര്ഗ കാ മൂല കഹാ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––ജഹാ ജിനദര്ശന അര്ഥാത് തീര്ഥംകര പരമദേവനേ ജോ ദര്ശന ഗ്രഹണ കിയാ ഉസീകാ ഉപദേശ ദിയാ ഹൈ; വഹ അട്ഠാഈസ മൂലഗുണ സഹിത കഹാ ഹൈ. പാംച മഹാവ്രത, ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
ജിനദര്ശനാത്മക മൂല ഹോയ വിനിഷ്ട തോ സിദ്ധി നഹീം. ൧൦.
Page 20 of 394
PDF/HTML Page 44 of 418
single page version
൨൦][അഷ്ടപാഹുഡ പാ ച സമിതി, ഛഹ ആവശ്യക, പാ ച ഇന്ദ്രിയോംകോ വശ മേം കരനാ, സ്നാന നഹീം കരനാ, ഭൂമിശയന, വസ്ത്രാദികകാ ത്യാഗ അര്ഥാത് ദിഗമ്ബര മുദ്രാ, കേശലോംച കരനാ, ഏകബാര ഭോജന കരനാ, ഖഡേ ഖഡേ ആഹാര ലേനാ, ദംതധോവന ന കരനാ–യഹ അട്ഠാഈസ മൂലഗുണ ഹൈം. തഥാ ഛിയാലീസ ദോഷ ടാലകര ആഹാര കരനാ വഹ ഏഷണാ സമിതിമേം ആ ഗയാ. ഈയാപഥ–ദേഖകര ചലനാ യഹ ഈയാ സമിതി മേം ആ ഗയാ. തഥാ ദയാകാ ഉപകരണ മോരപുച്ഛ കീ പീംഛീ ഔര ശൌച കാ ഉപകരണ കമംഡല ധാരണ കരനാ–ഐസാ ബാഹ്യ വേഷ ഹൈ. തഥാ അംതരംഗ മേം ജീവാദിക ഷട്ദ്രവ്യ, പംവാസ്തികായ, സാത തത്ത്വ, നവ പദാര്ഥോംകോ യഥോക്ത ജാനകര ശ്രദ്ധാന കരനാ ഔര ഭേദവിജ്ഞാന ദ്വാരാ അപനേ ആത്മസ്വരൂപകാ ചിംതവന കരനാ, അനുഭവ കരനാ ഐസാ ദര്ശന അര്ഥാത് മത വഹ മൂല സംഘകാ ഹൈ ഐസാ ജിനദര്ശന ഹൈ വഹ മോക്ഷമാര്ഗകാ മൂല ഹൈ; ഇസ മുലസേ മോക്ഷ മാര്ഗ കീ സര്വ പ്രവൃത്തി സഫല ഹോതീ ഹൈ. തഥാ ജോ ഇസസേ ഭ്രഷ്ട ഹുഏ ഹൈം വേ ഇസ പംചമകാല കേ ദോഷ സേ ജൈസാഭാസ ഹുഏ ഹൈം വേ ശ്വേതാമ്ബര, ദ്രാവിഡ, യാപനീയ, ഗോപുച്ഛപിച്ഛ, നിപിച്ഛ–പാംച സംഘ ഹുഏ ഹൈം; ഉന്ഹോംനേ സൂത്ര സിദ്ധാന്ത അപഭ്രംശ കിയേ ഹൈം. ജിന്ഹോംനേ ബാഹ്യ വേഷ കോ ബദലകര ആചാരണകോ ബിഗാഡാ ഹൈ വേ ജിനമതകേ മൂലസംഘസേ ഭ്രഷ്ട ഹൈം, ഉനകോ മോക്ഷമാര്ഗകീ പ്രീപ്തി നഹീം ഹൈ. മോക്ഷമാര്ഗ കീ പ്രാപ്തി മൂലസംഘകേ ശ്രാദ്ധാന–ജ്ഞാന–ആചരണ ഹീ സേ ഹൈ ഐസാ നിയമ ജാനനാ..൧൧.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ യഥാര്ഥ ദര്ശനസേ ഭ്രഷ്ട ഹൈം ഔര ദര്ശനകേ ധാരകോംസേ അപനീ വിനയ കരാനാ ചാഹതേ ഹൈം വേ ദുര്ഗിതി പ്രാപ്ത കരതേ ഹൈംഃ––
തേ ഭയംതി ലല്ലമൂകാഃ ബോധിഃ പുനഃ ദുര്ലഭാ തേഷാമ്.. ൧൨..
അര്ഥഃ––ജോ പുരുഷ ദര്ശനമേം ഭ്രഷ്ട ഹൈം തഥാ അന്യ ജോ ദര്ശന കേ ധാരക ഹൈം ഉന്ഹേം അപനേ –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– മുദ്രിത സംസ്കൃൃത സടീക പ്രതിമേം ഇസ ഗാഥാകാ പൂര്വാര്ദ്ധ ഇസപ്രകാര ഹൈ ജിസകാ യഹ അര്ഥ ഹൈ കി– ‘ജോ ദര്ശനഭ്രഷ്ട പുരുഷ ദര്ശധാരിയോംകേ ചരണോംമേം നഹീം ഗിരതേ ഹൈം’ – ‘ജേ ദംസണേസു ഭട്ഠാ പാഏ ന പംഡംതി ദംസണധരാണം’ – ഉത്തരാര്ഥ സമാന ഹൈ.
Page 21 of 394
PDF/HTML Page 45 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൨൧ പൈരോം പഡാതേ ഹൈം, നമസ്കാരാദി കരാതേ ഹൈം വേ പരഭവമേം ലൂലേ, മൂക ഹോതേ ഹൈം, ഔര ഉനകേ ബോധീ അര്ഥാത് സമ്യഗ്ദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്രകീ പ്രാപ്തി ദുര്ലഭ ഹോതീ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––ജോ ദര്ശനഭ്രഷ്ട ഹൈം വേ മിഥ്യാദൃഷ്ടി ഹൈം ഔര ദര്ശന കേ ധാരക ഹൈം വേ സമ്യഗ്ദൃഷ്ടി ഹൈം; ജോ മിഥ്യാദൃഷ്ടി ഹോകര സമ്യഗ്ദൃഷ്ടിയോം സേ നമസ്കാര ചാഹതേ ഹൈം വേ തീവ്ര മിഥ്യാത്വ കേ ഉദയ സഹിത ഹൈം, വേ പര ഭവ മേം ലൂലേ, മൂക ഹോതേ ഹൈം അര്ഥാത് ഏകേന്ദ്രിയ ഹോതേ ഹൈം, ഉനകേ പൈര നഹീം ഹോതേ, വേ പരമാര്ഥതഃ ലൂലേ, മൂക ഹൈം; ഇസപ്രകാര ഏകേന്ദ്രിയ–സ്ഥാവര ഹോകര നിഗോദ മേം വാസ കരതേ ഹൈം വഹാ അനംത കാല രഹതേ ഹൈം; ഉനകേ ദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്ര കീ പ്രാപ്തി ദുര്ലഭ ഹോതീ ഹൈ; മിഥ്യാത്വകാ ഫല നിഗോദ ഹീ കഹാ ഹൈ. ഇസ പംചമകാല മേം മിഥ്യാമത കേ ആചാര്യ ബനകര ലോഗോംസേ വിനയാദിക പൂജാ ചാഹതേ ഹൈം ഉനകേ ലിയേ മാലൂമ ഹോതാ ഹൈ കി ത്രസരാശിക കാല പൂരാ ഹുആ, അബ ഏകേന്ദ്രിയ ഹോകര നിഗോദ മേം വാസ കരേംഗേ–ഇസപ്രകാര ജാനാ ജാതാ ഹൈ ..൧൨.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ ദര്ശനഭ്രഷ്ട ഹൈം ഉനകേ ലജ്ജാദിക സേ ഭീ പൈരോം പഡതേ ഹൈം വേ ഭീ ഉന്ഹീം ജൈസേ ഹീ ഹൈംഃ––
തേസിം പി ണത്ഥി ബോഹീ പാവം അണുമോയമാണാണം.. ൧൩..
തേഷാമപി നാസ്തി ബോധിഃ പാപം അനുമന്യമാനാനാമ്.. ൧൩..
അര്ഥഃ––ജോ പുരുഷ ദര്ശന സഹിത ഹൈം വേ ഭീ, ജോ ദര്ശന ഭ്രഷ്ട ഹൈം ഉന്ഹേം മിഥ്യാദൃഷ്ടി ജാനതേ ഹുഏ ഭീ ഉനകേ പൈരോം പഡതേ ഹൈം, ഉനകീ ലജ്ജാ, ഭയ, ഗാരവസേ വിനയാദി കരതേ ഹൈം ഉനകേ ഭീ ബോധീ അര്ഥാത് ദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്രകീ പ്രാപ്തി നഹീം ഹൈ, ക്യോംകി വേ ഭീ മിഥ്യാത്വ ജോ കി പാപ ഹൈ ഉസകാ അനുമോദന കരതേ ഹൈം. കരനാ, കരാനാ, അനുമോദന കരനാ സമാന കഹേ ഗയേ ഹൈം. യഹാ ലജ്ജാ തോ ഇസപ്രകാര ഹൈ കി –ഹമ കിസീ കീ വിനയ നഹീം കരേംഗേ തോ ലോഗ കഹേംഗേ യഹ ഉദ്ധത ഹൈ, മാനീ ഹൈ, ഇസലിയേ ഹമേം തോ സര്വ കാ സാധന കരനാ ഹൈ. ഇസപ്രകാര ലജ്ജാ സേ ദര്ശനഭ്രഷ്ടകേ ഭീ വിനയാദിക കരതേ ഹൈം. തഥാ ഭയ ഇസ പ്രകാര ഹൈ കി––യഹ രാജ്യമാന്യ ഹൈ ഔര മംത്രവിദ്യാദിക കീ സാമര്ഥ്യ യുക്ത ഹൈ, ഇസകീ വിനയ നഹീം കരേംഗേ തോ കുഛ ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 22 of 394
PDF/HTML Page 46 of 418
single page version
൨൨][അഷ്ടപാഹുഡ ഹമാരേ ഊപര ഉപദ്രവ കരേഗാ; ഇസപ്രകാര ഭയ സേ വിനയ കരതേ ഹൈം. തഥാ ഗാരവ തനി പ്രകാര കഹാ ഹൈ;–രസഗാരവ, ഋദ്ധിഗാരവ, സാതാഗാരവ. വഹാ രസഗാരവ തോ ഐസാ ഹൈ കി –മിഷ്ട, ഇഷ്ട, പുഷ്ട ഭോജനാദി മിലതാ രഹേ തബ ഉസസേ പ്രമാദീ രഹതാ ഹൈ; തഥാ ഋദ്ധിഗാരവ ഐസാ ഹൈ കുഛ തപ കേ പ്രഭാവ ആദി സേ ഋദ്ധികീ പ്രാപ്തി ഹോ ഉസകാ ഗൌരവ ആ ജാതാ ഹൈ, ഉസസേ ഉദ്ധത, പ്രമാദീ രഹതാ ഹൈ. തഥാ സാതാഗാരവ ഐസാ കി ശരീര നിരോഗ ഹോ, കുഛ ക്ലേശ കാ കാരണ ന ആയേ തബ സുഖീപനാ ആ ജാതാ ഹൈ, ഉസമേം മഗ്ന രഹതേ ഹൈം –ഇത്യാദിക ഗാരവഭാവ കീ മസ്തീ സേ ഭലേ–ബുരേ കാ വിചാര നഹീം കരതാ തബ ദര്ശനഭ്രഷ്ട കീ ഭീ വിനയ കരനേ ലഗ ജാതാ ഹൈ. ഇത്യാദി നിമിത്തസേ ദര്ശനഭ്രഷ്ട കീ വിനയ കരേ തോ ഉസമേം മിഥ്യാത്വകാ അനുമോദന ആതാ ഹൈ; ഉസേ ഭലാ ജാനേ തോ ആപ ഭീ ഉസീ സമാന ഹുആ, തബ ഉസകേ ബോധീ കൈസേ കഹീ ജായേ? ഐസാ ജാനനാ ..൧൩..
ണാണമ്മി കരണസുദ്ധേ ഉബ്ഭസണേ ദംസണേ ഹോദി.. ൧൪..
ജ്ഞാന കരണശുദ്ധേ ഉദ്ഭഭോജനേ ദര്ശനം ഭവതി.. ൧൪..
അര്ഥഃ––ജഹാ ബാഹ്യാഭ്യാംഭേദസേ ദോനോം പ്രകാരകേ പരിഗ്രഹകാ ത്യാഗ ഹോ ഔര മന–വചന–കായ
ജ്ഞാന ഹോ, തഥാ നിര്ദോഷ ജിസമേം കൃത, കാരിത, അനുമോദനാ അപനേകോ ന ലഗേ ഐസാ, ഖഡേ രഹകര
പാണിപാത്ര മേം ആഹാര കരേം, ഇസപ്രകാര മൂര്തിമംത ദര്ശന ഹോതാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––യഹാ ദര്ശന അര്ഥാത് മത ഹൈ; വഹാ ബാഹ്യ വേശ ശുദ്ധ ദിഖാഈ ദേ വഹ ദര്ശന; വഹീ ഉസകേ അംതരംഗ ഭാവ കോ ബതലാതാ ഹൈ. വഹാ ബാഹ്യ പരിഗ്രഹ അര്ഥാത് ധന–ധാന്യാദിക ഔര അംതരംഗ പരിഗ്രഹ മിഥ്യാത്വ–കഷായാദി, വേ ജഹാ നഹീം ഹോം, യഥാജാത ദിഗമ്ബര മൂര്തി ഹോ, തഥാ ഇന്ദ്രിയ–മന കോ വഷ മേം കരനാ, ത്രസ–സ്ഥാവര ജീവോംകീ ദയാ കരനാ, ഐസേ സംയമകാ മന–വചന–കായ ദ്വാരാ പാലന ഹോ ഔര ജ്ഞാന മേം വികാര കരനാ, കരാനാ, അനുമോദന കരനാ–ഐസേ തീന കാരണോംസേ വികാര ന ഹോ ഔര നിര്ദോഷ പാണിപാത്രമേം ഖഡേ രഹകര ആഹാര ലേനാ ഇസ പ്രകാര ദര്ശന കീ മൂര്തി ഹൈ വഹ ജിനദേവ കാ മത ഹൈ, വഹീ വംദന–പൂജന യോഗ്യ ഹൈ. അന്യ പാഖംഡ വേശ വംദനാ–പൂജാ യോഗ്യ നഹീം ഹൈ .. ൧൪.. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 23 of 394
PDF/HTML Page 47 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൨൩
ഉവലദ്ധപയത്ഥേ പുണ സേയാസേയം വിയാണേദി.. ൧൫..
ഉപലബ്ധപദാര്ഥേ പുനഃ ശ്രേയോശ്രേയോ വിജാനാതി.. ൧൫..
അര്ഥഃ––സമ്യക്ത്വസേ തോ ജ്ഞാന സമ്യക് ഹോതാ ഹൈ; തഥാ സമ്യക്ജ്ഞാനസേ സര്വ പദാര്ഥോം കീ ഉപലബ്ധി അര്ഥാത് പ്രാപ്തി അര്ഥാത് ജാനനാ ഹോതാ ഹൈ; തഥാ പദാര്ഥോം കീ ഉപലബ്ധി ഹോനേ സേ ശ്രേയ അര്ഥാത് കലയാണ, അശ്രേയ അര്ഥാത് അകല്യാണ ഇസ ദോനോംകോ ജാനാ ജാതാ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––സമ്യഗ്ദര്ശന കേ ബിനാ ജ്ഞാന കോ മിഥ്യാജ്ഞാന കഹാ ഹൈ, ഇസലിയേ സമ്യഗ്ദര്ശന ഹോനേ പര ഹീ സമ്യഗ്ജ്ഞാന ഹോതാ ഹൈ, ഔര സമ്യഗ്ജ്ഞാനസേ ജീവാദി പദാര്ഥോംകാ സ്വരൂപ യഥാര്ഥ ജാനാ ജാതാ ഹൈ. തഥാ സബ പദാര്ഥോംകാ യഥാര്ഥ സ്വരൂപ ജാനാ ജായേ തബ ഭലാ–ബുരാ മാര്ഗ ജാനാ ജാതാ ഹൈ. ഇസപ്രകാര മാര്ഗ കേ ജാനനേ മേം ഭീ സമ്യഗ്ദര്ശന ഹീ പ്രധാന ഹൈ ..൧൫..
സീലഫലേണബ്ഭുദയം തത്തോ പുണ ലഹഇ ണിവ്വാണം.. ൧൬..
ശീലഫലേനാഭ്യുദയം തതഃ പുനഃ ലഭതേ നിര്വാണമ്.. ൧൬..
അര്ഥഃ––കല്യാണ ഔര അകല്യാണ മാര്ഗകോ ജാനനേവാലാ പുരുഷ ‘ഉദ്ധൃതദുഃഖശീലഃ’ അര്ഥാത് ജിസനേ മിഥ്യാത്വ സ്വഭാവ കോ ഉഡാ ദിയാ ഹൈ –ഐസാ ഹോതാ ഹൈ; തഥാ ‘ശീലവാനപി’ അര്ഥാത് സമ്യക്സ്വഭാവ യുക്ത ഭീ ഹോതാ ഹൈ, തഥാ ഉസ സമ്യക്സ്വഭാവകേ ഫലസേ അഭ്യുദയ കോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ, തീര്ഥംകരാദി പദ പ്രാപ്ത കരതാ ഹൈ, തഥാ അഭ്യുദയ ഹോനേകേ പശ്ചാത് നിര്വാണ കോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
നേ സൌ പദാര്ഥോ ജാണതാം അശ്രേയ–ശ്രേയ ജണായ ഛേ. ൧൫.
Page 24 of 394
PDF/HTML Page 48 of 418
single page version
൨൪][അഷ്ടപാഹുഡ
ഭാവാര്ഥഃ––ഭലേ–ബുരേ മാര്ഗകോ ജാനതാ ഹൈ തബ അനാദി സംസാര സേ ലഗാകര ജോ മിഥ്യാഭാവരൂപ പ്രകൃതി ഹൈ വഹ പലടകര സമ്യക്സ്വഭാവരൂപ പ്രകൃതി ഹോതീ ഹൈ; ഉസ പ്രകൃതി സേ വിശിഷ്ട പുണ്യബംധകരേ തബ അഭ്യുദയരൂപ തീര്ഥംകരാദി കീ പദവീ പ്രാപ്ത കരകേ നിര്വാണ കോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ ..൧൬.. ആഗേ, കഹതേ ഹൈം കി ഐസാ സമ്യക്ത്വ ജിനവചന സേ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ ഇസലിയേ വേ ഹീ സര്വ ദുഃഖോംകോ ഹരനേ വാലേ ഹൈംഃ––
ജരമരണവാഹിഹരണം ഖയകരണം സവ്വദുക്ഖാണം.. ൧൭..
ജരാമരണവ്യാധിഹരണംക്ഷയകരണം സര്വദുഃഖാനാമ്.. ൧൭..
അര്ഥഃ––യഹ ജിനവചന ഹൈം സോ ഔഷധി ഹൈം. കൈസീ ഔഷധി ഹൈ? –കി ഇന്ദ്രിയ വിഷയോംമേം ജോ സുഖ മാനാ ഹൈ ഉസകാ വിരേചന അര്ഥാത് ദൂര കരനേ വാലേ ഹൈം. തഥാ കൈസേ ഹൈം? അമൃതഭൂത അര്ഥാത് അമൃത സമാന ഹൈം ഔര ഇസലിയേ ജരാമരണ രൂപ രോഗകോ ഹരനേവാലേ ഹൈം, തഥാ സര്വ ദുഃഖോംകാ ക്ഷയ കരനേ വാലേ ഹൈം. ഭാവാര്ഥഃ––ഇസ സംസാര മേം പ്രാണീ വിഷയ സുഖോംകാ സേവന കരതേം ഹൈം ജിനസേ കര്മ ബ ധതേ ഹൈം ഔര ഉസസേ ജന്മ–ജര–മരണരൂപ രോഗോംസേ പീഡിത ഹോതേ ഹൈം; വഹാ ജിന വചനരൂപ ഔഷധി ഐസീ ഹൈ ജോ വിഷയസുഖോംസേ അരുചി ഉത്പന്ന കരകേ ഉസകാ വിരേചന കരതീ ഹൈ. ജൈസേ –ഗരിഷ്ട ആഹാര സേ ജബ മല ബഢതാ ഹൈ തബ ജ്വരാദി രോഗ ഉത്പന്ന ഹോതേ ഹൈം ഔര തബ ഉസകേ വിരേചന കോ ഹരഡ ആദി ഔഷധി ഉപകാരീ ഹോതീ ഹൈ, ഉസീപ്രകാര ഉപകാരീ ഹൈം. ഉന വിഷയോംസേ വൈരാഗ്യ ഹോനേ പര കര്മ ബന്ധ നഹീം ഹോതാ ഔര തബ ജന്മ–ജരാ–മരണ രോഗ നഹീം ഹോതേ തഥാ സംസാരകേ ദുഃഖ കാ അഭാവ ഹോതാ ഹൈ. ഇസപ്രകാര ജിനവചനോംകോ അമൃത സമാന മാനകര അംഗീകാര കരനാ ..൧൭.. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 25 of 394
PDF/HTML Page 49 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൨൫
ഏഗം ജിണസ്സ രുവം വിദിയം ഉക്കിട്ഠസാവയാണം തു.
അവരട്ഠിയാണ തഇയം ചഉത്ഥ പുണ ലിംഗദംസണം ണത്ഥി.. ൧൮..
അവരസ്ഥിതാനാം തൃതീയം ചതുര്ഥം പുനഃ ലിംഗദര്ശനം നാസ്തി.. ൧൮..
അര്ഥഃ––ദര്ശനമേം ഏക തോ ജിന കാ സ്വരൂപ ഹൈ; വഹാ ജൈസാ ലിംഗ ജിനദേവ നേ ധാരണ കിയാ
വഹീ ലിംഗ ഹൈ; തഥാ ദൂസരാ ഉത്കൃഷ്ട ശ്രാവകോംകാ ലിംഗ ഹൈ ഔര തീസരാ ‘അവരസ്ഥിത’ അര്ഥാത്
ജഘന്യപദ മേം സ്ഥിത ഐസീ ആര്യികാഓം കാ ലിംഗ ഹൈ; തഥാ ചൌഥാ ലിംഗ ദര്ശന മേം ഹൈ നഹീം.
ഭാവാര്ഥഃ––ജിനമത മേം തീന ലിംഗ അര്ഥാത് ഭേഷ കഹതേ ഹൈം. ഏക തോ വഹ ഹൈ ജോ യഥാജാതരൂപ
തീസരാ സ്ത്രീ ആര്യികാ ഹോ ഉസകാ ഹൈ. ഇസകേ സിവാ ചൌഥാ അന്യ പ്രകാര കാ ഭേഷ ജിനമത മേം നഹീം ഹൈ.
ജോ മാനതേ ഹൈം വേ മൂല സംഘ സേ ബാഹര ഹൈം ..൧൮..
ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി –ഐസാ ബാഹ്യലിംഗ ഹോ ഉസകേ അന്തരംഗ ശ്രദ്ധാന ഭീ ഐസാ ഹീ ഹോതാ ഹൈ ഔര
സദ്ദഹഇ താണ രുവം സോ സദ്ദിട്ഠീ മുണേയവ്വോ.. ൧൯..
ശ്രദ്ദധാതി തേഷാം രുപം സഃ സദൃഷ്ടിഃ ജ്ഞാതവ്യഃ.. ൧൯..
അര്ഥഃ––ഛഹ ദ്രവ്യ, നവ പദാര്ഥ, പാ ച അസ്തികായ, സാത തത്ത്വ–യഹ ജിനവചന മേം കഹേം ഹൈം,
ത്രീജും കഹ്യും ആര്യാദിനും, ചോഥും ന കോഈ കഹേല ഛേ. ൧൮.
പംചാസ്തികായ, ഛ ദ്രഅ നേ നവ അര്ഥ, തത്ത്വോ സാത ഛേ;
Page 26 of 394
PDF/HTML Page 50 of 418
single page version
൨൬][അഷ്ടപാഹുഡ
കാല –യഹ തോ ഛഹ ദ്രവ്യ ഹൈം; തഥാ ജീവ, അജവി, ആസ്രവ, ബംധ, സംവര, നിര്ജരാ, മോക്ഷ ഔര പുണ്യ, പാപ –യഹ നവ തത്ത്വ അര്ഥാത് നവ പദാര്ഥ ഹൈം; ഛഹ ദ്രവ്യ കാല ബിനാ പംചാസ്തികായ ഹൈം. പുണ്യ–പാപ ബിനാ നവ പദാര്ഥ സപ്ത തത്ത്വ ഹൈം. ഇനകാ സംക്ഷേപ സ്വരൂപ ഇസ പ്രകാര ഹൈ– ജീവ തോ ചേതനസ്വരൂപ ഹൈ ഔര ചേതനാ ദര്ശന–ജ്ഞാനമയീ ഹൈ; പുദ്ഗല സ്പര്ശ, രസ, ഗംധ, വര്ണ, ഗുണസഹിത മൂര്തിക ഹൈ, ഉസകേ പരമാണു ഔര സ്കംധ ഐസേ ദോ ഭേദ ഹൈം; സ്കംധ കേ ഭേദ ശബ്ദ, ബന്ധ, സൂക്ഷ്മ, സ്ഥൂല, സംസ്ഥാന ഭേദ, തമ, ഛായാ, ആതപ, ഉദ്യോത, ഇത്യാദി അനേക പ്രകാര ഹൈം; ധര്മദ്രവ്യ, അധര്മദ്രവ്യ, ആകാശദ്രവ്യ യേ ഏക ഏക ഹൈം–അമൂര്തിക ഹൈം, നിഷ്ക്രിയ ഹൈം, കാലാണു അസംഖ്യാത ദ്രവ്യ ഹൈ. കാല കോ ഛോഡ കര പാ ച ദ്രവ്യ ബഹുപ്രദേശീ ഹൈം ഇസലിയേ അസ്തികായ പാ ച ഹൈം. കാലദ്രവ്യ ബഹുപ്രദേശീ നഹീം ഹൈ ഇസലിയേ വഹ അസ്തികായ നഹീം ഹൈ; ഇത്യാദി ഉനകാ സ്വരൂപ തത്ത്വാര്ഥസൂത്ര കീ ടീകാ സേ ജാനനാ. ജീവ പദാര്ഥ ഏക ഹൈ ഔര അജീവ പദാര്ഥ പാ ച ഹൈം, ജീവ കേ കര്മ ബംധ യോഗ്യ പുദ്ഗലോംകാ ആനാ ആസ്രവ ഹൈ, കര്മോംകാ ബംധനാ ബംധ ഹൈ, ആസ്രവ കാ രുകനാ സംവര ഹൈ, കര്മബംധകാ ഝഡനാ നിര്ജരാ ഹൈ, സമ്പൂര്ണ കര്മോംകാ നാശ ഹോനാ മോക്ഷ ഹൈ, ജീവോംകോ സുഖ കാ നിമിത്ത പുണ്യ ഹൈ ഔര ദുഃഖ കാ നിമിത്ത പാപ ഹൈ;ഐസേ സപ്ത തത്ത്വ ഔര നവ പദാര്ഥ ഹൈം. ഇനകാ അഗമകേ അനുസാര സ്വരൂപ ജാനകര ശ്രദ്ധാന കരനേവാലേ സമ്യഗ്ദൃഷ്ടി ഹൈം ..൧൯.. അബ വ്യവഹാര–നിശ്ചയകേ ഭേദ സേ സമ്യക്ത്വകോ ദോ പ്രകാര കാ കഹതേ ഹൈംഃ–
വവഹാരാ ണിച്ഛയദോ അപ്പാണം ഹവഇ സമ്മത്തം.. ൨൦..
വ്യവഹാരാത് നിശ്ചയതഃ ആത്മൈവ ഭവതി സമ്യക്ത്വമ്.. ൨൦..
അര്ഥഃ––ജിന ഭഗവാനനേ ജീവ ആദി പദാര്ഥോംകേ ശ്രദ്ധാനകോ വ്യവഹാര–സമ്യക്ത്വ കഹാ ഹൈ ഔര അപനേ ആത്മാകേ ഹീ ശ്രദ്ധാന കോ നിശ്ചയ–സമ്യക്ത്വ കഹാ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––തത്ത്വാര്ഥകാ ശ്രദ്ധാന വ്യവഹാരസേ സമ്യക്ത്വ ഹൈ ഔര അപനേ ആത്മസ്വരൂപകേ അനുഭവ ദ്വാരാ ഉസകീ ശ്രദ്ധാ, പ്രതീതി, രുചി, ആചരണ സോ നിശ്ചയസേ സമ്യക്ത്വ ഹൈ, യഹ സമ്യക്ത്വ ആത്മാസേ ഭിന്ന വസ്തു നഹീം ഹൈ ആത്മാഹീ കാ പരിണാമ ഹൈ സോ ആത്മാ ഹീ ഹൈ. ഐസേ സമ്യക്ത്വ ഔര ആത്മാ ഏക ഹീ വസ്തു ഹൈ യഹ നിശ്ചയകാ ആശയ ജാനനാ ..൨൦.. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 27 of 394
PDF/HTML Page 51 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൨൭
സാരം ഗുണരയണത്തയ സോവാണം പഢമ മോക്ഖസ്സ.. ൨൧..
സാരം ഗുണരത്നത്രയേ സോപാനം പ്രഥമം മോക്ഷസ്യ.. ൨൧..
അര്ഥഃ––ഐസേ പൂര്വോക്ത പ്രകാര ജിനേശ്വര ദേവകാ കഹാ ഹുആ ദര്ശന ഹൈ സോ ഗുണോംമേം ഔര ദര്ശന– ജ്ഞാന–ചാരിത്ര ഇന തീന രത്നോംമേം സാര ഹൈ –ഉത്തമ ഹൈ ഔര മോക്ഷ മന്ദിര മേം ചഢനേകേ ലിയേ പഹലീ സീഢീ ഹൈ, ഇസലിയേ ആചാര്യ കഹതേ ഹൈം കി –ഹേ ഭവ്യ ജീവോം! തുമ ഇസകോ അംതരംഗ ഭാവ സേ ധാരണ കരോ, ബാഹ്യ ക്രിയാദിക സേ ധാരണ കരനാ തോ പരമാര്ഥ നഹീം ഹൈ, അംതരംഗ കീ രുചി സേ ധാരണ കരനാ മോക്ഷകാ കാരണ ഹൈ .. ൨൧.. അബ കഹതേ ഹൈം കി –ജോ ശ്രദ്ധാന കരതാ ഹൈ ഉസീകേ സമ്യക്ത്വ ഹോതാ ഹൈഃ–
കേവലിജിനൈഃ ഭണിതം ശ്രദ്ധാനസ്യ സമ്യക്ത്വമ്.. ൨൨..
അര്ഥഃ––ജോ കരനേ കോ സമര്ഥ ഹോ വഹ തോ കരേ ഔര ജോ കരനേ കോ സമര്ഥ ന ഹോ വഹ ശ്രദ്ധാന കരേ ക്യോംകി കേവലീ ഭഗവാനനേ ശ്രദ്ധാന കരനേവാലേ കോ സമ്യക്ത്വ കഹാ ഹൈ. ഭാവാഥര്ഃ–യഹാ ആശയ ഐസാ ഹൈ കി യദി കോഈ കഹേ കി –സമ്യക്ത്വ ഹോനേ കേ ബാദമേം സബ പരദ്രവ്യ–സംസാരകോ ഹേയ ജാനതേ ഹൈം. ജിസകോ ഹേയ ജാനേ ഉസകോ ഛോഡ മുനി ബനകര ചാരിത്രകാ പാലന കരേ തബ സമ്യക്ത്വീ മാനാ ജാവേ, ഇസകേ സമാധാനരൂപ യഹ ഗാഥാ ഹൈ. ജിസനേ സബ പരദ്രവ്യകോ ഹേയ ജാനകര –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– നിയമസാര ഗാഥാ ൧൫൪
ഗുണ രത്നത്രയമാം സാര നേ ജേ പ്രഥമ ശിവസോപാന ഛേ. ൨൧.
ഥഈ ജേ ശകേ കരവും അനേ നവ ഥഈ ശകേ തേ ശ്രദ്ധവും;
Page 28 of 394
PDF/HTML Page 52 of 418
single page version
൨൮][അഷ്ടപാഹുഡ നിജരൂപകോ ഉപാദേയ ജാനാ, ശ്രദ്ധാന കിയാ തബ മിഥ്യാഭാവ തോ ദൂര ഹുആ, പരന്തു ജബ തക [ചാരിത്രമേം പ്രബല ദോഷ ഹൈ തബ തക] ചാരിത്ര മോഹ കര്മകാ ഉദയ പ്രബല ഹോതാ ഹൈ [ഔര] തബതക ചാരിത്ര അംഗീകാര കരനേ കീ സാമര്ഥ്യ നഹീം ഹോതീ. ജിതനീ സാമര്ഥ്യ ഹൈ ഉതനാ തോ കരേ ഔര ശേഷകാ ശ്രദ്ധാന കരേ, ഇസപ്രകാര ശ്രദ്ധാന കരനേവാലേ കോ ഹീ ഭഗവാന നേ സമ്യക്ത്വ കഹാ ഹൈ ..൨൨.. അബ ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി ജോ ദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്ര മേം സ്ഥിത ഹൈം വേ വംദന കരനേ യോഗ്യ ഹൈംഃ–
ഐ തേ തു വന്ദനീയാ യേ ഗുണവാദിനഃ ഗുണധരാണാമ്.. ൨൩..
അര്ഥഃ––ദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്ര, തപ തഥാ വിനയ ഇനമേം ജോ ഭലേ പ്രകാര സ്ഥിത ഹൈ വേ പ്രശസ്ത ഹൈം, സരാഗനേ യോഗയ ഹൈം അഥവാ ഭലേ പ്രകാര സ്വസ്ഥ ഹൈം ലീന ഹൈം ഔര ഗണധര ആചാര്യ ഭീ ഉനകേ ഗുണാനുവാദ കരതേ ഹൈം അതഃ വേ വംദനേ യോഗ്യ ഹൈം. ദൂസരേ ജോ ദര്ശനാദിക സേ ഭ്രഷ്ട ഹൈം ഔര ഗുണവാനോംസേ മത്സരഭാവ രഖകര വിനയരൂപ നഹീം പ്രവര്തതേ വേ വംദനേ യോഗ്യ ഹൈം ..൨൩.. അബ കഹതേ ഹൈം കി–ജോ യഥാജാതരൂപ കോ ദേഖകര മത്സരഭാവസേ വന്ദനാ നഹീം കരതേ ഹൈം വേ മിഥ്യാദൃഷ്ടി ഹീ ഹൈംഃ– –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ൧ പാഠാന്തര–ണിച്കാലസുപത്താ
Page 29 of 394
PDF/HTML Page 53 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൨൯
സോ സംജമപഡിവണ്ണോ മിച്ഛാദട്ഠീ ഹവഇ ഏസോ.. ൨൪..
സഃസംയമപ്രതിപന്നഃ മിഥ്യാദൃഷ്ടിഃ ഭവതി ഏഷഃ.. ൨൪..
അര്ഥഃ––ജോ സഹജോത്പന്ന യഥാജാതരൂപ കോ ദേഖകര നഹീം മാനതേ ഹൈം, ഉസകാ വിനയ സത്കാര പ്രീതി നഹീം കരതേ ഹൈം ഔര മത്സര ഭാവ കരതേ ഹൈം വേ സംയമപ്രതിപന്ന ഹൈം, ദീക്ഷാ ഗ്രഹണ കീ ഹൈ ഫിര ഭീ പ്രത്യക്ഷ മിഥ്യാദൃഷ്ടി ഹൈം. ഭാവാര്ഥഃ––ജോ യഥാജാതരൂപ കോ ദേഖ കര മത്സര ഭാവസേ ഉസകാ വിനയ നഹീം കരതേ ഹൈം തോ ജ്ഞാത ഹോതാ ഹൈ കി –ഇനകേ ഇസ രൂപ കീ ശ്രദ്ധാ–രുചി നഹീം ഹൈ. ഐസീ ശ്രദ്ധാ–രുചി ബിനാ തോ മിഥ്യാദൃഷ്ടി ഹീ ഹോതേ ഹൈം. യഹാ ആശയ ഐസാ ഹൈ കി–ജോ ശ്വേതാമ്ബരാദിക ഹുഏ വേ ദിഗമ്ബര രൂപകേ പ്രതി മത്സരഭാവ രഖതേ ഹൈം ഔര ഉസകാ വിനയ നഹീം കരതേ ഹൈം ഉനകാ നിഷേധ ഹൈ..൨൪.. ആഗേ ഇസീ കോ ദൃഢ കരതേ ഹൈംഃ––
ജേ ഗാരവ കരംതി യ സമ്മത്തവിവജ്ജിയാ ഹോംതി.. ൨൫..
യേ ഗൌരവം കുര്വന്തി ച സമ്യക്ത്ത്വവിവര്ജിതാഃ ഭവംതി.. ൨൫..
അര്ഥഃ––ദേവോംസേ വംദനേ യോഗ്യ ശീല സഹിത ജിനേശ്വര ദേവകേ യഥാജാതരൂപ കോ ദേഖകര ജോ ഗോൈരവ കരതേ ഹൈം, വിനയാദിക നഹീം കരതേ ഹൈം വേ സമ്യക്ത്വ സേ രഹിത ഹൈം. ഭാവാര്ഥഃ––ജിസ യഥാജാതരൂപകോ ദേഖകര അണിമാദിക ഋദ്ധിയോംകേ ധാരക ദേവ ഭീ ചരണോംമേം ഗിരതേ ഹൈം ഉസകോ ദേഖകര മത്സരഭാവസേ നമസ്കാര നഹീം കരതേ ഹൈം ഉനകേ സമ്യക്ത്വ കൈസേ? വേ സമ്യക്ത്വ സേ രഹിത ഹീ ഹൈം ..൨൫.. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
സംയമ തണോ ധാരക ഭലേ തേ ഹോയ പണ കുദൃഷ്ടി ഛേ. ൨൪.
Page 30 of 394
PDF/HTML Page 54 of 418
single page version
൩൦][അഷ്ടപാഹുഡ
ദോണ്ണി വി ഹോംതി സമാണാ ഏഗോ വി ണ സംജദോ ഹോദി.. ൨൬..
ദ്വൌ അപി ഭവതഃ സമാനൌ ഏകഃ അപി ന സംയതഃ ഭവതി.. ൨൬..
അര്ഥഃ––അസംയമീ കോ നമസ്കാര നഹീം കരനാ ചാഹിയേ. ഭാവസംയമ നഹീം ഹോ ഔര ബാഹ്യമേം വസ്ത്ര രഹിത ഹോ വഹ ഭീ വംദനേ യോഗ്യ നഹീം ഹൈ ക്യോംകി യഹ ദോനോം ഹീ സംയമ രഹിത സമാന ഹൈം, ഇനമേം ഏക ഭീ സംയമീ നഹീം ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––ജിസനേ ഗൃഹസ്ഥകാ ഭേഷ ധാരണ കിയാ ഹൈ വഹ തോ അസംയമീ ഹൈ ഹീ, പരന്തു ജിസനേ ബാഹ്യമേം നഗ്നരൂപ ധാരണ കിയാ ഹൈ ഔര അംതരംഗ മേം ഭാവസംയമ നഹീം ഹൈ തോ വഹ ഭീ അസംയമീ ഹീ ഹൈ, ഇസലിയേ യഹ ദോനോം ഹീ അസംയമീ ഹീ ഹൈം. അതഃ ദോനോം ഹീ വംദനേ യോഗ്യ നഹീം ഹൈം. യഹാ ആശയ ഐസാ ഹൈ, അര്ഥാത്, ഐസാ നഹീം ജാനനാ ചാഹിയേ കി –ജോ ആചാര്യ യഥാജാതരൂപകോ ദര്ശന കഹതേ ആയേ ഹൈം വഹ കേവല നഗ്നരൂപ ഹീ യഥാജാതരൂപ ഹോഗാ, ക്യോംകി ആചാര്യ തോ ബാഹ്യ–അഭ്യംതര സബ പരിഗ്രഹസേ രഹിത ഹോ ഉസകോ യഥാജാതരൂപ കഹതേ ഹൈം. അഭ്യംതര ഭാവസംയമ ബിനാ ബാഹ്യ നഗ്ന ഹോനേസേ തോ കുഛ സംയമ ഹോതാ നഹീം ഹൈ ഐസാ ജാനനാ. യഹാ കോഈ പൂഛേ –ബാഹ്യ ഭേഷ ശുദ്ധ ഹോ, ആചാര നിര്ദോഷ പാലന കരനേവാലേ കോ അഭ്യംതര ഭാവമേം കപട ഹോ ഉസകാ നിശ്ചയ കൈസേ ഹോ, തഥാ സൂക്ഷ്മഭാവ കേവലീഗമ്യ ഹൈം, മിഥ്യാത്വ ഹോ ഉസകാ നിശ്ചയ കൈസേ ഹോ, നിശ്ചയ ബിനാ വംദനേകീ ക്യാ രീതി? ഉസകാ സമാധാന–– ഐസേ കപടകാ ജബ തക നിശ്ചയ നഹീം ഹോ തബ തക ആചാര ശുദ്ധ ദേഖകര വംദനാ കരേ ഉസമേം ദോഷ നഹീം ഹൈ, ഔര കപട കാ കിസീ കാരണ സേ നിശ്ചയ ഹോ ജായേ തബ വംദനാ നഹീം കരേം, കേവലീഗമ്യ മിഥ്യാത്വകീ വ്യവഹാരമേം ചര്ചാ നഹീം ഹൈ, ഛദ്മസ്ഥകേ ജ്ഞാനഗമ്യകീ ചര്ചാ ഹൈ. ജോ അപനേ ജ്ഞാനകാ വിഷയ ഹീ നഹീം ഉസകാ ബാധ–നിര്ബാധ കരനേ കാ വ്യവഹാര നഹീം ഹൈ. സര്വജ്ഞഭഗവാനകീ ഭീ യഹീ ആജ്ഞാ ഹൈ. വ്യവഹാരീ ജീവകോ വ്യവഹാരകാ ഹീ ശരണ ഹൈ ..൨൬..
[നോട – ഏക ഗുണകാ ദൂസരേ ആനുഷംഗിക ഗുണ ദ്വാരാ നിശ്ചയ കരനാ വ്യവഹാര ഹൈ, ഉസീ കാ നാമ വ്യവഹാരീ ജീവകോ വ്യവഹാര കാ ശരണ ഹൈ.]
ആഗേ ഇസ ഹീ അര്ഥകോ ദൃഢ കരതേ ഹുഏ കഹതേ ഹൈംഃ–– ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Page 31 of 394
PDF/HTML Page 55 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൩൧
കോ വംദമി ഗുണഹീണോ ണ ഹു സവണോ ണേവ സാവഓ ഹോഇ.. ൨൭..
അര്ഥഃ––ദേഹ കോ ഭീ നഹീം വംദതേ ഹൈം ഔര കുലകോ ഭീ നഹീം വംദതേ ഹൈ തഥാ ജാതിയുക്തകോ ഭീ
നഹീം വംദതേ ഹൈം ക്യോംകി ഗുണ രഹിത ഹോ ഉസകോ കൌന വംദേ? ഗുണ ബിനാ പ്രകട മുനി നഹീം, ശ്രാവക ഭീ
നഹീം ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ––ലോകമേം ഭീ ഐസാ ന്യായ ഹൈ ജോ ഗുണഹീന ഹോ ഉസകോ കോഈ ശ്രേഷ്ഠ നഹീം മാനതാ ഹൈ,
ദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്ര ഗുണ ഹൈം. ഇനകേ ബിനാ ജാതി, കുല, രൂപ ആദി വംദനീയ നഹീം ഹൈം, ഇനസേ മുനി
ശ്രാവകപനാ നഹീം ആതാ ഹൈ. മുനി–ശ്രാവകപനാ തോ സമയദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്ര സേ ഹോതാ ഹൈ, ഇസലിയേ
ജിനകോ ധാരണ ഹൈ വഹീ വംദനേ യോഗ്യ ഹൈം. ജാതി, കുല ആദി വംദനേ യോഗ്യ നഹീം ഹൈം ..൨൭..
അബ കഹതേ ഹൈം കി ജോ തപ ആദിസേ സംയുക്ത ഹൈം ഉനകോ നമസ്കാര കരതാ ഹൂ ഃ–
സിദ്ധിഗമനം ച തേഷാം സമ്യക്ത്വേന ശുദ്ധഭാവേന.. ൨൮..
൨൰ ‘തവ സമണ്ണാ’ ഛായാ –[തപഃ സമാപന്നാത്] ‘തവസഉണ്ണാ’ ‘തവസമാണം’ യേ തീന പാഠ മുദ്രിത ഷട്പ്രാഭൃതകീ പുസ്തക
തഥാ ഉസകീീടപ്പണീ മേം ഹൈ. ൩൰ ‘സമ്മത്തേണേവ’ ഐസാ പാഠ ഹോനേ സേ പാദ ഭംഗ നഹീം ഹോതാ.
ഗുണഹീന ക്യമ വംദായ? തേ സാധു നഥീ, ശ്രാവക നഥീ. ൨൭.
സമ്യക്ത്വസംയുക്ത ശുദ്ധ ഭാവേ വംദും ഛും മുനിരാജനേ,
Page 32 of 394
PDF/HTML Page 56 of 418
single page version
൩൨][അഷ്ടപാഹുഡ
അര്ഥഃ––ആചാര്യ കഹതേ ഹൈം കി ജോ തപ സഹിത ശ്രമണപനാ ധാരണ കരതേ ഹൈം ഉനകോ തഥാ ഉനകേ ശീലകോ, ഉനകേ ഗുണകോ വ ബ്രഹ്മചര്യകോ മൈം സമ്യക്ത്വ സഹിത ശുദ്ധഭാവ സേ നമസ്കാര കരതാ ഹൂ ക്യോംകി ഉനകേ ഉന ഗുണോംസേ – സമ്യക്ത്വ സഹിത ശുദ്ധഭാവസേ സിദ്ധി അര്ഥാത് മോക്ഷ ഉസകേ പ്രതി ഗമന ഹോതാ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––പഹലേ കഹാ കി –ദേഹാദിക വംദനേ യോഗ്യ നഹീം ഹൈ, ഗുണ വംദനേ യോഗ്യ ഹൈം. അബ യഹാ ഗുണ സഹിത കീ വംദനാ കീ ഹൈ. വഹാ ജോ തപ ധാരണ കരകേ ഗൃഹസ്ഥപനാ ഛോഡകര മുനി ഹോ ഗയേ ഹൈം ഉനകോ തഥാ ഉനകേ ശീല–ഗുണ–ബ്രഹ്മചര്യ സമ്യക്ത്വ സഹിത ശുദ്ധഭാവസേ സംയുക്തഹോം ഉനകീ വംദനാ കീ ഹൈ. യഹാ ശീല ശബ്ദസേ ഉത്തരഗുണ ഔര ഗുണ ശബ്ദസേ മൂലഗുണ തഥാ ബ്രഹ്മചര്യ ശബ്ദസേ ആത്മസ്വരൂപ മേം മഗ്നതാ സമഝനാ ചാഹിയേ ..൨൮.. ആഗേ കോഈ ആശംകാ കരതാ ഹൈ കി– സംയമീ കോ വംദനേ യോഗ്യ കഹാ തോ സമവസരണാദി വിഭൂതി സഹിത തീര്ഥംകര ഹൈം വേ വംദനേ യോഗ്യ ഹൈം യാ നഹീം? ഉസകാ സമാധാന കരനേ കേ ലിയേ ഗാഥാ കഹതേ ഹൈം കി– ജോ തീര്ഥംകര പരമദേവ ഹൈം വേ സമ്യക്ത്വസഹിത തപ കേ മാഹാത്മ്യസേ തീര്ഥംകര പദവീ പാതേ ഹൈം വേ വംദനേ യോഗ്യ ഹൈംഃ–
അണവരബഹുസത്തഹിഓ കമ്മക്ഖയകാരണീണമിത്തോ.. ൨൯..
അര്ഥഃ––ജോ ചൌസഠ ചംവരോംസേ സഹിത ഹൈം, ചൌംതീസ അതിശയ സഹിത ഹൈം, നിരന്തര ബഹുത പ്രാണിയോംകാ ഹിത ജിനസേ ഹോതാ ഹൈ ഐസേ ഉപദേശ കേ ദാതാ ഹൈം, ഔര കര്മകേ ക്ഷയ കാ കാരണ ഹൈം ഐസേ തീര്ഥംകര പരമദേവ ഹൈം വേ വംദനേ യോഗ്യ ഹൈം. ഭാവാര്ഥഃ––യഹാ ചൌസഠ ച വര ചൌംതീസ അതിശയ സഹിത വിശേഷണോംസേ തോ തീര്ഥംകരകാ പ്രഭുത്വ ബതായാ ഹൈ ഔര പ്രാണിയോംകാ ഹിത കരനാ തഥാ കര്മക്ഷയകാ കാരണ വിശേഷണസേ ദൂസരേ –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ൧൰ അണുചരബഹുസത്തഹിഓ (അനുചരബഹുസത്ത്വഹിതഃ) മുദ്രിത ഷട്പ്രാഭൃതമേം യഹ പാഠ ഹൈ. ൨൰ ‘നിമിത്തേ’ മുദ്രിത ഷട്പ്രാഭൃതമേഝ ഐസാ പാഠ ഹൈ.
Page 33 of 394
PDF/HTML Page 57 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൩൩ ഉപകാര കരനേവാലാപനാ ബതായാ ഹൈ, ഇന ദോനോം ഹീ കാരണോംസേ ജഗതമേം വംദനേ പൂജനേ യോഗ്യ ഹൈം. ഇസലിയേ ഇസപ്രകാര ഭ്രമ നഹീം കരനാ കി–തീര്ഥംകര കൈസേ പൂജ്യ ഹൈം, യഹ തീര്ഥംകര സര്വജ്ഞ വീതരാഗ ഹൈം. ഉനകേ സമവസരണാദിക വിഭൂതി രചകര ഇന്ദ്രാദിക ഭക്തജന മഹിമാ കരതേ ഹൈം. ഇനകേ കുഛ പ്രയോജന നഹീം ഹൈം, സ്വയം ദിഗമ്ബരത്വ കോ ധാരണ കരതേ ഹുഏ അംതരിക്ഷ തിഷ്ഠതേ ഹൈം ഐസാ ജാനനാ ..൨൯.. ആഗേ മോക്ഷ കിസസേ ഹോതാ ഹൈ സോ കഹതേ ഹൈംഃ–
ചഉഹിം പി സമാജോഗേ മോക്ഖോ ജിണസാസണേ ദിട്ഠോ.. ൩൦..
ചതുര്ണാമപി സമായോഗേ മോക്ഷഃ ജിനശാസനേ ദൃഷ്ടഃ.. ൩൦..
അര്ഥഃ––ജ്ഞാന, ദര്ശന, തപ, ചാരിത്ര സേ ഇന ചാരോംകാ സമായോഗ ഹോനേ പര ജോ സംയമഗുണ ഹോ ഉസസേ ജിന ശാസനമേം മോക്ഷ ഹോനാ കഹാ ഹൈ ..൩൦.. ആഗേ ഇന ജ്ഞാന ആദി കേ ഉത്തരോത്തര സാരപനാ കഹതേ ഹൈംഃ–
സമ്മത്താഓ ചരണം ചരണാഓ ഹോഇ ണിവ്വാണം.. ൩൧..
സമ്യക്ത്വാത് ചരണം ചരണാത് ഭവതി നിര്വാണമ്.. ൩൧..
അര്ഥഃ––പഹിലേ തോ ഇസ പുരുഷകേ ലിയേ ജ്ഞാന സാര ഹൈ ക്യോംകി ജ്ഞാനസേ സബ ഹേയ–ഉപാദേയ ജാനേ ജാതേ ഹൈം ഫിര ഉസ പുരുഷകേ ലിയേ സമ്യക്ത്വ നിശ്ചയ സേ സാര ഹൈ ക്യോംകി സമ്യക്ത്വ ബിനാ ജ്ഞാന മിഥ്യാ നാമ പാതാ ഹൈ, സമ്യക്ത്വസേ ചാരിത്ര ഹോതാ ഹൈ ക്യോംകി സമ്യക്ത്വ ബിനാ ചാരിത്ര ഭീ മിഥ്യാ ഹീ ഹൈ, ചാരിത്ര സേ നിര്വാണ ഹോതാ ഹൈ. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
ഏ ചാര കേരാ യോഗഥീ, മുക്തി കഹീ ജിനശാസനേ. ൩൦.
രേ! ജ്ഞാന നരനേ സാര ഛേ, സമ്യക്ത്വ നരനേ സാര ഛേ;
Page 34 of 394
PDF/HTML Page 58 of 418
single page version
൩൪][അഷ്ടപാഹുഡ ഭാവാര്ഥഃ––ചാരിത്രസേ നിര്വാണ ഹോതാ ഹൈ ഔര ചാരിത്ര ജ്ഞാനപൂര്വക സത്യാര്ഥ ഹോതാ ഹൈ തഥാ ജ്ഞാന സമ്യക്ത്വപൂര്വക സത്യാര്ഥ ഹോതാ ഹൈ ഇസപ്രകാര വിചാര കരനേ സേ സമ്യക്ത്വകേ സാരപനാ ആയാ. ഇസലിയേ പഹിലേ തോ സമ്യക്ത്വ സാര ഹൈ, പീഛേ ജ്ഞാന ചാരിത്ര സാര ഹൈം. പഹിലേ ജ്ഞാനസേ പദാര്ഥോംകോ ജാനതേ ഹൈം അതഃ പഹിലേ ജ്ഞാന സാര ഹൈ തോ ഭീ സമ്യക്ത്വ ബിനാ ഉസകാ ഭീ സാരപനാ നഹീം ഹൈ, ഐസാ ജാനനാ ..൩൧.. ആഗേ ഇസീ അര്ഥ കോ ദൃഢ കരതേ ഹൈംഃ–
ചതുര്ണാമപി സമായോഗേ സിദ്ധാ ജീവാ ന സന്ദേഹഃ.. ൩൨..
അര്ഥഃ––ജ്ഞാന ഔര ദര്ശനകേ ഹോനേപര സമ്യക്ത്വ സഹിത തപ കരകേ ചാരിത്രപൂര്വക ഇന ചാരോം കാ സമായോഗ ഹോനേ സേ ജീവ സിദ്ധ ഹുഏ ഹൈം, ഇസമേം സംദേഹ നഹീം ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––പഹിലേ ജോ സിദ്ധ ഹുഏ ഹൈം വേ സമ്യഗ്ദര്ശന, ജ്ഞാന, ചാരിത്ര ഔര തപ ഇന ചാരോം കേ സംയോഗ സേ ഹീ ഹുഏ ഹൈം യഹ ജിനവചന ഹൈം, ഇസമേം സംദേഹ നഹീം ഹൈ ..൩൨.. ആഗേ കഹതേ ഹൈം കി –ലോകമേം സമ്യഗ്ദര്ശനരൂപ രത്ന അമോലക ഹൈ വഹ ദേവ–ദാനവോംസേ പൂജ്യ ഹൈഃ–
സമ്മദ്ദംസണരയണം അഗ്ധേദി സുരാസുരേ ലോഏ.. ൩൩..
സമ്യഗ്ദര്ശനരത്നം അര്ധ്യതേ സുരാസുരേ ലോകേ.. ൩൩..
–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ൧൰ പാഠാന്തരഃ– ചോണ്ഹം
Page 35 of 394
PDF/HTML Page 59 of 418
single page version
ദര്ശനപാഹുഡ][൩൫
അര്ഥഃ––ജീവ വിശുദ്ധ സമ്യക്ത്വ കോ കല്യാണകീ പരമ്പരാ സഹിത പാതേ ഹൈം ഇസലിയേ സമ്യഗ്ദര്ശന രത്ന ഹൈ വഹ ഇസ സുര–അസുരോംസേ ഭരേ ഹുഏ ലോകമേം പൂജ്യ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ––വിശുദ്ധ അര്ഥാത് പച്ചീസ മലദോഷോംസേ രഹിത നിരതിചാര സന്ഥമ്യക്ത്വസേ കല്യാണകീ പരമ്പരാ അര്ഥാത് തീര്ഥംകര പദ പാതേ ഹൈം, ഇസീലിയേ യഹ സമ്യക്ത്വ–രത്ന ലോകമേം സബ ദേവ, ദാനവ ഔര മനുഷ്യോംസേ പൂജ്യ ഹോതാ ഹൈ. തീര്ഥംകര പ്രകൃതികേ ബംധകേ കാരണ സോലഹകാരണ ഭാവനാ കഹീ ഹൈം ഉനമേം പഹലീ ദര്ശനവിശുദ്ധി ഹൈ വഹീ പ്രധാന ഹൈ, യഹീ വിനയാദിക പംദ്രഹ ഭാവനാഓംകാ കാരണ ഹൈ, ഇസലിയേ സമ്യഗ്ദര്ശന കേ ഹീ പ്രധാനപനാ ഹൈ..൩൩.. അബ കഹതേ ഹൈം കി ജോ ഉത്തമ ഗോത്ര സഹിത മനുഷ്യത്വകോ പാകര സമ്യക്ത്വകീ പ്രാപ്തി സേ മോക്ഷ പാതേ ഹൈം യഹ സമ്യക്ത്വ കാ മഹാത്മ്യ ഹൈഃ–
ലബ്ധ്വാ ച സമ്യക്ത്വം അക്ഷയസുഖം ച മോക്ഷം ച.. ൩൪..
അര്ഥഃ––ഉത്തമ ഗോത്ര സഹിത മനുഷ്യപനാ പ്രത്യക്ഷ പ്രാപ്ത കരകേ ഔര വഹാ സമ്യക്ത്വ പ്രാപ്ത കരകേ അവിനാശീ സുഖരൂപ കേവലജ്ഞാന പ്രാപ്ത കരതേ ഹൈം, തഥാ ഉസ സുഖ സഹിത മോക്ഷ പ്രാപ്ത കരതേ ഹൈം.
ഭാവാര്ഥഃ––യഹ സബ സമ്യക്ത്വകാ മഹാത്മ്യ ഹൈ ..൩൪.. അബ പ്രശ്ന ഉത്പന്ന ഹോതാ ഹൈ കി –ജോ സമ്യക്ത്വ കേ പ്രഭാവ സേ മോക്ഷ പ്രാപ്ത കരതേ ഹൈം വേ തത്കാല ഹീ പ്രാപ്ത കരതേ ഹൈം യാ കുഛ അവസ്ഥാന ഭീ രഹതേ ഹൈം? ഉസകേ സമാധാനരൂപ ഗാഥാ കഹതേ ഹൈംഃ– –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ൧൰ ദട്ഠൂണ പാഠാന്തര. ൨൰ ‘അക്ഖയസോക്ഖം ലഹദി മോക്ഖം ച’ പാഠാന്തര .
Page 36 of 394
PDF/HTML Page 60 of 418
single page version
൩൬][അഷ്ടപാഹുഡ
ചഉതീസ അഇസയജുദോ സാ പഡിമാ ഥാവരാ ഭണിയാ.. ൩൫..
ചതുസ്ത്രിംശദതിശയയുതഃ സാ പ്രതിമാ സ്ഥാവരാ ഭണിതാ.. ൩൫..
അര്ഥഃ––കേവലജ്ഞാന ഹോനേ കേ ബാദ ജിനേന്ദ്ര ജബതക ഇസ ലോക മേം ആര്യഖംഡമേം വിഹാര കരതേ ഹൈം തബതക ഉനകീ യഹ പ്രതിമാ അര്ഥാത് ശരീര സഹിത പ്രതിബിമ്ബ ഉസകോ ‘ഥാവര’ പ്രതിമാ ഇസ നാമ സേ കഹതേ ഹൈം. വേ ജിനേന്ദ്ര കൈസേ ഹൈം. ഏക ഹജാര ആഠ ലക്ഷണോംസേ സംയുക്ത ഹൈം. വഹാ ശ്രീ വൃക്ഷകോ ആദി ലേകര ഏകസൌ ആഠ തോ ലക്ഷണ ഹോതേ ഹൈം. തില മുസകോ ആദി ലേകര നൌ സൌ വ്യംജന ഹോതേ ഹൈം. ചൌംതീസ അതിശയോംമേം ദസ തോ ജന്മ സേ ഹീ ലിയേ ഹുഏ ഉത്പന്ന ഹോതേ ഹൈംഃ––– ൧ നിഃസ്വേദതാ, ൨ നിര്മലതാ, ൩ ശ്വേതരുധിരതാ, ൪ സമചതുരസ്ത്ര സംസഥാന, ൫ വജ്രവൃഷ്ഖാനാരാച സംഹനന, ൬ സുരൂപതാ, ൭ സുഗംധതാ, ൮ സുലക്ഷണതാ, ൯ അതുലവീര്യ, ൧൦ ഹിതമിത വചന–––ഐസേ ദസ ഹോതേ ഹൈം. ഘാതിയാ കര്മോംകേ ക്ഷയ ഹോനേ പര ദസ ഹോതേ ഹൈംഃ– ൧ ശതയോജന സുഭിക്ഷതാ, ൨ ആകാശഗമന, ൩ പ്രാണിവധകാ അഭാവ, ൪ കവലാഹാരകാ അഭാവ, ൫ ഉപസഗരകാ അഭാവ, ൬ ചതുര്മുഖപനാ, ൭ സര്വവിദ്യാ പ്രഭുത്വ, ൮ ഛായാ രഹിതത്വ, ൯ ലോചന നിസ്പംദന രഹിതത്വ, ൧൦ കേശ–നഖ വൃദ്ധി രഹിതത്വ ഐസേ ദസ ഹോതേ ഹൈം. ദേവോം ദ്വാരാ കിയേ ഹുഏ ചൌദഹ ഹോതേ ഹൈംഃ–––സകലാര്ദ്ധമാഗധീ ഭാഷാ, ൨ സര്വജീവ മൈത്രീ ഭാവ, ൩ സര്വഋതുഫലപുഷ്പ പ്രാദുര്ഭാവ, ൪ ദര്പണകേ സമാന പൃഥ്വീ ഹോനാ, ൫ മംദ സുഗംധ പവന കാ ചലനാ, ൬ സാരേ സംസാര മേം ആനന്ദകാ ഹോനാ, ൭ ഭൂമീ കംടകാദിക രഹിത ഹോനാ, ൮ ദേവോം ദ്ധാരാ ഗംധോദകകീ വര്ഷാ ഹോനാ, ൯ വിഹാരകേ സമയ ചരണ കമലകേ നീചേ ദേവോം ദ്വാരാ സുവര്ണമയീ കമലോംകീ രചനാ ഹോനാ, ൧൦ ഭൂമി ധാന്യനിഷ്പത്തി സഹിത ഹോനാ, ൧൧ ദിശാ–ാാകാശ നിര്മല ഹോനാ, ൧൨ ദേവോംകാ അഹ്വാനന ശബ്ദ ഹോനാ, ൧൩ ധര്മചക്രാ ആഗേ ചലനാ, ൧൪ അഷ്ട മംഗല ദ്രവ്യ ഹോനാ–––ഐസേ ചൌദഹ ഹോതേ ഹൈം. സബ മിലകര ചൌംതീസ ഹോ ഗയേ. ആഠ പ്രാതിഹാര്യ ഹോതേ ഹൈം, ഉനകേ നാമഃ–––൧ അശോകവൃക്ഷ ൨ പുഷ്പവൃഷ്ടി, ൩ ദിവ്യധ്വനീ, ൪ ചാമര, ൫ സിംഹാസന, ൬ ഛത്ര, ൭ ഭാമംഡല, ൮ ദുന്ദുഭിവാദിത്ര ഐസേ ആഠ ഹോതേ ഹൈം. ഐസേ അതിശയ സഹിത അനന്തജ്ഞാന, അനന്തദര്ശന, അനന്ത, അനന്തസുഖ, അനന്തവീര്യ സഹിത––– തീര്ഥംകര പരമദേവ ജബതക ജീവോംകേ സമ്ബോധന നിമിത്ത വിഹാര കരതേ വിരാജതേ ഹൈം തബതക സ്ഥാവര പ്രതിമാ കഹലാതേ ഹൈം. ഐസേ സ്ഥാവര പ്രതിമാ കഹനേ സേ തീര്ഥംകര കേവലജ്ഞാന ഹോനേ കേ ബാദ മേം അവസ്ഥാന ബതായാ ഹൈ ഔര ധാതുപാഷാണ കീ പ്രതിമാ ബനാ കര സ്ഥാപിത കരതേ ഹൈം വഹ ഇസീകാ വ്യവഹാര ഹൈ ..൩൫.. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––