Benshreeke Vachanamrut-Hindi (English transliteration). Bol: 385-412.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 10 of 12

 

Page 166 of 212
PDF/HTML Page 181 of 227
single page version

166

bahinashrIke vachanAmRut

jIvane ananta kAlamen ananta bAr sab kuchh kiyA parantu AtmAko nahIn pahichAnA . dev-guru kyA kahate hain vah barAbar jignAsAse sunakar, vichAr karake, yadi AtmAkI Thos bhUmi jo Atma-astitva use khyAlamen lekar nijasvarUpamen lInatA kI jAy to AtmA pahichAnanemen AyeAtmAkI prApti ho . isake sivA bAharase jitane mithyA prayatna kiye jAyan ve sab bhUsA kUTaneke barAbar hain ..385..

bAhya kriyAen mArga nahIn batalAtIn, gnAn mArga batalAtA hai . mokShake mArgakA prArambha sachchI samajhase hotA hai, kriyAse nahIn . isaliye pratyakSha gurukA upadesh aur paramAgamakA prayojanabhUt gnAn mArgaprAptike prabal nimitta hain . chaitanyakA sparsha karake nikalatI huI vANI mumukShuko hRudayamen utar jAtI hai . AtmasparshI vANI AtI ho aur jIv ekadam ruchipUrvak sune to samyaktvake nikaT ho jAtA hai ..386..

AtmA utkRuShTa ajAyabaghar hai . usamen anant guNarUp


Page 167 of 212
PDF/HTML Page 182 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
167

alaukik Ashcharya bhare hain . dekhane jaisA sab kuchh, AshcharyakArI aisA sab kuchh, tere apane ajAyabagharamen hI hai, bAhyamen kuchh nahIn hai . tU usIkA avalokan kar na ! usake bhItar ek bAr jhAnkanese bhI tujhe apUrva Ananda hogA . vahAnse bAhar nikalanA tujhe suhAyagA hI nahIn . bAharakI sarva vastuonke prati terA Ashcharya TUT jAyagA . tU parase virakta ho jAyagA ..387..

munirAjako shuddhAtmatattvake ugra avalamban dvArA AtmAmense sanyam pragaT huA hai . sArA brahmANDa palaT jAye tathApi munirAjakI yah draDha sanyamapariNati nahIn palaT sakatI . bAharase dekhane par to munirAj AtmasAdhanAke hetu vanamen akele basate hain, parantu antaramen dekhen to anant guNase bharapUr svarUpanagaramen unakA nivAs hai . bAharase dekhane par bhale hI ve kShudhAvant hon, tRuShAvant hon, upavAsI hon, parantu antaramen dekhA jAye to ve AtmAke madhur rasakA AsvAdan kar rahe hain . bAharase dekhane par bhale hI unake chAron or ghanaghor andherA vyApta ho, parantu antaramen dekho


Page 168 of 212
PDF/HTML Page 183 of 227
single page version

168

bahinashrIke vachanAmRut

to munirAjake AtmAmen AtmagnAnakA ujAlA phai la rahA hai . bAharase dekhane par bhale hI munirAj sUryake prakhar tApamen dhyAn karate ho, parantu antaramen ve sanyamarUpI kalpavRukShakI shItal chhAyAmen virAjamAn hain . upasargakA prasang Aye tab munirAjako aisA lagatA hai ki‘apanI svarUpasthiratAke prayogakA mujhe avasar milA hai isaliye upasarga merA mitra hai’ . antarang munidashA adbhut hai; vahAn dehamen bhI upashamarasake DhAle Dhal gaye hote hain ..388..

jisako dravyadraShTi yathArtha pragaT hotI hai use draShTike joramen akelA gnAyak hIchaitanya hI bhAsatA hai, sharIrAdi kuchh bhAsit nahIn hotA . bhedagnAnakI pariNati aisI draDha ho jAtI hai ki svapnamen bhI AtmA sharIrase bhinna bhAsatA hai . dinako jAgRut dashAmen to gnAyak nirAlA rahatA hai parantu rAtako nIndamen bhI AtmA nirAlA hI rahatA hai . nirAlA to hai hI parantu pragaT nirAlA ho jAtA hai .

usako bhUmikAnusAr bAhya vartan hotA hai parantu


Page 169 of 212
PDF/HTML Page 184 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
169

chAhe jis sanyogamen usakI gnAn-vairAgyashakti koI aur hI rahatI hai . main to gnAyak so gnAyak hI hUn, nishank gnAyak hUn; vibhAv aur main kabhI ek nahIn hue; gnAyak pRuthak hI hai, sArA brahmANDa palaT jAy tathApi pRuthak hI hai .aisA achal nirNay hotA hai . svarUp-anubhavamen atyanta nishankatA vartatI hai . gnAyak Upar chaDhakarUrdhvarUpase virAjatA hai, dUsarA sab nIche rah jAtA hai ..389..

munirAj samAdhipariNat hain . ve gnAyakakA avalamban lekar visheSh-visheSh samAdhisukh pragaT karaneko utsuk hain . munivar shrI padmaprabhamaladhAridev kahate hain ki muni ‘sakalavimal kevalagnAnadarshanake lolup’ hain . ‘svarUpamen kab aisI sthiratA hogI jab shreNI lagakar vItarAgadashA pragaT hogI ? kab aisA avasar AyegA jab svarUpamen ugra ramaNatA hogI aur AtmAkA paripUrNa svabhAvagnAnkevalagnAn pragaT hogA ? kab aisA param dhyAn jamegA ki AtmA shAshvatarUpase AtmasvabhAvamen hI rah jAyagA ?’ aisI


Page 170 of 212
PDF/HTML Page 185 of 227
single page version

170

bahinashrIke vachanAmRut

bhAvanA munirAjako vartatI hai . AtmAke Ashrayase ekAgratA karate-karate ve kevalagnAnake samIp jA rahe hain . prachur shAntikA vedan hotA hai . kaShAy bahut manda ho gaye hain . kadAchit kuchh RuddhiyAnchamatkAr bhI pragaT hote jAte hain; parantu unakA unake prati durlakSha hai . ‘hamen ye chamatkAr nahIn chAhiye . hamen to pUrNa chaitanyachamatkAr chAhiye . usake sAdhanarUp, aisA dhyAnaisI nirvikalpatAaisI samAdhi chAhiye ki jisake pariNAmase asankhya pradeshommen pratyek guN usakI paripUrNa paryAyase pragaT ho, chaitanyakA pUrNa vilAs pragaT ho .’ is bhAvanAko munirAj AtmAmen atyanta lInatA dvArA saphal karate hain ..390..

agnAnIne anAdi kAlase anant gnAn-AnandAdi samRuddhise bhare hue nij chaitanyamahalako tAle lagA diye hain aur svayam bAhar bhaTakatA rahatA hai . gnAn bAharase DhUnDhatA hai, Ananda bAharase DhUnDhatA hai, sab kuchh bAharase DhUnDhatA hai . svayam bhagavAn hone par bhI bhIkh mAngatA rahatA hai .


Page 171 of 212
PDF/HTML Page 186 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
171

gnAnIne chaitanyamahalake tAle khol diye hain . antaramen gnAn-AnandAdikI akhUT samRuddhi dekhakar, aur thoDI bhogakar, pahale kabhI jisakA anubhav nahIn huA thA aisI vishrAnti use ho gaI hai ..391..

ek chaitanyatattva hI utkRuShTa AshcharyakArI hai . vishvamen aisI koI vibhUti nahIn hai ki jo chaitanyatattvase UnchI ho . vah chaitanya to tere pAs hI hai, tU hI vah hai . to phi ra sharIr par upasarga Ane par yA sharIr chhUTaneke prasangamen tU DaratA kyon hai ? jo koI bAdhA pahunchAtA hai vah to pudgalako pahunchAtA hai, jo chhUT jAtA hai vah to terA thA hI nahIn . terA to mangalakArI, AshcharyakArI tattva hai . to phi ra tujhe Dar kisakA ? samAdhimen sthir hokar ek AtmAkA dhyAn kar, bhay chhoD de ..392..

jise bhavabhramaNase sachamuch chhUTanA ho use apaneko paradravyase bhinna padArtha nishchit karake, apane dhruv gnAyakasvabhAvakI mahimA lAkar, samyagdarshan pragaT


Page 172 of 212
PDF/HTML Page 187 of 227
single page version

172

bahinashrIke vachanAmRut

karanekA prayAs karanA chAhiye . yadi dhruv gnAyak- bhUmikA Ashray na ho to jIv sAdhanAkA bal kisake Ashrayase pragaT karegA ? gnAyakakI dhruv bhUmimen draShTi jamane par, usamen ekAgratArUp prayatna karate-karate, nirmalatA pragaT hotI jAtI hai .

sAdhak jIvakI draShTi nirantar shuddhAtmadravya par hotI hai, tathApi sAdhak jAnatA hai sabako;vah shuddha- ashuddha paryAyonko jAnatA hai aur unhen jAnate hue unake svabhAv-vibhAvapanekA, unake sukh-dukharUp vedanakA, unake sAdhak-bAdhakapanekA ityAdikA vivek vartatA hai . sAdhakadashAmen sAdhakake yogya anek pariNAm vartate rahate hain parantu ‘main paripUrNa hUn’ aisA bal satat sAth hI sAth rahatA hai . puruShArtharUp kriyA apanI paryAyamen hotI hai aur sAdhak use jAnatA hai, tathApi draShTike viShayabhUt aisA jo niShkriy dravya vah adhikakA adhik rahatA hai .aisI sAdhak- pariNatikI aTapaTI rItiko gnAnI barAbar samajhate hain, dUsaronko samajhanA kaThin hotA hai ..393..


Page 173 of 212
PDF/HTML Page 188 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
173

munirAjake hRudayamen ek AtmA hI virAjatA hai . unakA sarva pravartan AtmAmay hI hai . AtmAke Ashrayase baDI nirbhayatA pragaT huI hai . ghor jangal ho, ghanI jhADI ho, sinh-vyAghra dahADate hon, meghAchchhanna DarAvanI rAt ho, chAron or andhakAr vyApta ho, vahAn giriguphAmen munirAj bas akele chaitanyamen hI masta hokar nivAs karate hain . AtmAmense bAhar Ayen to shrutAdike chintavanamen chitta lagatA hai aur phi ra antaramen chale jAte hain . svarUpake jhUlemen jhUlate hain . munirAjako ek AtmalInatAkA hI kAm hai . adbhut dashA hai ..394..

chetanakA chaitanyasvarUp pahichAnakar usakA anubhav karane par vibhAvakA ras TUT jAtA hai . isaliye chaitanyasvarUpakI bhUmi par khaDA rahakar tU vibhAvako toD sakegA . vibhAvako toDanekA yahI upAy hai . vibhAvamen khaDe-khaDe vibhAv nahIn TUTegA; manda hogA, aur usase devAdikI gati milegI, parantu chAr gatikA abhAv nahIn hogA ..395..


Page 174 of 212
PDF/HTML Page 189 of 227
single page version

174

bahinashrIke vachanAmRut

tIn lokako jAnanevAlA terA tattva hai usakI mahimA tujhe kyon nahIn AtI ? AtmA svayam hI sarvasva hai, apanemen hI sab bharA hai . AtmA sAre vishvakA gnAtA-draShTA evan ananta shakti kA dhArak hai . usamen kyA kam hai ? sarva Ruddhi usImen hai . to phi ra bAhya RuddhikA kyA kAm hai ? jise bAhya padArthommen kautUhal hai use antarakI ruchi nahIn hai . antarakI ruchike binA antaramen nahIn pahunchA jAtA, sukh pragaT nahIn hotA ..396..

chaitanya merA dev hai; usIko main dekhatA hUn . dUsarA kuchh mujhe dikhatA hI nahIn hai na !aisA dravya par jor Aye, dravyakI hI adhikatA rahe, to sab nirmal hotA jAtA hai . svayam apanemen gayA, ekatvabuddhi TUT gaI, vahAn sab ras DhIle ho gaye . svarUpakA ras pragaT hone par anya rasamen ananta phIkApan A gayA . nyArA, sabase nyArA ho jAnese sansArakA ras ghaTakar anantavAn bhAg rah gayA . sArI dashA palaT gaI ..397..

mainne apane paramabhAvako grahaN kiyA us param-


Page 175 of 212
PDF/HTML Page 190 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
175

bhAvake sAmane tIn lokakA vaibhav tuchchha hai . aur to kyA parantu merI svAbhAvik paryAynirmal paryAy pragaT huI vah bhI, main dravyadraShTike balase kahatA hUn ki, merI nahIn hai . merA dravyasvabhAv agAdh hai, amAp hai . nirmal paryAyakA vedan bhale ho parantu dravya- svabhAvake Age usakI visheShatA nahIn hai .aisI dravyadraShTi kab pragaT hotI hai ki jab chaitanyakI mahimA lAkar, sabase vimukh hokar, jIv apanI or jhuke tab ..398..

samyagdraShTiko bhale svAnubhUti svayam pUrNa nahIn hai parantu draShTimen paripUrNa dhruv AtmA hai . gnAnapariNati dravya tathA paryAyako jAnatI hai parantu paryAy par jor nahIn hai . draShTimen akelA svakI orakAdravyakI orakA bal rahatA hai ..399..

main to shAshvat pUrNa chaitanya jo hUn so hUn . mujhamen jo guN hain ve jyonke tyon hain, jaiseke taise hI hain . main ekendriyake bhavamen gayA vahAn mujhamen kuchh kam nahIn


Page 176 of 212
PDF/HTML Page 191 of 227
single page version

176

bahinashrIke vachanAmRut

ho gayA hai aur devake bhavamen gayA vahAn merA koI guN baDh nahIn gayA hai .aisI dravyadraShTi hI ek upAdey hai . jAnanA sab, kintu draShTi rakhanA ek dravya par ..400..

gnAnIkA pariNaman vibhAvase vimukh hokar svarUpakI or Dhal rahA hai . gnAnI nij svarUpamen paripUrNarUpase sthir ho jAneko tarasatA hai . ‘yah vibhAvabhAv hamArA desh nahIn hai . is paradeshamen ham kahAn A pahunche ? hamen yahAn achchhA nahIn lagatA . yahAn hamArA koI nahIn hai . jahAn gnAn, shraddhA, chAritra, Ananda, vIryAdi anantaguNarUp hamArA parivAr basatA hai vah hamArA svadesh hai . ab ham us svarUpasvadeshakI or jA rahe hain . hamen tvarAse apane mUl vatanamen jAkar ArAmase basanA hai jahAn sab hamAre hain .’ ..401..

jo kevalagnAn prApta karAye aisA antim parAkAShThAkA dhyAn vah uttam pratikramaN hai . in mahA


Page 177 of 212
PDF/HTML Page 192 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
177

munirAjane aisA pratikramaN kiyA ki doSh puna kabhI utpanna hI nahIn hue; TheTh shreNI lagA dI ki jisake pariNAmase vItarAgatA hokar kevalagnAnakA sArA samudra uchhal paDA ! antarmukhatA to anek bAr huI thI, parantu yah antarmukhatA to antimase antim koTikI ! AtmAke sAth paryAy aisI juD gaI ki upayog andar gayA so gayA, phi ra kabhI bAhar AyA hI nahIn . chaitanyapadArthako jaisA gnAnamen jAnA thA, vaisA hI usako paryAyamen prasiddha kar liyA ..402..

jaise pUrNamAsIke pUrNa chandrake yogase samudramen jvAr AtA hai, usI prakAr munirAjako pUrNa chaitanyachandrake ekAgra avalokanase Atmasamudramen jvAr AtA hai;vairAgyakA jvAr AtA hai, AnandakA jvAr AtA hai, sarva guN-paryAyakA yathAsambhav jvAr AtA hai . yah jvAr bAharase nahIn, bhItarase AtA hai . pUrNa chaitanyachandrako sthiratApUrvak nihArane par andarase chetanA uchhalatI hai, chAritra uchhalatA hai, sukh uchhalatA hai, vIrya uchhalatA haisab kuchh uchhalatA


Page 178 of 212
PDF/HTML Page 193 of 227
single page version

178

bahinashrIke vachanAmRut

hai . dhanya munidashA ! 403..

parase bhinna gnAyakasvabhAvakA nirNay karake, bArambAr bhedagnAnakA abhyAs karate-karate matishrutake vikalpa TUT jAte hain, upayog gaharAImen chalA jAtA hai aur bhonyaremen bhagavAnake darshan prApta hon tadanusAr gaharAImen AtmabhagavAn darshan dete hain . is prakAr svAnubhUtikI kalA hAthamen Ane par, kis prakAr pUrNatA prApta ho vah sab kalA hAthamen A jAtI hai, kevalagnAnake sAth keli prArambha hotI hai ..404..

agnAnI jIv aise bhAvase vairAgya karatA hai ki ‘yah sab kShaNik hai, sAnsArik upAdhi dukharUp hai’, parantu use ‘merA AtmA hI AnandasvarUp hai’ aise anubhavapUrvak sahaj vairAgya nahIn honeke kAraN sahaj shAnti pariNamit nahIn hotI . vah ghor tap karatA hai, parantu kaShAyake sAth ekatvabuddhi nahIn TUTI honese Atmapratapan pragaT nahIn hotA ..405..


Page 179 of 212
PDF/HTML Page 194 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
179

tU anAdi-anant padArtha hai . ‘jAnanA’ terA svabhAv hai . sharIrAdi jaD padArtha kuchh jAnate nahIn hai . jAnanevAlA kabhI nahin-jAnanevAlA nahIn hotA; nahin- jAnanevAlA kabhI jAnanevAlA nahIn hotA; sadA sarvadA bhinna rahate hain . jaDake sAth ekatva mAnakar tU dukhI ho rahA hai . vah ekatvakI mAnyatA bhI tere mUl svarUpamen nahIn hai .shubhAshubh bhAv bhI terA asalI svarUp nahIn hai .yah, gnAnI anubhavI puruShonkA nirNay hai . tU is nirNayakI dishAmen prayatna kar . mati vyavasthit kiye binA chAhe jaise tarka hI uThAtA rahegA to pAr nahIn AyagA ..406..

yahAn (shrI pravachanasAr prArambha karate hue) kunda- kundAchAryabhagavAnako panch parameShThIke prati kaisI bhakti ullasit huI hai ! pAnchon parameShThIbhagavantonkA smaraN karake bhakti bhAvapUrvak kaisA namaskAr kiyA hai ! tInon kAlake tIrthankarabhagavantonkosAth hI sAth manuShya- kShetramen vartate vidyamAn tIrthankarabhagavantonko alag smaraN karake‘sabako ekasAth tathA pratyek-


Page 180 of 212
PDF/HTML Page 195 of 227
single page version

180

bahinashrIke vachanAmRut

pratyekako main vandan karatA hUn’ aisA kahakar ati, bhakti bhIne chittase AchAryabhagavAn nam gaye hain . aise bhakti ke bhAv munikosAdhakakoAye binA nahIn rahate . chittamen bhagavAnake prati bhakti bhAv uchhale tab, muni Adi sAdhakako bhagavAnakA nAm Ane par bhI romarom ullasit ho jAtA hai . aise bhakti Adike shubh bhAv Ayen tab bhI munirAjako dhruv gnAyakatattva hI mukhya rahatA hai isaliye shuddhAtmAshrit ugra samAdhirUp pariNaman vartatA hI rahatA hai aur shubh bhAv to Upar-Upar hI tarate hain tathA svabhAvase viparItarUp vedanamen Ate hain ..407..

aho ! siddhabhagavAnakI ananta shAnti ! aho ! unakA aparimit Ananda ! sAdhakake alpa nivRutta pariNAmamen bhI apUrva shItalatA lagatI hai to jo sarva vibhAvapariNAmase sarvathA nivRutta hue hain aise siddhabhagavAnako pragaT huI shAntikA to kyA kahanA ! unake to mAnon shAntikA sAgar uchhal rahA ho aisI amAp shAnti hotI hai; mAnon AnandakA samudra hiloren


Page 181 of 212
PDF/HTML Page 196 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
181

le rahA ho aisA apAr Ananda hotA hai . tere AtmAmen bhI aisA sukh bharA hai parantu vibhramakI chAdar ADI A jAnese tujhe vah dikhatA nahIn hai ..408..

jis prakAr vaTavRukShakI jaTA pakaDakar laTakatA huA manuShya madhubindukI tIvra lAlasAmen paDakar, vidyAdharakI sahAyatAkI upekShA karake vimAnamen nahIn baiThA, usI prakAr agnAnI jIv viShayonke kalpit sukhakI tIvra lAlasAmen paDakar guruke upadeshakI upekShA karake shuddhAtmaruchi nahIn karatA, athavA ‘itanA kAm kar lUn, itanA kAm kar lUn’ is prakAr pravRuttike rasamen lIn rahakar shuddhAtmapratItike udyamakA samay nahIn pAtA, itanemen to mRutyukA samay A pahunchatA hai . phi ra ‘mainne kuchh kiyA nahIn, arere ! manuShyabhav vyartha gayA’ is prakAr vah pachhatAye tathApi kis kAmakA ? mRutyuke samay use kisakI sharaN hai ? vah rogakI, vedanAkI, mRutyukI, ekatvabuddhikI aur ArtadhyAnakI chapeTamen Akar deh chhoDatA hai . manuShyabhav hArakar chalA jAtA hai .


Page 182 of 212
PDF/HTML Page 197 of 227
single page version

182

bahinashrIke vachanAmRut

dharmI jIv rogakI, vedanAkI yA mRutyukI chapeTamen nahIn AtA, kyonki usane shuddhAtmAkI sharaN prApta kI hai . vipattike samay vah AtmAmense shAnti prApta kar letA hai . vikaT prasangamen vah nij shuddhAtmAkI sharaN visheSh letA hai . maraNAdike samay dharmI jIv shAshvat aise nijasukhasarovaramen visheSh-visheSh DubakI lagA jAtA haijahAn rog nahIn hai, vedanA nahIn hai, maraN nahIn hai, shAntikI akhUT nidhi hai . vah shAntipUrvak deh chhoDatA hai, usakA jIvan saphal hai .

tU maraNakA samay Anese pahale chet jA, sAvadhAn ho, sadA sharaNabhUtvipattike samay visheSh sharaNabhUt honevAleaise shuddhAtmadravyako anubhavanekA udyam kar ..409..

jisane AtmAke mUl astitvako nahIn pakaDA, ‘svayam shAshvat tattva hai, anant sukhase bharapUr hai’ aisA anubhav karake shuddha pariNatikI dhArA pragaT nahIn kI, usane bhale sAnsArik indriyasukhonko nAshavant aur bhaviShyamen dukhadAtA jAnakar chhoD diyA ho aur


Page 183 of 212
PDF/HTML Page 198 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
183

bAhya munipanA grahaN kiyA ho, bhale hI vah durdhar tap karatA ho aur upasarga-pariShahamen aDig rahatA ho, tathApi use vah sab nirvANakA kAraN nahIn hotA, svargakA kAraN hotA hai; kyonki use shuddha pariNaman bilakul nahIn vartatA, mAtra shubh pariNAm hIaur vah bhI upAdeyabuddhisevartatA hai . vah bhale nau pUrva paDh gayA ho tathApi usane AtmAkA mUl dravyasAmAnyasvarUp anubhavapUrvak nahIn jAnA honese vah sab agnAn hai .

sachche bhAvamuniko to shuddhAtmadravyAshrit muniyogya ugra shuddhapariNati chalatI rahatI hai, kartApanA to samyagdarshan hone par hI chhUT gayA hotA hai, ugra gnAtRutvadhArA aTUT vartatI rahatI hai, param samAdhi pariNamit hotI hai . ve shIghra-shIghra nijAtmAmen lIn hokar AnandakA vedan karate rahate hain; unake prachur svasamvedan hotA hai . vah dashA adbhut hai, jagatase nyArI hai . pUrNa vItarAgatA na honese unake vrat-tap- shAstrarachanA Adike shubh bhAv Ate hain avashya, parantu ve heyabuddhise Ate hain . aisI pavitra munidashA


Page 184 of 212
PDF/HTML Page 199 of 227
single page version

184

bahinashrIke vachanAmRut

mukti kA kAraN hai ..410..

ananta kAlase jIv bhrAntike kAraN parake kArya karanekA mithyA shram karatA hai, parantu parapadArthake kArya vah bilakul nahIn kar sakatA . pratyek dravya svatantra- rUpase pariNamit hotA hai . jIvake kartA-kriyA-karma jIvamen hain, pudgalake pudgalamen hain . varNa-gandh-ras- sparshAdirUpase pudgal pariNamit hotA hai, jIv unhen nahIn badal sakatA . chetanake bhAvarUpase chetan pariNamit hotA hai, jaD padArtha usamen kuchh nahIn kar sakate .

tU gnAyakasvabhAvI hai . paudgalik sharIr-vANI- manase to tU bhinna hI hai, parantu shubhAshubh bhAv bhI terA svabhAv nahIn hai . agnAnake kAraN tUne paramen tathA vibhAvamen ekatvabuddhi kI hai, vah ekatvabuddhi chhoDakar tU gnAtA ho jA . shuddha AtmadravyakI yathArtha pratIti karakeshuddha dravyadraShTi pragaT karake, tU gnAyakapariNati pragaT kar ki jisase mukti kA prayAN prArambha hogA ..411..


Page 185 of 212
PDF/HTML Page 200 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmRut
185

maraN to AnA hI hai jab sab kuchh chhUT jAyagA . bAharakI ek vastu chhoDanemen tujhe dukh hotA hai, to bAharake samasta dravya-kShetra-kAl-bhAv ekasAth chhUTane par tujhe kitanA dukh hogA ? maraNakI vedanA bhI kitanI hogI ? ‘koI mujhe bachAo’ aisA terA hRuday pukAratA hogA . parantu kyA koI tujhe bachA sakegA ? tU bhale hI dhanake Dher lagA de, vaidya-DAkTar bhale sarva prayatna kar chhUTen, AsapAs khaDe hue anek sage-sambandhiyonkI or tU bhale hI dInatAse Tukur- Tukur dekhatA rahe, tathApi kyA koI tujhe sharaNabhUt ho aisA hai ? yadi tUne shAshvat svayamrakShit gnAnAnandasvarUp AtmAkI pratIti-anubhUti karake Atma-ArAdhanA kI hogI, AtmAmense shAnti pragaT kI hogI, to vah ek hI tujhe sharaN degI . isaliye abhIse vah prayatna kar . ‘sir par maut manDarA rahA hai’ aisA bArambAr smaraNamen lAkar bhI tU puruShArtha chalA ki jisase ‘ab ham amar bhaye, na marenge’ aise bhAvamen tU samAdhipUrvak dehatyAg kar sake . jIvanamen ek shuddha AtmA hI upAdey hai ..412..