Page 164 of 186
PDF/HTML Page 181 of 203
single page version
164
laganī lāgī chhe. chaitanyanagaramān ja vās chhe. ‘hun ne mārā ātmānā anant guṇo te ja mārā chaitanyanagaranī vastī chhe. tenun ja māre kām chhe. bījānun māre shun kām chhe?’ em ek ātmānī ja dhūn chhe. vishvanī vārtāthī udās chhe. bas, ek ātmāmay ja jīvan thaī gayun chhe; — jāṇe hālatā-chālatā siddha! jem pitāno aṇasār putramān dekhāy tem jinabhagavānano aṇasār munirājamān dekhāy chhe. muni chhaṭhṭhe-sātame guṇasthāne rahe teṭalo kāḷ kāī (ātmashuddhinī dashāmān āgaḷ vadhyā vinā) tyān ne tyān ūbhā nathī rahetā, āgaḷ vadhatā jāy chhe; kevaḷagnān na thāy tyān sudhī shuddhi vadhāratā ja jāy chhe. — ā, muninī antaḥsādhanā chhe. jagatanā jīvo muninī andaranī sādhanā dekhatā nathī. sādhanā kāī bahārathī jovānī chīj nathī, antaranī dashā chhe. munidashā āshcharyakārak chhe, vandya chhe. 417.
siddhabhagavānane avyābādh anant sukh pragaṭyun te pragaṭyun. teno kadī nāsh thato nathī. jene duḥkhanān bījaḍān ja baḷī gayā chhe te kadī sukh chhoḍīne duḥkhamān kyāthī āve? ek vār jeo kṣhāyik samyagdarshan pāmīne chhūṭā pariṇame chhe teo paṇ kadī
Page 165 of 186
PDF/HTML Page 182 of 203
single page version
bhegā thatā nathī, to pachhī je siddhapaṇe pariṇamyā te asiddhapaṇe kyāthī pariṇame? siddhatvapariṇaman pravāharūpe sādi – anant chhe. siddhabhagavān sādi-anant kāḷ pratisamay pūrṇarūpe pariṇamyā kare chhe. joke siddha- bhagavānane gnān-ānandādi sarva guṇaratnomān chamak ūṭhyā ja kare chhe — utpādavyay thayā ja kare chhe, topaṇ te sarva guṇo pariṇamanamān paṇ sadā tevā ne tevā ja paripūrṇa rahe chhe. svabhāv adbhut chhe. 418.
prashnaḥ — anant kāḷanā dukhiyārā ame; amārun ā duḥkh kem maṭe?
uttaraḥ — ‘hun gnāyak chhun, hun gnāyak chhun, vibhāvathī judo hun gnāyak chhun’ e raste javāthī duḥkh ṭaḷashe ane sukhanī ghaḍī āvashe. gnāyakanī pratīti thāy ane vibhāvanī ruchi chhūṭe — evā prayatnanī pāchhaḷ vikalpa tūṭashe ane sukhanī ghaḍī āvashe. ‘hun gnāyak chhun’ em bhale pahelān upalakapaṇe kar, pachhī ūṇḍāṇathī kar, paṇ game tem karīne e raste jā. shubhāshubh bhāvathī judā gnāyakano gnāyakapaṇe abhyās karīne gnāyakanī pratīti draḍh karavī, gnāyakane ūṇḍāṇathī prāpta karavo, te ja sādi-anant sukh prāpta karavāno upāy chhe. ātmā
Page 166 of 186
PDF/HTML Page 183 of 203
single page version
166
sukhanun dhām chhe, temānthī sukh maḷashe. 419.
prashnaḥ — jignāsune chovīshe kalāk ātmānā vichār chāle?
uttaraḥ — vichāro chovīshe kalāk na chāle. paṇ ātmānī khaṭak, laganī, ruchi, dhagash rahyā kare. ‘māre ātmānun karavun chhe, māre ātmāne oḷakhavo chhe’ em lakṣha ātmā taraph vāramvār vaḷyā kare. 420.
prashnaḥ — mumukṣhue shāstrano abhyās visheṣh rākhavo ke chintanamān samay visheṣh gāḷavo?
uttaraḥ — sāmānya apekṣhāe to, shāstrābhyās chintan sahit hoy, chintan shāstrābhyāsapūrvak hoy. visheṣh apekṣhāe, potānī pariṇati jemān ṭakatī hoy ane potāne jenāthī visheṣh lābh thato jaṇāy te karavun. jo shāstrābhyās karatān potāne nirṇay draḍh thato hoy, visheṣh lābh thato hoy, to evo prayojanabhūt shāstrābhyās visheṣh karavo ane jo chintanathī nirṇayamān draḍhatā thatī hoy, visheṣh lābh thato hoy, to evun prayojanabhūt chintan visheṣh karavun. potānī pariṇatine lābh thāy tem
Page 167 of 186
PDF/HTML Page 184 of 203
single page version
karavun. potānī chaitanyapariṇati ātmāne oḷakhe e ja dhyey hovun joīe. te dhyeyanī siddhi arthe darek mumukṣhue ām ja karavun joīe evo niyam na hoy. 421.
prashnaḥ — vikalpa amāro pīchho nathī chhoḍatā!
uttaraḥ — vikalpa tane vaḷagyā nathī, tun vikalpane vaḷagyo chho. tun khasī jā ne! vikalpamān jarā paṇ sukh ane shānti nathī, andaramān pūrṇa sukh ane samādhān chhe.
pahelān ātmasvabhāvanī pratīti thāy, bhedagnān thāy, pachhī vikalpa tūṭe ane nirvikalpa svānubhūti thāy. 422.
prashnaḥ — sarvaguṇānsh te samyaktva kahyun chhe, to shun nirvikalpa samyagdarshan thatān ātmānā badhā guṇonun ānshik shuddha pariṇaman vedanamān āve?
uttaraḥ — nirvikalpa svānubhūtinī dashāmān ānand- guṇanī āshcharyakārī paryāy pragaṭ thatān ātmānā badhā guṇonun (yathāsambhav) ānshik shuddha pariṇaman pragaṭ thāy chhe ane badhā guṇonī paryāyonun vedan thāy chhe.
Page 168 of 186
PDF/HTML Page 185 of 203
single page version
168
ātmā akhaṇḍ chhe, badhā guṇo ātmānā ja chhe, tethī ek guṇanī paryāy vedāy tenī sāthe sāthe badhā guṇonī paryāyo avashya vedanamān āve chhe. bhale badhā guṇonān nām na āvaḍe, ane badhā guṇonī sañgnā bhāṣhāmān hoy paṇ nahi, topaṇ temanun samvedan to thāy chhe ja.
svānubhūtikāḷe anantaguṇasāgar ātmā potānā ānandādi guṇonī chamatkārik svābhāvik paryāyomān ramato pragaṭ thāy chhe. te nirvikalpa dashā adbhut chhe, vachanātīt chhe. te dashā pragaṭatān ākhun jīvan palaṭo khāy chhe. 423.
prashnaḥ — ātmadravyano ghaṇo bhāg shuddha rahīne mātra thoḍā bhāgamān ja ashuddhatā āvī chhe ne?
uttaraḥ — nishchayathī ashuddhatā dravyanā thoḍā bhāgamān paṇ āvī nathī, te to upar upar ja tare chhe. kharekhar jo dravyanā thoḍā paṇ bhāgamān ashuddhatā āve arthāt dravyano thoḍo paṇ bhāg ashuddha thāy, to ashuddhatā kadī nīkaḷe ja nahi, sadākāḷ rahe! baddhaspr̥uṣhṭatva ādi bhāvo dravyanā upar tare chhe paṇ temān kharekhar sthān pāmatā nathī. shakti to shuddha ja
Page 169 of 186
PDF/HTML Page 186 of 203
single page version
chhe, vyaktimān ashuddhatā āvī chhe. 424.
prashnaḥ — jignāsu jīv tattvane yathārtha dhāravā chhatān kevā prakāre aṭakī jāy chhe?
uttarḥ — tattvane dhāravā chhatān jagatanā koīk padārthomān ūṇḍe ūṇḍe sukhanī kalpanā rahī jāy athavā shubh pariṇāmamān āshrayabuddhi rahī jāy — ityādi prakāre te jīv aṭakī jāy chhe. bākī je khās jignāsu — ātmārthī hoy ane jene khās prakāranī pātratā pragaṭī hoy te to kyāy aṭakato ja nathī, ane te jīvane gnānanī koī bhūl rahī gaī hoy to te paṇ svabhāvanī laganīnā baḷe nīkaḷī jāy chhe; antaranī khās prakāranī pātratāvāḷo jīv kyāy aṭakyā vinā potānā ātmāne prāpta karī le chhe. 425.
prashnaḥ — mumukṣhue samyagdarshan prāpta karavā māṭe shun karavun?
uttarḥ — anādikāḷathī ātmāe potānun svarūp chhoḍyun nathī, paṇ bhrāntine līdhe ‘chhoḍī dīdhun chhe’ em tene bhāsyun chhe. anādikāḷathī dravya to shuddhatāthī
Page 170 of 186
PDF/HTML Page 187 of 203
single page version
170
bharelun chhe, gnāyakasvarūp ja chhe, ānandasvarūp ja chhe. anant chamatkārik shakti temān bharelī chhe. — āvā gnāyak ātmāne badhānthī judo — paradravyathī judo, parabhāvothī judo — jāṇavāno prayatna karavo. bhedagnānano abhyās karavo. gnāyak ātmāne oḷakhavo.
‘gnāyakasvarūp chhun’ evo abhyās karavo, tenī pratīti karavī; pratīti karī temān ṭharī jatān, anant chamatkārik shakti temān chhe te pragaṭ anubhavamān āve chhe. 426.
prashnaḥ — mumukṣhu jīv pratham shun kare?
uttarḥ — pratham dravya-guṇ-paryāy — badhānne oḷakhe. chaitanyadravyanā sāmānyasvabhāvane oḷakhīne, tenā upar draṣhṭi karīne, teno abhyās karatān karatān chaitanya temān ṭharī jāy, to temān vibhūti chhe te pragaṭ thāy chhe. chaitanyanā asalī svabhāvanī laganī lāge, to pratīti thāy; temān ṭhare to teno anubhav thāy chhe.
pahelāmān pahelān chaitanyadravyane oḷakhavun, chaitanyamān ja vishvās karavo ane pachhī chaitanyamān ja ṭharavun...to chaitanya pragaṭe, tenī shakti pragaṭe.
pragaṭ karavāmān potānī taiyārī joīe; eṭale ke
Page 171 of 186
PDF/HTML Page 188 of 203
single page version
ugra puruṣhārtha vāramvār kare, gnāyakano ja abhyās, gnāyakanun ja manthan, tenun ja chintavan kare, to pragaṭ thāy.
pūjya gurudeve mārga batāvyo chhe; chāre paḍakhethī spaṣhṭa karyun chhe. 427.
prashnaḥ — ātmānī vibhūtine upamā āpī samajāvo.
uttarḥ — chaitanyatattvamān vibhūti bharī chhe. koī upamā tene lāgu paḍatī nathī. chaitanyamān je vibhūti bharī chhe te anubhavamān āve chhe; upamā shī apāy? 428.
prashnaḥ — pratham ātmānubhav thatān pahelān, chhello vikalpa kevo hoy?
uttarḥ — chhellā vikalpano koī niyam nathī. bhed- gnānapūrvak shuddhātmatattvanī sanmukhatāno abhyās karatān karatān chaitanyatattvanī prāpti thāy chhe. jyān gnāyak taraph pariṇati ḍhaḷī rahī hoy chhe, tyān kyo vikalpa chhello hoy (arthāt chhelle amuk ja vikalpa hoy) evo ‘vikalpa’sambandhī koī niyam nathī. gnāyakadhārānī ugratā- tīkṣhṇatā thāy tyān ‘vikalpa kyo?’ teno sambandh nathī.
Page 172 of 186
PDF/HTML Page 189 of 203
single page version
172
bhedagnānanī ugratā, tenī laganī, tenī ja tīvratā hoy; shabdathī varṇan na thaī shake. abhyās kare, ūṇḍāṇamān jāy, tenā taḷamān jaīne oḷakhe, taḷamān jaīne ṭhare, to prāpta thāy — gnāyak pragaṭ thāy. 429.
prashnaḥ — nirvikalpa dashā thatān vedan shānun hoy? dravyanun ke paryāyanun?
uttarḥ — draṣhṭi to dhruvasvabhāvanī ja hoy chhe; vedāy chhe ānandādi paryāy.
svabhāve dravya to anādi-anant chhe je pharatun nathī, badalatun nathī. tenā upar draṣhṭi karavāthī, tenun dhyān karavāthī, potānī vibhūtino pragaṭ anubhav thāy chhe. 430.
prashnaḥ — nirvikalpa anubhūti vakhate ānand kevo thāy?
uttarḥ — te ānandano, koī jagatanā — vibhāvanā — ānand sāthe, bahāranī koī vastu sāthe, meḷ nathī. jene anubhavamān āve chhe te jāṇe chhe. tene koī upamā lāgu paḍatī nathī. evo achintya
Page 173 of 186
PDF/HTML Page 190 of 203
single page version
adabhut teno mahimā chhe. 431.
prashnaḥ — āje vīranirvāṇadinaprasaṅge kr̥upā karī be shabda kaho.
uttarḥ — shrī mahāvīr tīrthādhināth ātmānā pūrṇa alaukik ānandamān ane kevaḷagnānamān pariṇamatā hatā. āje temaṇe siddhadashā prāpta karī. chaitanyasharīrī bhagavān āje pūrṇa akamp thaīne ayogīpadane pāmyā, chaitanya- goḷo chhūṭo paḍī gayo, pote pūrṇa chidrūp thaī chaitanyabimbarūpe siddhālayamān birājī gayā; have sadāy samādhisukhādi anant guṇomān pariṇamyā karashe. āje bharatakṣhetramānthī trilokīnāth chālyā gayā, tīrthaṅkar- bhagavānano viyog thayo, vīraprabhunā āje virah paḍyā. indroe uparathī ūtarīne āj nirvāṇ- mahotsav ūjavyo. devoe ūjavelo te nirvāṇakalyāṇak- mahotsav kevo divya hashe! tene anusarīne haju paṇ loko dar varṣhe divāḷīdine dīpamāḷā pragaṭāvīne dīpotsavīmahotsav ūjave chhe.
āje vīraprabhu mokṣha padhāryā. gaṇadharadev shrī gautamasvāmī tarat ja antaramān ūṇḍā ūtarī gayā ane vītarāgadashā prāpta karī kevaḷagnānane pāmyā. ātmānā
Page 174 of 186
PDF/HTML Page 191 of 203
single page version
174
svakṣhetramān rahīne lokālokane jāṇanārun āshcharyakārak, svaparaprakāshak pratyakṣhagnān temane pragaṭ thayun, ātmānā asaṅkhya pradeshomān ānandādi anant guṇonī anant pūrṇa paryāyo prakāshī nīkaḷī.
atyāre ā pañcham kāḷe bharatakṣhetramān tīrthaṅkar- bhagavānanā virah chhe, kevaḷagnānī paṇ nathī. mahāvideh- kṣhetramān kadī tīrthaṅkarano virah paḍato nathī, sadāy dharmakāḷ varte chhe. āje paṇ tyān bhinna bhinna vibhāgamān ek ek tīrthaṅkar thaīne vīsh tīrthaṅkar vidyamān chhe. hālamān videhakṣhetranā puṣhkalāvatīvijayamān shrī sīmandharanāth vicharī rahyā chhe ane samavasaraṇamān birājī divyadhvaninā dhodh varasāvī rahyā chhe. e rīte anya vibhāgomān anya tīrthaṅkarabhagavanto vicharī rahyā chhe.
joke vīrabhagavān nirvāṇ padhāryā chhe topaṇ ā pañcham kāḷamān ā bharatakṣhetre vīrabhagavānanun shāsan pravartī rahyun chhe, temano upakār vartī rahyo chhe. vīraprabhunā shāsanamān anek samartha āchārya- bhagavanto thayā jemaṇe vīrabhagavānanī vāṇīnān rahasyane vidhavidh prakāre shāstromān bharī dīdhān chhe. shrī kundakundādi samartha āchāryabhagavantoe divyadhvaninān ūṇḍān rahasyothī bharapūr paramāgamo rachī muktino mārga adbhut rīte prakāshyo chhe.
Page 175 of 186
PDF/HTML Page 192 of 203
single page version
hālamān shrī kahānagurudev shāstronān sūkṣhma rahasyo kholīne muktino mārga spaṣhṭa rīte samajāvī rahyā chhe. teoshrīe potānān sātishay gnān ane vāṇī dvārā tattva prakāshī bhāratane jāgr̥ut karyun chhe. gurudevano amāp upakār chhe. ā kāḷe āvā mārga samajāvanār gurudev maḷyā te ahobhāgya chhe. sātishay guṇaratnothī bharapūr gurudevano mahimā ane temanān charaṇakamaḷanī bhakti ahonish antaramān raho. 432.
Page 176 of 186
PDF/HTML Page 193 of 203
single page version
Page 177 of 186
PDF/HTML Page 194 of 203
single page version
Page 179 of 186
PDF/HTML Page 196 of 203
single page version
Page 180 of 186
PDF/HTML Page 197 of 203
single page version
Page 181 of 186
PDF/HTML Page 198 of 203
single page version
Page 182 of 186
PDF/HTML Page 199 of 203
single page version
Page 183 of 186
PDF/HTML Page 200 of 203
single page version
āvī shrāvaṇanī bījalaḍī ānandadāyinī ho ben,
janmyān kumvarī mātā-‘tej’-ghare mahā pāvanī ho ben,
ūtarī shītaḷatānī devī shashī mukh dhāratī ho ben,
nirmaḷ āṅkhalaḍī sūkṣham-sumati-pratibhāsinī ho ben,
bhenī bole ochhun, bolāvye mukh malakatī ho ben,
saralā, chittaudārā, guṇamāḷā ur dhāriṇī ho ben,
gnāyak-anulagnā, shrutadivyā, shuddhivikāsinī ho ben,
saṅgavimukh, ekal nij-nandanavan-suvihāriṇī ho ben,