Page 144 of 186
PDF/HTML Page 161 of 203
single page version
144
ja avalokan kar ne! tenī andar ek vār ḍokiyun karatān paṇ tane apūrva ānand thashe. tyānthī bahār nīkaḷavun tane gamashe ja nahi. bahāranī sarva vastuo pratyenun tārun āshcharya tūṭī jashe. tun parathī virakta thaīsh. 387.
munirājane shuddhātmatattvanā ugra avalambane ātmāmānthī sanyam pragaṭ thayo chhe. ākhun brahmāṇḍ pharī jāy topaṇ munirājanī ā draḍh sanyamapariṇati phare em nathī. bahārathī jotān to munirāj ātmasādhanā arthe vanamān ekalā vase chhe, paṇ andaramān jotān anant guṇathī bharapūr svarūpanagaramān temano vās chhe. bahārathī jotān bhale teo kṣhudhāvant hoy, tr̥uṣhāvant hoy, upavāsī hoy, paṇ andaramān jotān teo ātmānā madhur rasane āsvādī rahyā chhe. bahārathī jotān bhale temanī chāre taraph ghanaghor andhārun vyāpyun hoy, paṇ andaramān jotān munirājanā ātmāne viṣhe ātmagnānanān ajavāḷān prasarī gayā chhe. bahārathī jotān bhale munirāj sūryanā prakhar tāpamān dhyān karatā hoy, paṇ andaramān teo sanyamarūpī kalpavr̥ukṣhanī shītaḷ chhāyāmān birājī rahyā chhe. upasarganān ṭāṇān āve tyāre munirājane em thāy chhe
Page 145 of 186
PDF/HTML Page 162 of 203
single page version
ke ‘mārī svarūpasthiratāno akhataro karavāno mane moko maḷyo māṭe upasarga māro mitra chhe’. antaraṅg munidashā adbhut chhe; dehamān paṇ upashamarasanā ḍhāḷā ḍhaḷī gayā hoy chhe. 388.
dravyadraṣhṭi yathārtha pragaṭ thāy chhe, tene draṣhṭinā joramān ekalo gnāyak ja — chaitanya ja bhāse chhe, sharīrādi kāī bhāsatun nathī. bhedagnānanī pariṇati evī draḍh thaī jāy chhe ke svapnamān paṇ ātmā sharīrathī judo bhāse chhe. divase jāgatān to gnāyak nirāḷo rahe paṇ rātre ūṅghamān paṇ ātmā nirāḷo ja rahe chhe. nirāḷo to chhe ja paṇ pragaṭ nirāḷo thaī jāy chhe.
tene bhūmikā pramāṇe bāhya vartan hoy chhe paṇ game te sanyogamān tenī gnān-vairāgyashakti koī judī ja rahe chhe. hun to gnāyak te gnāyak ja chhun, niḥshaṅk gnāyak chhun; vibhāv ne hun kadī ek nathī thayā; gnāyak chhūṭo ja chhe, ākhun brahmāṇḍ phare topaṇ chhūṭo ja chhe. — āvo achaḷ nirṇay hoy chhe. svarūp-anubhavamān atyant niḥshaṅkatā varte chhe. gnāyak ūñche chaḍīne — ūrdhvapaṇe birāje chhe, bījun badhun nīche rahī gayun hoy chhe. 389.
Page 146 of 186
PDF/HTML Page 163 of 203
single page version
146
munirāj samādhipariṇat chhe. gnāyakane avalambī visheṣh visheṣh samādhisukh pragaṭāvavāne teo utsuk chhe. munivar shrī padmaprabhamaladhāridev kahe chhe ke muni ‘sakaḷavimaḷ kevaḷagnānadarshananā lolup’ chhe. ‘kyāre svarūpamān evī jamavaṭ thāy ke shreṇī ūpaḍīne vītarāgadashā pragaṭe? kyāre evo avasar āve ke svarūpamān ugra ramaṇatā jāme ane ātmānun paripūrṇa svabhāvagnān — kevaḷagnān pragaṭ thāy? kyāre evun param dhyān jāme ke ātmā shāshvatapaṇe ātmasvabhāvamān ja rahī jāy?’ āvī munirājane bhāvanā varte chhe. ātmānā āshraye ekāgratā karatān karatān teo kevaḷagnānanī samīp jaī rahyā chhe. ghaṇī shānti vedāy chhe. kaṣhāyo ghaṇā mand paḍī gayā chhe. kadāchit kāīk r̥̄iddhi — chamatkār paṇ pragaṭatān jāy chhe; paṇ temanun te pratye durlakṣha chhe. ‘amāre ā chamatkār nathī joītā. amāre to pūrṇa chaitanyachamatkār joīe chhe. tenā sādhanarūpe, evun dhyān — evī nirvikalpatā — evī samādhi joīe chhe ke jenā pariṇāme asaṅkhya pradeshe darek guṇ tenī paripūrṇa paryāye pragaṭ thāy, chaitanyano pūrṇa vilās pragaṭe.’
— ā bhāvanāne ātmāmān atyant līnatā vaḍe munirāj saphaḷ kare chhe. 390.
Page 147 of 186
PDF/HTML Page 164 of 203
single page version
agnānīe anādi kāḷathī anant gnān-ānandādi samr̥uddhithī bharelā nij chaitanyamahelane tāḷān mārī dīdhān chhe ane pote bahār rakhaḍyā kare chhe. gnān bahārathī shodhe chhe, ānand bahārathī shodhe chhe, badhun bahārathī shodhe chhe. pote bhagavān hovā chhatān bhikṣhā māgyā kare chhe.
gnānīe chaitanyamahelanān tāḷān kholī nākhyān chhe. andaramān gnān-ānand ādinī akhūṭ samr̥uddhi dekhīne, ane thoḍī bhogavīne, tene pūrve kadī nahotī anubhavī evī nirānt thaī gaī chhe. 391.
ek chaitanyatattva ja utkr̥uṣhṭa āshcharyakārī chhe. vishvamān koī evī vibhūti nathī ke je chaitanyatattvathī ūñchī hoy. te chaitanya to tārī pāse ja chhe, tun ja te chho. to pachhī sharīr upar upasarga āvatān ke sharīr chhūṭavānā prasaṅgamān tun ḍare chhe kem? je koī bādhā pahoñchāḍe chhe te to pudgalane pahoñchāḍe chhe, je chhūṭī jāy chhe te to tārun hatun ja nahi. tārun to maṅgaḷakārī, āshcharyakārī tattva chhe. to pachhī tane ḍar shāno? samādhimān sthir thaīne ek ātmānun dhyān kar, bhay chhoḍī de. 392.
Page 148 of 186
PDF/HTML Page 165 of 203
single page version
148
jene bhavabhramaṇathī kharekhar chhūṭavun hoy teṇe potāne paradravyathī bhinna padārtha nakkī karī, potānā dhruv gnāyak- svabhāvano mahimā lāvī, samyagdarshan pragaṭ karavāno prayās karavo. jo dhruv gnāyakabhūmino āshray na hoy to jīv sādhanānun baḷ konā āshraye pragaṭ kare? gnāyakanī dhruv bhūmimān draṣhṭi jāmatān, temān ekāgratārūp prayatna karatān karatān, nirmaḷatā pragaṭ thatī jāy chhe.
sādhak jīvanī draṣhṭi nirantar shuddhātmadravya upar hoy chhe, chhatān sādhak jāṇe chhe badhānne; — te shuddha-ashuddha paryāyone jāṇe chhe ane te jāṇatān temanā svabhāv – vibhāvapaṇāno, temanā sukh – duḥkharūp vedanano, temanā sādhak-bādhakapaṇāno ityādino vivek varte chhe. sādhakadashāmān sādhakane yogya anek pariṇāmo vartatā hoy chhe paṇ ‘hun paripūrṇa chhun’ evun baḷ satat sāthe ne sāthe rahe chhe. puruṣhārtharūp kriyā potānī paryāyamān thāy chhe ane sādhak tene jāṇe chhe, chhatān draṣhṭinā viṣhayabhūt evun je niṣhkriy dravya te adhik ne adhik rahe chhe. — āvī sādhakapariṇatinī aṭapaṭī rītane gnānī barābar samaje chhe, bījāne samajavun agharun paḍe chhe. 393.
Page 149 of 186
PDF/HTML Page 166 of 203
single page version
munirājanā hr̥udayamān ek ātmā ja birāje chhe. temanun sarva pravartan ātmāmay ja chhe. ātmānā āshraye nirbhayatā ghaṇī pragaṭī chhe. ghor jaṅgal hoy, gīch jhāḍī hoy, sinh-vāgh trāḍ nākhatā hoy, meghalī rāt jāmī hoy, chāre kor andhakār vyāpta hoy, tyān giriguphāmān munirāj bas ekalā chaitanyamān ja mastapaṇe vase chhe. ātmāmānthī bahār āve to shrutādinā chintavanamān chitta joḍāy ane pāchhā andaramān chālyā jāy. svarūpanā jhūlāmān jhūle chhe. munirājane ek ātmalīnatānun ja kām chhe. adbhut dashā chhe! 394.
chetananun chaitanyasvarūp oḷakhī teno anubhav karatān vibhāvano ras tūṭī jāy chhe. māṭe chaitanyasvarūpanī bhūmi upar ūbho rahīne tun vibhāvane toḍī shakīsh. vibhāvane toḍavāno e ja upāy chhe. vibhāvamān ūbhān ūbhān vibhāv nahi tūṭe; mand thashe, ane tethī devādinī gati maḷashe, paṇ chār gatino abhāv nahi thāy. 395.
traṇ lokane jāṇanārun tārun tattva chhe teno mahimā tane kem nathī āvato? ātmā pote ja sarvasva
Page 150 of 186
PDF/HTML Page 167 of 203
single page version
150
chhe, potāmān ja badhun bharelun chhe. ātmā ākhā vishvano gnātā-draṣhṭā ane anant shaktino dharanār chhe. tenāmān shun ochhun chhe? badhī r̥̄iddhi tenāmān ja chhe. to pachhī bahāranī r̥̄iddhinun shun kām chhe? jene bahāranā padārthomān kutūhalatā chhe tene andaranī ruchi nathī. andaranī ruchi vinā andaramān javātun nathī, sukh pragaṭatun nathī. 396.
chaitanya māro dev chhe; tene ja hun dekhun chhun. bījun kāī mane dekhātun ja nathī ne! — āvun dravya upar jor āve, dravyanī ja adhikatā rahe, to badhun nirmaḷ thatun jāy chhe. pote potāmān gayo, ekatvabuddhi tūṭī gaī, eṭale badhā ras ḍhīlā paḍī gayā. svarūpano ras pragaṭatān anya rasamān anantī moḷāsh āvī. nyāro, badhāthī nyāro thaī jatān sansārano ras ananto ghaṭī gayo. dishā ākhī palaṭāī gaī. 397.
men mārā paramabhāvane grahaṇ karyo te paramabhāv āgaḷ traṇ lokano vaibhav tuchchha chhe. bījun to shun paṇ mārī svābhāvik paryāy — nirmaḷ paryāy pragaṭ thaī te paṇ, hun dravyadraṣhṭinā baḷe kahun chhun ke, mārī nathī.
Page 151 of 186
PDF/HTML Page 168 of 203
single page version
māro dravyasvabhāv agādh chhe, amāp chhe. nirmaḷ paryāyanun vedan bhale ho paṇ dravyasvabhāv pāse tenī visheṣhatā nathī. — āvī dravyadraṣhṭi kyāre pragaṭ thāy ke chaitanyano mahimā lāvī, badhāthī pāchho pharī, jīv potā taraph vaḷe tyāre. 398.
samyagdraṣhṭine bhale svānubhūti pote pūrṇa nathī, paṇ draṣhṭimān paripūrṇa dhruv ātmā chhe. gnānapariṇati dravya tem ja paryāyane jāṇe chhe paṇ paryāy upar jor nathī. draṣhṭimān ekalā sva pratyenun — dravya pratyenun baḷ rahe chhe. 399.
hun to shāshvat pūrṇa chaitanya je chhun te chhun. mārāmān je guṇ chhe te tenā te ja chhe, tevā ne tevā ja chhe. hun ekendriyanā bhavamān gayo tyān mārāmān kāī ghaṭī gayun nathī ane devanā bhavamān gayo tyān māro koī guṇ vadhī gayo nathī. — āvī dravyadraṣhṭi te ja ek upādey chhe. jāṇavun badhun, draṣhṭi rākhavī ek dravya upar. 400.
gnānīnun pariṇaman vibhāvathī pāchhun vaḷī svarūp
Page 152 of 186
PDF/HTML Page 169 of 203
single page version
152
taraph ḍhaḷī rahyun chhe. gnānī nij svarūpamān paripūrṇapaṇe ṭharī javā talase chhe. ‘ā vibhāvabhāv amāro desh nathī. ā paradeshamān ame kyān āvī chaḍyā? amane ahīn goṭhatun nathī. ahīn amārun koī nathī. jyān gnān, shraddhā, chāritra, ānand, vīryādi anantaguṇarūp amāro parivār vase chhe te amāro svadesh chhe. ame have te svarūpasvadesh taraph jaī rahyā chhīe. amāre tvarāthī amārā mūḷ vatanamān jaīne nirānte vasavun chhe jyān badhān amārān chhe.’ 401.
je kevaḷagnānane prāpta karāve evun chhellī parākāṣhṭhānun dhyān te uttam pratikramaṇ chhe. ā mahā munirāje evun pratikramaṇ karyun ke doṣh pharīne kadī utpanna ja na thayā; chhek shreṇi māṇḍī dīdhī ke jenā pariṇāme vītarāgatā thaīne kevaḷagnānano ākho sāgar ūchhaḷyo! antarmukhatā to ghaṇī vār thaī hatī, paṇ ā antarmukhatā to chhellāmān chhellī koṭinī! ātmā sāthe paryāy evī joḍāī gaī ke upayog andar gayo te gayo ja, pāchho kadī bahār ja na āvyo. jevo chaitanyapadārthane gnānamān jāṇyo hato tevo ja tene paryāyamān prasiddha karī līdho. 402.
Page 153 of 186
PDF/HTML Page 170 of 203
single page version
jem pūnamanā pūrṇa chandranā yoge samudramān bharatī āve chhe, tem munirājane pūrṇa chaitanyachandranā ekāgra avalokanathī ātmasamudramān bharatī āve chhe; — vairāgyanī bharatī āve chhe, ānandanī bharatī āve chhe, sarva guṇaparyāyanī yathāsambhav bharatī āve chhe. ā bharatī bahārathī nahi, bhītarathī āve chhe. pūrṇa chaitanyachandrane sthiratāpūrvak nihāḷatān andarathī chetanā ūchhaḷe chhe, chāritra ūchhaḷe chhe, sukh ūchhaḷe chhe, vīrya ūchhaḷe chhe — badhun ūchhaḷe chhe. dhanya munidashā! 403.
parathī bhinna gnāyakasvabhāvano nirṇay karī, vāramvār bhedagnānano abhyās karatān karatān matishrutanā vikalpo tūṭī jāy chhe, upayog ūṇḍāṇamān chālyo jāy chhe ane bhonyarāmān bhagavānanān darshan prāpta thāy tem ūṇḍāṇamān ātmabhagavān darshan de chhe. ām svānubhūtinī kaḷā hāthamān āvatān, kaī rīte pūrṇatā pamāy te badhī kaḷā hāthamān āvī jāy chhe, kevaḷagnān sāthe keli sharū thāy chhe. 404.
agnānī jīv ‘ā badhun kṣhaṇik chhe, sansāranī upādhi duḥkharūp chhe’ evā bhāvathī vairāgya kare chhe, paṇ ‘māro
Page 154 of 186
PDF/HTML Page 171 of 203
single page version
154
ātmā ja ānandasvarūp chhe’ evā anubhavapūrvakano sahaj vairāgya tene nathī tethī sahaj shānti pariṇamatī nathī. te ghor tap kare chhe, paṇ kaṣhāy sāthenī ekatvabuddhi tūṭī nathī tethī ātmapratapan pragaṭatun nathī. 405.
tun anādi-anant padārtha chho. ‘jāṇavun’ tāro svabhāv chhe. sharīrādi jaḍ padārtho kāī jāṇatā nathī. jāṇanār te kadī nahi-jāṇanār thato nathī; nahi- jāṇanār te kadī jāṇanār thatā nathī; sadā sarvadā bhinna rahe chhe. jaḍ sāthe ekatva mānīne tun duḥkhī thaī rahyo chhe. te ekatvanī mānyatā paṇ tārā mūḷ svarūpamān nathī. shubhāshubh bhāvo paṇ tārun asalī svarūp nathī. — ā, gnānī anubhavī puruṣhono nirṇay chhe. tun ā nirṇayanī dishāmān prayatna kar. mati vyavasthit karyā vinā game tevā tarko ja uṭhāvyā karīsh to pār nahi āve. 406.
ahīn (shrī pravachanasār sharū karatān) kundakundāchārya- bhagavānane pañch parameṣhṭhī pratye kevī bhakti ullasī chhe! pāñchey parameṣhṭhībhagavantone yād karīne bhaktibhāvapūrvak kevā namaskār karyā chhe! traṇe kāḷanā tīrthaṅkar-
Page 155 of 186
PDF/HTML Page 172 of 203
single page version
bhagavantone — sāthe sāthe manuṣhyakṣhetre vartatā vidyamān tīrthaṅkarabhagavantone judā yād karīne — ‘saune bhegā tem ja pratyek-pratyekane hun vandan karun chhun’ em kahīne ati bhaktibhīnā chitte āchāryabhagavān namī paḍyā chhe. āvā bhaktinā bhāv munine — sādhakane — āvyā vinā rahetā nathī. chittamān bhagavān pratye bhaktibhāv ūchhaḷe tyāre, muni ādi sādhakane bhagavānanun nām āvatān paṇ romerom khaḍā thaī jāy chhe. āvā bhakti ādinā shubhabhāv āve tyāre paṇ munirājane dhruv gnāyakatattva ja mukhya rahe chhe tethī shuddhātmāshrit ugra samādhirūp pariṇaman vartyā ja kare chhe ane shubh bhāv to upar upar tare chhe tathā svabhāvathī viparītapaṇe vedāy chhe. 407.
aho! siddhabhagavānanī anant shānti! aho! temano aparimit ānand! sādhakanā sahej nivr̥utta pariṇāmamān paṇ apūrva shītaḷatā lāge chhe to je sarva vibhāvapariṇāmathī sarvathā nivr̥utta thayā chhe evā siddha- bhagavānane pragaṭelī shāntinī to shī vāt! temane to jāṇe shāntino sāgar ūchhaḷī rahyo hoy evī amāp shānti hoy chhe; jāṇe ānandano samudra hiloḷā laī rahyo hoy evo apār ānand hoy chhe. tārā
Page 156 of 186
PDF/HTML Page 173 of 203
single page version
156
ātmāmān paṇ evun sukh bharelun chhe paṇ vibhramanī chādar āḍī āvī gaī chhe tethī tane dekhātun nathī. 408.
agnānī jīv, jem vaḍavāī pakaḍīne ṭiṅgāī rahelo manuṣhya madhubindunī tīvra lālasāmān rahī vidyādharanī sahāyane avagaṇīne vimānamān beṭho nahi tem, viṣhayonān kalpit sukhanī tīvra lālasāmān rahī gurunā upadeshane avagaṇīne shuddhātmaruchi karato nathī athavā ‘āṭalun kām karī laun, āṭalun kām karī laun’ em pravr̥uttinā rasamān līn rahī shuddhātmapratītinā udyamano vakhat meḷavato nathī, tyān to maraṇano samay āvī pahoñche chhe. pachhī ‘men kāī karyun nahi, arere! manuṣhyabhav eḷe gayo!’ em te pastāy topaṇ shā kāmanun? maraṇasamaye tene konun sharaṇ chhe? te roganī, vedanānī, maraṇanī, ekatvabuddhinī ane ārtadhyānanī bhīnsamān bhinsāīne deh chhoḍe chhe. manuṣhyabhav hārīne chālyo jāy chhe.
dharmī jīv roganī, vedanānī ke maraṇanī bhīnsamān bhinsāto nathī, kāraṇ ke teṇe shuddhātmānun sharaṇ prāpta karyun chhe. vipattisamaye te ātmāmānthī shānti meḷavī le
Page 157 of 186
PDF/HTML Page 174 of 203
single page version
chhe. vikaṭ prasaṅge te nij shuddhātmānun sharaṇ visheṣh grahe chhe. maraṇādisamaye dharmī jīv shāshvat evā nij- sukhasarovaramān visheṣh visheṣh ḍūbakī mārī jāy chhe — jyān rog nathī, vedanā nathī, maraṇ nathī, shāntino akhūṭ nidhi chhe. te shāntipūrvak deh chhoḍe chhe. tenun jīvan saphaḷ chhe.
tun maraṇano samay āvyā pahelān chetī jā, sāvadhān thā, sadāy sharaṇabhūt — vipattisamaye visheṣh sharaṇabhūt thanār — evā shuddhātmadravyane anubhavavāno udyam kar. 409.
jeṇe ātmānā mūḷ astitvane pakaḍyun nathī, ‘pote shāshvat tattva chhe, anant sukhathī bharapūr chhe’ evo anubhav karīne shuddha pariṇatinī dhārā pragaṭāvī nathī, teṇe bhale sānsārik indriyasukhone nāshavant ane bhaviṣhyamān duḥkh denārān jāṇī tajī dīdhān hoy ane bāhya munipaṇun grahaṇ karyun hoy, bhale te durdhar tap karato hoy ane upasarga-pariṣhahamān aḍag raheto hoy, topaṇ tene te badhun nirvāṇanun kāraṇ thatun nathī, svarganun kāraṇ thāy chhe; kāraṇ ke tene shuddha pariṇaman bilakul vartatun nathī, mātra shubh pariṇām ja — ane te paṇ upādeyabuddhie — varte chhe. te
Page 158 of 186
PDF/HTML Page 175 of 203
single page version
158
bhale nav pūrva bhaṇī gayo hoy topaṇ teṇe ātmānun mūḷ dravyasāmānyasvarūp anubhavapūrvak jāṇyun nahi hovāthī te badhun agnān chhe.
sāchā bhāvamunine to shuddhātmadravyāshrit muniyogya ugra shuddhapariṇati chālu hoy chhe, kartāpaṇun to samyagdarshan thatān ja chhūṭī gayun hoy chhe, ugra gnātr̥utvadhārā atūṭ vartatī hoy chhe, param samādhi pariṇamī hoy chhe. teo shīghra shīghra nijātmāmān līn thaī ānandane vedatā hoy chhe. temane prachur svasamvedan hoy chhe. te dashā adbhut chhe, jagatathī nyārī chhe. pūrṇa vītarāgatā nahi hovāthī temane vrat-tap-shāstrarachanā vagerenā shubh bhāvo āve chhe kharā, paṇ te heyabuddhie āve chhe. āvī pavitra munidashā muktinun kāraṇ chhe. 410.
anant kāḷathī jīv bhrāntine līdhe paranān kārya karavā mathe chhe, paṇ par padārthanān kārya te bilakul karī shakato nathī. darek dravya svatantrapaṇe pariṇame chhe. jīvanān kartā- kriyā-karma jīvamān chhe, pudgalanān pudgalamān chhe. varṇa-gandh- ras-sparshādirūpe pudgal pariṇame chhe, jīv temane pheravī shakato nathī. chetananā bhāvarūpe chetan pariṇame chhe, jaḍ padārtho temān kāī karī shakatā nathī.
Page 159 of 186
PDF/HTML Page 176 of 203
single page version
tun gnāyakasvabhāvī chhe. paudgalik sharīr-vāṇī-manathī to tun judo ja chhe, paṇ shubhāshubh bhāvo paṇ tāro svabhāv nathī. agnānane līdhe ten paramān tem ja vibhāvamān ekatvabuddhi karī chhe, te ekatvabuddhi chhoḍī tun gnātā thaī jā. shuddha ātmadravyanī yathārtha pratīti karīne — shuddha dravyadraṣhṭi pragaṭ karīne, tun gnāyakapariṇati pragaṭāv ke jethī muktinān prayāṇ chālu thashe. 411.
maraṇ to āvavānun ja chhe jyāre badhuy chhūṭī jashe. bahāranī ek chīj chhoḍatān tane duḥkh thāy chhe, to bahāranān badhāy dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāv ekasāthe chhūṭatān tane keṭalun duḥkh thashe? maraṇanī vedanā paṇ keṭalī hashe? ‘mane koī bachāvo’ em tārun hr̥uday pokāratun hashe. paṇ shun tane koī bachāvī shakashe? tun bhale dhananā ḍhagalā kare, vaidya-dāktaro bhale sarva prayatna karī chhūṭe, ṭoḷe vaḷīne ūbhelān sagānsambandhīo taraph tun bhale dīnatāthī ṭagar ṭagar joī rahe, topaṇ shun koī tane sharaṇabhūt thāy em chhe? jo ten shāshvat svayanrakṣhit gnānānandasvarūp ātmānī pratīti-anubhūti karī ātmaārādhanā karī hashe, ātmāmānthī shānti pragaṭ karī hashe, to te ek ja tane sharaṇ āpashe. māṭe atyārathī ja te prayatna
Page 160 of 186
PDF/HTML Page 177 of 203
single page version
160
kar. ‘māthe mot bhame chhe’ em vāramvār smaraṇamān lāvīne paṇ tun puruṣhārtha upāḍ ke jethī ‘ab ham amar bhaye, na mareṅge’ evā bhāvamān tun samādhipūrvak dehatyāg karī shake. jīvanamān ek shuddha ātmā ja upādey chhe. 412.
sarvagnabhagavān paripūrṇagnānarūpe pariṇamī gayā chhe. teo potāne pūrṇapaṇe — potānā sarvaguṇonā bhūt – vartamān – bhāvī paryāyonā avibhāg pratichchhedo sahit — pratyakṣha jāṇe chhe. sāthe sāthe teo svakṣhetramān rahīne, par samīp gayā vinā, parasanmukh thayā vinā, nirāḷā rahīne lokālokanā sarva padārthone atīndriyapaṇe pratyakṣha jāṇe chhe. parane jāṇavā māṭe teo parasanmukh thatā nathī. parasanmukh thavāthī to gnān dabāī jāy chhe — rokāī jāy chhe, khīlatun nathī. pūrṇarūpe pariṇamī gayelun gnān koīne jāṇyā vinā rahetun nathī. te gnān svachaitanyakṣhetramān rahyān rahyān, traṇe kāḷanān tem ja lokālokanān badhān sva-par gneyo jāṇe ke gnānamān kotarāī gayā hoy tem, samasta sva-parane ek samayamān sahajapaṇe pratyakṣha jāṇe chhe; je vītī gayun chhe te badhāne paṇ pūrun jāṇe chhe, je have pachhī thavānun
Page 161 of 186
PDF/HTML Page 178 of 203
single page version
chhe te badhāne paṇ pūrun jāṇe chhe. gnānashakti adbhut chhe. 413.
koī pote chakravartī rājā hovā chhatān, potānī pāse r̥̄iddhinā bhaṇḍār bharyā hovā chhatān, bahār bhīkh māge, tem tun pote traṇ lokano nāth hovā chhatān, tārī pāse anant guṇarūp r̥̄iddhinā bhaṇḍār bharyā hovā chhatān, ‘par padārtha mane kanīk gnān dejo. mane sukh dejo’ em bhīkh māgyā kare chhe! ‘mane dhanamānthī sukh maḷajo, mane sharīramānthī sukh maḷajo, mane shubh kāryomānthī sukh maḷajo, mane shubh pariṇāmamānthī sukh maḷajo’ em tun bhīkh māgyā kare chhe! paṇ bahārathī kāī maḷatun nathī. ūṇḍāṇathī gnāyakapaṇāno abhyās karavāmān āve to andarathī ja badhun maḷe chhe. jem bhonyarāmān jaī yogya chāvī vaḍe paṭārānun tāḷun kholavāmān āve to nidhān maḷe ane dāridra phīṭe, tem ūṇḍāṇamān jaī gnāyakanā abhyāsarūp chāvīthī bhrāntirūp tāḷun kholī nākhavāmān āve to anant guṇarūp nidhān prāpta thāy ane māgaṇavr̥utti maṭe. 414.
Page 162 of 186
PDF/HTML Page 179 of 203
single page version
162
munirāj kahe chheḥ — amāro ātmā to anant guṇathī bharelo, anant amr̥utarasathī bharelo, akṣhay ghaḍo chhe. te ghaḍāmānthī pātaḷī dhāre alpa amr̥ut pivāy evā svasamvedanathī amane santoṣh thato nathī. amāre to pratyek samaye pūrun amr̥ut pivāy evī pūrṇa dashā joīe chhe. e pūrṇa dashāmān sādi-anant kāḷ paryant samaye samaye pūrun amr̥ut pivāy chhe ane ghaḍo paṇ sadāy pūrepūro bharelo rahe chhe. chamatkārik pūrṇa shaktivāḷun shāshvat dravya ane pratyek samaye evī ja pūrṇa vyaktivāḷun pariṇaman! āvī utkr̥uṣhṭa-nirmaḷ dashānī ame bhāvanā bhāvīe chhīe. (āvī bhāvanā vakhate paṇ munirājanī draṣhṭi to sadāshuddha ātmadravya upar ja chhe.) 415.
bhavabhramaṇ chālu rahe evā bhāvamān ā bhav vyatīt thavā devo yogya nathī. bhavanā abhāvanā prayatna māṭe ā bhav chhe. bhavabhramaṇ keṭalān duḥkhothī bharelun chhe teno gambhīratāthī vichār to kar! narakanān bhayaṅkar duḥkhomān ek kṣhaṇ javī paṇ vasamī paḍe tyān sāgaropam kāḷanān āyuṣhya kem pūrān thayān hashe? narakanān duḥkh sāmbhaḷyān jāy evān nathī. pagamān kāṇṭo vāge teṭalun duḥkh paṇ tun sahan karī shakato nathī, to
Page 163 of 186
PDF/HTML Page 180 of 203
single page version
pachhī jenā garbhamān tenāthī anantānantaguṇān duḥkh paḍyān chhe evā mithyātvane chhoḍavāno udyam tun kem karato nathī? gaphalatamān kem rahe chhe? āvo uttam yog pharīne kyāre maḷashe? tun mithyātva chhoḍavāne maraṇiyo prayatna kar, eṭale ke shātā – ashātāthī bhinna tem ja ākuḷatāmay shubhāshubh bhāvothī paṇ bhinna evā nirākuḷ gnāyakasvabhāvane anubhavavāno prabaḷ puruṣhārtha kar. e ja ā bhavamān karavā jevun chhe. 416.
samyagdarshan thayā pachhī ātmasthiratā vadhatān vadhatān, vāramvār svarūpalīnatā thayā kare evī dashā thāy tyāre munipaṇun āve chhe. munine svarūp taraph ḍhaḷatī shuddhi evī vadhī gaī hoy chhe ke teo ghaḍīe ghaḍīe ātmānī andaramān praveshī jāy chhe. pūrṇa vītarāgatānā abhāvane līdhe jyāre bahār āve chhe tyāre vikalpo to ūṭhe chhe paṇ te gr̥uhasthadashāne yogya hotā nathī, mātra svādhyāy-dhyān-vrat-sanyam-tap-bhakti ityādisambandhī muniyogya shubh vikalpo ja hoy chhe ane te paṇ haṭh rahit hoy chhe. munirājane bahāranun kāī joītun nathī. bahāramān ek sharīramātrano sambandh chhe, tenā pratye paṇ param upekṣhā chhe. ghaṇī niḥspr̥uh dashā chhe. ātmānī ja