PDF/HTML Page 813 of 1906
single page version
samAdhAna- ... samyagdarshan to AtmAkI svAnubhUti hai, puruShArtha kare to hotA hai. bhedagnAn karake AtmAko prApta kare to hotA hai, bhedagnAn prApta kare to hotA hai. AtmA chaitanya shAshvat dravya hai, us par dRuShTi karake, usakA gnAn karake, usamen lInatA karake bArambAr kare to hotA hai. bAhar jo upayog dauD jAtA hai, upayogako svasanmukh kare. pahale dRuShTi kare. upayogako bArambAr chaitanyakI or lAye to vikalpa chhUTakar svAnubhUti hotI hai. usakI jignAsA, usakI mahimA, bArambAr usakI lagan lage to ho sakatA hai.
... yahI hai, main AtmA hI hUn. in sabase bhinna chaitanya hai. yah sharIrAdi paradravya (hai), vibhAvabhAv AtmAkA svabhAv nahIn hai, main usase bhinna hUn. antaramense nishchay-nakkI karake, us or pariNati (kare), bArambAr bhedagnAnakA abhyAs kare to vikalpa TUTakar svAnubhUti hotI hai.
mumukShu- yah nakkI karaneke liye bAhya padAthAke Ashcharyako banda kare aur andaramen chaitanya hai usakI mahimA pahale to bAharase Upar-Uparase Aye, khyAlamen Aye ki andar aisI ek chIj hai ki jo mere sukhake liye atyant upayogI hai aur vahI mujhe prApta karane yogya hai. aisA vichAr, bhAvanA honeke bAd, main gnAn hUn, yah use antar samvedanamen pakaDanekI paddhati kaisI hai?
samAdhAna- usakA svabhAv pahachAnakar pakaDe. bAhya dRuShTi jAtI hai. main chaitanya hUn, usakA svabhAv pahachAn le ki main yah jo gnAn hai-gnAyak main hUn. bAhar jAnatA hUn isaliye nahIn, parantu main antar svayam gnAyak hUn. gnAyak svabhAv hI merA hai, aise svayam apaneApako apane svabhAvase pahachAne. usakA svabhAv asAdhAraN gnAyak svabhAv hai, use svabhAvase grahaN kare. svabhAv aisA visheSh guN hai ki jo grahaN hotA hai. us guN dvArA pUrA gnAyak grahaN kar le. jo apanA svabhAv ho, vah sukharUp hI hotA hai. use svayam apanI antar dRuShTise grahaN kare. antarakI or jAya. vah svayam hI hai, koI gupta nahIn hai, anya nahIn hai ki jise khojane jAnA paDe, svayam hI hai, svayamko svabhAv dvArA pahachAn le.
PDF/HTML Page 814 of 1906
single page version
mumukShu- isake pahale Apane kahA thA, jab pUchhA thA ki par dikhatA hai parantu svayam nahIn dikhAI nahIn detA, tab Apane kahA thA ki vah svayam hI hai. arthAt jo dekhanA hotA hai, vah svayam hI honeke bAvajUd mAnon anya dikhAI detA hai, aisA use abhyAs rahA karatA hai, isaliye svayam svayamko dekhatA nahIn, aisI paristhiti vahAn utpanna ho jAtI hai. vahAn use avalokan kAlamen usakI jAgRuti honI chAhiye ki yah dekhanevAlA main hUn, is tarah svayamko apaneAp bhAsit honA chAhiye. to usamen usakA sattva kaisA hai? usakI hayAtI kaisI hai? usakI sAtatyatA kaisI hai? vah sab use khyAlamen Ane lage. to us parase svayamkA astitva grahaN ho.
samAdhAna- main dekhanevAleko hI dekhatA hUn, shAstramen AtA hai nA? dekhanevAlA hI main hUn, dekhanevAle dvArA hI dekhatA hUn. main svayam dekhanevAlA hI hUn, main svayam jAnanevAlA hI hUn. anyako dekhanevAlA hUn, aise nahIn, main svayam dekhanevAlA hUn. main darshan svabhAvase bharapUr hUn, main gnAnasvabhAvase bharapUr hUn. uShNatA, dUsareko uShNa karatI hai isaliye agni uShNa hai, aisA nahIn, svayam uShNatAse bharI huyI agni hI hai. barpha dUsareko ThaNDA kare isaliye barpha ThaNDA hai aisA nahIn, svayam barphakA svabhAv ThaNDA hai. aise main svayam dUsareko dekhUn aur jAnUn isaliye main jAnanevAlA hUn, aisA nahIn, parantu main svayam jAnanevAlA hI hUn. main jAnanevAlA ananta shaktise bharapUr jAnanevAlA hUn. usamen koI ansh aisA nahIn hai ki jo nahIn jAnatA. svayam gnAyak shaktise bharA huA, svayam dekhanekI shaktise bharA huA, svayam vastu svatasiddha anAdiananta vastu hUn. jise kisIne banAyI nahIn hai, vah svayam hai.
jaise yah parapadArtha jaD Adi svayam padArtha hai, vaise main ek chaitanya svayam jAnanevAlA svayamsiddha vastu jAnanatattva, jAnanaguNase, jAnanasvabhAvase bharA hUn. jAnanevAlemen shAnti, jAnanevAlemen Ananda, jAnanevAlemen ananta guN bhare hain. ek uShNatA dekho to jaD padArtha (hai), usamen dUsare ananta guN hain. vaise ek svayam jAnanevAlemen dUsare ananta guN hain. parantu vah jAnanasvabhAv aisA hai ki vah anantatAse bharA svayam jAnanevAlA hai. vah svayam jAnanevAleko jAn lenA. dUsareko jAne isaliye main jAnanevAlA, dUsareko dekhatA hai isaliye main dekhanevAlA, aisA nahIn, main svayam jAnanevAlA, svayam dekhanevAlA hUn.
mumukShu- arthAt usakA svayamkA antarang hI aisI pukAr karatA hai ki main jAnanevAlA hUn, is tarah svayam apaneApase khyAlamen AtA hai.
samAdhAna- svayam apaneApase andar svayam jAnanevAlA, svayam dekhanevAlA (hai). svayamsiddha astitva apanA us tarah grahaN kar letA hai.
mumukShu- gurukA avalamban to chAhiye na? AtmAkI ... pahale gurukA avalamban
PDF/HTML Page 815 of 1906
single page version
to chAhiye na?
samAdhAna- dev-guru-shAstra mArga darshAte hain. gurudev mArga darshAye ki vastu yah hai, tU use pahachAna. phir karanA svayamko hai. upAdAn puruShArtha svayamko karanA hai. gurudev mArga batAye, parantu mArga (svayamko) grahaN karanA hai. dev-guru-shAstrakI mahimA use sAthamen hotI hai. parantu puruShArtha svayamko karanA paDatA hai. gurune kyA batAyA hai? gurune kaisA mArga batAyA hai? ki AtmA sarvase bhinna tU nirvikalpa tattva anAdiananta hai, aisA jo gurudevane batAyA, use grahaN svayamko karanA paDatA hai.
anAdi kAlakA anajAnA mArga gurudevane spaShTa karake batAyA hai. vah svayam grahaN karanA hai. isaliye usamen gurukA avalamban A jAtA hai ki gurune jo mArga batAyA vah yathArtha hai. parantu mujhe kaise samajhamen Aye, aise puruShArtha karake svayam svayamse jAnatA hai. anAdi kAlakA anajAnA mArga hai. anAdi kAlase yA to jinendra devakA vAkya yA koI gurukA vAkya sAkShAt use shravaN ho, tab use antaramen upAdAn jAgRut ho aur deshanAlabdhi pragaT ho, aisA upAdAn-nimittakA sambandha hai, lekin vah grahaN svayamse hotA hai, koI use kar nahIn detA, svayamse hotA hai. upAdAn-nimittakA aisA sambandha hai. parantu koI kar nahIn detA, svayamke dvArA hotA hai, usamen nimitta sAthamen hotA hai. abhI yah mArga gurudevake pratApase, gurudevane mArga batAyA aur yah mArga bahut logonko antaramen jignAsAvRutti, mahimA gurudevake pratApase huA hai.
mumukShu- yah bAt hI kahAn thI.
samAdhAna- bAt hI kahAn thI. aisA prakAr hai, upAdAn-nimittakA aisA svabhAv hai. sAkShAt vANI shravaN hotI hai, anAdi kAl huA. shAstramen kahA hai, lekin chaitanya sAkShAt guru evan dev mile, tab antar upAdAn-nimittakA sambandha hotA hai. koI shAstramense svayam jAne ki shAstramen... isamen AtA hai na? gurune usakA rahasya batAyA hai.
mumukShu- .. isI prakriyAkA abhyAs jaise visheSh-visheSh gaharAIse ho, vaisA use sahajarUpase..
samAdhAna- antaramen abhyAs kare, main svayam gnAyak hUn. yah sab bhAv dikhate hain, vah main nahIn hUn. main svayam gnAyak sabase bhinna tattva, nirAlA tattva hUn, is tarah bArambAr usakA abhyAs kare, bArambAr antarase abhyAs kare. apane astitvako (grahaN kare). use shUnyatArUp mAtra nahIn, parantu mahimAse (grahaN kare). main anAdiananta sirpha nirmUlya tattva hUn, aise nahIn. ananta shaktise bharapUr aisI chaitanyashakti, chaitanya astitva so main hUn, aise use mahimA AtI hai. parapadArthakI mahimA chhUT jAtI hai. is prakAr vah mahimApUrvak abhyAs karatA hai to Age baDhatA hai. vikalpa chhUTakar main shUnya ho jAtA hUn, aise nahIn.
PDF/HTML Page 816 of 1906
single page version
main ananta shaktionse bharapUr hUn. yah vikalpa merA svabhAv nahIn hai. main nirvikalpa tattva hUn, parantu anantatAse bharapUr hUn.
mumukShu- kuchh hUn, parantu yahI main hUn, aisA use bhAsit honA chAhiye.
samAdhAna- kuchh hUn, aisA nahIn, yahI hUn. main yah gnAyak hUn. ananta mahimAse bharapUr hUn. aisI use andarase mahimA AtI hai.
mumukShu- svayamkI sattA, jaise svatantrarUpase rah sake aisI (sattA) svayamko mAlUm paDe aur usake AdhArase us rUp kAyam jIvit rahanevAlA ho..
samAdhAna- svayam apanI chaitanyasattAse jInevAlA hai. parasattAse main jInevAlA nahIn hUn. chaitanyakI sattA, merI gnAyakasattA, aisI chaitanyasattAmen hI merA astitva, usamen hI pariNati, us rUp hI TikanevAlA main anAdiananta vastu hUn. anAdiananta shAshvat vastu hUn.
mumukShu- gnAn bhinna aur rAg bhinna, vah to pahale rAgakI prakRiti pahachAnamen A jAtI hai, phir to gnAnakI prakRiti (-svabhAv)kI pahachAn honese us or hI usakA jhukAv rahatA hai. phir use gnAn bhinna aur rAg bhinna, aisA karanekI jarUrat paDatI hai?
samAdhAna- gnAn bhinna aur rAg bhinna, donon sAthamen hI pahachAne jAte hain. jise yathArtha pahachAn hotI hai, use yah gnAn bhinna aur rAg bhinna, phir to use sahaj hotA hai. jisakI sahaj dashA hotI hai, use gnAn bhinna aur rAg bhinna sahaj use gnAtAdhArA vartatI rahatI hai. udayadhArA aur gnAnadhArA bhinna hai. jise svAnubhUti honeke bAd jo bhedagnAnakI dhArA vartatI hai, usamen karanekI jarUrat nahIn paDatI, sahaj bhedagnAn chalatA hI rahatA hai. jo-jo uday, abhI asthiratA hai tabatak jo vikalpa utpanna ho, usake sAth main gnAyak hUn, aisI gnAtAkI dhArA use sahaj rahatI hai. karanekI jarUrat nahIn paDatI. lekin use sahaj rahatA hai ki yah bhinna hai aur main bhinna hUn. main chaitanyatattva bhinna hUn, gnAyak bhinna hUn aur yah bhinna hai. puruShArthakI mandatAse usamen alpa juDatA hai, nahIn juDatA ho to vItarAgatA ho jAya. alpa juDatA hai, parantu use ekadam gnAyakakI dRuDhatA rahatI hai ki main bhinna hUn. main chaitanyatattva bhinna hUn. yah tattva main nahIn hUn. yah to vibhAvabhAv hai. aisI sahaj dhArA, bhedagnAnakI dhArA vartatI hI rahatI hai. karanekI jarUrat nahIn paDatI. aise use sahaj bhinna (rahatI hai).
bhedagnAnakI tIvratA rahA karatI hai. jaise-jaise dashA baDhatI jAtI hai, munidashA AtI hai to adhik tIvrat hotI jAtI hai. gnAyakakI dhArA, dravya par dRuShTi Adi sab balavAn hote-hote munidashAmen ugratA hotI jAtI hai. jab tak vItarAgatA pUrNa nahIn ho jAtI,
PDF/HTML Page 817 of 1906
single page version
kevalagnAn (nahIn ho jAtA), tab tak rahA karatI hai. use bhedagnAnakI dhArA samyagdarshanamen amuk prakArase (hotI hai), bAdamen Ashink svarUp lInatA baDhatI jAy, vaise-vaise usakI ugratA baDhatI jAtI hai.
mumukShu- arthAt svarUpakA aham bhAv baDhatA jAy aur rAgAdi athavA vikalpAdikI upekShA use sahajapane rahe, aisI usakI sthiti (hotI hai)?
samAdhAna- gnAyak orakI pariNatikI dRuDhatA, main gnAyak hUn aur yah bhedagnAnakI ugratA baDhatI jAtI hai. svarUp lInatAkI visheShatA aur asthiratAkI alpatA hotI jAtI hai. main yah chaitanya hUn, aham bhAv yAnI main yah chaitanya hUn, chaitanyakI visheSh pariNati, chaitanya orakI (ugra hotI hai aur) vibhAv orakI pariNati alpa hotI jAtI hai. bhedagnAnakI dhArA (chalatI hai). use svAnubhUti bhI munidashAmen antarmuhUrta-antarmuhUrtamen baDhatI jAtI hai. aisA karate-karate jab vah shreNi lagAtA hai, tab kevalagnAn prApta hotA hai. tab to abuddhipUrvak ho jAtA hai.
mumukShu- astitvakI khumarI bahut A jAtI hogI ki ab main kisI bhI vastuke binA rah sakUn aisA padArtha hUn. aise bhAvakA vedan to use hotA hogA?
samAdhAna- jahAn tattvakI dRuShTi huyI, vahAn kisI bhAvake binA Tik sake, svatasiddha vastu koI padArthake binA main TikanevAlA hUn, jahAn use dravyakI pratIt hotI hai, us pratItamen to pUrA bal sAthamen AtA hai. pratIt to use dRuDh hI hai. koI padArthake Ashrayase main TikUn aisA tattva nahIn hUn, main svayam TikanevAlA, svayam vastu hI hUn. aisI pratIt to use pratham samyagdarshanamen A jAtI hai. bAdamen to use lInatA baDhatI jAtI hai, svarUpakA vedan baDhatA jAtA hai. svAnubhUti baDhatI jAtI hai aur bIchamen savikalpa dashAmen use Anshik gnAyakakI dhArA, lInatA, shAntikA vedan vah sab baDhatA jAtA hai.
apanA astitva, main svayam TikanevAlA hUn, yah to use pratItamen A gayA hai. parantu svarUpamen hI rahUn, bAhar nahIn jAUn. svarUpamen hI Ananda, svarUpamen hI shAnti, svarUpase bAhar jAnA use mushkil lage, aisI usakI dashA baDhatI jAtI hai. alpa asthiratAke kAraN jAtA hai, parantu usakI ugratA hotI jAtI hai. bhedagnAnakI dhArA, dravyakI pratItikA bal baDhatA jAtA hai. lInatA visheSh baDhatI jAtI hai.
mumukShu- nij svabhAvakI or muDatA ho us prakArakI khaTak kahanekA vahAn Ashay hai?
samAdhAna- svAdhyAy, manan, chintavan Adi sabakA hetu kyA hai? mujhe AtmAkA svarUp pragaT karanA hai, mujhe AtmAko pahachAnanA hai. svAdhyAyake khAtir svAdhyAy yA manan, chintavan nahIn, parantu isakA hetu kyA hai? dhyey ek chaitanya orakA hai. mujhe chaitanya svabhAv pragaT karanA hai. sirpha ek shubhabhAvake liye svAdhyAy, manan nahIn, parantu
PDF/HTML Page 818 of 1906
single page version
isakA hetu mujhe chaitanya kaise prApta ho, aisI khaTak honI chAhiye. merA svabhAv kaise pahachAnUn, mujhe bhedagnAn kaise pragaT ho? mere chaitanyadravyakA astitva, main chaitanya hUn, yah mujhe kaise grahaN ho? aisI khaTak honI chAhiye.
mumukShu- .. vah bhAv pratyek jIvonko, prati samay usakI dashAmen hotA hai?
samAdhAna- vah anubhUti arthAt svAnubhUtikI apekShA nahIn hai. vah to AbAlagopAlako svayamkA vedan ho rahA hai arthAt vah gnAnasvabhAv svayam use anubhavamen A rahA hai. vah jAne to chaitanyadravya svayam apane gnAnasvabhAvase pahachAnamen Aye us prakArase anubhavamen A rahA hai. kyonki vah jAnanevAlA dravya hai. vah jAnanevAlA dravya gnAt ho rahA hai, svayam dekhe to. yathArtharUpase gnAt ho rahA hai, aise nahIn, parantu usakA jAnanasvabhAv sabako anubhavamen A sake aisA hai, anubhavamen A rahA hai. jaDatA anubhavamen nahIn AtI. jaDatArUp AtmA nahIn hai, parantu chaitanyarUp jAnanevAlA sabako gnAt ho rahA hai ki yah vikalpa hai, yah par hai, yah yah hai, yah hai, aisA vichAr kare to jAnanevAlA anubhUtimen sabako A rahA hai, parantu svayam lakShya dekar yathArthatayA jAnatA nahIn hai.
svayam apane svabhAvamen gnAnarUpase anubhavamen A rahA hai. visheSh svabhAv hai gnAyak jAnanasvarUpa. ... sabako usakI chaitanyatA anubhavamen A rahI hai. jAnanatattva hai vah anubhavamen Aye aisA hai. AbAlagopAl sabako anubhavamen A rahA hai. yathArthapane nahIn, parantu usake svabhAvarUpase anubhavamen A rahA hai. jaise yah jaD varNa, gandha, ras, sparsha Adi jisamen jaDatA dikhatI hai, vaise usamen chaitanyatA dikhatI hai.
mumukShu- chaitanyatA itanI spaShTa hai ki use pahachAnanI ho to pahachAnI jAy itanI spaShTa hai.
samAdhAna- pahachAnI jAy aisI chaitanyatA spaShTarUpase hai. svayam pahachAnatA nahIn hai. aisI chaitanyatA spaShTa hai.
mumukShu- .. usake liye puruShArtha kyA karanA? pahachAnaneke liye puruShArtha kaise karanA? kyA karanA?
samAdhAna- bArambAr vichAr karanA, us prakArakA svAdhyAy, manan karanA. antaramen jignAsA karanI, mahimA karanI ki AtmA kaisA apUrva hogA? mujhe kaise pragaT ho? vibhAvakI mahimA gauN karake svabhAvakI mahimA pragaT karanI. main chaitanya hUn, aisA abhyAs bArambAr karanA. chaitanyasvabhAvakA AtA hai na? samatA, ramatA, UrdhvatA, gnAyakatA, sukhabhAs, vedakatA, chaitanyatA ye sab jIvavilAsa. aise chaitanya sabako khyAlamen A sake aisA hai. gnAyakatA, sukhabhAsa. gnAyakatA hai, samatA, ramatA-ramya svabhAv hai, vedakatA-vedanamen AtA
PDF/HTML Page 819 of 1906
single page version
hUn, chaitanyatA ye sab jIvavilAsa. vah chaitanyatA aisI hai ki sabako grahaN ho aisI hai. parantu svayam grahaN nahIn karatA hai. puruShArtha kare to grahaN hotA hai. parantu anAdise parake abhyAsamen paDA hai isaliye grahaN nahIn hotA. svayamkI orakA abhyAs kare to apane samIp hI hai, dUr nahIn hai.
mumukShu- shuddha buddha chaitanyaghan svayam jyoti sukhadhAm, bIjun kahIe keTalun kar vichAr to pAma. vichAr karanekA abhI bhAn nahIn hai, bol diyA.
samAdhAna- shuddha buddha chaitanyaghan svayam jyoti sukhadhAma. shuddhatAse, buddhatAse chaitanyaghan hai. shuddha buddha chaitanyaghan svayam jyoti sukhadhAm-sukhakA dhAm hai. svayam jyoti sukhadhAm, bIjun kahIe keTalun, kar vichAr to pAma. vichAr kar to prApti hogI. svayam vichAr nahIn karatA hai.