PDF/HTML Page 868 of 1906
single page version
samAdhAna- ... mandiramen darshan karate ho, parantu kisIkA dhyAn .. vah pragaT ho vah yathArtha hai. jaisA bhagavAnane kiyA. munion, guru saba. gurudevane sAdhanA kI, sab mangal-mangal hai. vah sab mangalatA svayamne pragaT kI. chaitanya pUrA mangalatAse bharA hai, usakI mangalarUp paryAyen pragaT hotI hai. ... pUrNatA paryant usakI mangalatA chhA jAy to andarakI mangalatA ...
dev-guru-shAstra mangal hain. vah mangalatA koI alag prakArakI hotI hai. vaisA AtmA mangal hai. mangalatA, AtmAkI mangalatA dikhA dI hai. upAdAn-nimittakA sambandha hai. ... usakA sAdhan Adi sab mangal hai. dravya to alaukik anAdiananta mangal hai. ... mangala. tIrthankarakA dravya isaliye visheSh mangala. mangalamUrti hI the gurudeva.
... dev-guru-shAstra suprabhAt hai. vahI yathArtha prabhAt hai. jainashAsanamen gurudev prabhAtasvarUp sUrya the. jainashAsanamen dev-guru suprabhAt (hain). shAsanamen suprabhAt UgI thI. gurudev suprabhAt (the), shAsanamen suprabhAt (the). gurudev batAye vah karanekA hai. dIpak pragaTAte hain. chaitanyakA dIpak antaramen pragaT karanA. antaramen dIpak pragaT kare. paryAy mangalarUp, paryAyarUpI dIpak hai vah pragaT karane jaisA hai, mangalatAse. chaitanya pUrA siddha bhagavAnasvarUp hai vah to. sab dIpak pragaT karate hain. ... kaise ho, vah karane jaisA hai.
... anubhUti ho vah koI kahanekI bAt hai? svAnubhUti koI vachanamen to A sakatI nahIn, vah to koI apUrva chIj hai. jo dRuShTimen dikhatA hai vah alag hai aur AtmAkA svAnubhav arthAt AtmAkA antaramense Ananda, gnAn Adi ananta guN jo AtmAmen bhare hain, vah to svayam usamen dRuShTi kare, usakA gnAn kare, usamen lInatA kare to pragaT hotA hai. vikalpa TUTe, AkulatA jo ho rahI hai, vikalpakI AkulatA TUTakar jo svAnubhUti (ho), vikalpa TUTakar nirvikalpa ho, vah svAnubhUti usake vedanamen AtI hai. jagatase bhinna jAtyAntar hai. jagatake koI padArthake sAth usakA mel nahIn hai. vah to anupam hai. use koI upamA lAgU nahIn paDatI.
mumukShu- .. kaise samajhamen Aye ki anubhav huA hai? is prakArakA hai. aisA koI ... usakA vedan kaisA ho? aisA anubhav huA... Ap samajhAiye.
PDF/HTML Page 869 of 1906
single page version
samAdhAna- vedan to... bahut log dhyAnamen rahate hain use vikalpa shAnta ho aur vedan ho, vah nahIn. ye to vikalpa TUTakar jo svAnubhUti ho usakA AtmA hI use kah de ki yahI muktikA mArga hai aur yahI AtmAkI svAnubhUti hai. usakA AtmA hI use andarase yathArtha gnAn aur yathArtha anubhUti hotI hai. bAkI bahut log dhyAn kare, vikalpa manda kare aur andaramen AkulatA sUkShma bharI ho, parantu vikalpa TUTA na ho to vah koI svAnubhUti nahIn hai. vikalpa TUTakar bhedagnAnakI dhArA ho ki main gnAyak hUn, gnAtA hUn, merA svabhAv bhinna (hai), ye vikalpakI jhAl hai vah main nahIn hUn, vah to AkulatArUp hai. usakI kartRutvabuddhi chhUTakar jo gnAyakakI (anubhUti ho), phir use alpa-alpa vikalpa hote hain, parantu vah vikalpa merA svabhAv nahIn hai. usamen bhedagnAn karake jo use ugratA ho, usamen vikalpa TUTakar jo svAnubhUti ho vah koI alag hotI hai. usakA AtmA hI yathArtha kah detA hai ki yah svAnubhUti hai aur yahI AtmAkA vedan hai.
mumukShu- Ananda aur sukhase gnAt ho.
samAdhAna- Ananda jagatase koI alag (anubhavamen AtA hai). abhI tak jo vedanamen AyA hai usase alag jAtakA Ananda hai. aur jo AtmAmense pragaT hotA Ananda hai. usakA mUl astitva AtmAkA hai. chaitanyatAse bharA AtmA hai. usamen Ananda hai, gnAn hai, Adi ananta guN hain. vah Ananda aur sukh koI apUrva use pragaT hotA hai. bhedagnAnakI dhArA pragaT kare, aisA puruShArtha kare, tattva vichAr kare, dev-guru-shAstrakI mahimA kare, antar merA gnAyak AtmA mujhe kaise pahachAnamen Aye? aise gnAyakakA lakShya kare. bArambAr abhyAs kare to vah pragaT ho sake aisA hai.
amuk jAtakI pAtratA taiyAr ho to vah svAnubhUti pragaT hotI hai. bAhar kahIn sukh na lage, chain na paDe, vikalpamen AkulatA lage. gnAyak lakShaN AtmAkA hai use svayam gaharAImen jAkar grahaN kare. mAtra buddhise nahIn parantu us tattvamense us vastuko pahachAne-chetanako, to yathArtha svAnubhUti ho.
mumukShu- andar jAneke liye bhedagnAn karanekI jarUrat hai?
samAdhAna- hAn, bhedagnAn karanekI jarUrat hai.
mumukShu- andar jAneke liye anubhav karaneke liye bhedagnAnase bhinna to karanA paDegA.
samAdhAna- bhedagnAn karanA. AtmAko lakShaNase pahachAn le ki main ye jAnanevAlA gnAyak hUn. ye sab jo jAnanemen AtA hai vah AkulatArUp hai, vah merA svarUp nahIn hai. merA svarUp to shAnti, Ananda, gnAyakatA jAnanevAlA main, aise svayamko pahachAnakar usakA bhedagnAn (kare). kShaN-kShaNamen bhedagnAnakI dhArA pragaT ho, usakI ugratA ho to
PDF/HTML Page 870 of 1906
single page version
vikalpa TUTakar svAnubhUti ho. vah usakA upAy hai. chaitanya par aisI ekatvabuddhi aur parase vibhakta. arthAt parakI orase vibhakta bhedagnAn aur chaitanyakI or ekatva (ho) ki main chaitanya hUn. is prakAr apane astitvako abhedarUpase grahaN karatA hai.
mumukShu- udayagat jo vismRut ho jAtA hai, bAharake jo bhI uday Aye usamen juD jAte hain, chhUT jAtA hai, abhyAs nahIn hai na.
samAdhAna- hAn, uday hai use vah jAnatA hai. uday karma nahIn karavAtA hai, apanI asthiratAke kAraN hotA hai. vah jAnatA hai ki mere puruShArthakI mandatA hai. lekin vah vibhAvasvabhAv hai, merA svabhAv nahIn hai.
mumukShu- is prakAr bhinna karatA jAy?
samAdhAna- hAn, use bhinna karatA hai ki yah puruShArthakI mandatAse hotA hai, use bhinna karake merA svabhAv gnAyak hai. is prakAr bhinna karatA hai. vahI bhavakA abhAv honekA upAy hai aur vahI sukhakA upAy hai.
mumukShu- satat yahI karanekA hai?
samAdhAna- hAn, vahI karanekA hai, karanA yahI hai. chaitanyakI or ekatvabuddhi aur parase vibhakta, yah karanA hai.
mumukShu- anAdikAlase jo kartAbuddhi hai vah usamen dauD jAtI hai. usamense vApas muDanA hai.
samAdhAna- kartAbuddhi (hai ki) main parako kar sakatA hUn, main parako rakh sakatA hUn, aisI jo parake sAth kartRutvabuddhi hai. par to svayam pariNamatA hai, use-par padArthako svayam kar nahIn sakatA. vibhAvaparyAy apanI asthiratAse hotI hai. hotA hai chaitanyakI paryAyamen parantu vah apanA svabhAv nahIn hai, is prakAr use jAnatA hai. usakA gnAyak hotA hai.
... tere AtmAmen sab bharA hai. tere AtmAkA astitva grahaN kara. usamen gnAn, Ananda aur sukh sab bharA hai. isaliye tU (usamen) jA. usamen tujhe suhAy aisA hai. vah tere rahanekA sthAn hai, vah tere sukhakA dhAm hai, usamen tU jA. to tujhe usamense sukh pragaT hogA. rahanekA sthAn, ThikAnA ho to vah chaitanya hai.
mumukShu- bAharamen kahIn achchhA na lagatA ho to hI isamen achchhA lage aisA kyon?
samAdhAna- bAharamen achchhA na lagatA ho to hI achchhA lage, nahIn to kahAn- se? bAharakI ruchi jise lagI hai, use AtmAkI ruchi nahIn hai. jise AtmAkI ruchi lage use bAharakI ruchi TUT jAtI hai. bAharamen jise ruchi aur tanmayatA hai, use AtmAkI lagan nahIn hai, vah AtmAkI or jA nahIn sakatA. anAdi kAlase svayam bAharamen tanmay
PDF/HTML Page 871 of 1906
single page version
hokar rahA hai. isaliye AtmAkI lagan nahIn lagAyI hai, usamen ananta kAl vyatIt ho gayA hai. AtmAkI ruchi lage to hI AtmAmen jA sake aisA hai.
bahut log kahate hain, kahIn achchhA nahIn lagatA, achchhA nahIn lagatA. parantu tere AtmAkA astitva grahaN kara. vah tere rahanekA sthAn hai. usamen tujhe achchhA lage aisA hai, vah sukhakA dhAm hai. isaliye tU use grahaN kar aur us jAtakA puruShArtha kara. to usamense hI sab sukh pragaT hogA. parantu bAhar ruche nahIn to hI andar jA sake aisA hai. bAhar jise ruche usake liye to bAhar sansAr khaDA hI hai.
mumukShu- andaramen sukh dekhA nahIn hai to kaise vishvAs kare?
samAdhAna- sukhako dekhA nahIn hai, parantu bAhar kuchh ruchatA nahIn aur sukhako ichchhatA hai, sukhakI ichchhA hai. use bAhar kahIn chain nahIn hai, ruchi nahIn hai to sukhakA ek padArtha jagatamen hai, use tU tere vichArase grahaN kara. tattvako grahaN kar, usImen sukh hai. jo dev-guru aur shAstra batA rahe hain, munionne pragaT kiyA hai. ananta tIrthankaronne sukhakA dhAm pragaT kiyA hai aur sab mahApuruShonne batAyA hai. isaliye tU vichAr kar to AtmAmen hI sukh hai. tujhe dikhAI nahIn detA hai. jo tIrthankaronne mahApuruShonne, gurune jo kahA hai, tU tattvakA vichAr karake andar dekh to tujhe bhI dikhAI degA. to terA AtmA hI andarase javAb degA.
tU tattvakA svabhAv andar dekha. jAnanevAlA andar virAjatA hai, ye kuchh nahIn jAnatA hai. jAnanevAlA virAjatA hai, usamen sukh hai. tU vichAr kar to tujhe pratIt hue binA nahIn rahegA. usI mArga par ananta tIrthankar mokShamen gaye hain aur unhonne vah mArga batAyA hai. usakA tU vishvAs lAkar antaramen vichAr kar to tujhe vishvAs Aye binA nahIn rahegA.
mumukShu- rAg aur dveShake pariNAmamen aTak jAte hain. kuchh samajhamen nahIn AtA. aisI ulajhan hotI hai...
samAdhAna- svayamkI ruchi nahIn hai. ruchi manda hai isaliye aTak jAtA hai. puruShArtha adhik karanA. adhik puruShArtha karanA, ruchi jyAdA baDhAnI. puruShArtha manda ho jAy to bArambAr usakA abhyAs karanA. bAhar kahIn par ruchi lage to usakA prayatna karatA hI rahatA hai. bAharakI ruchi ho to bAharakI mahenat athavA koI bhI kAmakI jimmedArI lI ho to karatA hI rahatA hai, usake pIchhe lag jAtA hai. to isakI ruchi lage to usake pIchhe lagakar bArambAr prayatna kare to hotA hai. kiye binA nahIn hotA.
mumukShu- utAvalI karanese nahIn hotA.
samAdhAna- utAvalI karanese nahIn hotA hai, svabhAvako pahachAnakar hotA hai, dhairyase
PDF/HTML Page 872 of 1906
single page version
hotA hai. pramAd kare to nahIn hotA hai, AkulatA kare to nahIn hotA hai. dhairyase, shAntise svabhAvako pahachAnakar yathArtharUpase vichAr kare to hotA hai. svayam puruShArtha kare. apane svabhAvako grahaN kare to hotA hai.
mumukShu- santonke AshIrvAdase ho to hotA hai.
samAdhAna- santonke AshIrvAdase svayam upAdAn taiyAr kare to AshIrvAd AshIrvAdarUp ho. akelA nimitta-par padArtha kuchh kar nahIn detA. svayam puruShArtha kare to AshIrvAd use lAgU paDatA hai.
mumukShu- vAstavamen anek jIvonkA tArate hain.
samAdhAna- tArate hain... puruShArthase tiratA hai. tIrthankar bhagavAnane tArA,.. bhagavAnakI vANImen utanA prabal nimittatva hai ki bhagavAnakI vANI chhUTe to sab tir jAya. aisA nimitta hai. parantu vastu svabhAv aisA hai ki jisakA upAdAn taiyAr ho, use nimitta nimittarUp (hotA) hai. jisakA upAdAn taiyAr na ho use nimitta nimittarUp nahIn hotA. upAdAn taiyAr ho use hI nimitta hotA hai. puruShArtha kare use hotA hai. koI kisIko tAratA ho to ananta tIrthankar mokShamen gaye to sabako kyon nahIn tArA?
mumukShu- shAstragnAn..
samAdhAna- prayojanabhUt tattvako pahachAnaneke liye ki main chaitanya bhinna hUn. yah bhinna hai. ata prayojanabhUt (jAnanA). jyAdA jAnanA aur jyAdA dhokhanA, aisA prayojan nahIn hai. tattvakA vichAr karanA. mUl prayojanabhUt chaitanyatattvakI pahachAn ho utanI jarUrat hai. parantu usase jyAdA jarUrat... svayam jyAdA abhyAs kare to usamen koI nukasAn nahIn hai, parantu vah aisA mAnatA ho ki isakA abhyAs karanese hI hogA, aisA nahIn hai. antar dRuShTi kare to ho. shAstra abhyAs kare parantu andar dRuShTi na kare to nahIn hotA hai. dRuShTi svayammen karanI chAhiye.
mumukShu- bAt to yahIn par AtI hai, ghumaphir yahIn AtI hai.
samAdhAna- ghumaphir kar svayamko hI karanA hai, dUsarA koI nahIn kar detA.
mumukShu- mArga andarase hI milegA.
samAdhAna- antaramense mArga milatA hai.
mumukShu- ...
samAdhAna- ananta tIrthankaron mArga batA gaye hain, karanA svayamko hI hai. gurune vANI bahut barasAyI hai. mArga atyant spaShTa kar diyA hai. kisIko kahIn bhUl na rahe utanA gurudevane spaShTa kiyA hai. isaliye svayamko hI karanA hai. apanI kachAsake kAraN svayam karatA nahIn hai. apanI bhUl hai. nimitta to prabal hotA hai bhagavAnakI vANIkA, gurukI
PDF/HTML Page 873 of 1906
single page version
vANIkA nimitta prabal (hai). upAdAn svayam taiyAr na kare to guru athavA dev kyA kare? pratyek dravya svatantra hai. svayam puruShArtha kare, svayam nimittako grahaN kare ki guru kyA kahate hain? bhavagAn kyA kahate hain? svayamko grahaN karanA chAhiye.
samAdhAna- .. AtmAmen kuchh navInatA pragaT karanI hai. ananta kAlase bAharakA sab karatA rahA hai, antarakA kuchh nahIn kiyA hai. antar dRuShTi karake antaramen kuchh navInatA pragaT kare. bhedagnAn karake dRuShTi sva sanmukh karake kuchh navIn paryAy pragaT ho, bhAvanA (kare). gnAtA par dRuShTi (kare). gnAtAko pahachAnakar usakA bhedagnAn karake svAnubhUti pragaT kare usakI bhAvanA, abhyAs kare. bAkI sharIr to sharIrakA kAm karatA rahe. AtmA svatantra hai. AtmAko jo karanA hai (usamen) svayam svatantra puruShArtha karake kar sakatA hai. gurudevane bahut kahA hai.
dishA apanI or svasanmukh karake apanemense gnAn, darshan, chAritrakI paryAyen pragaT karanI, vahI karanA hai. vahI navInatA hai. jIvanakI navInatA vahI hai ki antaramense kuchh navInatA pragaT ho. aur vahI mArga hai. sukhakA mArga, AnandakA mArga vahI hai. baDe- baDe rAjAonne bhI vahI mArga grahaN kiyA hai. vahI karane jaisA hai. chakravartI Adi sabane vahI mArga grahaN kiyA hai. yathArtha vahI karanA hai.
(dev-guru-shAstrako) hRudayamen rakhanA. AtmAkI antar dRuShTi karake AtmAkA svarUp pragaT karanA. usake liye tattva vichAr, shAstra abhyAs Adi karanA. AtmA svayam svatantra hai. chaitanya AtmA svatantra hai isaliye AtmAkA puruShArtha AtmAmen karanA.
... ke kAraN ki main sharIr, vibhAv main, sankalpa-vikalpa Adi mAnon main hUn, aisI ekatvabuddhi ho gayI hai. vah ekatvabuddhi toDakar antar dRuShTi kare to AtmA pahachAnA jAy aisA hai. gurudevane vah mArga batAyA hai aur vah mArga koI apUrva hai. AchArya bhagavant, gurudev Adi sab vahI kahate hain ki AtmA antaramen hai. antaramen sukh hai, antaramen Ananda hai, bAhar kahIn nahIn hai. bAhar jIv vyartha prayatna karatA hai. ananta kAlase ananta janma-maraN karatA hai. mAnon bAharase kahInse milegA. jyAdAse jyAdA bAharase thoDI kriyA kar le athavA kuchh kar le to mAnon dharma ho gayA, aisA mAnatA hai. parantu dharma to antaramen rahA hai. shubhabhAv kare to puNya bandha hotA hai, devalok milatA hai. parantu bhavakA abhAv to antar AtmA-shuddhAtmAko pahachAne to hI hotA hai. isaliye antar AtmAkI dRuShTi karake pahachAnaneke liye tattva vichAr, shAstra svAdhyAy, gurukA upadesh (shravaN karanA), vah sab jIvanamen karane jaisA hai. usakA vichAr karake AtmA pahachAne to bhavakA abhAv hotA hai. antar AtmA virAjatA hai aur koI apUrva tattva hai. vah gnAn, Anandase bharA hai. use pahachAnane jaisA hai. aur vah svAnubhUtimen pragaT hotA hai.
PDF/HTML Page 874 of 1906
single page version
ye vikalpakI jhAl hai, vah TUTakar jo nirvikalpa svAnubhUti ho, siddha bhagavAnakA ansh pragaT hotA hai, vah karane jaisA hai. jIvanamen vah kaise ho, vahI satyArtha muktikA mArga hai. gurudevane aur ananta tIrthankaronne sabane vah mArga darshAyA hai.
mumukShu- svAdhyAy mandiramen sab batAyA, ApakA bhUtakAl, bhaviShyakAla. ye sab kyA hai? Ashcharya hotA thA ki ye sab hai. ... bhUt, bhaviShya aur vartamAn sab batAyA hai...
samAdhAna- antar AtmAko pahachAne. AtmA gnAnase bharA hai. trikAl kevalagnAnI jagatamen hai, ve lokAlokako jAnate hain, samay-samayako jAnate hain. ye to ek alpa hai. gnAn to jIvakA svabhAv hai. antar svAnubhUti karake AtmA pragaT karanA, vahI satyArtha hai. bhUt, bhaviShya aur vartamAn vah to AtmAkA jAnanekA svabhAv hI hai. samay- samayakA jAne aise kevalagnAnI bhagavAn jagatamen virAjate hain. ye to ekadam alpa hai aur vah to AtmAkA svabhAv hI hai, jAn sake aisA hai.
ananta janma-maraN karate-karate yah jIv AyA hai. koI kahIn janmatA hai, koI kahIn janmatA hai. svayamke jaise pUrvake uday hon, us anusAr janma letA hai. usamen koI pUrvakA kAraN hai. pUrvamen ananta bhav karake AyA hai. vartamAn jis prakArakA svayam karatA hai, us jAtakA usakA bhaviShya hotA hai. isaliye gnAnasvabhAvI AtmA hai. vikalpa toDakar AtmAmen gnAnakI nirmalatA ho to vah sab pragaT ho sake aisA hai. AtmA gnAnasvabhAvase bharA hai. AtmAmen ananta gnAn hai.
mumukShu- ..
samAdhAna- jise AtmAkA karanA hai, AtmAkI kharI jignAsA jAgRut huyI ho, vah sachche satpuruShako pahachAn letA hai. jise bhavakA abhAv karanekI jignAsA jAgI ho, usakA hRuday aisA pAtra ho jAtA hai ki sachche guru kaun hai, unakI vANI, unakA hRuday, unakA antarang hRuday kis prakArakA hai, unakI vANI dvArA aur amuk prakArake unake parichay dvArA pahachAn letA hai ki ye satpuruSh hai. jise kharI jignAsA jAgRut huyI hai, vah pahachAn hI letA hai. aisI svayamkI taiyArI chAhiye. to satpuruSh pahachAnamen Aye binA nahIn rahate. guruko pahachAnA jA sake aisA hai. jisake hRuday-netra aise nirmal ho jAy, vah sachche satpuruShako pahachAn letA hai. jise AtmAkI jignAsA jAgRud huyI ho, pratham AtmAkI jignAsA taiyAr karanI. jise bAharamen kahIn ruchi nahIn lagatA, jise kahIn sukh nahIn lagatA, aisI yadi jignAsA ho aur jise AtmAkA hI karanA ho, use svayam vichAr karanA, svAdhyAy karanA, sachche guruko pahachAnanA, sachche guru kyA kahate hain, kaisA mArga batAyA hai, sachche gurukI pahachAn karake ve kyA kahate hain, us mArgakA
PDF/HTML Page 875 of 1906
single page version
nishchay karanA, vichAr karanA. usakI ruchi AtmAkI or jAnI chAhiye. jabatak bAharakI ruchi hai, jise bAharamen ruchatA hai use to AtmAkI or (AnA kaThin hai). is janma- maraNase, is vikalpakI jhAlamen jise shAnti nahIn lagatI hai. shAnti kahAn hai usakI jise khoj karanI ho to use vichAr karanA, lagan lagAnI, us jAtake shAstra paDhanA, us jAtake gurukA parichay karanA. us prakArakA satsang karanA ki jisase use sachchA mArga mil jAya. sachchA mArga mile to us prakArakA vichAr, laganI sab vahI karane jaisA hai. lekin AtmAkI antaramense laganI chAhiye.