Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (English transliteration). Track: 55.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 52 of 286

 

PDF/HTML Page 329 of 1906
single page version

Trek-055 (audio) (View topics)

mumukShu- ham amarikAmen dharma prachAr karen to usakA dUsarA koI pariNAm Aye usakA doSh hamen lage? ham to hamArI bhAvanA achchhI rakhakar logonko samajhAte hain ki yah karane jaisA hai. amarikan log kaise usakA pAlan kare, usake doShakA vichAr...

samAdhAna- dharmase kabhI doSh hotA hai kyA? dharma to, svayamko jo ruchi ho vah kahe. usamense viparIt artha kare to usase kyA doSh hotA hai? usakA doSh vah karatA hai. doSh ho aisA kahAn AtA hI hai? doSh kyA kare? dharmase kabhI doSh hotA nahIn. doSh to vah svayam karate hain. dharma to bAharamen sab sajjanatAkI bAt Aye aur antaramen AtmA kaise pahachAnamen Aye, vah hotA hai. yahAn to ahinsA, satya Adi sab hotA hai. vahAn to ahinsA hotI hI nahIn. vah sab to hinsAmen samajhate hain.

mumukShu- vahAn vah log bhI samajhaneke liye taiyAr hai. AtmAkI bAt sunanI un logonko achchhI lagatI hai.

samAdhAna- samajhe vah to ThIk, bAkI svayam svayamkA karanA. samajhe to ThIk hai. usakA pariNAm-dharmakA dUsarA kuchh nahIn AtA, vah to apanI galataphahamIse usakA artha kare. yahAn to sab sajjanatAke guN hote hain. vahAn vah sab kahAn hotA hai? kuchh nahIn hai. vah to abhI sajjanatAkI (bAt hai), vahAnse Age andar AtmAko pahachAnanA to alag rah jAtA hai. aisI sajjanatA bhI bahut bAr kI, parantu andar AtmA bhinna hai use pahachAnanA bAkI rahatA hai. abhI to sajjanatA bhI nahIn hai, vahAn AtmA kyA samajhamen Aye? abhI to hinsAmen paDe hain, vahAn AtmA samajhanA kitanA mushkil hai. aisI pAtratA to honI chAhiye na. dayA, shAnti, samatA, kShamA Adi sab honA chAhiye, bAharamen to honA chAhiye na. aisA to un logommen hotA nahIn aur AtmA samajhanako taiyAr hue hain. ... sansArakA svarUp to aise hI chalatA rahatA hai.

mumukShu- kramabaddhaparyAyakA tAtparya kyA hai? aur ... kyA lAbh hotA hai?

samAdhAna- kramabaddhaparyAyase lAbh yah hotA hai ki kartAbuddhi chhUTatI hai. svayam kuchh nahIn kar sakatA hai. sarva padArtha-dravya svatantra pariNamate hain. sarvake dravya-guN-paryAy, AtmA anAdiananta shAshvat hai, usake guN anAdiananta, usakI paryAy svayamke puruShArthase hotI


PDF/HTML Page 330 of 1906
single page version

hai. sab kramabaddha (hai). parapadArtha sab kramabaddha, sarvakI paryAyase sab pariNamate rahate hain. usamen kramabaddhamen kartAbuddhi chhUT jAy ki main kuchh kar sakatA hUn aur mujhase sab hotA hai, aisI jo kartAbuddhi hai ki main sabakA kar sakatA hUn, aisI kartAbuddhi chhUT jAy, vah usakA lAbh hai. jaise bananA hotA hai vaise banatA hai. svayam kuchh nahIn kar sakatA.

antaramen puruShArthake sAth kramabaddhakA sambandha hai. bAharamen apanA puruShArtha kAm nahIn AtA. bAharake parapadArthakA pariNaman jaise honA hotA hai vaise hI pariNaman hotA hai. parantu antaramen jo vibhAvase (bhinna hokar) svabhAvamen jAnA, usamen svayamkA puruShArtha kAm AtA hai. parantu vah puruShArtha svayam apanI or jhuke, usamen bhI jaise bananA hogA vaise hogA (aisA nahIn). vah puruShArthake sAth sambandha rakhatA hai, vah kramabaddha. vah kramabaddha aisA hai ki svayam puruShArtha karake gnAyakako pahachAne. gnAyakako pahachAne vah svayam puruShArthase pahachAnatA hai.

anAdi kAlase jo bAhya dRuShTi hai, usamen gnAyakakI or dRuShTi badalatA hai, puruShArthase. puruShArthase arthAt puruShArtha kiyA ki jaise bananA thA vaisA banA, aise puruShArthake sAth sambandha hai. koI dravyako svayam palaT nahIn sakatA. usakI paryAy palaTanekA svabhAv hai isaliye palaTatI hai. palaTanekA svabhAv nahIn thA aur svayamne palaTAyI aisA nahIn hai. usakI paryAyakA svabhAv palaTe, parantu puruShArtha usamen kAm karatA hai. aisA puruShArthakA aur kramabaddhakA sambandha hai. bhagavAnane bhav dekhe isaliye svayam puruShArtha nahIn kar sake aisA nahIn hai. svayam puruShArtha kare, puruShArtha kare usake hI bhagavAnane bhav nahIn dekhe hain, usakA hI kramabaddha vaisA hai. puruShArthake sAth kramabaddha sambandha rakhatA hai.

jo puruShArtha hotA hai, svayam apanI or jhukatA hai, bhedagnAn karatA hai, usamen niyat, svabhAv, kAl aur apanA puruShArtha, sab kAraN ekaThThe hote hain. usamen puruShArtha bhI sAthamen hotA hai. koI aisA kahe ki puruShArtha kiye binA hotA hai, aisA usakA artha nahIn hai. puruShArthake sAth kramabaddha sambandha rakhatA hai. jisake dilamen aisA ho ki main puruShArtha karake (prApta karun). svayam jignAsA kare, bhAvanA karake main apanI or jAUn. aisI bhAvanA kare usakA hI kramabaddha svayamkI or hotA hai. usake hI bhavakA abhAv hotA hai.

vah mAne ki jaise honA hogA vaisA hogA, apane kuchh bhI karen. aisA nahIn hotA. jisakI kartAbuddhi chhUTI, usakA artha ki vah svayam gnAyak ho jAnA chAhiye. to usakA phal hai. svayam udAsIn gnAtA ho jAy, bAdamen jaise honA hogA vaise hogA. gnAyak pariNati honI chAhiye. main to gnAyak hUn, kisIke bhI sAth ekatvabuddhise juD jAUn aisA merA svabhAv hI nahIn hai. main to gnAyak hUn, yah kramabaddhakA phal hai. gnAyak ho jAnA, vah usakA phal hai. udAsIn gnAyaka.


PDF/HTML Page 331 of 1906
single page version

jo vibhAvakI pariNati hotI hai, vah puruShArthakI mandatAse hotI hai, parantu vibhAv merA svabhAv nahIn hai, main to gnAyak hUn. gnAyak ho jAUn, yah kramabaddhakA phal hai. pahale AnshikarUpase gnAyak ho, bAdamen lInatA baDhate-baDhate pUrNa gnAyak ho, vah usakA- kramabaddhakA phal hai.

bhagavAnane jisake bhav nahIn dekhe hain, puruShArthapUrvak jo svayamkI or AtA hai, usake bhav nahIn dekhe hain. Age baDhanevAleke hRudayamen aisA hotA hai ki main puruShArtha karake Age baDhUn. gnAyak ho jAUn. kramabaddhakA yah phal hai ki main gnAyak ho jAUn. kartAbuddhi chhUTakar gnAyak ho jAy, yah usakA phal hai. jisakI gnAyakakI or pariNati jAy, usakA kramabaddha gnAyakakI orakA hotA hai. use hI svAnubhUtikI dashA hotI hai.

mumukShu- bahinashrI! vartamAnamen gnAyakakI orakA bhAv kare phir bhI samyagdarshan prApta nahIn hotA hai, usakA kyA kAraN hai?

samAdhAna- bhAv karanese samyagdarshan nahIn hotA, bhAvanA kare vah ek alag bAt hai aur gnAyakakI pariNati pragaT karanI chAhiye to samyagdarshan hotA hai. gnAyakakI pariNati mAtra bhAvanA karanese nahIn hotI. bhAvanA kare us anusAr apanI pariNati honI chAhiye. main gnAyak hUn, gnAyak hUn, aise shabdase bole, vikalpa kare, bhAvanA kare, bhAvanA kare vah ThIk hai, parantu gnAyakarUp gnAyakakI pariNati ho to samyagdarshan hotA hai.

gnAyakarUp gnAyakakI pariNati hokar usamen lIn ho jAy to vikalpa TUT jAy, nirvikalpa dashA ho to hotA hai. gnAyak, mAtra bhAvanAse nahIn hotA. bhAvanA kararake puruShArtha karanA chAhiye. gnAyakarUp pariNati pragaT karanI chAhiye. vibhAvakI pariNati Aye ekatva ho jAtA ho, ekatva ho jAy aur main gnAyak hUn, aisA kare, bhale vah bhAvanA kare, bhAvanA kare usakI koI dikkat nahIn hai, parantu gnAyakakI pariNati yathArtha honI chAhiye, to yahAn samyagdarshan hotA hai. pariNati hue banA samyagdarshan hotA nahIn. bhedagnAnakI dhArA antaramense pragaT honI chAhiye. kShaN-kShaNamen jitanI vikalpakI paryAy Aye usase bhinna rahakar, main gnAyak hUn, main gnAyak hUn, aisI apanI pariNati pragaT honI chAhiye.

kramabaddhakA phal vah hai ki gnAyak ho jAnA. gnAyak ho jAun, usamen puruShArtha sAthamen A jAtA hai. gnAyak ho jAun, vah puruShArtha sAthamenn A gayA. vah kramabaddhakA (phal hai). main kuchh nahIn kar sakatA, main gnAyak hUn, aise bolanemAtra nahIn, antaramen gnAyak ho jAya. samyagdarshan, gnAn, chAritra ho. dravya par dRuShTi ho, us prakArakA gnAn ho, gnAyakakI pariNati ho, Anshik lInatA ho. samyagdarshanamen svarUpAcharaN chAritra Anshik hotA hai. gnAyakakI pariNati pragaT ho. chAhe jo bhI kAryamen, kisI bhI pariNAmamen use gnAyakakI pariNati maujUd hotI hai. bhedagnAnakI dhArA jAgate-sote, svapnamen, khAte-pIte, har vakta


PDF/HTML Page 332 of 1906
single page version

use gnAyakakI pariNati chAlU rahatI hai. aisI pariNati ho, usake bAd usakI lInatA AnshikarUpase baDhatI jAy, usakI ugratA hotI jAy, lInatA hotI jAy tab munidashA AtI hai. usamen antarmuhUrta-antarmuhUrtamen svAnubhUtimen-svayamen lIn ho jAy aur antarmuhUrta bAhar AyA ki turanta antaramen jAte hain. aisI dashA hai. usakA phal hai ki gnAyakakI pariNati pragaT ho.

mumukShu- gnAyakakA ras kaise pragaT ho?

samAdhAna- ras (to) svayam puruShArtha kare ki gnAyakamen hI sarvasva hai, anya kahIn nahIn hai. gnAyakakI mahimA AnI chAhiye. gnAyakamen hI sarvasva hai. gnAyak pUrA chaitanya padArtha koI adabhut hai. bAharamen kahIn bhI ras lage nahIn, gnAyakakA ras lage. gnAyakakI pratIti dRuDh honI chAhiye.

mumukShu- kArya to sab paryAyamen hotA hai aur gnAyakakA lakShya ho, yah donon ek samayamen hotA hai?

samAdhAna- kArya bhale paryAyamen ho, dravya anAdiananta (rahatA hai). dRuShTikA viShay dravya par hai aur dRuShTi svayam paryAy hai. dravya aur paryAy, donon vastukA hI svarUp hai. dravya akelA paryAy binAkA nahIn hai. dravya, guN aur paryAy vastukA hI svarUp hai. bhale paryAyameen kArya ho, parantu usakA viShay dravya hai. parantu paryAyane pUre AtmAko grahaN kiyA hai, dravyako grahaN kiyA hai. dRuShTikA jor, shraddhAkA bal-pratItakA bal, usakA viShay dravya hai. usake lakShyamen pUrA dravya hai. svayam paryAy hai, usakA lakShya dravya par hai.

mumukShu- aisA kaisA ahamm AtA hogA ki dravya sarvasva bhAsit hotA hai?

samAdhAna- antaramen sarvasva dravya hI hai. jIvamen ek shraddhA nAmakA guN hai. vah shraddhA kare tab ek vastu par aise jorase shraddhA kar sakatA hai. ekako grahaN kare. ananta shaktionse bharapUr aise dravyako ekako, ananta shaktise bharapUr dravya abhed hai. use lakShyamen lekar, binA vikalpa, jisamen koI vichAronkA bhed nahIn hai, aise dravyako lakShyamen, pratItamen, lakShyamen letI hai shraddhA. vah shraddhAkA bal hai. chaitanyamen aisA ek shraddhAguN hai. usake kAraN pUrA dravya lakShyamen rahatA hai, vah shraddhAkA bal hai.

usake sAth gnAn bhI aisA kAm karatA hai. gnAnamen bhI utanA bal AtA hai. gnAn sab jAnatA hai. dravya-guN-paryAyakA svarUp (gnAn jAnatA hai) aur shraddhA ek vastuko (grahatI hai). shraddhAkA bal-jor to ek par hI hai. aisA chaitanyamen guN hai. usakI shraddhA kare to usamen ananta bal AtA hai. vah shraddhAkA bal (hai). anek pheraphAr ho to bhI shraddhAkA bal TUTatA nahIn, aisA ananta bal shraddhAmen hotA hai. aisA usane Ashray kiyA hai. ananta shaktise bharapUr aise dravyakA Ashray kiyA, us Ashrayamen use ananta


PDF/HTML Page 333 of 1906
single page version

bal hai. us balako koI toD nahIn sakatA. pUrA lokamen pheraphAr ho jAy, shAstramen AtA hai, khalabalI mach jAy to bhI usakA samyagdarshan TUTatA nahIn. aisA shraddhAkA bal hotA hai. aise dravyako usane grahaN kiyA hai. gnAnamen utanA bal hai.

gnAnane jis yathArtha vastuko grahaN kiyA, vah barAbar grahaN kI hai. shraddhAmen utanA bal hai ki ekako grahaN kiyA hai. gnAn sabakA gnAn karatA hai. shraddhAke balake kAraN, shraddhA-gnAnake kAraN lInatA bhI us or (hotI hai). bAhar jA rahA upayog, bAhar jA rahI asthiratAkI pariNati svarUpakI or jAtI hai. usamen hI use svAnubhUtikI dashA pragaT hotI hai. shraddhAkA bal koI alag hI hotA hai.

mumukShu- mAtAjI! bAharakI vastuommen to vichAr bhI nahIn karanA paDatA aur mahimA A jAtI hai.

samAdhAna- sahaj hI A jAtI hai.

mumukShu- aur andaramen gnAyakakA itanA vichAr karatA hai, phir bhI jaisA Ap kahate ho vaisI, jis prakAr samyagdarshan aur svAnubhUti honI chAhiye, vaisI mahimA AtI hI nahIn, to usake liye kyA karanA?

samAdhAna- bAharakA anAdikA abhyAs hai. bAharakI vastu dikhe usamen svayamkA rAg juDA hai. isaliye use sahaj hI usakI mahimA AtI hai. bAharamen rAg juDA hai. aur gnAyak use dikhAI nahIn detA. use gnAnamen dikhAI nahIn detA, usakI anubhUti nahIn hai. isaliye use vichAr karake grahaN karanA paDatA hai. parantu gnAn aisA yathArtha hai ki jo gnAnamenn grahaN kare, aise aTUT nyAyonse, aise nyAyonse usakA svabhAv grahaN kar sake, aisI gnAnamen shakti hai. bhale dikhAI nahIn detA, parantu vastu svayam hI hai, koI anya nahIn hai ki svayamko mAlUm na paDe. svayam hI vastu hai. us vastuko grahaN karanevAlA guN bhI apanA hI hai. gnAnaguN bhI apanA aur vastu bhI svayam hI hai. isaliye gnAnaguN svayamko grahaN kar sakatA hai. bAharase grahaN kar sakatA hai, vaise antaramense bhI grahaN kar sakatA hai.

bAhar rUpI padArtha hai, varNa, gandha, ras, sparshAvAle, isaliye dikhate hain. yah use dikhAI nahIn detA, arUpI hai. arUpI hai, parantu svayam hai. aur svayam anumAnase vah lakShaNase pahachAn sakatA hai ki yah gnAnalakShaN main hUn. anumAnase, usakI vikalpakI jAlake sAth jo gnAn juDA huA hai, vikalpa to chale jAte hain, parantu gnAn andar khaDA rahatA hai, vah gnAn andar khaDA rahatA hai, vah gnAn kisake Ashrayase rahA hai? vah koI shAshvat vastuke Ashrayase yah gnAn juDA hai. vikalpa to sab chale jAte hain, bachapanase jo kuchh banA, vah vikalpa chale jAte hain, parantu use yAd karanevAlA khaDA


PDF/HTML Page 334 of 1906
single page version

rahatA hai. arthAt koI shAshvat vastu hai. vah gnAn kShaNikamAtra nahIn hai, parantu gnAnaguNavAlA ek padArtha hai.

us padArthako pahachAnaneke liye, gnAn barAbar use pahachAn sakatA hai. parantu pahale to vichAr karake pratham bhUmikAmen gnAnako vichArase, anumAnase, pramANase, yukti, nyAyase bhI use pahachAn sakatA hai. parantu yukti, nyAy aise hote hain ki svabhAvake sAth milAn karake (nakkI karatA hai). yukti, nyAy aise hote hain ki TUTe nahIn. aTUT hote hain. kalpanA jaisA anumAn pramAN nahIn, parantu usake svabhAvake sAth milAn karake, gnAnalakShaNake sAth milAn karake, pramANase, anumAnase barAbar nakkI kar sakatA hai. yathArtha anumAna. vah anumAn jhUThe nahIn paDate.

shAstramen AtA hai na? jahAn dhunA hotA hai, vahAn agni hotI hai. aise usake kuchh anumAn ekadam yathArtha hote hain. vaise gnAnalakShaN jo jAnanevAlA hai vah main hUn, vah jAnanevAlA kaun hai? us svayamko andar svAnubhUtikI bAt alag hai, AtmAkI anubhUti, parantu amuk lakShaN use svayamke vedanamen hai ki yah gnAnalakShaN jAnanevAlA main hUn, yah vikalpa sab chale jAte hain, pheraphAr hote hain. parantu jAnanevAlA khaDA hai. vah svayam aisA vichAr kare to svayamko jAn sake aisA hai. svAnubhUtikI bAt alag hai.

gnAnalakShaNavAlA AtmA koI alag hai aur vah svayam amuk svabhAvase vichAr kare, amuk shAstramen, amuk gurudevakI vANIke sAth milAn kare, svayamko anubhUti nahIn hai to mahApuruShakI shraddhA rakhakar ve kyA kahate hain? usake sAth svayamke vichAronkA milAn karake nakkI kar sakatA hai ki yah koI mahimAvant padArtha hai. yukti, nyAy aise hote hain ki TUTe nahIn. apane svabhAvake lakShaNake sAth milAn karake (nakkI kare). gnAnalakShaN hai. usamen AtmAkA shAnti, Ananda svabhAv hai. shAnti, Anandako ichchhatA hai, bAharase kahInse milatA nahIn. to vah kis padArthamen rahe hain shAnti aur Ananda? shAnti, Ananda koI padArthake guN haiain ki jo bAharase nahIn milate, to bhI vah bAharase DhUnDhanA chAhatA hai. vah antaramen hI rahe hain. is prakAr svayam antarase vichAr kare to vah yathArtha prakArase nakkI kar sake. aur vah nakkI aisA hotA hai ki usamen bhUl nahIn hotI, use koI toD nahIn sakatA. aise aTUT nyAy, yuktase grahaN kar sake.

pahale to use yukta, pramANase nakkI kare. usakI mahimA, svAnubhUtikI dashA to pragaT nahIn hai, parantu yukti, nyAyase bhI mahimA lA sakatA hai. jo itanA jAnanevAlA hai, jisakA svabhAv gnAn hai, us gnAnamen nahIn jAnanA aisA kuchh AtA hI nahIn, jo gnAn ho usamen gnAn hI hotA hai. phir itanA jAnanA, utanA jAnanA aisA nahIn hotA. gnAnasvabhAv hai vah ananta-ananta gnAnase bharA hai. usamen pUre lokAlokake dravya-guN-


PDF/HTML Page 335 of 1906
single page version

paryAy, bhUtakAl, vartamAnakAl aur bhaviShyakAlakA kuchh nahIn jAnanA aisA nahIn hai. svayamkA bhUtakAl, vartamAnakAl, bhaviShyakAl, sva-parake dravya-guN-paryAy, usamen nahIn jAnanA aisA kuchh AtA hI nahIn. isaliye gnAnasvabhAv ... bhI jAn sakatA hai. aisA hI koI vastukA achintya svabhAv hai. aisA vichAr karake... parantu andar mahimA Aye vah to svayamko karanA hai na. antar pariNatimen kaise lAnA vah svayam kar sakatA hai. pariNatimen mahimA kaise Aye vah (svayam kar sakatA hai). gnAnasvabhAv koI achintya hai.

pAnIkA svabhAv ThaNDA hai. ThaNDA hai to kitanA ThaNDA hai? usakA koI nAp nahIn kah sakate. vah to ek dRuShTAnt hai.

vaise gnAnasvabhAva. gnAnamen nahIn jAnanA aisA kuchh nahIn AtA. (yadi nahIn jAnanA Aye) to vah svabhAv kaisA? jis svabhAvamen maryAdA A jAy, vah vastukA shAshvat svabhAv nahIn kahA jAtA. jisamen maryAdA bAndh le ki gnAn itanA hI jAne. to vah anAdiananta shAshvat guN hI nahIn kahalAye. jisakI maryAdA ho, vah svata svabhAv nahIn kahalAtA. jo anAdiananta svabhAv ho usamen maryAdA hI nahIn hotI. jo gnAn kAm kare vah pUrA hI kare. usamen adhurApan nahIn hotA.

AkAshakA avakAsh denekA svabhAv hai to pUrA avakAsh detA hai. chAhe jitane dravya A jAy, to bhI vah avakAsh detA hai. usamen maryAdA nahIn hotI. padArtha aisI anantAse bharA hai. aisI anantatAse bharA gnAnaguN, aisA AnandaguN, aise ananta guN hain. ananta svabhAvamense kitane to vANImen nahIn Ate. vah to svayam nakkI kare to hotA hai. bAkI antar pariNatimense mahimA lAnI vah svayamko bAkI rahatA hai.

prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho! mAtAjInI amRut vANIno jay ho!
?? ?