PDF/HTML Page 1641 of 1906
single page version

મુમુક્ષુઃ- શૂન્ય ક્યા? એક અંક તો હુઆ હી નહીં હૈ. ફિર ઊપરકે શૂન્ય ક્યા હૈ? સબ શૂન્ય વ્યર્થ હૈં. બિના એકકે સબ શૂન્ય વ્યર્થ હૈ, ઉસકા અર્થ ક્યા?

સમાધાનઃ- મૂલ એક તો સમ્યગ્દર્શન હૈ. વહ યદિ હો તો હી યથાર્થ હૈ. શૂન્ય અર્થાત માત્ર શૂન્ય હી હુએ. મૂલ જો વસ્તુ હૈ ઉસકી પહચાન નહીં કી ઔર અકેલે શુભભાવ કિયે, પુણ્યબન્ધ હુઆ. આત્માકા સ્વભાવ તો પહચાનાચ નહીં. ઇસલિયે જો અંતરમેં આત્માકી પ્રાપ્તિ હોની ચાહિયે વહ તો હોતી નહીં. માત્ર શૂન્ય-ઊપરકે શુભભાવરૂપ શૂન્ય કિયે. બિના એકકે શૂન્ય. બિના એકકે શૂન્ય કિયે તો ઉસે એક નહીં કહતે, વહ તો માત્ર શૂન્ય હૈ. વહ ગિનતીમેં નહીં આતા.

એક હો તો ઉસકે ઊપર શૂન્ય લગાઓ તો ગિનતીમેં આતા હૈ. બાકી અકેલે શૂન્ય ગિનતીમેં નહીં આતે. વૈસે શુભભાવ કિયે, પુણ્યબન્ધ (હુઆ), દેવલોક હુઆ. પરન્તુ આત્માકી પહચાન, જો સ્વાનુભૂતિ હોની ચાહિયે, વહ આત્મા પ્રગટ નહીં હુઆ તબતક સબ શૂન્ય હૈં. આત્મા પ્રગટ હો તો હી વહ યથાર્થ હૈ ઔર તો હી મુક્તિ હોતી હૈ. આત્માકી પહચાન બિના કહીં મુક્તિ નહીં હોતી.

સમ્યગ્દર્શન હોતા હૈ તો આંશિક મુક્તિ હોતી હૈ. ફિર આગે બઢે તો અન્દર ચારિત્ર- લીનતા બઢતી જાય. બાહર-સે ચારિત્ર આયે ઐસા નહીં, અંતરમેં લીનતા બઢતી જાય તો વીતરાગ દશા ઔર કેવલજ્ઞાન પ્રગટ હોતા હૈ. બાહર-સે ત્યાગ કિયા, વૈરાગ્ય કિયા, પરન્તુ આત્માકો પહચાના નહીં. આત્માકો પહચાને બિના સબ બિના એક અંકકે શૂન્ય જૈસા હૈ. મૂલકો પહચાના નહીં. વૃક્ષકી ડાલી, પત્તે સબ ઇકટ્ઠા કિયા, પરન્તુ મૂલ જો હૈ, ઉસ મૂલમેં પાની નહીં ડાલા. તો વૃક્ષ પનપતા નહીં.

મૂલ જો હૈ, મૂલ ચૈતન્ય સ્વભાવ-ચૈતન્ય હૈ ઉસે પહચાનકર ઉસમેં જ્ઞાન-વૈરાગ્ય પ્રગટ હો તો હી આત્મામેં-સે જ્ઞાન એવં ચારિત્ર સબ આત્મામેં-સે પ્રગટ હોતે હૈં. બાહર-સે પ્રગટ નહીં હોતા. અતઃ મૂલકો પહચાને બિના પાની પિલાના, ઉસમેં વૃક્ષ પનપતા નહીં. સબ ઊપરકે ડાલી-પત્તે હી હૈં. ડાલી-પત્તેકો પાની પીલાને-સે વૃક્ષ નહીં હોતા, મૂલકો પીલાને- સે હોતા હૈ. બીજ જો બોયા, બીજકો પાની પીલાને-સે હોતા હૈ. પરન્તુ બાહર ઊપર- સે પાની પીલાયે, સિર્ફ પાની પીલાતા રહે તો કહીં વૃક્ષ પનપતા નહીં. અન્દર ભેદજ્ઞાન

PDF/HTML Page 1642 of 1906
single page version

કરે તો આત્મા જ્ઞાનસ્વભાવ (હૈ).

મુમુક્ષુઃ- ..

સમાધાનઃ- હાઁ. આનન્દાદિ સબ આત્મામેં-સે પ્રગટ હોતા હૈ. સમ્યગ્દર્શન હો ઇસલિયે આત્માકી સ્વાનુભૂતિ (હોતી હૈ). આત્માકા જ્ઞાન, આત્માકા આનન્દ, આત્માકે અનન્ત ગુણકા વેદન જિસમેં હોતા હૈ. સુખ, જો અનન્ત સુખ (પ્રગટ હોતા હૈ), જગતકે કોઈ પદાર્થમેં સુખ નહીં હૈ, ઐસા અનુપમ સુખ આત્મામેં હૈ. બાહરકા સુખ ઉસને કલ્પિતરૂપ- સે માના હૈ. વહ તો આકુલતા-સે ભરે હૈં. અંતરકા જો આત્માકા સુખ વહ કોઈ અનુપમ હૈ. ઉસે કોઈ ઉપમા લાગૂ નહીં પડતા. ઐસા અનુપમ સુખ ઔર આનન્દ આત્મામેં-સે પ્રગટ હોતા હૈ, વહ સમ્યગ્દર્શનમેં પ્રગટ હોતા હૈ. વહ બાહર-સે નહીં આતા.

મુમુક્ષુઃ- ભગવાન-ભગવાન કહકર સંબોધન કરતે થે. તો ભગવાન બનને-સે પહલે ભગવાન કહકર ક્યોં સંબોધન કરતે હોંગે?

સમાધાનઃ- ભગવાનસ્વરૂપ હી આત્મા હૈ. આત્મા અનાદિઅનન્ત સ્વભાવ-શક્તિ અપેક્ષા- સે ભગવાન હી હૈ. પ્રગટ હોતા હૈ અર્થાત ઉસકી પર્યાય પ્રગટ હોતી હૈ. બાકી વસ્તુ અપેક્ષા-સે આત્મા ભગવાન હી હૈ. ભગવાનકા સ્વભાવ હૈ. ઉસકી શક્તિકા નાશ નહીં હુઆ હૈ. અનન્ત કાલ ગયા તો ભી ઉસમેં અનન્ત શક્તિયાઁ, જ્ઞાનાદિ અનન્ત ગુણ ઉસમેં ભરે હૈં, ઉસકા નાશ નહીં હુઆ હૈ. ઇસલિયે આત્મા ભગવાન હૈ, ઉસે તૂ પહચાન. તૂ સ્વયં શક્તિ અપેક્ષા-સે ભગવાન હી હૈ, ઐસા ગુરુદેવ કહતે થે.

ઉસ ભગવાનકો તૂ ભૂલ ગયા હૈ, ઉસે તૂ પહચાન. ઉસમેં તૂ જા, ઉસમેં લીનતા કર, ઉસકી શ્રદ્ધા કર-પ્રતીત કર, જ્ઞાન કર તો વહ પ્રગટ હોગા, ઐસા કહતે થે. વહ પ્રગહ હોતા હૈ, વહ પ્રગટ ભગવાન હોતા હૈ. બાકી શક્તિ અપેક્ષા-સે તૂ ભગવાન હી હૈ.

મુમુક્ષુઃ- બિના પઢે, અનપઢ આદમીકો ભી સમ્યગ્દર્શન હો સકતા હૈ?

સમાધાનઃ- ઉસમેં કહીં બાહરકી પઢાઈકી આવશ્યકતા નહીં હૈ યા જ્યાદા જાને યા જ્યાદા શાસ્ત્રોંકા અભ્યાસ કરે યા ઉસે જ્યાદા પઢાઈ હો તો હો, ઐસા કુછ નહીં હૈ. મૂલ આત્માકા સ્વભાવ પહચાને કિ મૈં જ્ઞાનસ્વભાવ જ્ઞાયક હૂઁ ઔર યે સબ મુઝ- સે ભિન્ન હૈ. ઐસા ભેદજ્ઞાન કરકે આત્માકો પહચાને, મૂલ પ્રયોજનભૂત તત્ત્વકો પહચાને તો ઉસમેં પઢાઈ કોઈ આવશ્યકતા નહીં હૈ.

મૂલ વસ્તુ સ્વભાવકો અંતરમેં-સે પહચાનના ચાહિયે. ઉસકી રુચિ, ઉસકી મહિમા, ઉસકી લગન અંતરમેં લગે ઔર વિભાવમેં કહીં ચૈન પડે નહીં, બાહરમેં (ચૈન) પડે નહીં. ઐસી લગની ઔર મહિમા યદિ આત્મામેં લગે તો અપને સ્વભાવકો પહચાનકર અંતરમેં જાય તો ઉસે બાહ્ય પઢાઈકી આવશ્યકતા નહીં હૈ.

શિવભૂતિ મુનિ કુછ નહીં જાનતે થે. ગુરુને કહા, મારુષ ઔર માતુષ. તો શબ્દ ભૂલ

PDF/HTML Page 1643 of 1906
single page version

ગયે કિ ગુરુને ક્યા કહા થા? ઔરત દાલ દો રહી થી. મેરે ગુરુને યે કહા થા, છિલકા અલગ ઔર દાલ અલગ. ઐસે માસતુષ-યે છિલકા ભિન્ન ઔર અન્દર (દાલ ભિન્ન હૈ).

ઐસે આત્મા ભિન્ન હૈ ઔર યે વિભાવ જો રાગાદિ હૈં, વહ સબ છિલકે હૈં. ઉસસે મૈં ભિન્ન હૂઁ. ઐસા ગુરુને કહા થા. ઇસ પ્રકાર આશય ગ્રહણ કર લિયા. ગુરુને જો શબ્દ કહે થે વહ ભી વિસ્મૃત હો ગયે. પરન્તુ આશય ગ્રહણ કિયા કિ મેરે ગુરુને ભેદજ્ઞાન કરનેકો કહા થા. રાગ ભિન્ન ઔર આત્મા ભિન્ન. ઇસપ્રકાર અંતરમેં મૈં આત્મા ભિન્ન હૂઁ ઔર યે વિભાવ ભિન્ન હૈ, સબ ભિન્ન હૈ. ઐસા કરકે અંતરમેં ભેદજ્ઞાન કરકે અંતરમેં સમ્યગ્દર્શનકી પ્રાપ્તિ કર લીન હો ગયે, સ્વાનુભૂતિ પ્રગટ કી. ઔર અંતરમેં ઇતને લીન હો ગયે કિ ઉસીમેં લીન હોને-સે કેવલજ્ઞાન પ્રગટ કર લિયા. ઉસમેં પઢાઈકી આવશ્યકતા નહીં હૈ. પ્રયોજનભૂત તત્ત્વકો પહચાને ઉસમેં પઢાઈકી આવશ્યકતા નહીં હૈ.

ભગવાનકા દ્રવ્ય, ભગવાનકે ગુણ. ભગવાનકે દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય ઔર મેરે દ્રવ્ય-ગુણ- પર્યાય. જૈસે ભગવાનકે દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય હૈં, વૈસે હી મેરે હૈં. ઇસ પ્રકાર ભગવાનકો પહચાને, વહ સ્વયંકો પહચાને. ઔર સ્વયંકો પહચાને વહ ભગવાનકો પહચાનતા હૈ. મૂલ પ્રયોજનભૂત તત્ત્વકો પહચાને તો ઉસમેં સબ આ જાતા હૈ. એકકો પહચાનને-સે સબ જ્ઞાત હો જાતા હૈ. બાહરકા સબ જાનને જાય ઔર એકકો નહીં જાનતા હૈ તો કુછ નહીં જાના. એક આત્માકો પહચાને તો ઉસમેં સબ જ્ઞાત હો જાતા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- શુભકા વિશ્વાસ છોડ, માને ક્યા? શુભકા વિશ્વાસ છોડના ઉસકા અર્થ ક્યા?

સમાધાનઃ- શુભમેં-સે મુઝે ધર્મ હોગા. શુભમેં-સે મુઝે કુછ લાભ હોગા, ઐસી જો માન્યતા હૈ, વહ વિશ્વાસ છોડ દે. શુભ-સે ધર્મ નહીં હોતા, શુભ બીચમેં આતા હૈ. પરન્તુ શુદ્ધાત્મા જો આત્મા હૈ ઉસસે ધર્મ હોતા હૈ. ધર્મ અપને સ્વભાવમેં રહા હૈ, વિભાવમેં ધર્મ નહીં હૈ. ધર્મ સ્વભાવમેં-સે (પ્રગટ હોતા હૈ). જો વસ્તુ હૈ, ઉસમેં-સે ધર્મ પ્રગટ હોતા હૈ. શુભમેં-સે ધર્મ પ્રગટ નહીં હોતા, ઇસલિયે ઉસકા વિશ્વાસ છોડ દે. બીચમેં શુભભાવના આતી હૈ.

અંતર આત્માકી જહાઁ રુચિ પ્રગટ હો, ઉસે દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી ભક્તિ, મહિમા આતી હૈ. જિનેન્દ્ર દેવ પર ભક્તિ, ગુરુ પર ભક્તિ, ગુરુદેવને ઐસા માર્ગ બતાયા, ગુરુદેવ પર ભક્તિ, શાસ્ત્ર પર ભક્તિ આતી હૈ. શુભભાવના આતી હૈ. પરન્તુ મેરા સ્વભાવ શુદ્ધાત્મા, ઉસ શુદ્ધાત્માકા સ્વભાવ ઔર યે શુભભાવ દોનોેં ભિન્ન-ભિન્ન વસ્તુ હૈ. ઐસી ઉસે શ્રદ્ધા ઔર રુચિ હોની ચાહિયે. ઉસકા વિશ્વાસ, ઉસમેં સર્વસ્વતા નહીં માનતા. પરન્તુ વહ બીચમેં આતા હૈ. દેવ- ગુરુ-શાસ્ત્રકી ભક્તિ, મહિમા બીચમેં આયે બિના નહીં રહતી.

સમ્યગ્દર્શન હો તો ભી દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી મહિમા ઔર ભક્તિ હોતી હૈ. ઔર રુચિવાનકો

PDF/HTML Page 1644 of 1906
single page version

ભી દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી મહિમા હોતી હૈ. મુનિરાજ હોતે હૈં, છઠવેં-સાતવેં ગુણસ્થાનમેં ઝુલતે હૈં. અંતર્મુહૂર્તમેં સ્વાનુભૂતિ ઔર અંતર્મુહૂર્તમેં બાહર (આતે હૈં), ઐસી દશા હોતી હૈ. તો ભી ઉન્હેં શુભભાવના (આતી હૈ). અભી ન્યૂનતા હૈ તો દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી મહિમા મુનિરાજકો ભી હોતી હૈ. પરન્તુ ઉસ પર વે વિશ્વાસ નહીં કરતે હૈં કિ ઇસમેં ધર્મ હોતા હૈ. ધર્મ મેરે સ્વભાવમેં, સ્વાનુભૂતિમેં ધર્મ રહા હૈ, સ્વભાવમેં ધર્મ રહા હૈ. પરન્તુ શુભભાવ તો... દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્ર તો સાથ હી રહતે હૈં. દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી ભાવના ઉસે સાથમેં રહતી હૈ, પરન્તુ પુરુષાર્થ સ્વયં-સે કરતા હૈ.

મુનિરાજ કહતે હૈં, મૈં આત્મામેં જા રહા હૂઁ. મૈં દીક્ષા લેતા હૂઁ. ઉસમેં સબ પધારના. પંચ પરમેષ્ઠી ભગવંતોં મૈં આપ સબકો નિમંત્રણ દેતા હૂઁ. મૈં પુરુષાર્થ કરુઁ ઉસમેં મેરે સાથ રહના. ઐસી શુભભાવના આતી હૈ. પરન્તુ વીતરાગ દશાકી પરિણતિ-સે મુઝે ધર્મ હોતા હૈ, ઐસી માન્યતા હૈ. પરન્તુ ભાવના ઐસી આતી હૈ. ઉનકી લીનતા, ઉનકી શ્રદ્ધાકી પરિણતિ તો વિશેષ હૈ, મુનિરાજકી. સમ્યગ્દર્શન હૈ ઔર સ્વાનુભૂતિકી દશા ક્ષણ-ક્ષણમેં અંતર્મુહૂર્તમેં લીન હોતે હૈં ઔર અંતર્મુહૂર્તમેં બાહર આતે હૈં. તો ભી શુભભાવના ઐસી હોતી હૈ.

મુમુક્ષુઃ- સર્વજ્ઞકી સ્થાપના કી હૈ. જૈનકુલમેં જન્મ લિયા ઇસલિયે સર્વકો માને બિના ભી નહીં ચલતા હૈ. પરન્તુ સર્વજ્ઞકો કૈસે બિઠાના, વહી ખ્યાલમેં નહીં આતા હૈ. આપને તો દેખે હૈં, તો કુછ..?

સમાધાનઃ- સ્વયંકો નક્કી કરના ચાહિયે. સર્વજ્ઞ તો જગતમેં હોતે હૈં. સર્વજ્ઞ સ્વભાવ આત્માકા હૈ. પૂર્ણ દશા જિસે પ્રગટ હો, ઉસે સર્વજ્ઞ-પૂર્ણ જ્ઞાન પ્રગટ હુએ બિના નહીં રહતા. પૂર્ણ સાધના જો કરે, જ્ઞાનસ્વભાવી આત્મા હૈ. વહ જ્ઞાન ઐસા હૈ કિ જો અનન્તકો જાને. જ્ઞાનમેં કહીં અપૂર્ણતા નહીં હોતી કિ ઇતના હી જાને ઔર ઇતના ન જાને, ઐસા તો નહીં હોતા.

યહ જ્ઞાયક સ્વભાવ આત્મા પૂર્ણતા-સે ભરા હૈ. જિસે પૂર્ણ સાધના પ્રગટ હુયી ઔર પૂર્ણ કૃતકૃત્ય દશા હો, ઉસકી જ્ઞાનદશા પૂર્ણ હો જાતી હૈ, ઉસમેં કોઈ અલ્પતા નહીં રહતી. એક સમયમેં લોકાલોકકો જાને, ઐસી સાધના કરતે-કરતે ઐસી વીતરાગ દશા પ્રગટ હો, ઉસમેં પૂર્ણ દશા પ્રગટ હોતી હૈ કિ જો સર્વજ્ઞતા (હૈ). એક સમયમેં લોકાલોકકો જાનતે હૈં. સ્વયંકો જાનતે હૈં ઔર અન્યકો. અનન્ત દ્રવ્યકો, અનન્ત આત્માકો, અનન્ત પુદગલકો, ઉનકા ભૂત-વર્તમાન-ભવિષ્ય સબકો એક સમયમેં સબકો જાને, ઐસા હી જ્ઞાનકા કોઈ અપૂર્વ અચિંત્ય સામર્થ્ય હૈ.

ઐસી સર્વજ્ઞતા જગતમેં હોતી હૈ ઔર ઐસા સર્વજ્ઞ સ્વભાવ જિસે પ્રગટ હુઆ હૈ, ઐસે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમેં તીર્થંકર ભગવંત, કેવલી ભગવાન વિચરતે હૈં. અભી ઇસ પંચકાલમેં સર્વજ્ઞતા દેખનેમેં નહીં આતી. બાકી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમેં સાક્ષાત તીર્થંકર ભગવાન, સીમંધર ભગવાન

PDF/HTML Page 1645 of 1906
single page version

આદિ બીસ ભગવાન ઔર કેવલી ભગવંત સર્વજ્ઞપને વિચરતે હૈં. પૂર્ણ જ્ઞાન જિસે પ્રગટ હોતા હૈ. મુનિદશામેં જો પૂર્ણ સાધના કરતે હૈં, ઉન્હેં કેવલજ્ઞાન પ્રગટ હુએ બિના નહીં રહતા. જિસકી સાધના પૂર્ણ હોતી હૈ, ઉસકી જ્ઞાનદશા ભી પૂર્ણ હો જાતી હૈ.

આત્મા જબ વીતરાગ હોતા હૈ, તબ પૂર્ણ સ્વભાવ પ્રગટ હો જાતા હૈ. અનન્ત-અનન્ત, જિસે કોઈ મર્યાદા યા સીમા નહીં હોતી. ઐસા અમર્યાદિત જ્ઞાન આત્મામેં-સે (પ્રગટ હોતા હૈ) કિ જો એક સમયમેં સબ જાન સકતા હૈ. સ્વયંકો જાનતા હૈ ઔર દૂસરોંકો ભી જાનતા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ હોને પૂર્વ તો સર્વજ્ઞકો ઓઘે ઓઘે માનને જૈસા લગતા હૈ.

સમાધાનઃ- ઓઘે ઓઘે અર્થાત વિચાર-સે જાન સકતા હૈ. સમ્યગ્દર્શનમેં તો વહ યથાર્થ પ્રતીત કરતા હૈ કિ મૈં સર્વજ્ઞ સ્વભાવી આત્મા હી હૂઁ ઔર પૂર્ણ સ્વભાવ મેરે આત્માકા હૈ ઔર વહ પ્રગટ હો સકતા હૈ.

ઉસકે પહલે રુચિવાલા ભી વિચાર કરકે સમઝ સકતા હૈ. ઓઘે ઓઘે નહીં. જૈસે આત્મા કોઈ અપૂર્વ વસ્તુ હૈ. ગુરુદેવને ઐસા માર્ગ બતાયા. વિચાર-સે ઐસા નક્કી કરતા હૈ કિ આત્મ સ્વભાવ કોઈ અલગ હૈ, સમ્યગ્દર્શન કોઈ અલગ વસ્તુ હૈ, ઐસે કેવલજ્ઞાનકો ભી વહ વિચાર-સે નક્કી કર સકતા હૈ. ઓઘે ઓઘે નહીં, વિચારસે, યુક્તિસે, દલીલસે નક્કી કર સકતા હૈ કિ સર્વજ્ઞતા જગતમેં હૈ.

મુમુક્ષુઃ- વિચાર કરને પર ઐસા બૈઠ સકતા હૈ?

સમાધાનઃ- હાઁ, બૈઠ સકતા હૈ. શાસ્ત્રમેં દૃષ્ટાન્ત આતા હૈ કિ સર્વજ્ઞ નહીં હૈ, ઐસા તૂ (કિસ આધાર-સે કહતા હૈ)? નહીં હૈ, ઐસા કૈસે નક્કી કિયા? તુઝે કોઈ સર્વજ્ઞતા હૈ? સર્વજ્ઞ હૈ જગતમેં.

સર્વજ્ઞ સ્વભાવ આત્માકા હૈ. જો જ્ઞાનસ્વભાવી આત્મા હૈ, વહ પૂર્ણકો ક્યોં ન જાને? જિસકા સ્વભાવ હી જાનનેકા હૈ, ઉસમેં નહીં જાનના આતી હી નહીં. જો જાનનેકા સ્વભાવવાન હૈ, વહ પૂર્ણ આરાધના કરે તો પૂર્ણ જાનતા હૈ. ઉસમેં નહીં જાનતા હૈ, ઐસા આતા હી નહીં. જો જાને વહ પૂર્ણ જાનતા હૈ. ઉસે સીમા, મર્યાદા હોતી નહીં. સીમા નહીં હોતી, સ્વભાવ અમર્યાદિ હૈ. જિસકા જો સ્વભાવ હો, વહ સ્વભાવ અમર્યાદિત હોતા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- ... સર્વજ્ઞકી પ્રતીત હો ઐસા હૈ?

સમાધાનઃ- દર્શન કરને-સે પ્રતીત હો વહ અલગ બાત હૈ. અભી સર્વજ્ઞકે દર્શન, સાક્ષાત દર્શન હોના પંચકાલમેં મુશ્કિલ હૈ. જિનેન્દ્ર ભગવાનકી પ્રતિમાકા દર્શન હૈ. સાક્ષાત દર્શન, વહ તો એક પ્રતીતકા કારણ બને. પરન્તુ વહ નહીં હો ઉસ સમય વિચાર, રુચિસે, વિચારસે નક્કી કર સકતા હૈ. ભગવાનકે દર્શન, વહ તો એક પ્રતીતકા કારણ બનતા હૈ.

વહ પુરુષાર્થ કરે તો ભગવાનકા દર્શન તો કોઈ અપૂર્વ બાત હૈ. સાક્ષાત સર્વજ્ઞદેવ

PDF/HTML Page 1646 of 1906
single page version

ભગવાનકે દર્શન હો (અપૂર્વ હૈ). જો વીતરાગ હો ગયે હૈં. જો જગત-સે ભિન્ન, જિનકી જ્ઞાનદશા પ્રગટ હો ગયી. વીતરાગ દશા, જિનકી મુદ્રા અલગ હો જાય, જિસકી .. અલગ હો જાય, જિસકી વાણી અલગ હો જાય, જો જગત-સે અલગ હી હૈં. ઉનકે દર્શન તો કોઈ અપૂર્વ વસ્તુ હૈ. વહ તો પ્રતીતકા કારણ બનતા હૈ. વીતરાગ દશા, જો અંતર આત્મામેં પરિણમતી હૈ, જિન્હેં બાહર દેખનેકા કુછ નહીં હૈ. જિનકી મુદ્રા અલગ, જિનકી વાણી અભેદ ૐ ધ્વનિ નિકલતી હૈ. જિનકી ચાલ અલગ હો જાતી હૈ. સબકુછ અલગ. ભગવાન જગત-સે ન્યારે હો જાતે હૈં.

મુમુક્ષુઃ- ..

સમાધાનઃ- રાગ હો ઇસલિયે વિચાર આયે. જો બનના હોતા હૈ, વહાઁ કોઈ ઉપાય નહીં હૈ. જો બનના હોતા હૈ વહ બનતા હૈ. ઐસા હો કિ ઐસા કિયા હોતા તો? ... પરન્તુ આયુષ્ય ઉસ પ્રકાર પૂર્ણ હોનેવાલા થા. ઉસમેં કિસીકા ઉપાય કુછ કામ નહીં આતા. કોઈ ચાહે જો કરે. આયુષ્ય હો તો કિસી ભી પ્રકાર-સે બચ જાતા હૈ ઔર યદિ ન હો તો કિસીકી હોશિયારી કહીં કામ નહીં આતી.

મુમુક્ષુઃ- યહાઁ આકર બહુત સમાધાન હો ગયા.

સમાધાનઃ- (સમાધાન) કિયે બિના છૂટકારા નહીં હૈ. ગુરુદેવને કહા હૈ વહી માર્ગ ગ્રહણ કરના. ગુરુદેવને જો ઉપદેશ દિયા હૈ, વહી ગ્રહણ કરને જૈસા હૈ. ગુરુદેવને જો ઉપદેશકી જમાવટ કી હૈ, વહ યાદ કરને જૈસા હૈ.

સમાધાનઃ- ... યે જૈનધર્મ, જિનેન્દ્ર ભગવાનકે .... ઇસસે તો રાજપદવી નહીં હોતી તો અચ્છા થા. .... ભગવાનકા સ્તોત્ર આતા હૈ (ઉસમેં આતા હૈ કિ) જૈનધર્મકે બિના મૈં જૈનધર્મ વિહીન... જૈનધર્મ વિહીન મેરા જીવન નહીં હોતા. ધર્મ તો મેરે હૃદયમેં હો. ધર્મ બિનાકા જીવન તો ... જિનેન્દ્ર દેવ, ગુરુ ઔર શાસ્ત્રકી ભક્તિ, ભગવાનકે ઉત્સવ, ગુરુકે ઉત્સવ, શાસ્ત્રકા સ્વાધ્યાય, વહી જીવનકા કર્તવ્ય હૈ. ઔર અન્દર આત્મા, આત્માકા રટન, અધ્યાત્મકી બાત, આત્માકી બાતેં, ઐસી અપૂર્વ બાત, ઉસકા સ્મરણ. વહી જીવનકા કર્તવ્ય હૈ. સચ્ચા તો વહ હૈ.

બાકી સબ બને, પરન્તુ વહ સબ ભૂલને જૈસા હૈ. અચાનક બને ઇસલિયે લગે, રાગ હો ઉતના, પરન્તુ ભૂલને જૈસા હૈ. રાગ હો ઇસલિયે લગે. ભાઈકો, બહનકો સબકો લગે, પરન્તુ બદલને જૈસા હૈ. શાન્તિ રખને જૈસા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- ..

સમાધાનઃ- .. ઉસે કોઈ પરિચય નહીં હૈ, ઇસલિયે અન્દર સમાધાન કરનેકી શક્તિ નહીં હોતી. ગુરુકા આશ્રય ઔર દેવકા આશ્રય તો બડા આશ્રય હૈ. ... ઇસલિયે અન્દર- સે સમાધાન કરનેકા બલ નહીં આયા. ... કહાઁ જાના? વહાઁ કહીં સુખ પડા હૈ?

PDF/HTML Page 1647 of 1906
single page version

વહ ગતિ હી હૈ. કૌન-સી ગતિ મિલેગી ઔર કહાઁ જાના હૈ? વહાઁ સુખ થોડા હી હૈ. .. શ્રદ્ધા હો તો અન્દર સમાધાન રહે. આત્મા જહાઁ ભી જાય, વહાઁ આત્મા તો શાશ્વત હી હૈ. કર્મ જો હૈ, વહ કહીં ભી સાથમેં હી આનેવાલા હૈ. દૂસરે ભવમેં જાય ઇસલિયે યહાઁ જો કર્મકા ઉદય આયા વહ ઉદય યહાઁ પૂરા હો જાયગા? કર્મકા ઉદય તો સાથમેં હી રહનેવાલા હૈ. ઇસલિયે કર્મકા ઉદય યહાઁ ભોગના યા દૂસરે ભવમેં ભોગના, સબ સમાન હૈ. અતઃ યહાઁ શાન્તિ-સે ભોગ લેના.

કહતે હૈં ન? બન્ધ સમય જીવ ચેતીયે, ઉદય સમય શા ઉચાટ? જિસ સમય તેરે પરિણામમેં બન્ધ હોતા હૈ, ઉસ વક્ત તૂ વિચાર કરના કિ યહ પરિણામ મુઝે ન હો. મુઝે દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકે પરિણામ હો. ઉસ વક્ત તૂ વિચાર કરના. પરન્તુ જબ કર્મકા ઉદય આતા હૈ, જબ બાહરમેં ઉસકા સંયોગ આવે, ફેરફાર હો પ્રતિકૂલતાકા, તબ તૂ બદલ નહીં સકતા. તબ તો શાન્તિ ઔર સમાધાનકે અલાવા કોઈ ઉપાય નહીં હૈ. અબ-સે મુઝે ઐસે પરિણામ ન હો ઉસકા ધ્યાન રખ. બાકી ઉદય આનેકે બાદ હાથમેં કુછ નહીં રહતા.

ઐસા જીવન હોના ચાહિયે કિ દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી ભક્તિ એવં આરાધના, આત્માકી આરાધના કૈસે હો, ઉસકે સાથ. આત્માકી આરાધના. ગુરુદેવને, શાસ્ત્રમેં જો કહા, ઉસે આરાધના કહતે હૈં. ઐસા જીવન હોના ચાહિયે. ઇસ પંચમકાલમેં ઐસે ગુરુ મિલે, ઐસા માર્ગ મિલે, ઐસા સમઝના (મિલે), આત્માકી બાત કોઈ સમઝતા નહીં થા, આત્માકી બાત ગુરુદેવને સમઝાયી. ગુરુદેવને ભગવાનકી પહચાન કરવાયી. ભગવાનકા સ્વરૂપ વીતરાગ હોતા હૈ આદિ સબ ગુરુદેવને (સમઝયા). પુણ્યકે કારણ ઐસા યોગ મિલા. ઉસમેં સ્વયંકો અપની આત્મ આરાધના કરને જૈસી હૈ.