PDF/HTML Page 782 of 1906
single page version
mumukṣhuḥ- .. jīvako bhī jātismaraṇ hotā hai to usane kyā pahale gnānakī ārādhanā kī hogī?
samādhānaḥ- .. gnānakī ārādhanā kī ho aisā kuchh nahīn hai. gnānakā ughāḍ kisīko hotā hai, kisīko agnān dashāmen bhī hotā hai. jīv ananta kālamen bahut kriyāen̐ karatā hai, yah karatā hai, pariṇāmamen nav pūrvakā gnān hotā hai. aisā gnānakā ughāḍ to jīvako bahut bār huā hai.
mumukṣhuḥ- gurudev kahate the ki gnānīkā jātismaraṇagnān aur agnānīkā jātismaraṇagnān, in donommen bahut pharka hai.
samādhānaḥ- pharka yānī usakī dashā alag hai, usakī dashā ekatvabuddhi yukta hai. (gnānīko) svānubhūti sahitakī hai, agnānīko ekatvabuddhi sahitakī hai.
mumukṣhuḥ- tattvakā nirṇay pakkā honā chāhiye, to nirṇayakī paribhāṣhā kyā hai?
samādhānaḥ- main gnāyak hī hū̃n. yah sab mujhase (bhinna hai), yah svabhāv merā nahīn hai. yah sab jo vibhāv dikhate hain, usamen sūkṣhma-sūkṣhma jo-jo bhāv dikhate hain, vah koī merā svarūp nahīn hai. main chaitanyatattva hī hū̃n. gnāyak hī hū̃n. nirvikalpa tattva hī hū̃n. usamen use shaṅkā nahīn hotī. antaramense svabhāvako pahachānakar aisā dr̥uḍh nirṇay use honā chāhiye.
jo vibhāv dikhate hain, vah main nahīn hai. main to chaitanyatattva hī hū̃n. apanā astitva grahaṇ karake nakkī karatā hai, pakkā nirṇay (karatā hai). usamen phir use us dr̥uḍhatāmen pharka nahīn paḍatā, aisā dr̥uḍh nirṇay honā chāhiye. gnāyak hī hū̃n. svataḥsiddha tattva anādiananta akhaṇḍa chaitanyadravya hī hūn̐, aisā bhale use vikalpa na ho, parantu main gnāyak hī hūn̐, aisā dr̥uḍh nirṇay honā chāhiye.
mumukṣhuḥ- vah sab gnānake pahalū huai? dr̥uṣhṭiko samarthan milatā hī rahatā hai?
samādhānaḥ- gnānamen bhī, main gnāyak hī hūn̐, aise svayam apanā astitva grahaṇ karake.. gnānakā pahalū hai, lekin svayaṅko grahaṇ karake (hai), isaliye usamen dr̥uṣhṭikā poṣhaṇ sāthamen ā jātā hai. apanā astitva grahaṇ karake main gnāyak hū̃n. dr̥uṣhṭikā jor sāthamen ā
PDF/HTML Page 783 of 1906
single page version
jātā hai. yathārtha gnān ho to yathārtha dr̥uṣhṭi (hotī hai). jaise yathārtha dr̥uṣhṭi ho usake sāth yathārtha gnān hotā hai, vaise svayam pakkā nirṇay kare to usake sāth yathārtha dr̥uṣhṭi pragaṭ hue binā nahīn rahatī. apanā astitva apanemense grahaṇ karanā chāhiye.
mumukṣhuḥ- isakā prayog karane baiṭhe to prayog ho sakatā hai?
samādhānaḥ- vah svayam kare to ho sakatā hai. main yah gnāyak hī hūn̐, gnāyak hī hū̃n. use svayam mahimāpūrvak (kare), shuṣhkatāpūrvak gnāyak hūn̐, gnāyak hūn̐, aise nahīn, parantu antarase use mahimāpūrvak gnāyakamen hī sabakuchh hai. gnāyak hī mahimāvant hai. utanī mahimāpūrvak usakā dhyān ekāgratā ho to use yathārtha gnāyakakī pariṇati pragaṭ hotī hai. main gnāyak hūn̐, aise shabdarūp yā shūnyatārūp yā shuṣhkatāse gnāyak yānī kuchh nahīn hai, aise nahī̃n. gnāyak bharapūr bharā huā ek tattva, chaitanya adabhut tattva hai. aisī adabhutatāpūrvak aur mahimāpūrvak yadi usakā dhyān kare aur ekāgratā kare to vah pragaṭ hotā hai. usakī mahimāpūrvak ki is gnāyakamen sab bharā hai, adabhut tattva hai, aisā dr̥uṣhṭikā jor, aisā gnānakā nirṇay, aisā use adabhutatāpūrvak ho to usakā dhyān yathārtha hotā hai. nahīn to kitanoṅko to gnāyak hūn̐, gnāyak hūn̐ aisī shūnyatārūp athavā ek vikalparūp ho jātā hai to dhyān yathārtha nahīn hotā hai. usakī adabhutatā laganī chāhiye. gnāyakamen sab hai.
bhagavānane jaisā svarūp pragaṭ kiyā, bhagavānakā jaisā chaitanyatattva jinendra devakā hai aisā hī merā chaitanya gnāyak hai. aisī mahimāse bharā huā, vah ek vikalpa huā, parantu main chaitanya adabhut tattva hī hū̃n. aisī antaramense svayaṅkī mahimā ānī chāhiye. to dhyān yathārtha hotā hai. .. vichār kare, svādhyāy kare aisā sab kare, lekin usakā dhyān kab jamatā hai? ki, usamen adabhutatā lage to dhyān jātā hai.
samādhānaḥ- .. bhītaramen svānubhūti nahīn huyī to sachchā to nahīn huā. pahale to samyagdarshan pragaṭ kare. samyagdarshan pūrvak sanyam hotā hai. bhedagnān kare, svānubhūti pragaṭ kare, gr̥uhasthāshramamen pahale samyagdarshanakā prayatna karanā chāhiye. main ātmāko kaise pahachānūn̐? ātmā bhinna hai, sharīr bhinna hai, vibhāv merā svabhāv nahīn hai. main chaitanyadravya hū̃n. aisī shraddhā karanā, gnān karanā, pahale to aisā karanā. aur bādamen sanyamakī pūjā hotī hai to sanyam ādaraṇīy hai. pūjāke liye to kuchh hotā nahī̃n.
main ātmā ādaraṇīy hū̃n. aisā .. sab ādaraṇīy hai, aisā guṇ ādaraṇīy hai. usake liye karanā, parantu pahale to samyagdarshan pragaṭ karanā, bādamen sanyam hotā hai. pūjāke liye to kuchh hotā nahīn, ātmāke liye sab hotā hai. pahale samyagdarshan hotā hai, bādamen sanyam hotā hai. aise to bāharase tyāg kar diyā, ananta kālamen bahut kiyā.
PDF/HTML Page 784 of 1906
single page version
ātmāke bhītaramen sachchī svānubhūti nahīn huyī. bāhar tyāg kiyā, sanyam liyā to devalokamen gayā aur paribhramaṇ to aise hī rahā. aisā to bahut kiyā.
yam niyam sanyam āp kiyo, puni tyāg virāg athāg lahyo, vanavās liyo mukh maun rahā, dr̥uḍh āsan padma lagāy diyo. sab shāstranake nay dhārī hiye, mat maṇḍan khaṇḍan bhed liye, ab kyon na vichārat hai manase, kachhu aur rahā un sādhanase. sādhanamen kuchh aur rah jātā hai, bhītaramen svānubhūti rah jātī hai. sab kuchh kiyā parantu svānubhūt nahīn pragaṭ kī. svānubhūti pragaṭ karanā, bādamen sanyam hotā hai. sanyam hotā hai. apane svarūpamen līnatā, svarūpamen ramaṇatā, usake sāth shubhabhāv hotā hai to shrāvakake vrat hote hain, munidashā ātī hai. muniko to chhaṭhṭhe-sātavem̐men antarmuhūrta-antarmuhūrtamen svānubhūti hotī hai, kṣhaṇ-kṣhaṇamen svānubhūti hotī hai. aisī munikī dashā hotī hai.
isaliye pahale samyagdarshan karanā. svādhyāy karake main ātmāko kaise pahachānun, aisā vichār karanā. ātmāko pahachānanā. sāthamen svādhyāy (kare), lekin ātmāko pīchhānanekā prayatna karanā.
mumukṣhuḥ- vikalpa to bahut hote hain, bahut vikalpa hote hain, andar nahīn jāyā jātā.
samādhānaḥ- puruṣhārthakī kamī hai, puruṣhārthakī kamī hai. antar dr̥uṣhṭi kare to... puruṣhārtha karanā paḍe na. puruṣhārtha binā kaise hogā?
mumukṣhuḥ- puruṣhārtha kaise karanā?
samādhānaḥ- puruṣhārtha thoḍā kare aur kāryakī (apekṣhā rakhe to kaise ho?). kaise? vah svayam kare to hotā hai. kiye binā kuchh nahīn hotā. ekatvabuddhi anādikī hai, vaisā bhedagnān usake sāmane pragaṭ kare to hotā hai. puruṣhārtha kare to hotā hai.
mumukṣhuḥ- puruṣhārtha kaisā hotā hai? kaise karanā?
samādhānaḥ- kaisā hotā hai kyā, vah svayam hī andarase khoj letā hai. jise jignāsā ho, jise bhūkh lagī ho, vah khānā svayam hī khoj letā hai. vah rah nahīn sakatā. vaise jise andaramen jignāsā jāgr̥ut ho, ātmāke binā rah nahīn sakatā to kaise pragaṭ karanā (vah khoj letā hai).
gurudevane bahut batāyā hai, shāstramen bahut ātā hai, to svayam hī andarase khoj letā hai. jise bhūkh lagī ho, vah bhūkhā nahīn baiṭhā rahatā. use kaise tr̥upti ho, vah svayam hī antaramense khoj letā hai. svayam hī khoj letā hai antaramense. ... tr̥upti hue binā rahe nahīn, svayaṅko puruṣhārtha karanā paḍatā hai.
mumukṣhuḥ- ...
PDF/HTML Page 785 of 1906
single page version
samādhānaḥ- gurudevane svānubhūtikā, bhedagnānakā mārga batāyā hai, vah mārga grahaṇ karanekā hai. svayam hī khojatā rahe, jise jignāsā hotī hai, use tr̥upti nahīn hotī.
samādhānaḥ- .. gurudevane mārga batāyā vahī karanekā hai. janma-maraṇ, janma-maraṇ hote hī rahate hain, aise to kitane janma-maraṇ hue, ananta. ananta (bār) devalokamen gayā, ananta bār tiryantamen gayā, ananta bhav manuṣhyake mile, ananta bār narkamen gayā. aise ananta-ananta bhav kiye. usamen is bhavamen gurudev mile, aisā mārga batāyā, bhavakā abhāv karanekā. sab kahān̐ paḍe hote hain, kriyāse dharma hotā hai, bāharamen itanā kar le to dharma hotā hai, dharma antaramen rahā hai. mātra bāharamen nahīn hai. antaramen dharma hai, gurudevane batāyā ki antar ātmā shāshvat hai use tū grahaṇ kar le.
ātmā shāshvat hai. yah sharīr to badalatā hī rahatā hai. usakī āyuṣhya sthiti pūrī hotī hai tab deh aur ātmā bhinna ho jāte haĩn. ātmā chalā jātā hai. ātmā shāshvat rahatā hai. dūsarī gatimen jaise bhāv kiye ho us anusār (chalā jātā hai). gurudevane mārga batāyā aur antaramense ātmā grahaṇ ho, aur yah sharīr bhinna aur main bhinna, yah sab vibhāv bhī merā svarūp nahīn hai. aisā bhedagnān karake jāy to saphal hai. usakī ruchi kare, usakī mahimā kare to bhī achchhā hai ki gurudevane aisā apūrva mārga batāyā hai. vah karane jaisā hai.
janma-maraṇ karate-karate bhavakā abhāv karanekā mārga gurudevane batāyā hai. janma- maraṇ itane kiye hain ki is ākāshake ek-ek pradeshamen janma-maraṇ karatā hai. aise ananta bhav kiye haĩn. ananta mātāoṅko rulāyā hai, ananta-ananta bhav kiye haĩn. kuchh bākī nahīn rakhā, shāstramen ātā hai. aise janma-maraṇ ṭālaneke liye bhedagnān, samyagdarshan aur svānubhūti karake kitane hī chhoṭī umramen sanyam lekar ātmākī sādhanā karaneko jaṅgalamen chale jāte ki ātmākī sādhanā karake ab ham andar kevalagnān pragaṭ karẽn. shāshvat ānanda ātmāmen hai, use pragaṭ karẽn. aisā karaneke liye chhoṭe-chhoṭe bālak bhī sab chhoḍakar chale jāte.
gurudevane antaramen mārga batāyā hai ki pahale tū bhedagnān kara. bādamen sab ātā hai. gnān, darshan, chāritra. gnān aur darshan pragaṭ kar, bādamen chāritra hotā hai. aise janma- maraṇ jīvane ananta kiye haĩn. ananta kālamen jīvako sab kuchh mil chukā hai. gurudev kahate hain na ki, ek samyagdarshan, jisase bhavakā abhāv ho vah prāpta nahīn huā hai. aur ek bhagavān jinavar svāmī nahīn mile haĩn. mile to svayanne bhagavānako svīkāre nahīn ki yah bhagavān hain, aisā usane pahachānā nahī̃n. isaliye use mile hī nahī̃n.
is bhavamen gurudev mile, jineshvar dev ananta kālamen mile, gurudev mile to gurudevane
PDF/HTML Page 786 of 1906
single page version
jo mārga batāyā use grahaṇ kara. vah karane jaisā hai. andar ātmā shāshvat hai. usamen ānanda, gnān (hai). ātmāko bhav lāgū nahīn paḍatā, koī rog lāgū nahīn paḍatā. vaisā hī hai, use koī hāni nahīn pahun̐chī, isaliye use pahachān le.
samādhānaḥ- .. karatā nahīn hai, antaramen jātā nahī̃n. apanā svabhāv hai, svayam jāye to antaramen hī hai. lekin karatā nahīn hai. ananta bhav devake kiye haĩn. ananta bār pashumen gayā, ananta manuṣhyake kiye, ananta bār narkamen gayā hai. sabamen ananta bār gayā hai. isamen is pañchamakālamen gurudev mile to yah karane jaisā hai. to manuṣhya jīvan saphal hai. koī kisīko rok nahīn sakatā. baḍe chakravartī chale jāte haĩn. chakravartī, baḍe rājā, āyuṣhya pūrā hotā hai, ātmāko koī nahīn rok sakatā. gati karake chalā jātā hai. jaisā usakā bhav ho vahān̐ chalā jātā hai. koī nahīn rok sakatā. deh paḍā rahatā hai, ātmā chalā jātā hai. āyuṣhya ho tab tak sab upāy kare, rog ṭālanekā upāy use lāgū paḍatā hai, āyuṣhya pūrā hotā hai to kuchh lāgū nahīn paḍatā. koī rok nahīn sakatā. ... bākī sab aisā hī hai. usamen vairāgya karane jaisā hai.
chattārī maṅgalan, arihantā maṅgalan, sāhū maṅgalan, kevalipaṇatto dhammo maṅgalan. chattārī loguttamā, arihantā loguttamā, siddhā loguttamā, sāhū loguttamā, kevalipaṇatto dhammo loguttamā.
chattārī sharaṇan pavajjāmi, arihantā sharaṇan pavajjāmi, siddhā sharaṇan pavajjāmi, kevalī paṇatto dhammo sharaṇan pavajjāmi.
chār sharaṇ, chār maṅgal, chār uttam kare je, bhavasāgarathī tare te sakaḷ karmano āṇe anta. mokṣha taṇā sukh le anant, bhāv dharīne je guṇ gāye, te jīv tarīne muktie jāya. sansāramānhī sharaṇ chār, avar sharaṇ nahīn koī. je nar-nārī ādare tene akṣhay avichal pad hoya. aṅgūṭhe amr̥ut varase labdhi taṇā bhaṇḍāra. guru gautamane samarīe to sadāy manavāñchhit phal dātā.