Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Track: 193.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 190 of 286

 

PDF/HTML Page 1247 of 1906
single page version

ṭrek-193 (audio) (View topics)

mumukṣhuḥ- ... svādhyāyamen bhī bār-bār sunate hain ki ... gnātā-dr̥uṣhṭāpanā rakhanā chāhiye. to gnātā-dr̥uṣhṭāpanā kaise rakhanā?

samādhānaḥ- svādhyāyamen na? gnātā-dr̥uṣhṭā to andar gnāyakakī pariṇati pragaṭ huyī ho to gnātā-dr̥uṣhṭāpanā rahatā hai. jise gnāyakapanā pragaṭ nahīn huā hai, use gnātāpan rahanā mushkil hai. gnāyakako pahachāne, bhedagnān kare aur esī gnātākī bhedagnānakī pariṇati pragaṭ huyī ho to use pratyek shubhabhāvake koī bhī vikalpa ho, shubhāshubh pratyek bhāvamen use gnātāpan sahajarūpase rahatā hai. shubhake vikalpa ho to bhī gnātā rahatā hai. shubhāshubh pratyek bhāvamen, sarva vikalpamen use gnātāpanā, bhedagnānakī dhārā pragaṭ ho gayī, ūchchase ūchcha shubhabhāv ho to bhī use bhedagnān sahajapane, usakī puruṣhārthakī gati kṣhaṇ-kṣhaṇamen main gnāyak hūn̐, main gnāyak hūn̐ aise sahajapane gnātāke astitvamen usakī pariṇati us or rahatī hī hai. koī bhī vikalpa āye use bhedagnānakī dhārā chalatī hai. use shrutakā chintavan ho, shāstrakā abhyās ho to bhī use gnātāpanā sahaj rahatā hai.

lekin jise ekatvabuddhi hai, jignāsukī bhūmikā hai, use gnātāpanā rahe aisā hotā nahī̃n. use to mātra bhāvanā rahatī hai ki main gnāyak hūn̐, aise. bhāvanā karanī rahatī hai, vah pariṇati pragaṭ karanī rahatī hai.

parantu jise gnāyakakī dashā pragaṭ huyī hai, svānubhūtikī dashā pragaṭ huyī hai, vah phir savikalpamen āye tab use bhedagnānakī dhārā rahatī hai. chāhe jaise shubhake vikalpa ho to bhī use bhedagnānakī (chālū rahatā hai). bhagavānakā darshan kare, pūjā kare, shāstra abhyās kare, kuchh bhī kare to bhī use bhedagnānakī dhārā chālū hī rahatī hai. shubhabhāvamen use ekatvabuddhi nahīn hotī. use bāharase bhagavānakī bahut bhakti dikhe, shrutakā chintavan bahut dikhe to bhī use ekatvabuddhi nahīn hotī, use gnāyakakī dhārā bhinna hī rahatī hai. use amuk prakārakā ras dikhe, lekin ekatvabuddhi nahīn hai. use sthiti alpa paḍatī hai, ras bahut paḍatā hai, parantu use bhedagnānakī dhārā hai, use sthiti lambī nahīn paḍatī. vah bhinna rahatā hai, nyārā hī rahatā hai. sahaj dashā bhedagnānakī dhārā rahatī hai.

mumukṣhuḥ- utanā hī satya ātmā hai, jitanā yah gnān hai.


PDF/HTML Page 1248 of 1906
single page version

samādhānaḥ- vah bāt āyī.

mumukṣhuḥ- gnānase jyādā lenemen mukhya hetu koī hai?

samādhānaḥ- pahale apanī or muḍatā hai. utanā nishchay kar ki jitanā yah gnān hai. nishchay karanemen to bīchamen gnān ātā hai na. mukhya to dr̥uṣhṭi hai. anādiananta ātmā hai us par tū dr̥uṣhṭi kara. parantu dr̥uṣhṭike sāth gnān to hotā hī hai. jignāsākī bhūmikāse āge baḍhanā ho to itanā nishchay kara. nishchayake sāth dr̥uṣhṭi hotī hai. dr̥uṣhṭi pragaṭ nahīn huyī hai, nishchay to pahale karanā hotā hai ki jitanā yah gnān hai, utanā tū hai. itanā jo gnān dikhatā hai vah gnāyak hai. use tū grahaṇ kar, usamen ruchi kar, usamen santuṣhṭa ho. kahanekī shailīmen, āge baḍhanekī shailīmen use vichārommen to sab gnān ātā hai. dr̥uṣhṭi to us par sthir karanī. dr̥uṣhṭikā viṣhay to ek abhed hai.

dr̥uṣhṭi to mukhya hai, aisā kahakar yah kahanā hai ki tū dr̥uṣhṭi ātmā par kara. ātmā aisā hai aur vahī grahaṇ karane jaisā hai. use tū grahaṇ kara. vah anādiananta ātmā, use abhedarūpase ek chaitanya ātmā vahī main hūn̐, us par dr̥uṣhṭi sthāpit kara. dr̥uṣhṭi pragaṭ karanekī dr̥uṣhṭi hai. parantu use nishchay karanemen to bīchamen gnān ātā hai.

mumukṣhuḥ- jitanā yah gnān hai utanā hī ātmā hai.

samādhānaḥ- guṇ aur guṇī abhed hai. jo yah gnān dikhatā hai-gnānalakṣhaṇ utanā ātmā hai. gnānake alāvā jo bhī hai vah sab vibhāv, sab par hai. ek gnānalakṣhaṇ jo dikhatā hai, gnānalakṣhaṇase pahachān le. vah jo lakṣhaṇ dikhatā hai vah gnānalakṣhaṇ hai utanā hī ātmā hai. utanā hī guṇī hai. lakṣhaṇ aur lakṣhya donon ek hī hai, use tū grahaṇ kara. pūrā gnāyak grahaṇ kar le.

mumukṣhuḥ- grahaṇ karavānekā vahān̐ hetu hai.

samādhānaḥ- hān̐, grahaṇ karavānekā hetu hai. jitanā yah gnān hai utanā ātmā hai. jitanā gnānasvabhāv jisake lakṣhyamen āye, gnānasvabhāv lakṣhaṇ hai vah ātmā hai. bākī sab jo dikhe vah sab vibhāv hai. ek gnānalakṣhaṇ ātmāko pahachān le arthāt ek gnāyakako pahachān le. us par dr̥uṣhṭi kara. guṇ aur guṇī abhed hai. us par dr̥uṣhṭi sthāpit kara.

usamen tr̥upta ho, usamen ruchi kar, usīmen sarvasva hai. bākī bāhar kuchh nahīn hai. aur us par tū dr̥uṣhṭi sthāpit karake usakā gnān kara. usīmen santuṣhṭa hogā, tr̥upti hogī, sab usīmen hai. apūrva sukh usamen pragaṭ hogā. sab gnānasvarūp ātmāmen hī sab bharā hai. gnāyakamen hī sab bharā hai. aisā ho ki akele gnānamen kyā hai? parantu akele gnānamen ananta bharā hai. jitanā yah gnān hai, vah ātmā hai, use grahaṇ kara.


PDF/HTML Page 1249 of 1906
single page version

mumukṣhuḥ- bahut bhed na paḍe, parantu abhed hī mukhya hai na?

samādhānaḥ- grahaṇ abhedako karanekā hai. grahaṇ to ek ātmāko (karanā hai). bhed parase dr̥uṣhṭi uṭhā le. grahaṇ kare ek abhedako. parantu usakā gnān bīchamen ā jātā hai. bhed par dr̥uṣhṭi nahīn rakhanī hai. dr̥uṣhṭi ek abhed par kara. bākī sabakā gnān kara. dr̥uṣhṭi ek abhed par kara. dr̥uṣhṭi usamen sthāpit kī isaliye usamense shuddha paryāy pragaṭ hogī, svayam pragaṭ hogī. pahale tū yathārtha nishchay kar ki yah gnānasvarūp ātmā hai vahī main hū̃n. aise nishchay kar usakā aur yathārtha dr̥uṣhṭi pragaṭ kara. dr̥uṣhṭi mukhya hai, parantu gnān sāthamen ātā hai. bhed parase dr̥uṣhṭi uṭhā le, dr̥uṣhṭi ek ātmā par kara.

mumukṣhuḥ- .. usake pahale gnānase ātmāke svarūpako bhedapūrvak vichāratā hai ki main aisā gnān sāmarthyakā piṇḍa hūn̐, aise sukh sāmarthyakā piṇḍa hūn̐, aisī prabhutā .. hū̃n.

samādhānaḥ- usake vichāramen aisā nishchay bīchamen āye binā nahīn rahatā. nishchay kiye binā... vah bīchamen ātā hai. bhedake vichār (āte hain), parantu dr̥uṣhṭi ek abhed par karanī hai. dr̥uṣhṭi abhed par gayī aur usamen līn huā to vikalpa chhūṭ jātā hai. to usamense use svānubhūti pragaṭ hotī hai. parantu pahale vah nishchay kare tab bhedake vikalpa āte haĩn.

mumukṣhuḥ- .. bhedake grahaṇapūrvak hī use yathārtha nishchay hotā hai aur phir bhedako chhoḍakar abhedako grahaṇ karatā hai?

samādhānaḥ- abhedako grahaṇ karatā hai. (bīchamen) vyavahār āye binā rahatā nahī̃n. vikalpa dvārā nakkī karake phir mati-shrutakī buddhioṅko sameṭakar svayam nirvikalpa hotā hai. aisā gāthāmen ātā hai, usakī ṭīkāmẽn. .. hai use thoḍā-thoḍā javāb detī hū̃n. us prashnake javāb lagabhag kaiseṭomen vahī āye haĩn. vahī hotā hai. kaise karanā? kyā karanā? vahī prashna bahubhāg sabake hote haĩn.

.. bahut sunanekā hai. binā pūchhe kitane hī ūtārakar le gaye haiaĩn. mujhe to mālūm nahīn hai, kaun ūtārakar le gayā hai. pīchhese bolūn̐ use ūtārā hai. pahale main vāñchan karatī thī, usakī to main spaṣhṭa nā kahatī thī. kisīne ūtārā nahīn hai. bahut samay bād ūtārā to aise ḍhakakar ūtārā. abhī bhī sabhī bahanoṅko ūtāranekī nā hī kahatī hū̃n. sab bahanen nahīn ūtāratī hai. sab bahanen nahīn ūtāratī. yahān̐ koī lekar baiṭhā hotā hai. bākī sab bahanen nahīn ūtāratī hai. sabake pās nahīn hai.

... akelī baiṭhī hoūn̐ tab dhūnamen kuchh bolanā hotā hai. shāstrake arthamen kuchh dhūnamen hī dhūnamen us din bolatī thī. vikalpa tum bhāg jāo aisā saba. ab sab jāīye, aisā sab bolatī thī. shāstrake sāth koī mel nahīn ho, aisā kuchh bolatī hū̃n.


PDF/HTML Page 1250 of 1906
single page version

mumukṣhuḥ- vahī shāstra hai, usase ūchcha shāstra kaun-sā hogā? mastīkī to sabase jyādā kīmat hai na.

samādhānaḥ- tan-man-dhana. gurudevake charaṇamen man-vikalpako chhoḍ diye. gurudevake charaṇamen ab tumhārā yahān̐ sthān nahīn hai, main to gnāyak hū̃n. vikalpa gurudevake charaṇamen rakh diye. ab chale jāo. guruke charaṇamen.. usakā artha koī pūchhe ki gurudevake charaṇamen vikalpa, vah kyā? vah to bhāvamen hī bolanā hotā hai. gurudevako kahān̐ vikalpa chāhiye? aur kisīko kahān̐ chāhiye?

mumukṣhuḥ- shabdoṅke artha karane jāy to takarār ho jāya.

samādhānaḥ- aisā hī hai. gnāyakamen vikalpa nahīn hai. mere hr̥udayamen ek gnāyak hai. vikalpa ab chale jāo, mujhe nahīn chāhiye. vikalpako khaḍe rahanekā sthān nahīn rahatā hai. yā gnāyak yā guru. mere hr̥udayamen guru haĩn. dūsarā koī sthān nahīn hai. tum ab chale jāo. tan to gurudevake charaṇamen, man kaise? vikalpa jāo, ab mere gurudevake charaṇommen jāo, aisā sab bolatī thī. aisā ho ki yah sab ūtārakar usakā artha kyā karanā? aisā ho jātā hai koī bāra.

mumukṣhuḥ- apane kahān̐ artha karake samajh lenā hai?

samādhānaḥ- chale gaye. ... sab ṭhīk karake denā paḍe na. sab bhinna-bhinna ho use ekaṭṭhā karake denā paḍe.

mumukṣhuḥ- achchhā ātā hai.

mumukṣhuḥ- kis prakār..

samādhānaḥ- shuddhātmā, aisā hai na?

mumukṣhuḥ- shirṣhak aisā hai.

samādhānaḥ- dhruv anādiananta hai. dhruv hai vah to shuddha hī hai, shuddhātmā shuddha hai. bākī shabdoṅkā mel to shāstra... pravachanasāramen bahut jagah gnān apekṣhāse kahate hain, koī jagah dr̥uṣhṭi apekṣhāse kahate haĩn. dr̥uṣhṭi aur gnānamen sāthamen hote haĩn. vahān̐ do dravyako bhinna kiyā aur yahān̐ dr̥uṣhṭi aur gnān sāthamen rakhe. svadharmase ekatva svayanse aur parase bhinna hai-vibhakta. paradharmase bhinna aur svadharmamen ekatva. apanemen ek hai isaliye shuddha hai. isaliye vah upalabdha karane yogya hai. vah dhruv hai. isaliye dr̥uṣhṭi to tū aisī kara. aur parase bhinna isaliye usamen gnān sāthamen āyā, dr̥uṣhṭi sāthamen ātī hai. isaliye dr̥uṣhṭi aur gnān sāthamen rakhate haĩn.

āchāryadev bahut jagah dr̥uṣhṭi mukhya karake gnānako sāthamenn rakhate haĩn. aur gnānakā viṣhay ho to yahān̐ dr̥uṣhṭi aur gnān donon sāthamen rakhe. isaliye aisā lage ki yah dr̥uṣhṭi


PDF/HTML Page 1251 of 1906
single page version

hai yā gnān hai? koī jagah dr̥uṣhṭi aur gnān donoṅkī sāthamen bāt karate haĩn. dhruvatvake kāraṇ vah upalabdha karane yogya hai. vah ek hai, parase bhinna hai. paradharmase bhinna aur svadharmase ekatva hai. yah vibhāv hai, usase tū bhinna kara. svadharmamen ek hai, apanemen ek hai, dhruv hai, aisā kahakar yahān̐ dr̥uṣhṭi sābit karate hain ki tū apanī or dekha. aur parase bhinna hotā hai isaliye usamen gnān bhī sāthamen ā jātā hai.

mumukṣhuḥ- donon bāt..

samādhānaḥ- donon bāt ekamen ā jātī hai. tū dr̥uṣhṭi yathārtha kar, usake sāth gnān bhī sāthamen ā jātā hai. parase bhinna aur svamen tū ekatva hai. apanemen ekatva sābit karatā hai. tū dr̥uṣhṭiko mukhya kara. gnān sāthamen rakhatā hai. .. gnānako gauṇ karate hain aur yahān̐ pravachanasāramen bahut jagah dr̥uṣhṭi-gnān sāthamen hote haĩn. aisā hai. kamar kasī hai, aisā sab ātā hai. usī gāthāmen kahīn par ātā hai. pravachanasārameen āge ā gayā hai. 80vīn gāthāmen aisā āyā ki yah dravya hai, guṇ hai, paryāy hai. aisā manase nakkī karake phir svayammen saṅkṣhep karake vikalpako toḍ de. kartā-karmakā vibhāg vilay ho jātā hai aur svayam apanemen ekatva ho jāy, nirvikalpa ho jāya. usamen aise liyā hai. usamen dr̥uṣhṭi aur gnān donon sāthamen le liyā ki aisī dr̥uṣhṭi kara. phir gnānase nakkī karatā hai. vikalpa toḍakar apanemen līn ho jātā hai.

mumukṣhuḥ- ek hī gāthāmen do bāt lī hai.

samādhānaḥ- hān̐, ek gāthāmen do bāt lī hai.

mumukṣhuḥ- yathārtha nirṇay hotā hai, anubhav pūrva yathārtha nirṇay hotā hai aur us yathārtha nirṇayamen ek dhāraṇārūp nirṇay hotā hai aur ek bhāvabhāsanarūp nirṇay hotā hai. savikalpa dashākī bāt karatā hū̃n. dhāraṇārūp nirṇayamen to keval shāstrase, āgamase usane nakkī kiyā hotā hai ki ātmā aisā hai, ātmā aisā hai. aur bhāvabhāsanarūp nirṇayamen to antar sanmukh jhukakar lakṣhaṇase kuchh ābhās hotā ho ki aisā gnānamay ātmā andaramen hai aur vah main hū̃n. us nirṇayakā phal, us nirṇayake bād āge baḍhane par us nirṇayakā abhāv hokar nirvikalpatā ho, vah barābar hai?

samādhānaḥ- bhāvabhāsanakā nirṇay yathārtha ho to us nirṇayakī visheṣh dr̥uḍhatā vah pariṇatirūp ho to nirvikalpa dashā hotī hai. sahajarūpase ho to nirvikalpa dashā ho.

mumukṣhuḥ- pariṇatirūp honemen to keval abhyās hī mukhyarūpase (hotā hai)?

samādhānaḥ- bārambār usakā abhyās kare. usamen jyādā tadākār ho jāya. bhāvabhāsan hai use jyādā dr̥uḍhatārūp karatā jāya. jyādā dr̥uḍhatārūp karake us rūp pariṇamatā jāy to vikalpa chhūṭanekā prasaṅg āve.


PDF/HTML Page 1252 of 1906
single page version

mumukṣhuḥ- dhāraṇārūp nirṇayakī to kīmat hī nahīn hai. vah to keval shāstrase aur..

samādhānaḥ- shāstrase nirṇay kiyā hai. muumukṣhuḥ- dhāraṇā kar lī hai.

samādhānaḥ- dhāraṇā kī hai. utanā ki kuchh jānatā nahīn thā, vah usane kuchh jānā hai, utanā. bākī antar bhāvabhāsanamen to alag hī hotā hai.

mumukṣhuḥ- bhāvabhāsanamen shuddhātmākā svarūp jaisā hai vaisā ātā jātā hai. phir bhī nirṇay na ho aisā bhī banatā hogā? nirṇay, vikalpātmak nirṇay na ho. bhāvabhāsanamen svarūp khyālamen ātā ho, phir bhī nirṇayarūp na ho sake.

samādhānaḥ- bhāvabhāsan ho to use nirṇay to hotā hai. donoṅkā avinābhāvī sambandha hai. bhāvabhāsanamen āye ki yah bhāv hai, to nirṇay bhī sāthamen hotā hai ki aise hī hai. nirṇay na ho to bhāvabhāsanamen usakī kachās hai. .. isaliye to nirṇayamen dr̥uḍhatā nahīn ātī hai.

mumukṣhuḥ- bhāvabhāsanarūp nirṇay par hī pūrā vajan hai. mukhya to usako vahī puruṣhārtha (karanā hai).

samādhānaḥ- bhāvabhāsan ho to hī vah bhāvabhāsanase āge baḍhatā hai. svānubhūtikī jo savikalpa dashā hai vah to usakī sahaj dhārārūp hai. parantu usake pahale hai vah to usane bhāvabhāsanase nirṇay kiyā hai.

prashamamūrti bhagavatī mātano jay ho!