Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Track: 204.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 201 of 286

 

PDF/HTML Page 1323 of 1906
single page version

ṭrek-204 (audio) (View topics)

samādhānaḥ- ... jānanevālā hai, gnāyak hai. lekin vikalpa hī nahīn hai, vikalpa rahit ātmā hai. vah to ānandase bharā, ānandase bharā hai. usamen ulajhanamen nahīn ā jānā. main to jānanevālā gnāyak ātmā ānandasvarūp hū̃n. koī vikalpa mere svarūpamen nahīn hai. main to siddha bhagavān jaisā ātmā hū̃n. siddha bhagavān jaise ātmāke ānandamen virājate hain, vaisā main shaktirūp chaitanya paramātmā hū̃n. koī vikalpa meremen nahīn hai, vikalpa rahit ātmā hū̃n. jānanevālā hūn̐ aur main sukhase bharā (hūn̐). bāhar kahīn sukh nahīn hai.

ananta kālamen janma-maraṇ karate-karate mushkilase manuṣhyabhav milatā hai. aur us manuṣhyabhavamen jīv jo karanā chāhe vah kar sakatā hai. puruṣhārthase bharā hai. use koī nahīn rokatā hai. use karma nahīn rokate, koī nahīn rokatā hai. ātmā ānandasāgarase bharā jānanevālā hai. usamen koī vikalpa hī nahīn hai. main vikalpa rahit jānanevālā ātmā hū̃n. main jānanevālā hū̃n.

gurudevane kahā ki tū chaitanya (hai). bhagavān jaisā terā svarūp shaktise hai. ataḥ ulajhanamen nahīn ā jānā. shānti rakhakar pariṇām badalate rahanā ki main jānanevālā hū̃n. koī vikalpa merā svarūp nahīn hai. sukh aur mahimā meremen hai. bāhar kahīn sukh aur mahimā nahīn hai. duḥkhasvarūp hai.

ananta kālase jīvane janma-maraṇ kiye haĩn. usamen-se anek jātake narkake, nigodake, devalokake ananta (bhav) kiye, sab kiye. usamen kabhī aise guru nahīn mile haĩn. is pañcham kālamen aise guru mile. aisā manuṣhyabhav milā. gurudevane kahā, tū shaktise bhagavān jaisā ātmā hai. main to bhagavān jaisā hū̃n. koī vikalpa meremen nahīn hai. main to gnāyak hū̃n. aise ātmāmen shānti rakhanī. ulajhanamen nahīn ānā. shānti rakhanī. main jānanevālā hū̃n. achchhā-achchhā vāñchan karanā, bhagavānake mandiramen jānā. bhagavān jaisā chaitanyasvarūp ātmā hūn̐, koī vikalpa meremen nahīn hai. shānti rakhanī.

mumukṣhuḥ- ...

samādhānaḥ- use andar ātmā-ātmākī lagan lage, kahīn chain paḍe nahī̃n. andarase ātmākī, antaramen-se shānti na āve, antaramen-se sukh pragaṭ na ho, tabatak use kahīn


PDF/HTML Page 1324 of 1906
single page version

chain na paḍe. ātmā kaise samajhamen āye? ātmā kaise pahachānamen āye? usīkī dhūn, usakī bār-bār lagan laganī chāhiye. vastu kyā hai? tattva kyā hai? ātmākā svabhāv kyā hai? usakā bārambār chintavan, manan use antaramen chalatā rahe. antaramen khojanā, grahaṇ karanā svayaṅko hai. gurudevane mārga to batā diyā hai. grahaṇ, svabhāvako kaise grahaṇ karanā? jo vibhāv ho rahā hai, usamense sūkṣhma upayog karake antar ātmāko grahaṇ karanā, vah puruṣhārtha svayaṅko karanā hai.

mumukṣhuḥ- .. usakā ekatva mithyā hai aur gnānasvabhāv apanā hai, vahī ekatva yathārtha hai, isaprakār use bārambār apane samvedanamen prayatna karanā paḍatā hogā? kaise hai?

samādhānaḥ- bārambār usakā prayatna kare ki ye jo hai vah yathārtha nahīn hai. yah ekatvabuddhi hai vibhāvakī, vah yathārthatā nahīn hai. vah to mithyā hai. kyoṅki vah par vibhāv apanā svabhāv nahīn hai, ākulatārūp hai. usakī ekatvabuddhi ṭūṭe kaise? aur svabhāvamen kaise ekatvatā ho? svabhāvako grahaṇ kare to svayaṅkā ekatva pragaṭ ho. svarūpakā ekatva aur parase vibhakta kaise ho, usakā bārambār abhyās kare to pragaṭ ho.

(svabhāvase) ekatva aur vibhāvase vibhaktakī vārtā jīvane sunī nahīn hai. gurudevane vah sab svarūp batāyā hai. antarakā svarūp bhī gurudevane pragaṭ karake sabako batāyā. (bākī sab) shrut-sunanemen āyī, anubhavamen sab āyā. yah vārtā jīvane sunī nahīn, usakā parichay nahīn kiyā hai, shāstramen ātā hai. to sunaneemen to gurudevake pratāpase ā gayī. andar vichāramen, antaramen ūtāranī svayaṅko bākī rahatā hai.

mumukṣhuḥ- .. gnānamen jise kīmat denī chāhiye usakī kīmat ātī nahīn aur jisakī kīmat dene jaisī nahīn hai, usakī kīmat ātī hai, aise kaise gahare viparīt sanskār ḍāle hoṅge ki bārambār aisā khyāl ātā hai ki vāsatvamen to kīmatī chīj to shuddhātmā hai ki jisamen aise ananta guṇ aise ananta sāmarthyase bhare haĩn. kṣhayopashamagnānamen sab khyālamen ātā hai. phir bhī kīmat paisā ho to paisekī, dūsarī koī chīj ho to vahān̐ kīmat dī jātī hai aur usakī adhikatā ho jātī hai. aise kaise gahare sanskār ḍāle hain ki jisase vah sāph nahīn ho rahe hain?

samādhānaḥ- anādi kālake vah sanskār viparīt paḍe hain, isaliye bārambār usakī sphūraṇā hotī rahatī hai. aur andar vichāramen nirṇayamen aisā āye ki ye sab to jūṭhā hai, tuchchha hai, mahimāvant to ātmā hai ki jo ananta guṇase bharā anupam hai, vah hai. phir bhī anādise jo pariṇati hai usamen pariṇati dauḍatī rahatī hai. usamen usakī ekatvabuddhi hai. usamen chalā jātā hai. parantu prayatna karake, kṣhaṇ-kṣhaṇamen puruṣhārtha karake usase svayam bhinna ho, to vah ṭūṭ jāya.


PDF/HTML Page 1325 of 1906
single page version

mumukṣhuḥ- paryāy ek samayakī, matājī! dūsare samay to us paryāyakā vyay ho jātā hai. aur vah gahare sanskār aise kaise ḍal jāte hain ki itanā lambā abhyās, vichār karate hain, phir bhī kīmat vahān̐ de dete hain aur isakī kīmat abhī bhī nahīn ā rahī hai?

samādhānaḥ- paryāy palaṭ jātī hai, parantu ātmā to nitya hai. ātmā nitya hai to vahī sanskār aise hī sphūrit hote rahate haĩn. paryāy to kṣhaṇ-kṣhaṇamen palaṭatī hai. paryāy anitya hai, ātmā nitya hai. usamen jo vibhāvake sanskār hain, vah sphūrit hote rahate haĩn.

parantu gnānasvabhāv aisā hai ki vah gnānasvabhāv to svayaṅkā hī hai. vah koī parāyā nahīn hai. yadi svayam pragaṭ kare to vah sahaj hai. parāyā nahīn hai ki bāhar lene jānā paḍe. kṣhaṇamen pragaṭ ho aisā hai aur svayaṅkā hai aur sahaj hai, parantu usamen vah dr̥uṣhṭi nahīn rakhatā hai. isaliye anādikā jo vah aise hī sphūratā rahatā hai.

mumukṣhuḥ- ek bāt kahī na, nirāsh hone jaisā to kuchh hai nahī̃n. vah bāt bahut achchhī lagatī hai.

samādhānaḥ- nirāsh hone jaisā hai hī nahī̃n. svayaṅkā hī hai, apanā svabhāv hai. antaramen-se hī pragaṭ ho aisā hai. svayam antaramen dr̥uṣhṭi rakhe to jo usamen-se hī, jo svabhāv hai usamen-se hī svabhāv pragaṭ hotā hai.

gurudev kahate the, chhoṭīpīpar ghisate-ghisate usamen-se pragaṭ hotā hai. aise svayaṅke svabhāvakā abhyās karane-se usamen-se hī svayam pragaṭ hotā hai. usīmen sab bharā hai, usīmen-se pragaṭ hotā hai. ye sanskār to vibhāvake haĩn. vah to jab ṭūṭ jāte hain, tab aise ṭūṭ jāte hain ki phirase utpanna nahīn hote. jo apanā svabhāv to shāshvat hai, (isaliye) jo pragaṭ huā so pragaṭ huā, sādi ananta-ananta samādhi sukhamen (rahatā hai). pragaṭ huā so pragaṭ huā, phir badalatā nahī̃n. aur vah svabhāv to ananta kāl paryant pariṇamatā hī rahatā hai. vah sanskār, vah svabhāv to aisā hai. aur ye sanskār ṭūṭ jāy, nāsh ho jāy to phir usakā udabhav nahīn hotā. kyoṅki vah to vibhāv hai. parantu vah toḍatā nahīn hai tabatak utpanna hote rahate haĩn. ṭūṭ jāy to phir utpanna hī nahīn hote.

mumukṣhuḥ- shurūātamen vishvās nahīn ātā hai.

samādhānaḥ- vishvās nahīn ātā hai. apanī or dr̥uṣhṭi gayī to samyagdarshan hotā hai. aur use yadi mūlamen-se nāsh ho to phirase ekatvabuddhike sanskār punaḥ utpanna nahīn hote. bhinna huā so huā, phir bhinnakī or hī usakī pariṇati chalī. phir ṭūṭ


PDF/HTML Page 1326 of 1906
single page version

gayā so ṭūṭ gayā, nāsh ho gayā. phirase vah ekatvabuddhike sanskār use utpanna hī nahīn hote. svabhāvakī ekatvatā pragaṭ huyī so pragaṭ huyī, sādiananta (rahatī hai).

usake bād svarūpakī ramaṇatā-vītarāg dashā adhūrī hai, vah vītarāg dashā pragaṭ huyī to rāgakā aṅkur utpanna hī nahīn hotā hai. is tarah vah sanskār nāsh ho jāte haĩn. phir apane svabhāvamen-se svabhāv hī pragaṭ hotā rahatā hai. kyoṅki svabhāv hai usakā nāsh to kabhī hotā nahī̃n.

ananta kāl gayā, itane vibhāv hue, ananta kāl paryant vibhāv aise hī karatā āyā to bhī jo svabhāv hai usakā nāsh nahīn huā hai. aur phir vah jab pragaṭ hotā hai, phir ananta kāl paryant pragaṭ hotā hī rahatā hai. vibhāvakā nāsh ho, phir usakā aṅkur utpanna hī nahīn hotā.

parantu vah svayam puruṣhārtha karake use toḍatā nahīn hai, isaliye vah sanskār ananta kālake hain, vah bār-bār utpanna hote rahate haĩn. yadi usakā nāsh ho jāy to phir utpanna hī nahīn hote. kyoṅki vah vibhāv hai. apanā nahīn hai, nikal jātā hai.

sphaṭik maṇi svabhāvase shuddha hai, usamen nirmal paryāy hī pragaṭ hotī hai. jo lāl, pīle phūl hain, vah to anya nimittase (pratibimb uṭhā hai), bhale pariṇaman apanā hai, parantu vah to nikal jāneke bād hote hī nahī̃n.

aise chaitanyamen malinatā ṭūṭ jāy, phir ātī hī nahī̃n. lekin vah sanskār svayam toḍatā nahīn hai, isaliye utpanna hote rahate haĩn. svayam anādi kālase bhinna hī hai, tīnon kāla. parantu us bhinnakī pariṇati pragaṭ huyī aur svānubhūtikī dashākī or muḍā, bhedagnānakī dashā pragaṭ huyī, aur yadi use dr̥uḍh ho gayī evan ekatvabuddhike sanskār nāsh hue, to punaḥ utpanna hī nahīn hote. aisā vastukā (svarūp hai).

jo svabhāv hai vah to sahaj hai. antaramen-se phir svabhāv svabhāvakī gatimen aise hī sahajarūp pariṇamatā hai. aur vah sahaj hai. (vibhāv) duṣhkar hai. lekin vibhāv hai vah sahaj ho gayā hai aur svabhāv mānon duṣhkar ho, aisā use ho gayā hai. parantu svabhāv to sahaj hai, svayaṅkā hai. pragaṭ honeke bād phir usamen-se sahaj pragaṭ hotā hī rahatā hai. vah to nāsh ho jātā hai.

mumukṣhuḥ- ek bār pragaṭ huā so huā, phir nāsh nahīn hotā.

samādhānaḥ- hān̐, pragaṭ huā so huā, phir nāsh nahīn hotā. us or usakī gati chalī so chalī. vibhāv nāsh ho jātā hai.

mumukṣhuḥ- arthāt vibhāvake sanskāramen jor hai hī nahīn, svabhāvamen hī jor hai.

samādhānaḥ- usamen jor hī nahīn hai, svabhāvamen jor hai. ananta kāl gayā to


PDF/HTML Page 1327 of 1906
single page version

bhī svabhāv jyoṅkā tyon hai. svabhāvake sanskār to gaye hī nahīn, svabhāv to svabhāvarūp hī hai. parantu vibhāvamen svayam juḍā hai, isaliye usake sanskār utpanna hote rahate haĩn. yadi use toḍ de to phir-se āte hī nahī̃n. toḍ de to svabhāv svabhāvarūp pariṇamatā hai.

mumukṣhuḥ- kṣhayopashamakā abhāv huā to kṣhāyik hī hotā hai.

samādhānaḥ- kṣhāyik hī hotā hai. apanā hai, kahīn lene nahīn jānā hai, isaliye sulabh hai.

mumukṣhuḥ- shāstramen ek or aisī bāt āye ki jis prakārase puruṣhārtha kar athavā terī paryāy karanemen tū svatantra hai. aur dūsarī or aisā āye ki pratyek paryāy usake svakālamen hotī hai, donoṅkā mel kaise hai? shāstramen aisā ātā hai ki pratyek paryāy usake svakālamen hotī hai.

samādhānaḥ- usake svakālamen hotī hai?

mumukṣhuḥ- jī hā̃n. aur dūsarī or aisā āye ki tū svatantra hai. kisī bhī prakārakī paryāy pragaṭ karanī vah tere adhīn hai yānī tū svatantra hai. jaisā puruṣhārtha tū kar, vaisā tū kar sakatā hai.

samādhānaḥ- terī pariṇati tere hāthakī bāt hai. jis or tere puruṣhārthakī gati hai, us or terī paryāy pariṇamegī, aur us orakā kāl hai, aisā samajh lenā. jaisī tere puruṣhārthakī gati hai, us orakā svakāl samajh lenā. svakālamen ho arthāt svakālamen puruṣhārthakī ḍor sāthamen hotī hai. jis or tere vīryakī gati-puruṣhārthakī gati, us orakā terā kāl hai. vibhāvakī or terī ḍor hai to us orakā kāl hai. yadi terā puruṣhārtha svabhāvakī or gayā to us orakā kāl hai.

mumukṣhuḥ- svabhāvakī dr̥uṣhṭi ho to us orakā kāl hai. nirmal paryāy pragaṭ honekā kāl hai.

samādhānaḥ- hān̐, vah kāl hai.

mumukṣhuḥ- aur paryāyadr̥uṣhṭi ho to vibhāvaparyāy pragaṭ honekā kāl hai.

samādhānaḥ- hān̐, vibhāvaparyāy pragaṭ honekā kāl hai.

mumukṣhuḥ- use aur jo puruṣhārtha tū karanā chāhe vah kar sakatā hai. usamen is tarah lenā?

samādhānaḥ- hān̐, is prakār lenā. usamen puruṣhārthakā sambandha sabake sāth lenā hai. paryāyake sātha. usakī puruṣhārthakī dishā kis or hai (us par nirbhar karatā hai). tū gnāyak-or gayā to gnāyak-orakī hī sab paryāy pragaṭ hogī. aur terī dr̥uṣhṭi paryāy- or hai to us-orakī sab paryāyen pragaṭ hogī.


PDF/HTML Page 1328 of 1906
single page version

mumukṣhuḥ- svatantrarūpase tū kartā hai, arthāt koī paradravya karavātā nahīn hai, aise lenā?

samādhānaḥ- paradravya tujhe karavātā nahīn, tū svayam svatantra paryāy kar rahā hai. svatantratā (hai). svatantratā arthāt koī dūsarā dravya tujhe nahīn karavātā hai. kyoṅki tū anyakā nahīn karatā aur tuje koī anya nahīn karatā hai. is tarah terī svatantratā hai. parantu paryāy aisī svatantra nahīn hai ki paryāy aisī svatantra ho ki dravyake āshray binā paryāy pariṇame, aisī paryāy hotī nahī̃n. dravyake āshrayase paryāy pariṇamatī hai. dravyake āshray binā paryāy svatantra pariṇame to-to vah svayam ek dravya ho jātī hai. isaliye usakī svatantratā usake pariṇaman tak simīt hai ki vah paryāy kaise pariṇame. aise svatantra hai. lekin use dravyakā āshray to hotā hai.

mumukṣhuḥ- is bātakī hī abhī takarār chalatī hai.

samādhānaḥ- .. is tarah svayam pariṇaman karake, svayam apane dravyamen-se svatantrarūpase pariṇaman karake kārya lāve, isaliye vah paryāy svatantra (hai). parantu use dravyakā āshray hai. dravyake āshray binākī paryāy nahīn hai.

mumukṣhuḥ- usamen to do bāt āyī na ki, ṣhaṭakārak, dravyake ṣhaṭakārak dravyamen hai, isaliye paryāyako aur dravyako abhed karake ṣhaṭakārak (kahe), kartā dravya, karaṇ dravya sab dravya. aur use rakhakar paryāyake ṣhaṭakārak lene hon to is tarah lenā ki pariṇaman us samayakā..

samādhānaḥ- vah pariṇaman dravyake āshrayase hai, us tarah usake ṣhaṭakārak lene. paryāy svatantra hai. usakā karaṇ, sampradān, apādān, saba. usakī svatantrā bhī dravyake āshrayayukta hai. akelī paryāy, binā dravyāshray nirādhār nahīn hotī hai.

mumukṣhuḥ- spaṣhṭīkaraṇ karūn̐ ki paryāy svatantrapane hotī hai, arthāt koī anya dravya usakī paryāyako karatā nahīn, utanā hī usakā artha hai.

samādhānaḥ- hān̐, utanā artha hai.

mumukṣhuḥ- aur svatantrapane hotī hai arthāt jaisī dr̥uṣhṭi ho, svabhāvakī or dr̥uṣhṭikā jhukāv ho to usakī paryāyamen nirmalatā sahajarūpase hotī rahatī hai.

samādhānaḥ- hān̐, vah sahaj pragaṭ hotī hai.

mumukṣhuḥ- svakālamen jo honevālī hai vah hotī rahatī hai.

samādhānaḥ- hān̐, gnānakī gnānarūp, darshanakī darshanarūp, chāritrakī chāritrarūp, vah svatantra usakī hotī rahatī hai.

mumukṣhuḥ- paryāyadr̥uṣhṭi ho to is tarah (hotī hai).


PDF/HTML Page 1329 of 1906
single page version

samādhānaḥ- hān̐, paryāyadr̥uṣhṭi ho to is tarah (hotī hai). svabhāv-or dr̥uṣhṭi gayī to sab nirmal paryāyen svatantra hotī haĩn. (dravyakā) āshray rahatā hai. svatantratā hai, vah ek sat hai, parantu use dravyake āshrayakī apekṣhā hai.

mumukṣhuḥ- use rakhakar bāt hai.

samādhānaḥ- vah bāt rakhakar (bāt) hai. aur vah shāstramen bhī ātā hai. koī jagah paryāy svatantra hai aisā āye aur koī jagah dravyakā āshray hai, aisā bhī ātā hai, donon bāt ātī haĩn.

mumukṣhuḥ- vahān̐ dravyakā āshray arthāt yahān̐ jaise svabhāvakā āshray hai vaise nahī̃n. dravyakā āshray māne dravyakā svayaṅkā pariṇaman hai, use dravyakā āshray hai, yah kahanā hai?

samādhānaḥ- dravyakā jaisā pariṇaman hai, jis or usakī pariṇati (jhukatī hai), jaisī apanī dr̥uṣhṭi hai vaisī usakī paryāy hai. .. svabhāv-or dr̥uṣhṭi gayī to svabhāv paryāy (hotī hai). sab guṇakī svatantra paryāy (hotī hai). gnānakī gnān, darshanakī darshan, chāritrakī chāritra, aise svatantra paryāyen hotī haĩn. ek dravyake āshrayase hai.

mumukṣhuḥ- un sabakā ādhārabhūt dravya ek hī hai.

samādhānaḥ- ādhārabhūt dravya hai.

mumukṣhuḥ- aisā vastukā svarūp hai, to svatantrapane tū kar sakatā hai, vah donon bāt kaise? paryāyake usake svakālamen hotī hai. aur dūsarī or aisā kahanā hai ki tū svatantrapane paryāyakā kartā hai.

samādhānaḥ- paryāyakā svatantrapane tū kartā hai aur vah svakālamen hotī hai. usamen dravyakā āshray aur usakī svatantratā, donon batāte haĩn. usakī svatantratā koī apekṣhāse svatantratā bhī hai aur koī apekṣhāse use dravyakā āshray bhī hai. aise donon bāt batāte haĩn. usamen kis prakār usakī apekṣhā samajhanī vah apane hāthakī bāt hai. koī apekṣhāse paryāyako svatantra bhī kahanemen ātī hai ki paryāyakā svakāl svatantra hai. aur use dravyakā āshray bhī hai. donon apekṣhāoṅkā mel karanā apane hāthakī bāt hai. nishchay vastu svabhāv hai aur vyavahār hai. nishchay-vyahārakī sandhi kaise karanī, vah apane hāthakī bāt hai.

mumukṣhuḥ- apane hāthakī bāt..

samādhānaḥ- svayaṅko mel karanā hai.

mumukṣhuḥ- agnānī kaise mel kare.

samādhānaḥ- usakā mel svayaṅko karanā hai. svakāl aur puruṣhārtha donoṅkā svayaṅko mel karanā hai. kyoṅki donon sāmane-sāmane virodh ātā hai. ek or puruṣhārtha aur


PDF/HTML Page 1330 of 1906
single page version

ek or kāla. jis samay jo honā hogā vah hogā. to koī aisā kahe ki puruṣhārtha jab honā hogā tab hogā, aisā usakā artha ho jāya. usakā mel karanā. ek or puruṣhārtha khaḍā rakhanā aur ek svakālako khaḍā rakhanā, usakā mel svayaṅko karanā rahatā hai. puruṣhārtha rakhakar (bāt hai). jise puruṣhārtha karanā ho use aisā hī hotā hai ki main jab puruṣhārtha karun̐gā tab hotā hai. jo honevālā hogā vah hogā, aisā lene-se ātmārthīko vah koī lābhakā kāraṇ nahīn hotā.

main puruṣhārtha karun̐, aisī hī kālalabdhi hotī hai. main puruṣhārtha karun̐, aisī hī kālalabdhi hotī hai. aur jise ātmākā nahīn karanā hai, use aisā ho ki jaise honā hogā vah hogā. aisā hai. ātmārthīko aisā hī hotā hai ki main puruṣhārtha karun̐, aisā hī kāl hai. aisā kāl ho hī kyun̐? main puruṣhārtha karun̐, aisā hī merā kāl ho. ātmārthīko hitakī or aisā hī āye ki puruṣhārthapūrvakakī merī kālalabdhi aisī hai ki mere puruṣhārthakī gati hī aisī ho, aisā hī merā kāl hai. dūsarā kāl ho hī nahī̃n.

mumukṣhuḥ- mukhyatā puruṣhārthakī rakhe.

samādhānaḥ- hā̃n. ātmārthīoṅko puruṣhārthakī mukhyatā rakhakar kālalabdhi lenī. akelī kālalabdhi lene-se use ātmākā hit honekā koī kāraṇ nahīn rahatā. akelā kāl kab lenā? kartābuddhi chhoḍanemẽn. main parapadārthako kar sakatā nahī̃n. jaise honā hogā, hogā. main usakā gnātā hū̃n. gnāyakatākī dhārāke liye, jaise bananā hogā vaisā banatā hai. aise svayam kartābuddhi toḍakar kahatā hai, main gnāyak hū̃n.

parantu jahān̐ ātma-hitakī bāt āye, mere puruṣhārthase hotā hai. mere puruṣhārthakī kachāsake kāraṇ main rukatā hū̃n. mere puruṣhārthakā kāraṇ hai. isaliye kāl vaisā hī hai. main puruṣhārtha karun̐ to kāl bhī palaṭ jāya. puruṣhārtha, kālakā aisā artha usake hitakī or ātā hai.

mumukṣhuḥ- ātmārthī puruṣhārthako mukhya rakhakar dekhatā hai.

samādhānaḥ- puruṣhārthako mukhya rakhakar kālako grahaṇ karatā hai, kālako..

mumukṣhuḥ- kālakā mel karatā hai.

samādhānaḥ- kālakā mel karatā hai.

mumukṣhuḥ- puruṣhārthakā upachār kāl par āye, parantu kālakā upachār puruṣhārtha par nahīn ātā.

samādhānaḥ- nahī̃n. kālakā upachār puruṣhārtha par nahīn ātā. vah hitakā kāraṇ nahīn hai.

prashamamūrti bhagavatī mātano jay ho!