Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Track: 258.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 255 of 286

 

PDF/HTML Page 1691 of 1906
single page version

ṭrek-258 (audio) (View topics)

mumukṣhuḥ- mātājīke vachanāmr̥utamen gurudevane rasakas-se gurudev svayam hī itane hī ras- se bāt karate ho, is upadeshakī jamāvaṭ (hotī hai), itanī navīnatā (lagatī hai), aise sunate hon, parantu āpake kahaneke bād sunate hain to bahut pharka lagatā hai. nayī bāt hī lage.

samādhānaḥ- hā̃n. gurudev svayam shāstrakī bāt kahate ho, svayam bhī aisā kahate the.

mumukṣhuḥ- shurūātamen āpake dvārā likhe gaye samayasārake pravachan hai, usamen pahale paḍhā thā. gurudevakā ek vachan ātā hai.

samādhānaḥ- hamen ruchatā hai usakā gīt gāte haĩn. dūsareke liye nahī̃n. hamako jo ruchatā hai usakā gīt ham gāte haĩn. shāstra paḍhate vakta gurudev āhāhā..! svayam raṅg jāte the. vahī shāstra ham paḍhe aur gurudev paḍhe, vah kuchh alag hī hotā hai. gurudev svayam ekadam raṅgamen ākar paḍhate the. unakī svayaṅkī mahimāko milākar jo nikālate the, unako jo mahimā ātī thī, vah kuchh alag hī prakār-se paḍhate the. apane āp paḍhen aur gurudev paḍhen, vah kuchh alag hī prakār-se paḍhate the.

jīvako deshanālabdhi hotī hai. jīv anādikāl-se jo samajhā nahīn hai. use ek bār jinendra dev yā guru, koī use milatā hai. deshanā sunakar antaramen-se deshanālabdhi pragaṭ hotī hai. ātmākā svarūp apragaṭapane bhī grahaṇ hotā hai. vah apaneāp anādi kāl-se (prayatna karatā hai). jo chaitanya-sparshī vāṇī ātī hai, us vāṇīke sāth upādānakā sambandha hotā hai. ātmāko jāgr̥ut honemen aisā upādān-nimittakā sambandha hai. puruṣhārtha bhale apane-se ho, jīv svatantra puruṣhārtha kare to bhī nimitta aur upādānakā aisā sambandha hai.

chaitanyakī jo vāṇī nikalatī hai vah andar-se ghulamilakar, antaramen jise pragaṭ huā hai, vah pragaṭ jinako huā hai unakī vāṇī nīkale, us vāṇīkī asar usake upādān upar (hotī hai). aisā nimitta-upādānakā sambandha hai. isaliye gurudevakī chaitanya- sparshī vāṇī āye, vah dūsareko jāgr̥ut honemen nimitta hotī hai. aisā upādān-nimittakā sambandha hai.


PDF/HTML Page 1692 of 1906
single page version

apaneāp shāstra paḍhe aur jo gurudev svayam kahe usakī jo asar ho, vah asar alag hī hotī hai. grahaṇ karake svayam paḍhe to use dr̥uṣhṭimen kuchh samajhamen āye, parantu pahale to gurudev samakṣha, jinhen sākṣhāt chaitanya pragaṭ huā hai, unakī vāṇī hī chaitanyako pragaṭ honemen nimitta hotī hai, aisā upādān-nimittakā sambandha hai. jīv svatantra hone par bhī svatantra puruṣhārtha karatā hai to bhī upādān-nimittakā aisā sambandha hai. guruke sāth aur devake sātha.

unakā ātmā kis prakār kahatā hai? vah svayam ātmā hai na, isaliye use ekadam grahaṇ hotā hai. ṭepamen bhī .. sabako us jātake sanskār hai na. dravya, kṣhetra, kāl, bhāvakā sambandha ho jātā hai. ṭep alag hotī hai, sab alag hotā hai.

svayaṅko chaitanyako grahaṇ karanā hai, parantu gurukī vāṇī chaitanya batāye ki tū ātmā hai. bārambār kahe. vah dhobīkā vastra galatī-se oḍhakar soyā hai. use bārambār guru kahate hain, ye vastra terā nahīn hai, terā nahīn hai. tab use mālūm paḍatā hai ki ye merā nahīn hai. vaise gurudevane bārambār upadeshamen kahā ki tū ātmā bhinna hai. ye sharīr bhinna hai, ye vibhāv terā svabhāv nahīn hai, sab bhinna hai. bhinna hai-bhinna hai. kitane sāl vāṇī barasāyī. andar dr̥uḍh sanskār, gurukī vāṇī-se dr̥uḍh sanskār paḍate haĩn.

bākī anādi-se kṣhayopasham gnān aisā hai ki bāharakā sab grahaṇ karatā hai, parantu apaneko grahaṇ karanemen gurukī vāṇī mile to upādān aur nimittakā aisā sambandha hai. kṣhayopasham gnān bāharakā sab grahaṇ kare. ek jātike log ho to khudane thoḍā- sā dekhā ho to us manuṣhyako pahachānatā hai. use sthūl upayog kahate hain, usamen sūkṣhmatā- se bhed kar sakatā hai.

bahut sālake bād ādamīko dekhe to aisā kahe, yah vahī ādamī hai. usamen kyā pharka paḍā? us vah kah nahīn sakatā ki usake ān̐khen alag hai, yā usakā chaherā alag hai, yah alag hai, aisā bhed to karatā hai, parantu vah bol nahīn sakatā. thoḍā- thoḍā pheraphār ho to usakā gnān kṣhayopasham gnān chāron or pahun̐ch sakatā hai. yah phalānā ādamī, phalānā ādamī. aise dūr-se bhī pahachān sakatā hai. kṣhayopasham gnān aise bhed karatā hai. aise sthūl kahanemen ātā hai, parantu sūkṣhma bhed bāharamen karatā hai.

antaramen svayaṅko pahachānanā ho, vah bhed gnān hī karatā hai. parantu vah gnān apanī or muḍakar svayaṅko pakaḍanemen (sakṣham nahīn hotā). anādikā bāharakā abhyās ho gayā hai, svayaṅko pakaḍ nahīn sakatā. puruṣhārtha kare to pakaḍe. gurukī vāṇī āve. us vāṇīke sāth upādānakā (sambandha hai). tū bhinna hai.

gnān gnānako grahaṇ kare, gnāyakako grahaṇ kare aisā usakā svabhāv hai. parantu vah


PDF/HTML Page 1693 of 1906
single page version

grahaṇ karanemen svayam puruṣhārtha kare to usakī dishā badalatī hai. bāharakā grahaṇ karanemen use sahaj-sahaj grahaṇ karatā hai. usamen use upādhi nahīn lagatī, bojh nahīn lagatā. kuchh nahīn lagatā. parantu antaramen jāy to use upādhi-bojh lagatā hai. gurudevane vāṇī barasākar saral kar diyā hai. parantu puruṣhārtha svayaṅko karanā paḍatā hai.

mumukṣhuḥ- antar puruṣhārtha ... bāhar-se bhinna-bhinna vyaktiko pahachān sakate hain, aise ātmāko bhī pahachān sakatā hai?

samādhānaḥ- ātmāko pahachān sakatā hai. svayam hī hai. svayam hī hai. gnān gnānako pahichān sakatā hai. aisā sūkṣhma bhed karatā hai.

mumukṣhuḥ- bāharamen to vah khyālamen ātā hai, āp kahate ho vaisā. sādhāraṇ to...

samādhānaḥ- kyā bhed hai vah bol nahīn pātā. usakī ān̐khen alag hai, chaherā alag hai, yah alag hai, dikhanemen sab ek samān lagatā hai. to bhī kṣhayopashamagnān bhed to karatā hī hai ki yah manuṣhya yah hai aur yah manuṣhya yah hai. jyādā logommen kṣhayopasham gnān bhed kar detā hai. itanā sūkṣhma hokar bhī bhed karatā hai. usī tarah apanī or muḍe to svayaṅko pahachān sake, parantu muḍatā hī nahīn hai.

mumukṣhuḥ- aisā apaneko spaṣhṭa pahachān sakatā hai?

samādhānaḥ- hān̐, spaṣhṭa pahachān sakatā hai. usamen use bāharamen shaṅkā bhī nahīn paḍatī. koī use tarka kare ki ye manuṣhya vah nahīn hai. to bhī kahatā hai, nā, vahī hai. binā vichār kiye, tarka binā nakkī karatā hai ki yah vahī manuṣhya hai. dūsare log kahe to bhī jūṭhā hī hai.

vaise svayaṅko nakkī kar sakatā hai ki yah main hī hūn̐, yahī merā astitva hai. aise tarka binā niḥshaṅkapane svayaṅko grahaṇ kar sakatā hai ki yahī main hū̃n. anya kuchh main nahīn hū̃n. ye rāgādi main nahīn hūn̐, yahī main hū̃n. niḥshaṅkapane grahaṇ kar sakatā hai.

mumukṣhuḥ- adabhut bāt karate ho, parantu kitanī bār aisā prayatna karane-se ho aur kyā hotā hai... pīchhalī bār kahā thā ki bhāvabhāsan honeke bād vikalpātmak bhedagnān-se use ṭikāye rakhanā chāhiye. to use ṭikāye rakhanemen aisā vichār ātā hai ki pariṇatimen rasakā vedan to ho jātā hai, tattvakā ras vedanamen ātā hai, us vakta main bhinna hūn̐, bhinna hūn̐, aisā abhyās karate rahanā usakā nām ṭikanā hai? vikalpātmak bhedagnān (use kahate hain)?

samādhānaḥ- vikalpamen use aisā gāḍh abhyās ho gayā hai, isaliye use bīchamen vikalpa āte hī rahate haĩn. parantu antaramen jo apanā guṇ hai, us guṇ dvārā pūre gnāyakako grahaṇ karanā ki yah gnān jitanā, vartamān jāne utanā hī main nahīn hūn̐, parantu main pūrṇa


PDF/HTML Page 1694 of 1906
single page version

jānanevālā hī hūn̐, jo jānanevālekā astitva hai vahī main hū̃n. yah jānā, vah jānā aisā paryāyamātra jānā vah nahīn, parantu jānanevālekā pūrā astitva hai vahī main hū̃n. parantu jānanevālekā pūrā astitva hai, vahī main hū̃n. aisā use andaramen ūtarakar usakī pariṇati andarase apane astitvamen-se grahaṇ honī chāhiye.

use vikalpa sāthamen āte hain, isaliye bār-bār vikalpa chhūṭ jātā hai aur dūsarā vikalpa ātā hai. isaliye usakā anādikā abhyās aise hī chālū rahatā hai. parantu bārambār (bhedagnānako) dr̥uḍh karatā rahe to sahaj hotā hai.

mumukṣhuḥ- shurūātamen dr̥uḍh yānī isaprakār vikalpapūrvak dr̥uḍh karatā rahe?

samādhānaḥ- vikalpa to sāthamen āye binā nahīn rahatā hai. parantu vikalpake pīchhe jo gnān kām karatā hai, vikalpake pīchhe jo pratīt kām karatī hai, us pratīt aur gnānako dr̥uḍh karate rahanā. vikalpa to sāthamen ātā hī rahegā. jabatak vikalpakī sthitimen hai isaliye vikalpa sāthamen ātā hai.

mumukṣhuḥ- vikalpake pīchhe jo gnān aur pratīti hai, use dr̥uḍh karate rahanā?

samādhānaḥ- use dr̥uḍh karanā. chaitanyakā āshray-dravyakā āshray-astitva hai vahī main hū̃n. vikalpakā astitva vah main nahīn, parantu gnāyakakā astitva hai vah main hū̃n.

mumukṣhuḥ- gnān aur pratītimen dr̥uḍhatā to isaprakār bāharamen kṣhayopasham gnānamen anek log ho aur spaṣhṭa khyālamen āye, aisā apane ātmākā khyāl ā jātā hai?

samādhānaḥ- hān̐, apane ātmākā khyāl ātā hai ki main ātmā hū̃n. vah to rūpī hai. ye arūpī hai, arūpī hai lekin khud hai. vah to dūr hai, vah manuṣhya dūr hai. ye to svayam aur svayam samīp hai. phir bhī pahachān nahīn sakatā hai.

mumukṣhuḥ- āp kahate ho ... vah amūrtik hai. isaliye hamen to is mūrtik padāthāmen aisā lagatā hai ki barābar, kṣhayopasham gnān-se khyāl ā jātā hai, isakā kaise khyāl āye?

samādhānaḥ- arūpīmen svayam dr̥uḍhatā, ekāgratā kare, apanā astitva grahaṇ kare usamen bārambār dr̥uḍhatā kare to svayam apaneko grahaṇ hue binā nahīn rahatā. use aisā ho gayā hai, gurudev kahate the na, nau-das log ho to ye hai, ye hai, aisā karake svayaṅko ginatīmen bhūl jātā hai. vaise yah sab, yah sab hai, parantu jānanevālā kaun hai? yah sab hai (jānatā hai). vah svayaṅko bhūl jātā hai. main kaun hūn̐? aisā svayaṅko dr̥uḍh karanā chāhiye ki yah main hū̃n.

mumukṣhuḥ- āp kahate ho, antar nivr̥utti (kahate ho), bāhya-se to nivr̥utti lī, parantu antar nivr̥utti lekar aisā kar, antar nivr̥utti māne kyā?


PDF/HTML Page 1695 of 1906
single page version

samādhānaḥ- antar nivr̥utti māne antaramen anek jātakī vikalpakī jālamen rukatā ho, anek jātake vikalpamen rukatā ho, usamen-se svayam chhūṭakar bārambār chaitanya taraph jānā, vah antar nivr̥utti hai. anek jātakī jālamen rukatā ho, (usamense bāhar nikalakar) chaitanya taraphakā vichār karanā, chaitanya taraph yah main hūn̐, aise apaneko grahaṇ karanā. vikalpakī jālakī pravr̥utti āḍe vah bār-bār ātī hai, isaliye vah use gauṇ ho jātā hai. isaliye vikalpakī jālakī pravr̥utti kam karake apanī orakā abhyās baḍhāye, vah antar nivr̥utti hai.

vāstavik nivr̥utti to svayam gnāyakakā gnāyakarūp pariṇaman ho jāy to vāstavik nivr̥utti hai. parantu anya vikalpa kam karake chaitanya taraphakā abhyās baḍhāye to bhī antar nivr̥utti hai.

mumukṣhuḥ- āpake pās-se yah mārgadarshan bahut sundar milatā hai ki anubhav pūrva kis prakār āge baḍhanā, yah bahut sundar rīt-se āpase khyālamen ātā hai.

mumukṣhuḥ- nyāy utanā gambhīr aur dr̥uṣhṭānta itanā sarala. pahachānamen ātā hai, aur kah nahīn sakatā ki kaise pahachānā? sab ek sarīkhe dikhate hain phir bhī kaise alag karatā hai?

samādhānaḥ- usake lakṣhaṇ-se pahachānā aisā kahe. parantu kyā lakṣhaṇ, vah kah nahīn sakatā. kisīkī āvāj par-se (pahachān karatā hai). sabake āvāj bārīk ho to āvāj par-se kahatā hai ki yah phalānā manuṣhya hai. āvājamen kyā pharka paḍā use kah nahīn sakatā hai. svayam gnānamen grahaṇ kar letā hai ki isakī āvāj yah hai, isaliye yah manuṣhya hai. is prakār svayam grahaṇ kar letā hai. aise lakṣhaṇ-se rūpīko pahachān letā hai.

parantu apane gnānalakṣhaṇ-se gnāyakako pahachānanemen mushkil paḍatī hai. usamen binā vikalpa, binā tarka pahachān letā hai, niḥshaṅkapane pahachān letā hai. bārambār chaitanyakā abhyās kare, usamen ulajhanamen na ā jāy, usamen ākulatā na ho, parantu bhāvanā rakhe. bahut ākulatā kare ki kyon hotā nahīn? to use bahut ulajhan ho to āge nahīn baḍh sakatā. parantu amuk prakārakī bhāvanā-se āge baḍhatā hai. ulajhanamen ā jāy to dikkat ho jāya.

mumukṣhuḥ- ulajhanamen na ā jāya. mārga nikālatā jāya.

samādhānaḥ- mārga nikālatā jāya. bāharakī takalīphamen-se jaise mārga nikālatā hai, vaise antaramen svayam rāstā nikālatā hai. koī vikalpakī jālamen nahīn ulajhakar svayam rāstā nikālakar chaitanyakā abhyās kaise baḍhe? is tarah svayam rāstā nikālatā hai.


PDF/HTML Page 1696 of 1906
single page version

mumukṣhuḥ- mālūm paḍ jātā hogā ki mujhe samyaggnān honevālā hai?

samādhānaḥ- sabako mālūm paḍe yā na paḍe. sabako mālūm hī paḍ jāy aisā nahīn hai.

mumukṣhuḥ- bahutoṅko mālūm paḍ jātā hai?

samādhānaḥ- bahutoṅko mālūm paḍe. pariṇati ekadam palaṭ jāy to mālūm paḍ jāya. bhāvanā ugra ho, puruṣhārtha ugra ho, ekadam antarmuhūrtamen palaṭ jāy to pahale-se mālūm nahīn bhī paḍatā, kisīko mālūm paḍatā hai, kisīko nahīn paḍatā hai.

mumukṣhuḥ- vichār dashā lambī chalī ho to?

samādhānaḥ- lambī chalī ho to kisīko mālūm paḍatā hai. sabako mālūm paḍ jātā hai, aisā nahī̃n.

mumukṣhuḥ- gnānī honeke bād aisā mālūm paḍe ki ab is bār nirvikalpa dashā hogī?

samādhānaḥ- is bār hogī, aise vikalpa hote hī nahī̃n. is vakta hogī yā is samay hogī (aisā vikalpa nahīn hotā). vah svayam antar pariṇatimen svarūp līnatākā prayās karatā hai. kāl ūpar, kab hogī us par usakā dhyān nahīn hai. use pariṇati bhinna honekī, gnātādhārākī ugratā honekī, us par usakī dr̥uṣhṭi hotī haiai.

nirvikalpatā kab hogī, vaisī usakī (dr̥uṣhṭi) nahīn hotī. us jātakā usako vikalpa nahīn hotā. apanī pariṇati bhinna karatā jātā hai. bhinna pariṇatimen use sahaj dhārā uṭhe to (nirvikalpa) hotā hai.

mumukṣhuḥ- vikalpa bhale na kare, parantu mālūm nahīn paḍatā hogā ki ab do dinamen yā chār dinamen nirvikalpa dashā hogī?

samādhānaḥ- us par usakī dr̥uṣhṭi hī nahīn hai. usakī dr̥uṣhṭi nij chaitanya par sthāpit ho gayī hai. usakī pariṇati par hī usakā (dhyān hai). dhyān apanī pariṇati, līnatā par, gnātādhārākī ugratā par hai. usakī gnātādhārākī ugratā par hī (usakā dhyān hai).

mumukṣhuḥ- gnātādhārākī ugratā par dhyān ho to sahaj nirvikalpa dashā hotī hai?

samādhānaḥ- to sahaj hotī hai.

mumukṣhuḥ- itanā dūr hai, aisā kisake jor-se kahate the.

samādhānaḥ- gnāyakake joramen kahatī thī. vah kuchh nishchit nahīn thā, gnāyakake joramen kahatī thī. gnāyakake jor-se aisā lagatā thā ki samīp hai. yah pariṇati aisī hai ki ākhir tak pahun̐chakar hī chhūṭakārā karegī. yah puruṣhārthakī dhārā aisī hai ki ākhir tak pahun̐ch jāyagī. apanī ugratā-se kahatī thī. kab hogā, aisā kuchh mālūm


PDF/HTML Page 1697 of 1906
single page version

nahīn thā. antarakī gnāyakakī ugratā-se kahatī thī. apanī bhāvanā, puruṣhārthake joramen kahatī thī.

mumukṣhuḥ- anubhav pūrvakā vishvās bhī gajabakā!

samādhānaḥ- is puruṣhārthakā jor aisā hai ki ākhir tak pahun̐chakar hī chhūṭakārā karegā.

mumukṣhuḥ- .. paḍhā thā, usamen āyā thā ki bharat chakravartī subah uṭhakar roj pahale anubhav karate the, nirvikalpa dashāmen ek bār āte the. usake bād hī prātaḥkālamen āge baḍhate the.

samādhānaḥ- aisī dhyānadhārā svayam karate hain, isaliye nirvikalpa dashā ātī hai. aisā. us jātakī apanī vartamān pariṇatikī ugratā karate hain to nirvikalpa dashā ātī hai. bhūmikā samyagdarshanamen palaṭatī hai vah usakī vartamān chāritra līnatākī dashākī ugratā vah vartamānamen karatā hai. svānubhūti kaise jaldī karun̐, usake bajāy usakī vartamān virakta dashā baḍh jātī hai ki vah gr̥uhasthāshramamen bhī rah nahīn sakate. aisī usakī līnatā utanī baḍh jātī hai ki vartamān līnatā baḍhane-se svānubhūti tvarā-se hotī hai. isaliye chhaṭhaven- sātaven guṇasthānen antarmuhūrta-antarmuhūrtamen unakī dashā tvarā-se hotī hai. unakī līnatā, vartamān līnatā utanī baḍh jātī hai.

vartamān chāritrakī dashā, viraktikī dashā unakī savikalpatāmen līnatākā jor utanā baḍh jātā hai ki nirvikalpa dashā unhen shīghratā-se ātī hai. nirvikalpa dashā, unakī vartamān chāritradashā, unakī vartamān dhyānakī ugratā chāritrakā vah kārya hai. apanī chāritradashākī ugratāke kāraṇ vah shīghratā-se hotī hai. antarakī ugratā, antaramen vartamānakī jo ugratā hotī hai usase usakā kārya hotā hai. vītarāg dashā unhen chhaṭhaven-sātaven guṇasthānamen baḍhatī jātī hai vartamānamen, ataḥ usamen shreṇī lagāte haĩn. shreṇī lagāūn̐ aisā unhen nahīn hotā. unhen vītarāg dashākī ugratā hotī jātī hai. isaliye shreṇī chaḍhate haĩn. unakī sthiti aisī ho jātī hai ki antaramen gaye so gaye, phir bāhar hī nahīn āte haĩn. itanī ugratā ho jātī hai isaliye shreṇī chaḍhate haĩn. utanī vītarāg dashā baḍh jātī hai.

vaise gr̥uhasthāshramamen unakī vartamān gnātādhārākī ugratā, unakī līnatā, dashākī viraktimen utanī gati hotī hai, isaliye svānubhūtikī dashā unhen hotī hai. unakī līnatāke kāraṇ vah kārya ātā hai. svarūpācharaṇ chāritra chaturtha guṇasthānamen hotā hai. parantu usakī bhī tāratamyatā hotī hai. kisīko ugra hotī hai. bhūmikā palaṭe usamen to līnatākī ugratā adhik baḍh jātī hai.

prashamamūrti bhagavatī mātano jay ho! mātājīnī amr̥ut vāṇīno jay ho!