Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Track: 53.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 50 of 286

 

PDF/HTML Page 316 of 1906
single page version

ṭrek-053 (audio) (View topics)

mumukṣhuḥ- .. hotā hai, rāg bhī hai, vikalpa bhī hai aur sāth-sāth gnānakā nirṇay bhī hotā hai ki main yahī hūn̐, yahī hū̃n. to gnāyakakā nirṇay bahut gaharāīmen jāy to vah barābar hai? vikalpake sātha.

samādhānaḥ- vikalpa sāthamen hotā hai. parantu pahale vikalpa sāthamen hotā hai aur nirṇay hotā hai. vikalpa chhūṭakar bādamen hotā hai. vikalpa sāthamen hotā hai. main yah gnāyak hūn̐, parantu apane lakṣhaṇako barābar pahachānanā chāhiye ki yah gnānalakṣhaṇ hai vahī main hū̃n. yah vikalpa main nahīn hū̃n. vikalpa āye vah merā svarūp nahīn hai. jo-jo vibhāv hai vah sab ākūlatāsvarūp hai. vah merā svarūp nahīn hai. main usase bhinna gnāyak hū̃n. usakā lakṣhaṇ barābar pahachānanā chāhiye. usakā lakṣhaṇ pahachānakar nirṇay karanā chāhiye.

jignāsāse nirṇay kare parantu pahale jo nirṇay ātā hai, vah nirṇay andar bhinna hokar nirṇay hotā hai tab use yathārtha nirṇay kahanemen ātā hai. tab tak use vikalpa sahitakā nirṇay kahanemen ātā hai. hotā hai, gaharā nirṇay hotā hai, phir bhī abhī gnāyakakī bhedagnānakī dhārā nahīn hotī, tab tak yathārtha rūpase nahīn kahā jātā. pahale vikalpa sahit nirṇay hotā hai.

muumukṣhuḥ- vikalpamen to khyāl ātā hai ki yah bāt barābar hai, karanā yahī hai. dūsarā jo bhī karate hain vah barābar nahīn hai. manamen itanā vishvās bhī ātā hai. lekin vishvās ṭikatā nahīn hai aur bāhar chalā jātā hai. bāharakī pravr̥uttimen adhik ruchi kar letā hai. khyāl hone par bhī aisā hotā hai.

samādhānaḥ- svayaṅke puruṣhārthakī mandatā hai. vikalpa sahitakā nirṇay hai, parantu abhī andarase svayam bhinna hokar, ānshik bhinna hokar lakṣhaṇ pahachānakar nirṇay nahīn huā hai, isaliye vah bāhar jātā hai. ruchi bāhar chalī jātī hai. vah sab andar apane puruṣhārthakī mandatā hai, isaliye hotā hai. andarase yathārtha bhedagnānakī dhārā ho, gnāyakako andarase pahachāne to svayaṅkā astitva grahaṇ kare to vah jyādā bāhar nahīn jā sakatā. lekin vah to sthūl nirṇay kiyā hai, andar lakṣhaṇako pahachānakar nirṇay nahīn kiyā hai. andar yathārtha nirṇay nahīn huā hai. parantu jab tak vah nahīn hotā hai tab tak


PDF/HTML Page 317 of 1906
single page version

aisā sthūl nirṇay ātā hai. lekin abhī puruṣhārthakī mandatā hai, isaliye bāhar jātā hai.

mumukṣhuḥ- bhedagnān kaise karanā? vichāramen to ātā hai, parantu andaramen vāstavamen kaise bhedagnān karanā?

samādhānaḥ- apanā lakṣhaṇ pahachāne ki yah jānanevālā hai vahī main hū̃n. yah jānanevālā main hūn̐, yah sharīr jaḍ kuchh jānatā nahī̃n. yah jo vikalpa āte hain, vah svayam svayaṅko jānate nahīn, andar jānanevālā bhinna hai. jānanevālā bhinna hai, usakā lakṣhaṇ barābar pahachānakar, usakā astitva grahaṇ kare ki yah gnāyak hai vahī main hū̃n. lakṣhaṇ dvārā pūre gnāyakako grahaṇ karake, yah gnāyak hai vahī main hūn̐, aisā nakkī karake gnāyakamen dr̥uḍhatā rakhakar bārambār gnāyakake astitvako aise grahaṇ kare ki usase bhinna hī nahīn ho. bārambār jo vikalpa āye usase main bhinna hūn̐, bhinna hū̃n. aisī pariṇatiko andarase dr̥uḍh kare to andaramen bhedagnān ho.

... bhinna paḍe ki yah gnāyak main hūn̐, yah vikalpa main nahī̃n. yah gnāyak main hūn̐, main yah nahīn hū̃n. is prakār bārambār gnāyakakī pariṇatiko dr̥uḍh kare. bārambār usakā abhyās kare. jabatak nahīn ho tabatak abhyās kare, bhāvanā kare, jignāsā kare. bārambār usakī laganī lagāye. jabatak nahīn ho tabatak bārambār aise karatā hī rahe. usakī mahimā, usakā lakṣhaṇ pahachāne, usakā vichār, sab vahī bārambār karatā rahe, jabatak nahīn hotā tabataka. bārambār usakā prayās karatā rahe. nahīn ho tabatak bārambār karatā rahe. nirṇay chhūṭ jāy to bhī bārambār dr̥uḍh karatā rahe. bārambār bhedagnān karatā rahe. upāy ek hī hai.

apane astitvako grahaṇ karake, usakī dr̥uḍhatā karake bārambār use grahaṇ kare. bārambār usakī dr̥uḍhatā karatā rahe. bārambār vah chhūṭ na jāy isaliye bārambār usakā prayatna karatā rahe. ek hī karanā hai. jo muktiko prāpta hue, ve bhedagnānase hī prāpta hue haĩn. jo nahīn hue hain, ve bhedagnānake abhāvase nahīn hue haĩn. bhedagnān karanekā bārambār prayatna karate rahanā. yah gnāyak hī main hūn̐ aur yah sab main nahīn hū̃n. aise svayaṅke astitvako grahaṇ karake dr̥uḍhatā karatā rahe, bārambāra. bārambār dr̥uḍhatā karaneke bād vikalpa chhūṭate haĩn. tab tak usane svayaṅko barābar grahaṇ nahīn kiyā hai to usakā vikalpa bhī kaise chhūṭe? vikalpamen hī ghumatā rahatā hai. ekamense dūsaremen, dūsaremense tīsaremẽn. shubhāshubh, shubhāshubhake vikalpamen hī palaṭā khātā rahatā hai. is or palaṭā khātā hai, is or palaṭā nahīn khātā. gnāyakakī or palaṭatā nahīn hai aur is or anādise palaṭatā rahatā hai. anādise shubhāshubh bhāvommen palaṭā khātā rahatā hai.

mumukṣhuḥ- andarakā vikalpa kaise karanā? bāharakā hī hotā hai.


PDF/HTML Page 318 of 1906
single page version

samādhānaḥ- gnāyakako grahaṇ karanekī or (jānā hai). vikalpa nahīn karanekā hai, parantu gnāyakakī or jānā hai. pariṇatikā palaṭā honā chāhiye.

mumukṣhuḥ- vah kaise?

samādhānaḥ- andar jignāsā kare, andar laganī lagī ho to andar gaye binā rahe hī nahī̃n. svayaṅko kahīn chain nahīn paḍe, bāhar kahīn ruche nahīn, kahīn rukanā achchhā lage nahī̃n. kṣhaṇ-kṣhaṇamen mujhe gnāyak kaise pahachānamen āye? mujhe gnāyak kaise pahachānamen āye? utanī laganī lage to vah palaṭā khāya. antaramense laganī laganī chāhiye, to palaṭā khāya. utanī laganī lagī nahīn hai, utanī gnāyakakī mahimā nahīn ātī hai. bāharase utanī tuchchhatā nahīn lagatī hai. to palaṭā kahān̐se ho? andar svayaṅko laganā chāhiye.

.. prāpta kar lete haĩn. nahīn prāpta karate hain unhen der lagatī hai. shivabhūti kuchh nahīn jānate the. bāī dāl dho rahī thī. chhilakā alag, dāl alaga. aisā karake, merā ātmā bhinna aur yah vibhāv bhinna. aisā karake antaramen ūtar gaye. antaramense pragaṭ kiyā. jyādā nahīn jānate the to bhī.

mumukṣhuḥ- hamen vishvās ātā hai vah to antarase hī ātā hai. abhī jitane vichār āte hain, vah antarase hī āte hain, aisā nahīn hai ki ūpar-ūparase āte haĩn.

samādhānaḥ- vah to antarase āye, vāstavamen to andar svabhāvamense ānā chāhiye. yah satya hai, aisā svayaṅko antarase ātā ho, parantu svabhāv grahaṇ karake āye vah alag bāt hai. vah alag bāt hai.

mumukṣhuḥ- kisīko kṣhaṇamen ā jātā hai, kisīko nahīn ātā hai, usamen ...?

samādhānaḥ- usamen svayaṅke puruṣhārthakī mandatā hai. kisīko jaldī hotā hai, kisīko der lagatī hai. svayaṅkī mandatā hai. karma to nimitta mātra hai, vah kuchh nahīn kar sakatā. na ho tabatak bhagavānane kyā kahā hai? gurudevane kyā kahā hai? shāstramen kyā ātā hai? usakā vichār, usakā vāñchan, usakā svādhyāy bārambār karatā rahe aur gnāyak kaise pahachānun̐, usakī bārambār jignās kare aur bārambār laganī lagāye.

mumukṣhuḥ- jabatak andaramen ruchi nahīn lagatī, hamen to vahī lagatā hai. bāhar bahut ruchi ho jātī hai, bāhya bhāvommẽn. to aisā lagatā hai ki andaramen nahīn ātī. hamāre manamen aisā lagatā hai.

samādhānaḥ- antarakī ruchi ho, vah bāharamen utanā tanmay nahīn hotā hai. jise antarakī lagī ho, gnāyakakī mahimā, use vibhāvase to kuchh had tak vairāgya ā jāy, yah sab tuchchha hai, sārabhūt nahīn hai. sārabhūt to ātmā hai. utanā tanmay ho jāy to antaramense kam ho jāy, vah to sīdhī bāt hai. bāharamen utanā tanmay ho jāy


PDF/HTML Page 319 of 1906
single page version

to. antar khaṭak rahanī chāhiye ki yah sab hai, vah sārabhūt nahīn hai. andar svayaṅko hove nahīn, lekin khaṭak to laganī chāhiye ki yah sab sārabhūt nahīn hai, sārabhūt to merā ātmā hai. aise khaṭak laganī chāhiye. usakā artha yah hai ki jyādā khaṭak honī chāhiye. mātra khaṭakase kuchh nahīn hotā, isaliye tīvra khaṭak laganī chāhiye.

... kārya kahān̐se āye? kāraṇ thoḍā (ho tat) kārya nahīn ātā. jitanā usakā kāraṇ de utanā hī kārya āye. andar jitanī svayaṅko lagī ho, andar jignāsā, laganī lagī ho, utanā andar svayam puruṣhārtha kare to kārya āye. kāraṇ binā kārya kahān̐se āye? ānanda (ādi) sab ātmāmen hī bharā hai. bāhar jātā hai utanī svayaṅkī kṣhati hai ki bāhar ekatva hokar, tanmay hokar jātā hai.

... sādhakako avalamban to dr̥uṣhṭimen hotā hai. shraddhāke andar shuddhātma dravyakā ālamban honā chāhiye. jo shuddhātmā anādianant svayam dravya vastu hai, vah vastu shuddha svarūp hī hai. us vastukā avalamban sādhakako hotā hai. arthāt mūl avalamban to use shuddhātmākā hai, parantu antaramen sthir nahīn ho sakatā hai isaliye upayog bāhar ātā hai. isaliye bāharamen dev-guru-shāstrake shubhabhāvamen hai. aur shubhabhāvakā avalamban hai vah vyavahāramen hai. antaramen nishchayakā avalamban shuddhātmākā hai. bāharamen shubhabhāvamen bāhar āye to jinendradev, guru aur shāstra (kā avalamban hotā hai). parantu mūl avalamban to shuddhātmākā hai. use dravya par hī dr̥uṣhṭi rahatī hai. gnāyak par hī dr̥uṣhṭi rahatī hai (ki) main yah shuddhātmā hū̃n. usake sivā sab mujhase bhinna hai, sab par hai.

... main gnāyak hī hūn̐, is prakār gnāyak par hī dr̥uṣhṭi (rahatī hai). bāharamen upayog jāye to bhī usakī dr̥uṣhṭi to gnāyak par hī rahatī hai. bāhar shubhabhāv āye to bhī use dr̥uṣhṭi to ek gnāyak par hī rahatī hai. gnāyakakā avalamban use chhūṭatā hī nahī̃n. gnāyakakā āshray to use sadā rahatā hī hai. upayog bāhar āye to shubhabhāvamen dev- guru-shāstra, jinhonne pūrṇatā prāpta kī aise dev aur guru jo sādhanā karate hain, aur shāstrommen jo vastukā svarūp batāyā hai, usakā alamban use vyavahārase shubhabhāvamen hotā hai. parantu us vakta bhī shubhabhāv merā svarūp nahīn hai, main usase bhinna hū̃n. aisī dr̥uṣhṭi aur gnān use sāthamen vartate haĩn. aur ānshik gnāyakakī pariṇati bhī sāthamen hotī hai. use bhedagnānakī dhārā sadā vartatī hī hai, bāhar upayog āye to bhī.

main, in sab bhāvonse bhinna shuddhātmā hū̃n. gnāyakakī dhārā sadā vartatī hai. udayadhārā aur gnānadhārā donon sāthamen vartatī hai. bāharamen shubhabhāvamen dev-guru-shāstrakā avalamban hotā hai. andar pūrṇatā prāpta nahīn ho, andar pūrṇarūpase sthir nahīn ho sakatā hai, gnāyakakī pariṇati pragaṭ huyī, lekin usamen pūrṇa līnatā nahīn hotī hai isaliye upayog bāhar


PDF/HTML Page 320 of 1906
single page version

ātā hai. shubhabhāvamen dev-guru-shāstrakā avalamban hotā hai.

mumukṣhuḥ- anubhav nahīn huā hai, aise jīvakī kaisī paristhiti hotī hai?

samādhānaḥ- jise anubhav nahīn huā hai, use bhī mujhe shuddhātmā kaise grahaṇ ho, usakī jignāsā aur ruchi rahā kare. mujhe gnāyak kaise samajhamen āye? gnāyakakā yathārtharūpase avalamban (kaise ho)? main shuddhātmā hūn̐, usakā avalamban mujhe kaise āye aur yathārtha rūpase vah pariṇati kaise pragaṭ ho, usakī bhāvanā andar rahe. vichāronse nirṇay kare ki main gnāyak hī hū̃n. yah shubhāshubh bhāv merā svarūp nahīn hai. aise vichārase nakkī kiyā lekin yathārtha avalamban kaise ho? usakī bhāvanā ho, usakī ruchi rahe, usakī khaṭak rahe. use nirantar khaṭak rahā kare ki mujhe gnāyakakā avalamban kais prāpta ho? usakī ruchi rahā kare.

antaramen vah pragaṭ nahīn huā hai to bāharamen use dev-guru-shāstrakā avalamban hotā hai. bhagavānane jo prāpta kiyā, guuru sādhanā karate hain, shāstra mārga batāte haĩn. shubhabhāvamen use dev-guru-shāstra (kā avalamban hotā hai), lekin antaramen use khaṭak rahatī hai (ki) mujhe shuddhātmā kaise grahaṇ ho? use rahatā hī hai. antaramen aisī ruchi rahatī hai. mumukṣhuko andarase khaṭak nahīn jātī ki mujhe shuddhātmā kaise grahaṇ ho? bāharamen ashubhabhāvase bachaneko vah shubhabhāvamen khaḍā rahatā hai. jinendradevakī mahimā, shāstrakā chintavan, gurukī mahimā ādi sab use hotā hai.

sab kāyāme juḍatā hai. jinendra devake, guruke, shāstrake sab kāyāmen juḍatā hai. jinhonne pragaṭ kiyā un par use bhakti āye binā nahīn rahatī, isaliye vah sab kāyāmen juḍatā hai. bhagavānakā, gurukī prabhāvanā, gurukī sevā, gurukī bhakti, gurune kyā kahā hai, gurune kyā mārga batāyā hai, usake vichār, shāstramen kyā ātā hai, tattvake vichār andar āte rahe. dravya-guṇ-paryāy, ātmākā svarūp, paradravyakā kyā svarūp, tattvake vichār āte rahe. vah sab use hotā hai. ... palaṭatā hai. ashubhabhāvamense shubhabhāvamen dishā palaṭatā hai aur shuddhātmākī khaṭak andar rahā karatī hai.

mumukṣhuḥ- shuddhātmākī mahimā..

samādhānaḥ- shuddhātmā to mahimāsvarūp hī hai. sab chaitanyamen bharā hai, chaitanya ananta guṇonse bharapūr hai. anupam tattva hai. use kisīkī upamā lāgū nahīn paḍatī. jagatake kisī bhī padārthakī upamā chaitanyako-shuddhātmāko lāgū nahīn paḍatī. usakā gnān anupam, usakā ānanda anupam, usake ananta guṇ anupama. chaitanya to anupam tattva hai, use koī upamā lāgū nahīn paḍatī. aisā anupam tattva hai. usakī mahimā use ānī chāhiye ki yah sab sārabhūt nahīn hai, sārabhūt merā ātmā hai aur vah anupam hai. jagatakī koī vastu


PDF/HTML Page 321 of 1906
single page version

anupam nahīn hai. jagatake koī padārtha anupam nahīn hai ki mahimā yogya nahīn hai. parantu merā ātmā ek anupam hai, jise koī upamā nahīn dī jātī. aisī mahimā āye, andar chaitanyakī-shuddhātmākī mahimā āye, bāharase haṭe, mahimāvālā padārtha ho to yah ek merā chaitanya shuddhātmā chaitanyadev mahimāvant hai.

bhagavānane jo prāpta kiyā, guru jo sādhanā karate hain, vah padārtha koī anupam hai. gurudev jo vāṇīmen kah rahe hain, ātmākī mahimā prakāshate hain, shāstramen usakī mahimā ātī hai, shāstramen usakā svarūp āye, gurukī vāṇīmen āye vah padārtha koī alag hai. aise antaramense svayam vichār karake nakkī karake usakī svayaṅkī mahimā antaramen āye. arthāt use pragaṭ karanekā svayam prayatna kare. usake binā chain paḍe nahī̃n. usīkī laganī lage, usīkā bārambār raṭan, yād (kare), bārambār usake vichār kare.

mumukṣhuḥ- .. ātmākī mahimā-gnāyakakī mahimā aur bāharamen dev-guru-shāstrakī mahimā. ek sva hai aur ek par hai. abhiprāyamen donon mahimā ekasāth kaise ṭik sake?

samādhānaḥ- abhiprāy chaitanyakā hai. abhiprāyamen chaitanyakī mahimā hai aur dev- guru-shāstrakī use mahimā to hai. mahimāvant padārtha to main hūn̐ aur mahimāvant padārtha jo hai use dev-guru-shāstrane pragaṭ kiyā hai. isaliye usakī mahimā use ātī hai. donon sāth ṭik sakate haĩn. bāharakā jo hai vah to upayogarūp hotā hai. yah antar abhiprāyamen hai. abhiprāyamen shuddhātmākī mahimā (hai).

jo shuddhātmā hai vah mahimāvant hai. aisā mahimāvant padārtha bhagavānane prāpta kiyā hai aur guru usakī sādhan kar rahe haiain, shāstrommen usakā varṇan ātā hai. isaliye usakī mahimā āye binā rahatī hī nahī̃n. jisakī mahimā mujhe lagī, vah mahimāvant padārtha jisane prāpta kiyā, us par usakī mahimā āye binā nahīn rahatī. unako vah dikhāī detā hai, andaramen svayam to nahīn dekh sakatā hai. antaramen svayam vichār karake antaramen jāye tab use usakī svānubhūti hotī hai.

yah to bhagavānane prāpta kiyā hai, gurukī vāṇīmen ātā hai. jinhonne prāpta kiyā hai usakī mahimā use ātī hai. aisā padārtha jinhonne prāpta kiyā ve dhanya hain, ve pūjane yogya haĩn. sāthamen rahanemen koī dikkat nahīn hai. vah to upayogamen ātā hai aur yah andar abhiprāyamen hai.

mumukṣhuḥ- ek abhiprāyamen ātā hai aur ek upayogamen ātā hai. is prakār do prakāramen pharka paḍā.

samādhānaḥ- hān̐, do prakāramen pharka hai. shraddhā donon par hai. shraddhāmen donon hai. shuddhātmā


PDF/HTML Page 322 of 1906
single page version

bhī mahimāvant hai aur dev-guru-shāstra bhī mahimāvant hai. lekin upayogamen to bāhar ho tab bāharamen upayog hai. antaramen to abhī svayam gayā nahī̃n.

mumukṣhuḥ- āshaṅkā aisī hotī hai ki sva aur par donoṅkī mahimā ekasāth kaise rah sake?

samādhānaḥ- ek shraddhāmen rahatā hai aur ek upayogamen ātā hai, bāhar hotā hai taba. svayaṅkī mahimā āye. bhagavānakī mahimā āye aur apanī ātī hai. aise bhī ātā hai, bhagavānako pahachāne vah svayaṅko pahachāne, svayaṅko pahachāne vah bhagavānako pahachānatā hai. bhagavānake dravya-guṇ-paryāyako pahachāne vah svayaṅko pahachānatā hai. svayaṅke dravya-guṇ-paryāyako pahachānatā hai vah bhagavānako pahachānatā hai. aisā nimitta-upādānakā sambandha hai. lekin use sāthamen rahanemen dikkat nahīn hai. ek shraddhāmen rahatā hai, ek upayogamen rahatā hai.

prashamamūrti bhagavatī mātano jay ho!
?? ?