PDF/HTML Page 1387 of 1906
single page version
samAdhAnaH- ... gurudev shAshvat virAje, sabako virah kyo.n huA? koI kuCh kar nahI.n sakatA. is bharatakShetrame.n gurudevakA virah ho gayA. koI kisIko kar nahI.n sakatA.
mumukShuH- bahan! karuNA hove to karuNAke kAraN kArya ban jAtA hai.
samAdhAnaH- kShetrase dUr ho gaye. aisA kyo.n hove? bhAvanA, hR^idayame.n gurudevako rakhanese gurudev bhaviShyame.n mil jAte hai.n. bhAvanA hR^idayame.n rakho ki aise gurudev jo bhAvike tIrtha.nkar hai.n, aisI tIrtha.nkar jaisI vANI barasAyI, aise gurudevako hR^idayame.n virAjamAn karane-se bhaviShyame.n unakA yog banatA hai.
mumukShuH- mAtAjI! bhaviShyame.n to mile.nge hI mile.nge, ham to is bhavame.n bhI Apake sAthame.n darshan kare.nge. yah pakkI bAt hai. hamArI bhAvanA aisI hai.
mumukShuH- Aj mai.nne dekhe gaNadharadev, Aj mai.nne sun liye gaNadharadeva. bolo bhagavatI mAtano jay ho!
samAdhAnaH- sab a.ntarame.n hI karanekA hai. bAharase dR^iShTi uThAnI, vah ek hI karanA hai. shAstro.nme.n anek-anek rItase bAt AtI hai, karanekA ek hI hai. gurudevane jo kahA vah ek hI karanA hai. bAra.nbAr a.ntar dR^iShTi karanI. bas! a.ntarame.n j~nAyakako pahachAnanA. usakA lakShaN pahachAnanA ki mai.n chaitanya kaun? aur yah vibhAvalakShaN, chaitanyalakShaN use bhinna karake, apane lakShaNase svaya.nko pahachAnakar aur andar sthir honA, usakI dR^iDhatA karanI, usakI pratIt karanI, vah karanA hai, ek hI karanA hai.
vA.nchan, vichAr Adi sab karanA, lagan lagAnI, mahimA karanI, dev-guru-shAstrakI mahimA. andar chaitanyakI mahimAke dhyeyase sab karanA hai, ek hI karanA hai. kShaN- kShaName.n bas AtmA.. AtmA.. a.ntar AtmAkI lagan lagAnI, vahI karanA hai.
ananta kAl gayA jIvane yah apUrva samyagdarshan prApta nahI.n kiyA hai, bAkI sabakuCh prApta ho chUkA hai, dUsarA kuCh nayA nahI.n hai. ananta bAr devalokame.n gayA, bAharakI sab vastu prApta ho chUkI hai, kuCh nayA nahI.n hai. ek nayA chaitanyakA svarUp vah apUrva hai, vah prApta nahI.n huA hai. vah prApta kaise ho, vah karane jaisA hai.
shAstrame.n AtA hai, ek jinendra bhagavAn aur ek samyagdarshan, do jIvane prApta nahI.n
PDF/HTML Page 1388 of 1906
single page version
kiyA hai. jinendra bhagavAn to mile, lekin svaya.nne svIkAr nahI.n kiyA hai. isaliye nahI.n mile, aisA shAstrame.n AtA hai. mile lekin svaya.nne svIkAr nahI.n kiyA hai aur samyagdarshan prApta nahI.n huA hai. ye do jIvako durlabh (hai.n). samyagdarshan ananta kAlame.n kabhI prApta nahI.n kiyA hai, vah prApta karane jaisA hai. usakI anupamatA aur usakI apUrvatA hR^idayame.n lAkar vahI karane jaisA hai. vahI ek adabhut vastu hai.
mumukShuH- mAtAjI! mujhe to gurudev yAnI sonagaDh aur sonagaDh yAnI gurudeva. yah sab mumukShuo.nne nakkI kiyA hai. yah sAdhanAbhUmi hai, gurudevakI tapobhUmi hai use jIvaname.n utkIrNa kar dI hai.
samAdhAnaH- gurudevakI sAdhanAbhUmi hai. is pa.nchamakAlame.n itane-itane sAl, 45- 45 sAl nira.ntar vANI barasAyI, vah koI mahA yog (huA ki) is pa.nchamakAlame.n aise gurudev yahA.N padhAre aur chAro.n or vANI barasAyI. sonagaDhame.n nira.ntar nivAs kiyA, vah sonagaDhakI bhUmi mahA pavitra hai.
mumukShuH- kShetra pavitra aur dravya pavitra.
samAdhAnaH- hA.N, dono.n pavitra-dravya ma.ngal aur kShetra ma.ngala. aur gurudevakA bhAv ma.ngala. ... vah kShetra ma.ngal, gurudevakA dravya ma.ngal, unho.nne jo andar pragaT kiyA vah bhAv ma.ngala. jis kAlame.n vah prApta huA vah kAl ma.ngal hai. bhAvanA aisI ho to... bAkI koI mAhol... sonagaDhako bhAvame.n kuCh nahI.n hai. (bAharakA) mAhol chalatA rahe, bAkI yahA.N rahanevAlo.nko bhAvame.n kuCh nahI.n hai. .. pradhAnatA karake sab yahA.N karate rahate hai.n. .. apane dravya par dR^iShTi karake, bhAvako pradhAn karake sab karanA hai.
mumukShuH- ek mahinekA mahotsava. bhAratake solah bhAgake log vahA.N padhAre the.
samAdhAnaH- ... sab brahmachArI bahanoe.nne jIvan is prakAr arpaN kiyA hai. sabako bhAvanA hai to sab karate hai.n. yahA.N gurudevake prabhAvanA-yogase sab ho rahA hai. gurudev kab padhAre? gurudev padhAre vah ek Ashcharya lage. AphrikA padhAre... isaliye yahA.N AnA mushkil paDe.
mumukShuH- rahate hai.n vahA.N, lekin bhAv yahA.N hai.
samAdhAnaH- bhAv yahA.N hai. pahale Aye the, usake bAd... mahino.n taka.
samAdhAnaH- .. jANan svabhAv jAnaneme.n A rahA hai. jAnanarUp jAnanevAlA pariNaman kar rahA hai. jAnanevAlA svabhAv ... nahI.n huA hai. jAnanevAleko lakShyame.n le to yathArtha jAnaneme.n Ave. to jAnanevAlA jAnanarUp hai, usako jAno. jAnanevAleko jAno aisA AchArya kahate hai.n.
mumukShuH- yAnI parako mat jAno, j~nAyakako jAno.
PDF/HTML Page 1389 of 1906
single page version
samAdhAnaH- parako mat jAno aisA nahI.n, parakA rAg karake parame.n lakShya mat karo.
mumukShuH- to parako jAnanese phAyadA kyA hai?
samAdhAnaH- phAyadA kuCh nahI.n hai. rAg karane-se kyA phAyadA hai? j~nAnakA svabhAv hai to svaya.n jAnaneme.n AtA hai.
mumukShuH- jAnaneme.n A jAtA hai, jAnatA to nahI.n hai na?
samAdhAnaH- jAnatA hai. rAg AtmAkA svabhAv nahI.n hai. ekatvabuddhi toDanI. j~ney aur j~nAn ek hai, aisI ekatvabuddhi toDanI. mai.n j~nAyak hI hU.N. j~nAyakakI dishA palaT denA. jAnanekA svabhAv hai usakA nAsh nahI.n hotA. jAnanekA svabhAvakA nAsh nahI.n hotA. jAnanekA svabhAvan nAsh kar dU.N. to jAnan svabhAv nAsh nahI.n hotA. ekatvabuddhi toD denA, usakA rAg toDanA. dR^iShTi par or jAtI hai, usako palaT denA.
mumukShuH- jabatak par jAnaneme.n AtA hai, to dR^iShTi andar kaise jAyagI?
samAdhAnaH- par jAnaneme.n AtA hai (isaliye) dR^iShTi nahI.n jAyagI aisA nahI.n hotA. dR^iShTi apaneme.n jAtI hai. rokatA nahI.n hai, j~ney apaneko rokatA nahI.n hai. svaya.n dR^iShTi palaT denA, to dR^iShTi to palaT jAtI hai. upayog to bAhar jAtA hai. apanI or upayog lAnA apane hAthakI bAt hai.
j~nAnakA svabhAv aisA hai, jAnaneme.n ananta hai, jAnaneke svabhAvakI maryAdA nahI.n hotI hai. jo jAnanevAlA hai usakA svabhAv ananta hai. usakI maryAdA nahI.n hotI ki itanA jAne, itanA jAne. jAnanekA svabhAv hai vah svako jAnatA hai, parako bhI jAnatA hai. usakI mahimA ananta hai ki jo anantako jAnatA hai. aise mahimA ananta hai. parantu usakA rAg nahI.n karanA, j~neyake sAth ekatvabuddhi nahI.n karanA. apane sva-or dR^iShTi karake aur sva-or upayog karanA. svaya.n sahaj jAnaneme.n Ave usame.n nukasAn nahI.n hotA. sahaj jAnaneme.n A jAtA hai, kevalaj~nAnIko sahaj jAnaneme.n A jAtA hai. to usako nukasAn nahI.n hotA. vah to AtmAkA svabhAv hai.
mumukShuH- kevalI bhagavAnako to AtmA jAnaneme.n AtA hai. ... kahA.N parako jAnate hai.n?
samAdhAnaH- nahI.n, kevalaj~nAnI bhagavAn parako jAnate hai.n. apaneko jAnate hai.n aur j~neyako bhI jAnate hai.n. usame.n rAg nahI.n hotA, us or upayog nahI.n hotA. sahaj jAnaneme.n A jAtA hai. j~nAnakA pariNaman apaneko jAnatA hai, parako bhI jAnatA hai. j~neyako jAnatA hai.
mumukShuH- hamArA prayojan to apaneko jAnanekA hai, hamArA prayojan parako jAnanekA to hai nahI.n.
samAdhAnaH- prayojan bhale nahI.n hai, parantu svaya.n jAnanekA svabhAv hai, usakA nAsh
PDF/HTML Page 1390 of 1906
single page version
nahI.n hotA. prayojanakI kyA bAt hai? prayojan apaneko jAne usame.n svaya.n jAnanekA A jAtA hai. usake svabhAvakA nAsh nahI.n hotA. jo Chadmastha hai usakA upayog ek taraph jAtA hai. svako jAnatA hai to par-or upayog nahI.n jAtA hai. parantu usakA jAnanekA nAsh nahI.n hotA hai. apanI svAnubhUtime.n upayog jAtA hai (to) parako jAnaneme.n lakShya nahI.n hotA. jAnanekA nAsh nahI.n hotA hai. nahI.n jAnatA hai aisA nahI.n, jAne to usame.n kyA doSh AtA hai? usake svabhAvakA nAsh nahI.n hotA hai.
mumukShuH- a.ntim bhUl kaun-sI hai jisase anubhav nahI.n ho pAtA hai?
samAdhAnaH- ekatvabuddhi hotI hai. par mai.n hU.N, mai.n pararUp ho jAtA hU.N aur par mere rUp ho jAtA hai. aur vibhAv hai, AkulatA jo vikalpakI jAl hai, us rUp mai.n ho jAtA hU.N, vikalpa mereme.n A jAtA hai. aisI ekatvabuddhi ho gayI hai, isaliye anubhav nahI.n hotA hai. bhedaj~nAn karane-se anubhUti hotI hai. ekatvabuddhi hai.
mai.n chaitanya hU.N, mai.n j~nAyak hU.N, anAdiananta shAshvat dravya hU.N. us par dR^iShTi karanese, usakA j~nAn karanese, usame.n lInatA karanese svAnubhUti hotI hai. bhedaj~nAnakA abhAv honese svAnubhUti nahI.n hotI hai.
mumukShuH- anubhav lakShaN to dikhatA hai parantu lakShya kyo.n nahI.n dikhatA?
samAdhAnaH- lakShaN kahA.N dekhaneme.n (AtA hai)? yathArtha lakShaN dekhaneme.n Ave to lakShya dekhaneme.n AtA hai. yathArtha lakShaN kahA.N dekhaneme.n AtA hai?
mumukShuH- usakA upAy kyA hai dekhanekA?
samAdhAnaH- apanI jij~nAsA, mahimA, apanI laganI lagAnA aur bAharase mahimA toDakar svabhAvakI mahimA, usakI lagan usakA upayog sUkShma karake AtmA svabhAvako grahaN karanA, vah usakA upAy hai.
mumukShuH- gurudev kahate the, mai.n j~nAtA, mai.n j~nAn, mai.n j~neya. ... ye kyA hai?
samAdhAnaH- j~nAyak hI mai.n, j~nAtA mai.n, j~ney mai.n. j~ney yAnI j~nAnakI paryAy jo pariNamatI hai, vah j~neya. usakA matalab par vastu nahI.n hai aisA usakA artha nahI.n hai. j~nAtA, j~nAn, j~ney apaneme.n pariNaman hotA hai. pararUp nahI.n pariNamatA hai. par parame.n hai, Ap apaneme.n hai. j~nAtA, j~nAn, j~ney sab apaneme.n hai. isaliye paradravya nahI.n hai, aisA usakA artha nahI.n hai. AtmA ananta kAlase paribhramaN karate-karate jo pratyabhij~nAnakA kAraN AtmA hai to yadi parako nahI.n jAnatA ho to, parako koI jAnatA hai vah kaise jAnaneme.n A jAtA hai? AtmA pararUp pariNamatA nahI.n hai. j~nAn to apanA svabhAv hI hai.
jo anAdiananta shAshvat dravya hai, aisA j~nAnasvabhAv anAdiananta ananta mahimAse bharapUr hai. usame.n maryAdA nahI.n hotI hai. sabako jAnatA hai. ekatvabuddhi toDe, j~neyake sAth
PDF/HTML Page 1391 of 1906
single page version
ekatvabuddhi toDakar j~nAtA, j~nAn, j~neyarUp svaya.n pariNamatA hai. paraj~ney rUp nahI.n pariNamatA hai.
mumukShuH- ApakI pustakame.n AtA hai, he jIv! tujhe kahI.n na ruchatA ho to apanA upayog palaT de. to vah upayog j~nAnakA lenA yA chAritraguNakI paryAy lenA?
samAdhAnaH- j~nAnakA upayog jo parame.n jAtA hai, usako palaT de. ruchi palaT de. mai.n chaitanya (hU.N). kahI.n na ruchatA ho, kahI.n suhAtA na ho to upayog AtmAme.n lagA de. j~nAnakA upayog palaT de. ruchi palaTe to upayog palaTe. ruchi parame.n hotI hai. ruchi palaT jAy to upayog palaT jAya.
mumukShuH- parakI ruchiko duHkhakA kAraN jAnanA yA hamArA j~nAn parako jAnatA hai usako duHkhakA kAraN jAnanA?
samAdhAnaH- ... ruchi parame.n hotI hai, ekatvabuddhi vah duHkhakA kAraN hai. jAnanA duHkhakA kAraN nahI.n hai.
mumukShuH- to phir Ap kyo.n kahate ho ki upayog palaTAo. phir aisA kyo.n kahate ho?
samAdhAnaH- upayogake sAth apanA rAg rahatA hai isaliye. upayog palaTanekA artha terA rAg parame.n jAtA hai, rAgako palaT... upayog palaTanekA artha j~nAnakA nAsh kar aisA usakA artha nahI.n hai. j~nAnakA nAsh karanekA (aisA usakA artha) nahI.n hai. apane svakI or dR^iShTi lA.
mumukShuH- upayog aur rAg, alag-alag chIj khyAlame.n nahI.n AtI hai. upayog aur rAg dono.n chIj khyAlame.n nahI.n AtI hai.
samAdhAnaH- (bhale khyAlame.n) nahI.n AtA hai, parantu dono.n sAthame.n rahate hai.n. sUkShma karake yah j~nAn hai, yah rAg hai, usakA bhedaj~nAn karo. shAstrame.n AtA hai, praj~nAChainI karake sUkShma dR^iShTi karake usakA bhedaj~nAn karanA. nahI.n khyAlame.n AtA hai to khyAlame.n lAkar sUkShma buddhise pakaD lenA ki yah j~nAn hai, yah rAg hai. j~nAn-j~nAyak mai.n hU.N, usakA bhedaj~nAn karanA. yah j~nAyak hai, yah rAg hai.
mumukShuH- pravachanasArame.n AtA hai, indriyaj~nAn duHkharUp hai, usakA artha kyA hai?
samAdhAnaH- indriyaj~nAn duHkhakA kAraN hai, to j~nAn duHkhakA kAraN hai. j~nAn duHkhakA kAraN hai, parantu usame.n khaNDa khaNDa upayog rAgamishrit hai na, vah duHkhakA kAraN hai.
mumukShuH- .. phir pariNatiko pahachAn letA hai. jaghanya hai yA utkR^iShTa hai, pahachAnakar vaisA vyavahAr kare. vah jAnanekA sAdhan bAhyake sivA to kuCh nahI.n hai. to a.ntar pariNatiko ek dUsare kaise jAnate ho.nge? samyagdarshanapUrvak usakA ek bAhya dravyali.ngakA vyavahAr, bhAvali.ng pUrvak, vah kaise bhinna karatA hai?
PDF/HTML Page 1392 of 1906
single page version
samAdhAnaH- usake parichayase jAne, usakI vANIse j~nAt ho. use j~nAt hotA hai. usakI vANI kaisI AtI hai? usakA hR^iday kaisA hai? usakA amuk parichay hotA hai isaliye jAn sakate hai.n ki isakI pariNati bhAvali.ngarUp hai yA mAtra dravya hai. kriyAkI or kitanA vajan jAy, shubhabhAvakI or kitanA jAy, a.ntarakI bhedaj~nAnakI pariNati, usakI vANI kaisI AtI hai, us parase hR^idayako pahachAnA jAtA hai. usakA parichay ho to pakaD sakate haiai.n.n. .. usake parichayame.n Ave, usakA bolanA, vANI parase pakaD sakate hai.n ki kahA.N-kahA.N usakI vANI gaharAIme.n jAtI hai yA sthUlame.n aTak gayA hai yA bAhya kriyAme.n thoDA karake, mahAvrat dhAraN karake usame.n sa.ntoSh mAnA hai, yA a.ntar pariNati hai, bhedaj~nAnakI dhArA kis jAtakI hai, vah sab, vah bole us parase khyAlame.n A jAtA hai.
mumukShuH- bahin! ham gurudevakA pravachan paDhe.n yA sune, gurudevako pratyakSha sunA hai. usame.n AtmAkA svabhAv j~nAn, vah to bAra.nbAr AtA hai. kartR^itva vah AtmAkA svabhAv nahI.n hai. parantu aisA khyAlame.n lete hai.n to bhI AtmAnubhav nahI.n hotA hai. to usame.n kyA truTi (rahatI hogI)?
samAdhAnaH- AtmAkA j~nAnasvabhAv (hai). parantu vah j~nAnasvabhAv mAtra buddhise, vichArase grahaN kiyA hotA hai. a.ntar usakA jo j~nAnasvabhAv hai, svabhAvame.n-se svabhAv grahaN kare to ho. kartA yAnI parakA kartA nahI.n hai, vibhAv usakA svabhAv nahI.n hai. parantu svaya.n apane svabhAvarUp pariNaman kar sakatA hai. parantu vah j~nAnamAtra AtmA aisA Aye, parantu j~nAnako j~nAnarUp pahachAnanA, vah a.ntar gaharAIme.n jAkar pahachAnanA chAhiye. mAtra buddhise jAne to usame.n a.ntar pariNati nahI.n hotI. a.ntar pariNati kare to yathArtha andarase dashA pragaT hotI hai.
aisI pariNati ki yah j~nAn hai so mai.n hU.N aur yah vibhAv bhinna aur yah j~nAn mAne j~nAyaka. mAtra jAne-jAne vah j~nAn (aise nahI.n), parantu usake pIChe pUrA dravya hai. us dravyako a.ntarame.n jAkar grahaN kare to ho. vah AtA hai na? j~nAnake jo jAnanekA kiraN dikhatA hai, vah j~nAnamAtra bhed-bhed dikhAI detA hai utanA hI mai.n nahI.n hU.N, apitu pUrA j~nAyak, jAnanevAlA tattva hai vah jAnanevAlA tattva hai so mai.n hU.N. aise dravyako.na.ntarame.n jAkar pahachAne to hotA hai. mAtra buddhise... jo dravya hai, us dravyake mUlame.n-se use pahachAnanA chAhiye.
mumukShuH- AtmAkA svabhAv to j~nAn hai, aisA AtA hai. to phir j~nAn jAnatA hai, vah bhI vyAjabI bAt hai, to phir usame.n...?
samAdhAnaH- jAne vah vyAjabI bAt hai, parantu vah kis jAtakA jAnatA hai?
PDF/HTML Page 1393 of 1906
single page version
jAnatA hai yah barAbar, parantu jAnanA-jAnanevAlA tattva kaun hai? jAnanekA svabhAv kis tattvame.n hai, us tattvako pahachAnanA chAhiye. jAne yAnI yah jAnA, yah jAnA, bAharakA jAnA (isaliye jAnanevAlA aisA nahI.n). jAnanevAlA tattva kaun hai? jAnanevAlI vastu kaun hai, use pahachAnanA chAhiye. mAtra usakI paryAy bhed-bhed, yA j~neyako jAnA isaliye j~nAn, aise nahI.n. j~nAnakI paryAyake bhed ho isaliye jAnanevAlA, aise nahI.n. parantu jAnanevAlA pUrA tattva use pahachAnanA chAhiye.
jo tattva jAnanasvabhAvarUp hai, use pahachAnanA chAhiye. jAnanevAlA barAbar hai, parantu jAnanahAr tattvako jAnanA chAhiye. vastuko pahachAnanI. (vastuko) pahachAne to usame.n-se usakI shuddhAtmAkI paryAy pragaT ho. shuddhAtmAko pahachAne, mUlame.n jAkar pahachAne to use pragaT ho. Upar-Uparase pahachAne ki jAnanevAlA (hai), aise jAnanevAlA yathArtharUpase pahachAname.n nahI.n AtA.
lakShaNase pahachAname.n Aye ki yah jAnanevAlA so mai.n, yah jAnanevAlA so mai.n aur yah vibhAv so mai.n nahI.n, parantu vah jAnanekA svabhAv kisakA hai, us chaitanyatattvako pahachAnanA chAhiye.
... mIThAs ki yah shakkar hai, yah svAd shakkarakA hai, vah vastu kaun-sI? vah shakkar kyA hai? shakkar padArthako pahachAnanA chAhiye. yah ThaNDak barphakI hai, barpha padArtha kaun hai, use pahachAnanA chAhiye. mUlako pahachAnanA chAhiye. aise jAnanA-jAnanA ho rahA hai, parantu jAnanevAlA padArtha kaun hai? (use mUlame.n-se pahachAnanA chAhiye).