PDF/HTML Page 596 of 1906
single page version
mumukShuH- ..
samAdhAnaH- jagatame.n jin pratimA, bhagavAn jo sAkShAt samavasaraName.n virAjate ho.n, vah dhyAnamay (mudrA), AtmAme.n lIn ho gaye ho, aisA unakA dikhAv hotA hai. unakI vANI bhinna hotI hai, ve bhinna hai.n. to sAkShAt bhagavAn to virAjate nahI.n hai.n, isaliye shrAvak bhagavAnake darshan hetu jin pratimAkI sthApanA karate hai.n.
jagatame.n shAshvat pratimAe.N hai.n. jo devalokame.n, merume.n, na.ndIshvarame.n sab jagah shAshvat, kisIke dvArA kiye binA, pudagalake paramANu pratimArUp ikaTThe ho gaye hai.n. ratnamay pratimAe.N pA.Nchasau- pA.Nchasau dhanuShakI, jaise samavasaraName.n virAjate ho.n, vaisI pratimAe.N. mAtra vANI nahI.n. mAno bole yA bole.nge, hUbahU bhagavAn jaisA lage. kudarat aisA kah rah hai ki jagatame.n bhagavAn sarvotkR^iShTa hai.n. kudarat bhI bhagavAnakI pratimArUp pariNamit ho gayI hai. jagatame.n sarvotkR^iShTa ho to bhagavAn hai.n. AtmA to shaktirUp svaya.nko pahachAnanA hai. AtmA sarvotkR^iShTa hai, lekin vah pragaT kisane kiyA? bhagavAn jagatame.n sarvotkR^iShTa hai.n. jo jagatame.n vANI barasAyI aur sabako mArga batA rahe hai.n, svaya.n svarUpame.n lIn ho gaye hai.n. unakA sharIr bhI param audArik ho jAtA hai. jagatame.n sarvotkR^iShTa.. kudaratake paramANu pratimArUp ikaTThe ho jAte hai.n. kisIne kiyA nahI.n hai. shAshvat pratimAe.N devalokame.n hai.n, na.ndIshvarame.n hai.n, meru parvatame.n hai.n. aur pratyek devo.nke jo mahal hai.n, un sabake pAs har jagah asa.nkhyAt aisI jin pratimAe.N chAro.n or hai.n. aisI pratimAe.N hotI hai.
bhagavAn jagatame.n sarvotkR^iShTa hai.n. unakI pratimA bhI va.nnadIy hai, pUjanik hai. shrAvak svaya.n a.ntarame.n Age nahI.n baDh sakate hai.n to bhagavAnako dekhakar unako utsAh A jAtA hai. oho..! bhagavAn! jinho.nne AtmAkA svarUp pragaT kiyA! ye bhagavAna. unakI pratimAo.nkA bhI utanI mahimA hai. jagatame.n jise apane pitA eva.n mAtA-pitA par prem ho.n, unakI phoTU dekhakar khushI hotI hai. unakI phoTU rakhate hai.n. un par use mahimA AtI hai, stuti karatA hai, guNagrAm karatA hai. aisA karatA hai.
yah bhagavAn to sarvotkR^iShTa (hai.n). jagatame.n mArga darshAnevAle aur a.ntar svarUpame.n lIn ho jAya. bhagavAnakI pratimA, kudarat pratimArUp pariNamatI hai. shrAvak pratimAkI pratiShThA
PDF/HTML Page 597 of 1906
single page version
karate hai.n. aur bhagavAn aho! bhagavAnane (pUrNa svarUp pragaT kiyA), aisA karake bhagavAnako yAd karate hai.n. bhagavAn Ap is svarUparUp pariNamit ho gaye. mai.n ApakI kyA pUjA karu.N? kyA bhakti karu.N? kyA stuti karu.N? use utsAh AtA hai.
usI prakAr guru par, shAstrame.n aisA tattvakA varNan AtA hai, oho! is tattvakA varNan kisane kiyA? AchAyAne. unakI bhI mahimA AtI hai, tattvakI mahimA AtI hai, guru jo sAdhanA karate hai.n, oho..! AtmAkI sAdhanA karate hai.n. mujhase kuCh nahI.n hotA hai. sAdhanA karate hai.n, unhe.n namaskAr! unakI kyA sevA karu.N? aur kyA pUjA karu.N? jagatame.n aho..! bhagavAnakI kyA pUjA kare.n? kyA mahimA kare.n?
shAstrame.n (AtA hai), jin pratimA jin sArakhI, name.n banArasIdAsa. banArasIdAs kahate hai.n. jin pratimA jineshvar samAn hI hai. usame.n koI pharka nahI.n hai. darshan karanevAleko aisA hI ho jAye, us vakta aisA vikalpa nahI.n AtA ki yah bhagavAn hai.n yA pratimA? use to bhAvakA Arop hI ho jAtA hai ki bhagavAn hai.n. alpa bhavasthiti jAkI so jinapratimA pramANe jin sArakhI. jisakI bhavasthiti alpa hai, vahI jinapratimAko jineshvar samAn hI dekhatA hai.
oghe-oghe rUDhigatarUpase to sab bhagavAnake darshan karate hai.n. aise nahI.n, lekin andarase utsAh AtA hai, oho..! bhagavAnane AtmAkA svarUp pragaT kiyA. jis svarUpakI mai.n ichChA karatA hU.N, jisakI mujhe bhAvanA hai. us svarUpako pragaT karanevAle jinendra dev jagatame.n sarvotkR^iShTa hai.n, unakI kyA mahimA karu.N? isaliye use pratimA par ekadam prem AtA hai. pUjA, bhakti sabame.n use prem AtA hai. unake kalyANakake din Adi sab par, use dekhakar use utsAh AtA hai.
mumukShuH- sat shAstrake darshan karanA, aisA AtA hai.
samAdhAnaH- hA.N, shAstrake darshan karanA. shAstra bhI pUjanik hai. tattvakI bAt usame.n AtI hai. vastu svarUp (AtA hai). AchAyAne shAstra rache hai.n. jisame.n Atma svarUpakA varNan kiyA hai. vah bhI pUjanik hai, vah darshan karane yogya hai.
mumukShuH- usame.n Atma svarUpakA varNan hai isaliye?
samAdhAnaH- hA.N, Atma svarUpakA varNan hai isaliye pUjanik hai. isaliye pUjA (karate hai.n). Atma svarUpakA varNan aur AchArya, munirAj jo AtmAkI ArAdhanA karate hai.n, unho.nne vah shAstra rache hai.n. aur usame.n AtmAkA varNan hai, isaliye pUjanik hai.
mumukShuH- jab pUjA karate hai.n, tab ATh prakArake arghya chaDhAyA jAtA hai, usakA kyA prayojan hai?
samAdhAnaH- bhagavAn par mahimA AtI hai. bhagavAn mai.n kyA dharu.N? Apako to
PDF/HTML Page 598 of 1906
single page version
kuCh nahI.n chAhiye. parantu Apake guNo.nkI mujhe mahimA AtI hai. isaliye jagatame.n jo uchcha vastue.N hai.n, sAmAnya vastu nahI.n parantu uchcha vastue.N Apake charaName.n dharatA hU.N. akShat, puShpa, naivedya, phal Adi ATh prakArake dravya lekar mai.n ApakI pUjA karu.N, mai.n Apake charaName.n kyA rakhu.N? mereme.n koI shakti nahI.n hai. mai.n ApakI pUjA karatA hU.N. pUjA karaneke liye aShTa prakArI pUjA karatA hai. usame.n kuCh jagah sAdhAraN vastue.N rakhate hai.n, vah nahI.n (honA chAhiye). yah barAbar hai, akShat, puShpa, jal, cha.ndan Adi. yah usakI vidhi hai. pUjA karanekI vidhi is prakArakI hai.
vah shrAvako.nkA (kartavya hai). shrAvak jo gR^ihasthAshramame.n hote hai.n, jo apane liye khAte-pIte the, apane liye paise kharcha karate ho, bhagavAn par use bhAv Aye binA nahI.n rahatA. munirAjane jisakA tyAg kar diyA hai, unake pAs kuCh nahI.n hai. to ve mAtra bhagavAnake darshan karate hai.n aur stuti karate hai.n, aur stotra rachate hai.n. bAkI unake pAs koI vastu nahI.n hai, pUjA nahI.n karate hai.n, ve bhAvapUjA karate hai.n. jo shrAvako.nke pAs vastue.N hai.n, vah vastue.N lekar pUjA karate hai.n.
AchAyA to bhagavAnake stotra rachate hai.n. AchAyAko ekadam utsAh A jAtA hai. us prakArake stotra rachate hai.n. bhagavAn! mai.n to chAro.n or Apako hI dekhatA hU.N. ye bAdalake TUkaDe hue, vah indro.nne ApakI stuti karake bhUjAe.N la.nbI kI to bAdalo.nke TUkaDe ho gaye. aise anek prakArakI stuti upamA dekar karate hai.n. aise AchAyAko utanI bhakti AtI hai, munirAjo.nko (AtI hai). he bhagavAn! yah nadI bah rahI hai, Apane jab dIkShA lI tab sabako ApakA virah lagA thA. us bahAne nadI ro rahI hai, kalakal- kalakal AvAj karatI hai.
mumukShuH- bhagavAnake virahame.n?
samAdhAnaH- hA.N. munirAj aise shAstra rachate hai.n. utanI bhakti AtI hai! bhagavAnako anek prakArakI upamA dete hai.n. bhaktike bhAvame.n kahate hai.n. ve upamAse kahate hai.n, lekin aisI bhakti Aye binA nahI.n rahatI.
mumukShuH- svasanmukh honeke puruShArthake liye ruchi...?
samAdhAnaH- hA.N, ruchi, vichAr, vA.nchan Adi. sabakI sa.ndhi milAkar karanA. dravya apekShAse kyA hai? paryAy apekShAse kyA hai? sab milAn karake karanA. dravya aur paryAyakI sa.ndhi kaise hai, samajhakar karanA.
mumukShuH- dev-guru-shAstrake darshan sambandhit pUChA, bahut samayase oghe-oghe karaneke bajAy mAtAjIke pAs samajhakar kare.n to visheSh Ananda Aye. usame.nse bahut samajh prApta huyI. AratI utAranekA prayojan..?
PDF/HTML Page 599 of 1906
single page version
samadhAnaH- vah bhI ek prakArakI bhagavAnakI bhakti hai. vah bhaktikA bhAv hai. kuCh jagah AratI nahI.n utArate hai.n, koI-koI utArate hai.n. lekin bhagavAn par mahimA AtI hai isaliye AratI utArate hai.n. ek prakArakI bhakti hai. shrAvako.nko bhakti aur mahimA AtI hai. bhagavAn! mai.n ApakA kyA karu.N aur kyA na karu.N? mai.n jo kuCh bhI karu.N, ApakA ... mai.n yah sab sa.nsArakI R^iddhiyA.N hai.n, usakI mujhe koI mahimA nahI.n hai. mujhe ApakI mahimA hai, isaliye mai.n AratI dvArA Apake guNo.nkI mahimA karatA hU.N. ApakA vAranA UtAru.N ki vAh! Apane yah guN pragaT kiye. use mai.n kyA kahU.N? isaliye vah AratI UtAratA hai. vAh re vAh..! bhagavAn! aisA karake AratI UtAratA hai, vah ek prakArakI bhakti hai.
... kitanA unakA mAn! log unako kitanA (mAnate the). unakI pratiShThA kitanI thI sthAnakavAsIme.n. unhe mAnanevAle kitane the. unho.nne shAstra paDhakar ChoD diyA ki yah jUThA hai. kitanI unakI pratiShThA. gurudev to svaya.n ekadam (nispR^ih the). koI sAmane dekhe, na dekhe, unako kuCh nahI.n thA. ekadam apaneme.n hI the. lekin logo.nme.n utanI unakI pratiShThA thI.
mumukShuH- jab mahotsav thA tab ham bahut ChoTe the.
samAdhAnaH- ... saralatA pragaT kare to mAyA chalI jAtI hai. dono.n prakArakI mAyA. darshanamoh ... sab vibhAv hai vah vibhAv hI hai. mai.nne yah kaise jitA? mai.nne yah kaisA kiyA? aisA kuCh AtA hai. mai.n dUsare prakArase Akar khaDA hU.N. tU mAn, tujhe usame.n ThagatA hai. ek guN (pragaT) karake usakI svaya.n visheShatA karane jAy to dUsarA doSh A jAtA hai. yah mai.nne kitanA achChA kiyA, yah guN mai.nne kaisA achChA (pragaT) kiyA, aisA karane par tujhe mAn Thag letA hai. isaliye kahate hai.n, mAyA Adi kaShAyo.nke andar... bhinna-bhinna kaShAy us prakArase jIte nahI.n jAte. ek j~nAyakako svaya.n pahachAne to sabako jItA jAtA hai. lekin pAtratAkI bhUmikAme.n dhyAn rakhane jaisA hai. "kaShAyanI upashA.ntatA mAtra mokSha abhilASh'. AtmArthIko prayojan AtmAkA honA chAhiye. usame.n upashA.ntatA honI chAhiye. vishAlabuddhi, jitendriyatA, saralatA, madhyasthatA Adi AtA hai na? tattva pAnekA uttam pAtra hai. saralatA, madhyasthatA, vishAlatA tattva grahaNakI shakti honI chAhiye, jitendriyatA honI chAhiye, saralatA honI chAhiye, madhyasthatA honI chAhiye. vah tattva pAnekA uttam pAtra hai.
hR^iday aisA saral honA chAhiye, vakratA nahI.n honI chAhiye. jo koI kuCh bAt kare to sIdhI tarahase svaya.n grahaN kar sake. aisA apanA hR^iday honA chAhiye. vakratAme.n Chal-kapaT nahI.n honA chAhiye. saralatAse jo bAt ho vah sIdhI grahaN ho, aisA apanA
PDF/HTML Page 600 of 1906
single page version
chitta aur a.ntarame.n apanA chitta honA chAhiye ki andar vibhAvabhAvo.nko svaya.n pahachAn sake, ADI-TeDhI rItase bachAv karane hetu vakratA dhAraN kare (nahI.n). TeDhA-meDhA andarame.n ... aisA sIdhA svaya.nkA vakratA rahit saral chitta honA chAhiye. vakratA nahI.n AtI. ... yah sab AtA hai na?
phir sa.ntoSh dvArA lobhako. atishay lobh achChA nahI.n. itanA lobh... yA to sharIr prati, yA dhanake prati, anek prakArakA (lobh hotA hai). jahA.N-jahA.N svaya.nko rAg ho, usakA atishay lobh nukasAnakA kAraN hotA hai. chamarI gAyane prANatyAg kiye. usake bAlakI pU.nCh (aTak gayI), usake bAl aise hote hai.n, chamarI gAyake. usako itanA rAg thA. belame.n lipaT gayI. lipaTaneke bAd andarase nikalI hI nahI.n. kyo.nki nikalU.NgI to mere bAl TUT jAye.nge. isaliye bAlake lobhame.n nikalI nahI.n to shikArI Akar usakA vadh karatA hai. aisA kahate hai.n.
aisA kahate hai.n ki, svaya.n lobhake kAraN aise paiseme.n, sharIrAdike lobhame.n dharmakI or muDatA nahI.n hai aur manuShya jIvan pUrNa ho to deh (ChUTakar) AyuShya pUrA ho jAtA hai. bAdame.n karu.NgA, bAdame.n karu.NgA, itanA kamA lU.N, itanA kar lU.N, itanA yah kar lU.N, aisA karate-karate AyuShya pUrNa ho jAtA hai. dhanakA lobhI. log kahate hai.n na? chamaDI TUTe lekin damaDI na ChUTe. sharIr jAy to bhI use paisA andarase ChUTatA nahI.n. aise kuCh jIv hote hai.n. prAN jAy to bhI usake paise nahI.n ChUTate, aise jIv hote hai.n. paise par kitanA rAg hotA hai. sharIr par utanI mamatA hotI hai. baiThe-uThe to bhI mAno mere sharIrako kuCh ho jAyegA. sharIrako sa.NbhAl-sa.NbhAlakar karatA hai. lekin usame.n terA AyuShya pUrA ho jAyegA. aisA karu.NgA to sharIr achChA rahegA aur aisA karu.NgA to Arogya rahegA, aisA karu.NgA to aisA rahegA, aisA karate-karate svAsthya achChA nahI.n rahatA hai. vah to jaisA bananA hotA hai vaisA banatA hai. use amuk prakArase rakh sakate hai.n. aise rah nahI.n sakate. apanA AyuShya pUrA ho jAy to bhI sharIr rakhu.N, dhan rakhu.N... dev- guru-shAstrame.n dhanavyay karaneke prasa.ngame.n jisakA dhan nahI.n ChUTatA. dev-guru-shAstrakA prasa.ng Ave, unakI amuk prakArakI sevAkA, aise prasa.ng Ave, sevAke, vAtsalyake prasa.ng Ave usame.n jo man-vachan-kAyAse sharIr Adi jo kuCh.. chAhe jo bhI upasarga Ave to bhI vah kar nahI.n sakatA, to aisA lobh kis kAmakA?
sa.ntoSh dvArA lobhako (jIte). use sa.ntoSh hai. is jIvaname.n kyA chAhiye? kuCh bhI to nahI.n chAhiye. peTame.n roTI DAlanI hai, bas, utanA hI chAhiye. oDhanA or roTI, dUsarA kuCh nahI.n chAhiye. yah sab dhan to paDA rahegA, kahA.N sAth AnevAlA hai? sharIrako chAhe jitanA sa.Nbhal-sa.Nbhalakar Ave to jo kharA prasa.ng hotA hai, vah chalA jAtA hai,
PDF/HTML Page 601 of 1906
single page version
to sharIrako sa.NbhAlakar kyA karanA hai? isaliye jIv aisA karatA hai. ek itanI roTI chAhiye aur thoDe kapaDe chAhiye. usake liye paisA-paisA karatA rahatA hai. dev-guru- shAstrame.n jisakA jIv udAratAse kuCh (nahI.n dhanavyay karatA hai) to vah manuShya jIvan kis kAmakA? vah dhan bhI kis kAmakA aur manuShya jIvan bhI kis kAmakA? sharIr bhI kis kAmakA? kuCh nahI.n.
andarase ek AtmAme.n parapadArthakA a.nsh bhI nahI.n hai. ek pudagal usakA nahI.n hai. j~nAyak svarUp AtmA, jo dehAtIt dashA dhAraN karate hai.n, jo sab ChoDakar niShparigrahI hokar muni chal dete hai.n. bAhya-abhya.ntar parigrah, vibhAv aur bAharakA ChoDakar ek AtmAme.n j~nAyakakI dhArAko chAritrame.n lInatA karate hai.n. niShparigrah (hai.n). unhe.n lobh Adi sab ChUT jAtA hai. aisI munio.nkI dashA (hotI hai). yah sab munio.nko kahate hai.n na? he muni! tUne yah sab liyA, tujhe lobh kyo.n bIchame.n AtA hai? munio.nkI or (bAt) lete hai.n). unakI chAritradashAke andar samyagdarshanapUrvak ChaThThe-sAtave.n guNasthAname.n jhulate hai.n. munio.nko kahA.N lobh thA? parantu alpa lobh bhI munio.nko pusAtA nahI.n. munio.nko dUsarA lobh to hai nahI.n. AhAr lene jAte hai.n. aisA sab munio.nko hotA hai. to bhI munio.nko kahate hai.n, tujhe kisI bhI prakArakA pusAtA nahI.n.
... shobhA nahI.n detA. AtmAkA svabhAv hI nahI.n hai. krodhakA, mAnakA, mAyAkA, lobhakA. sa.ntoSha. sa.ntoShasvarUp AtmAme.n kuCh hai hI nahI.n. pravesh hI nahI.n huA hai. AtmAko kuCh chAhiye hI nahI.n. AtmA svaya.nse paripUrNa hai. unake guNo.nkA parigrah, vahI unake pAs dhan hai. dUsare dhanakI unhe.n koI AvashyakatA nahI.n hai. munikI bAtame.nse jise jo lAgU paDe vah lenA.
... AtA hai na? dAname.n detA hai. usakI shakti anusAra. bahut khed ho jAy yA sharIr kAm nahI.n karatA ho, .. yathAshakti AtA hai. lekin yah to chamarI gAyakA dR^iShTAnta diyA. ek bAl bhI TUT jAy, vah use pusAtA nahI.n. bahut log (aise hote hai.n), chamaDI TUTe, damaDI na ChUTe, aise bahut log paiseme.n aise hote hai.n. yah chamaDI jAy to bhale jAy, lekin paisA ChUTatA nahI.n. aise bhI kuCh log hote hai.n. gAy bhI aisI hotI hogI, chamarI gAya. pU.NCh U.NchI karatI hogI to use dikhAyI detA hogA.
mumukShuH- kaisI mamatA!
samAdhAnaH- hA.N, yah to baDA lobh hai, bAlakA. bAl jAy vah bhI pusAtA nahI.n. us jagah alpa ..., yah lobh to baDA hai.
... shreNime.n bIchame.n Aye to kevalaj~nAn nahI.n hotA hai. itanA lobh bhI nukasAn karatA hai. sUkShma ... itanA sa.njvalanakA hai. unhe.n koI pragaTarUpase dhanakA, sharIrakA, kuTumbakA
PDF/HTML Page 602 of 1906
single page version
aisA kuCh bhI nahI.n hai. andarame.n kuCh hai, abuddhipUrvakakA kuCh hai. mandapane.. usakA nAm bhI kuCh nahI.n sakate, aisA koI lobh hai. itanA lobh nukasAn karatA hai, to itane baDe lobhakI to kyA bAt karanI? vah lobh to bailagADI jitanA huA.