PDF/HTML Page 1621 of 1906
single page version
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ପରମପାରିଣାମିକଭାଵମେଂ ପାରିଣାମିକ ଶବ୍ଦ ତୋ ପରିଣାମ ସୂଚକ ଲଗତା ହୈ. ତୋ ଧ୍ରୁଵ ନିଷ୍କ୍ରିଯ ସ୍ଵଭାଵରୂପ ଜାନପନା ଜୋ ହୈ, ଉସମେଂ ପରିଣାମ ମାନେ କ୍ଯା? ଜାନପନାମେଂ ପରିଣାମ କ୍ଯା?
ସମାଧାନଃ- ଅନାଦିଅନନ୍ତ ହୈ. ପାରିଣାମିକଭାଵ ... ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵଭାଵରୂପ ପରିଣମତା ହୈ. ଉସମେଂ ଜୋ ଵିଭାଵକୀ କ୍ରିଯା, ନିମିତ୍ତକୀ କ୍ରିଯାଓଂକା ପରିଣମନ ନହୀଂ ହୈ. ପରନ୍ତୁ ସ୍ଵଯଂ ନିଷ୍କ୍ରିଯ (ହୈ), ପରିଣାମକୋ ସୂଚିତ କରତା ହୈ. ନିଷ୍କ୍ରିଯ ଅପନେ ସ୍ଵଭାଵକୋ ସଦୃଶ୍ଯ ପରିଣାମ-ସେ ଜୋ ଟିକାଯେ ରଖତା ହୈ. ପରିଣାମ ହୈ, ପରନ୍ତୁ ଵହ ପରିଣାମ ଐସା ପରିଣାମ ନହୀଂ ହୈ କି ଜୋ ପରିଣାମ ଦୂସରେକେ ଆଧାର-ସେ ଯା ଦୂସରେ-ସେ ପରିଣମେ ଐସା ପରିଣାମ ନହୀଂ ହୈ, ନିଷ୍କ୍ରିଯ ପରିଣାମ ହୈ. ଵହ ପରିଣାମ ଶବ୍ଦ ହୈ, ପରନ୍ତୁ ମୂଲ ସ୍ଵଭାଵ-ସେ ଉସେ କୋଈ ଅପେକ୍ଷା-ସେ ନିଷ୍କ୍ରିଯ କହନେମେଂ ଆତା ହୈ. ନିଷ୍କ୍ରିଯ ପରିଣାମ କହନେମେଂ ଆତା ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- କୂଟସ୍ଥ ଶବ୍ଦ ଇସମେଂ ଇସକେ ସାଥ କୈସେ ବିଠାନା?
ସମାଧାନଃ- କୋଈ ଅପେକ୍ଷା-ସେ ଉସେ କୂଟସ୍ଥ କହନେମେଂ ଆତା ହୈ. ପାରିଣାମୀ ସ୍ଵଭାଵ ହୈ ଵହ କାର୍ଯକୋ ସୂଚିତ କରତା ହୈ. ଇସଲିଯେ .. ଟିକାଯେ ରଖତା ହୈ. ଇସଲିଯେ ଵହ ଧ୍ରୁଵ ହୈ. ଔର ଧ୍ରୁଵ ହୋନେ ପର ଭୀ ଜୋ ଉତ୍ପାଦ-ଵ୍ଯଯରୂପ ପରିଣମତା ହୈ. ଐସେ ଉତ୍ପାଦ-ଵ୍ଯଯ ଔର ଧ୍ରୁଵ, ତୀନୋଂକା ସମ୍ବନ୍ଧ ହୈ. ତୀନୋଂ ଅପେକ୍ଷାଯୁକ୍ତ ହୈଂ. ଅକେଲା ଧ୍ରୁଵ ନହୀଂ ହୋତା, ଅକେଲେ ଉତ୍ପାଦ- ଵ୍ଯଯ ନହୀଂ ହୋତେ. ଉତ୍ପାଦ କିସକା ହୋତା ହୈ? ଜୋ ଧ୍ରୁଵ, ଜୋ ହୈ ଉସକା ଉତ୍ପାଦ ହୈ. ଵ୍ଯଯ ଭୀ ଜୋ ନହୀଂ ହୈ, ଉସକା ଵ୍ଯଯ କ୍ଯା? ଇସଲିଯେ ଉସକୀ ପର୍ଯାଯକା ଵ୍ଯଯ ହୋତା ହୈ. ଉତ୍ପାଦ ଭୀ ଜୋ ହୈ ଉସକା ଉତ୍ପାଦ ହୋତା ହୈ. ଇସଲିଯେ ହୈ, ଉସମେଂ ତୋ ବୀଚମେଂ ସତ ତୋ ସାଥମେଂ ଆ ଜାତା ହୈ. ଧ୍ରୁଵ ତୋ ସତ ହୈ.
ଜୋ ନହୀଂ ହୈ ଉସକା ଉତ୍ପାଦ ନହୀଂ ହୋତା. ଜୋ ନହୀଂ ହୈ ଉସକା ଵ୍ଯଯ ହୋତା ନହୀଂ. ଜୋ ହୈ ଉସମେଂ କୋଈ ପରିଣାମକା ଉତ୍ପାଦ ଔର କୋଈ ପରିଣାମକା ଵ୍ଯଯ ହୋତା ହୈ. ହୈ ଉସକା ହୋତା ହୈ. ଇସଲିଯେ ଧ୍ରୁଵତା ଟିକାକର, ଉତ୍ପାଦ ଔର ଧ୍ରୁଵତା ଟିକାକର ଵ୍ଯଯ ହୋତା ହୈ. ଜୋ ଅସତ- ଜୋ ଜଗତମେଂ ନହୀଂ ହୈ, ଉସକା ଉତ୍ପାଦ ନହୀଂ ହୋତା. ଜୋ ନହୀଂ ହୈ, ଉସକା କହୀଂ ନାଶ ନହୀଂ ହୈ. ଜୋ ସତ ହୈ, ଉସ ସତକା ଉତ୍ପାଦ ଔର ଜୋ ହୈ ଉସମେଂ ଵ୍ଯଯ ହୋତା ହୈ. ଇସଲିଯେ ଉସମେଂ ଧ୍ରୁଵମେଂ ଉତ୍ପାଦ-ଵ୍ଯଯକୀ ଅପେକ୍ଷା ସାଥମେଂ ହୈ.
PDF/HTML Page 1622 of 1906
single page version
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଧ୍ରୁଵ ବିନା ଅକେଲେ ଉତ୍ପାଦ-ଵ୍ଯଯକା ଵିଚାର କରନା ଭୀ ଵ୍ଯର୍ଥ ହୈ.
ସମାଧାନଃ- ଵ୍ଯର୍ଥ ହୈ. ଧ୍ରୁଵ ବିନା ଅକେଲା ଉତ୍ପାଦ-ଵ୍ଯଯ କ୍ଯା? କହୀଂ ଅସତକା ଉତ୍ପାଦ ନହୀଂ ହୋତା. ଜୋ ନହୀଂ ହୈ, ଉସକା ଵ୍ଯଯ ନହୀଂ ହୋତା, ଜୋ ହୈ ଉସକା ଵ୍ଯଯ ହୋତା ହୈ. ଧ୍ରୁଵତା ଟିକାକର ଉତ୍ପାଦ ଔର ଵ୍ଯଯ ହୋତେ ହୈଂ. ପର୍ଯାଯକା ଉତ୍ପାଦ-ଵ୍ଯଯ ହୈ ଔର ଦ୍ରଵ୍ଯ ସ୍ଵଯଂ ଟିକତା ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଵସ୍ତୁକା ବଂଧାରଣ ପହଲେ ଜାନନା ଚାହିଯେ. ତୋ ଵହ ବଂଧାରଣ କୈସା? ଵସ୍ତୁକା ବଂଧାରଣ କିସେ କହତେ ହୈଂ?
ସମାଧାନଃ- ଵସ୍ତୁ କିସ ସ୍ଵଭାଵ-ସେ ହୈ? ଵହ କିସ ପ୍ରକାର-ସେ ନିତ୍ଯ ହୈ? କିସ ପ୍ରକାର-ସେ ଅନିତ୍ଯ ହୈ? କିସ ଅପେକ୍ଷା-ସେ ନିତ୍ଯ ହୈ? କିସ ଅପେକ୍ଷା-ସେ ଅନିତ୍ଯ? ଉସକା ଉତ୍ପାଦ-ଵ୍ଯଯ କ୍ଯା? ଉସକା ଧ୍ରୁଵ କ୍ଯା? ଉସକା ଦ୍ରଵ୍ଯ କ୍ଯା? ଉସେ ଗୁଣ କ୍ଯା? ଉସକୀ ପର୍ଯାଯ କ୍ଯା? ଦ୍ରଵ୍ଯ କୈସା ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ଅନାଦିଅନନ୍ତ ହୈ? ଵହ ସବ ଉସକା ବଂଧାରଣ ହୈ. ଦ୍ରଵ୍ଯ-ଗୁଣ- ପର୍ଯାଯ, ଉତ୍ପାଦ-ଵ୍ଯଯ ଔର ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧପନା ଅନାଦିଅନନ୍ତ, ଆଦି ସବ ଉସକା ବଂଧାରଣ ହୈ. ଫିର ଦ୍ରଵ୍ଯ, ଉସମେଂ ଵିଭାଵ କୈସେ ହୁଆ? ଉସକା ସ୍ଵଭାଵ କୈସେ ପ୍ରଗଟ ହୋ? ମୂଲ ଵସ୍ତୁ, ଉସକେ ଦ୍ରଵ୍ଯ-ଗୁଣ-ପର୍ଯାଯ, ଉତ୍ପାଦ-ଵ୍ଯଯ ଉସକା-ଦ୍ରଵ୍ଯକା ବଂଧାରଣ ହୈ. ଉସକା କୋଈ କର୍ତା ନହୀଂ ହୈ, ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ଵସ୍ତୁ ହୈ. ଵହ ଉସକା ବଂଧାରଣ ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- କୋଈ ପର୍ଯାଯ ଶୁଦ୍ଧ ହୋ ଯା ଅଶୁଦ୍ଧ ହୋ, ଵହ ଧ୍ରୁଵମେଂ-ସେ ତୋ ନିକଲତୀ ନହୀଂ ହୈ. ନିକଲେ ତୋ ଧ୍ରୁଵ ଖାଲୀ ହୋ ଜାଯ. ତୋ ଫିର ସ୍ଵଭାଵ ପର ଦୃଷ୍ଟି ଜାଯ ତୋ ହୀ ପର୍ଯାଯମେଂ ଶୁଦ୍ଧ ଅଂଶ ପ୍ରଗଟ ହୋ, ଉସକା କ୍ଯା କାରଣ?
ସମାଧାନଃ- ଧ୍ରୁଵମେଂ-ସେ ନହୀଂ ନିକଲତୀ ହୈ ଅର୍ଥାତ ଜୋ ଵସ୍ତୁ ସ୍ଵଯଂ ଅନନ୍ତ ଶକ୍ତି- ଅନନ୍ତ ଗୁଣ-ସେ ଭରୀ ଵସ୍ତୁ ହୈ. ଦୃଷ୍ଟି ସ୍ଵଭାଵ ପର ଜାଯ, ଉସମେଂ ଗୁଣ ପାରିଣାମିକଭାଵ ହୈ, ଉସମେଂ ପର୍ଯାଯ ପ୍ରଗଟ ହୋତୀ ହୈ. ଧ୍ରୁଵ ଖାଲୀ ନହୀଂ ହୋ ଜାତା. ଅନନ୍ତ କାଲ ପରିଣମେ ତୋ ଭୀ ଦ୍ରଵ୍ଯ କହୀଂ ଖାଲୀ ନହୀଂ ହୋ ଜାତା. ପରିଣମେ ତୋ ଭୀ ଜ୍ଯୋଂକା ତ୍ଯୋଂ ରହତା ହୈ. ଐସୀ ଦ୍ରଵ୍ଯକୀ କୋଈ ଅଚିଂତ୍ଯତା ହୈ. ଉସମେଂ ଅନନ୍ତ ଗୁଣ ହୈଂ. ଉନ ଗୁଣୋଂକୀ ପର୍ଯାଯ-ଉସକା କାର୍ଯ ହୋତା ହୀ ରହତା ହୈ. ଯଦି କାର୍ଯ ନ ହୋ ତୋ ଵହ ଗୁଣ କୈସା? ଵହ ଐସା କୂଟସ୍ଥ ନହୀଂ ହୈ. ତୋ ଫିର ଦ୍ରଵ୍ଯ ପହଚାନମେଂ ହୀ ନ ଆଯେ. ଦ୍ରଵ୍ଯ ଅକେଲା କୂଟସ୍ଥ ହୋ ଔର ପରିଣମେ ହୀ ନହୀଂ, ତୋ ଵହ ଦ୍ରଵ୍ଯ ପହଚାନମେଂ ନହୀଂ ଆତା କି ଯହ ଚେତନ ହୈ ଯା ଜଡ ହୈ. ଦ୍ରଵ୍ଯ ଯଦି ପରିଣମେ ନହୀଂ ତୋ ପହଚାନ ହୀ ନହୀଂ ହୋ. ଅକେଲା କୂଟସ୍ଥ ହୋ ତୋ.
କୂଟସ୍ଥ ତୋ (ଇସଲିଯେ କହତେ ହୈଂ କି) ତୂ ପର୍ଯାଯ ପର ଯା ଭେଦ ପର ଦୃଷ୍ଟି ନ କର. ଦୃଷ୍ଟି ଏକ ଅଖଣ୍ଡ ଜୋ ଏକରୂପ ଵସ୍ତୁ ହୈ ଉସ ପର ଦୃଷ୍ଟି କର. ଦ୍ରଵ୍ଯକା ଜୋ ପାରିଣାମିକ ସ୍ଵଭାଵ ହୈ ଉସକା ନାଶ ନହୀଂ ହୋତା. ଦ୍ରଵ୍ଯକୀ ଦ୍ରଵ୍ଯତା କହୀଂ ଚଲୀ ନହୀଂ ଜାତୀ. ଦ୍ରଵ୍ଯ ପରିଣମତା ହୈ. ଉସ ପର ଦୃଷ୍ଟି କରେ ତୋ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଜିସ ସ୍ଵଭାଵରୂପ ହୋ ଉସ ସ୍ଵଭାଵରୂପ ପରିଣମତା ହୈ. ଉସକୀ ଦୃଷ୍ଟି ଵିଭାଵ ତରଫ ହୈ ତୋ ଵିଭାଵକୀ ପର୍ଯାଯ ହୋତୀ ହୈ ଔର ସ୍ଵଭାଵ ପର ଦୃଷ୍ଟି ଜାଯ ତୋ
PDF/HTML Page 1623 of 1906
single page version
ସ୍ଵଭାଵକୀ ପର୍ଯାଯ ହୋ. ତୋ ଭୀ ଉସକା ଜୋ ସ୍ଵଭାଵ ହୈ, ଦ୍ରଵ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯତ୍ଵ ଛୋଡତା ନହୀଂ, ଦ୍ରଵ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯରୂପ ତୋ ପରିଣମତା ହୀ ହୈ. ଅକେଲା କୂଟସ୍ଥ ହୋ ତୋ ଦ୍ରଵ୍ଯକୀ ପହଚାନ ହୀ ନ ହୋ. ଦ୍ରଵ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯକା କାର୍ଯ କରତା ହୀ ରହତା ହୈ. ସ୍ଵଭାଵ ପର ଦୃଷ୍ଟି ଜାଯ ତୋ ସ୍ଵଭାଵକା କାର୍ଯ ହୋତା ରହେ. ସ୍ଵଯଂ ସହଜ ହୋତା ରହତା ହୈ. ଉସେ ବୁଦ୍ଧିପୂର୍ଵକ ଯା ଵିକଲ୍ପପୂର୍ଵକ କରନା ନହୀଂ ପଡତା ସହଜ ହୀ ହୋତା ହୈ. ଦ୍ରଵ୍ଯ ପରିଣମତା ହୀ ରହତା ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ପହଲେ ଜୋ ଆପନେ କହା କି କଥଂଚିତ ପରିଣାମୀ ହୈ, ଉସକେ ଆଧାର-ସେ ଯହ...
ସମାଧାନଃ- କଥଂଚିତ ପରିଣାମୀ ଔର କଥଂଚିତ ଅପରିଣାମୀ. ପରିଣାମୀ ହୈ, ଦ୍ରଵ୍ଯ ପରିଣମତା ହୈ. ସ୍ଵଭାଵ ପର ଦୃଷ୍ଟି ଜାଯ ତୋ ଵହ ସ୍ଵତଃ ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵଭାଵରୂପ ପରିଣମତା ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ପଦାର୍ଥକା ଜ୍ଞାନ, ଦର୍ଶନ ଔର ଚାରିତ୍ରରୂପ ପ୍ରତି ସମଯ ବିନା ପ୍ରଯତ୍ନ ପରିଣମନ ତୋ ହୋତା ହୀ ରହତା ହୈ. କ୍ଯୋଂକି ପରିଣମନା ଵହ ତୋ ସିଦ୍ଧାଂତିକ ବାତ ହୈ. ତୋ ଶୁଭାଶୁଭ ରୂପ ଅଥଵା ଶୁଦ୍ଧରୂପ, କିସ ପ୍ରକାର ପରିଣମନା ଉସମେଂ ଜୀଵକା କୋଈ ଅମୁକ ଗୁଣ ନିମିତ୍ତ ପଡତା ହୈ, ଅର୍ଥାତ ଜ୍ଞାନ ଯା ଵୀର୍ଯ?
ସମାଧାନଃ- ଉସମେଂ ଉସକା ଜ୍ଞାଯକ ଜୋ ଅସାଧାରଣ ଗୁଣ ହୈ, ଉସ ଜ୍ଞାନକୋ ପହଚାନେ, ଜ୍ଞାଯକତାକୋ ପହଚାନେ. ଔର ଉସ ରୂପ ପ୍ରତୀତକୋ ଦୃଢ କରେ. ଦୃଷ୍ଟି ଅର୍ଥାତ ପ୍ରତୀତ. ଦ୍ରଵ୍ଯ ପର ଦୃଷ୍ଟି-ପ୍ରତୀତ କରେ, ଉସ ପ୍ରକାରକା ଜ୍ଞାନ କରେ ଔର ଉସ ଜାତକା ଉସକୀ ଆଂଶିକ ପରିଣତି ହୋତୀ ହୈ. ଇସଲିଯେ ଉସମେଂ ଉସେ ଜ୍ଞାନ, ଦର୍ଶନ ଔର ଚାରିତ୍ର ତୋ (ହୋତେ ହୀ ହୈଂ). ଵିଶେଷ ଚାରିତ୍ର ତୋ ବାଦମେଂ ହୋତା ହୈ. ଲେକିନ ଉସମେଂ ଦୃଷ୍ଟି, ଜ୍ଞାନ ଔର ଉସକୀ ଆଂଶିକ ପରିଣତି ହୋ ତୋ ଉସକୀ ଶୁଦ୍ଧ ପର୍ଯାଯ ପ୍ରଗଟ ହୋତୀ ହୈ.
ଦୃଷ୍ଟି ତୋ ଏକ ଦ୍ରଵ୍ଯ ପର ହୈ, ଉସକେ ସାଥ ଉସେ ଜ୍ଞାନ ଭୀ ସମ୍ଯକ ହୋତା ହୈ. ଔର ପରିଣତି ଭୀ ଉସ ତରଫ ଝୁକତୀ ହୈ. ତୋ ଉସମେଂ-ସେ ଶୁଦ୍ଧ ପର୍ଯାଯ, ଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ-ସେ ସର୍ଵଗୁଣାଂଶ ସୋ ସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନ ପ୍ରଗଟ ହୋତା ହୈ. ଆଜ ଆଯା ଥା ନ? ଦ୍ରଵ୍ଯ କିସେ କହତେ ହୈଂ? ଜୋ ଦ୍ରଵିତ ହୋ ସୋ ଦ୍ରଵ୍ଯ. ଗୁରୁଦେଵକୀ ଟେପମେଂ ଆଯା ଥା.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଜୀ ହାଁ, ଆଜ ସୁବହ ପ୍ରଵଚନମେଂ ଆଯା ଥା.
ସମାଧାନଃ- ହାଁ, ଆଜ ସୁବହ (ଆଯା ଥା). ଜୋ ଦ୍ରଵିତ ହୋ ଉସେ ଦ୍ରଵ୍ଯ କହତେ ହୈଂ. ଦ୍ରଵ୍ଯ ପରିଣମତା ହୈ. ସ୍ଵଭାଵ ପର ଦୃଷ୍ଟି ଜାଯ ତୋ ସ୍ଵଭାଵରୂପ ପରିଣମତା ହୈ. ଵିଭାଵମେଂ ଦୃଷ୍ଟି ହୈ ତୋ ଵିଭାଵକୀ ପର୍ଯାଯେଂ ହୋତୀ ହୈଂ. ସ୍ଵଭାଵ ପର ଦୃଷ୍ଟି ଜାଯ ତୋ ସ୍ଵଭାଵକୀ ପର୍ଯାଯେଂ ହୋତୀ ହୈଂ. ବାକୀ ଵସ୍ତୁ ତୋ ପାରିଣାମିକଭାଵ-ସେ ଅନାଦିଅନନ୍ତ ଏକରୂପ ସଦୃଶ୍ଯ ପରିଣାମ-ସେ ପରିଣମତା ହୈ. ଵହ କୋଈ ଅପେକ୍ଷା-ସେ କୂଟସ୍ଥ ଔର କୋଈ ଅପେକ୍ଷା-ସେ ପରିଣାମୀ, କୋଈ ଅପେକ୍ଷା-ସେ ଅପରିଣାମୀ ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଅକେଲା କୂଟସ୍ଥ ମାନେଂ ତୋ ସବ ଭୂଲ ହୋତୀ ହୈ.
ସମାଧାନଃ- ଅକେଲା କୂଟସ୍ଥ ହୋ ତୋ ଉସମେଂ କୋଈ ଵେଦନ ଭୀ ନହୀଂ ହୋଗା, ସ୍ଵାନୁଭୂତି
PDF/HTML Page 1624 of 1906
single page version
ଭୀ ନହୀଂ ହୋଗୀ. କିସୀ ଭୀ ପ୍ରକାରକା ଗୁଣକା କାର୍ଯ (ନହୀଂ ହୋଗା). ଜୋ କେଵଲଜ୍ଞାନ ପ୍ରଗଟ ହୋତା ହୈ ଵହ ଭୀ ନହୀଂ ହୋଗା, ଚାରିତ୍ର ନହୀଂ ହୋଗା, କୁଛ ନହୀଂ ହୋଗା. ଯଦି ଅକେଲା କୂଟସ୍ଥ ହୋ ତୋ କୋଈ କାର୍ଯ ହୀ ଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ ନହୀଂ ହୋଗା. ଅକେଲା କୂଟସ୍ଥ ହୋ ତୋ. କଥଂଚିତ ପରିଣାମୀ, ଅପରିଣାମୀ ହୈ.
ସିଦ୍ଧ ଭଗଵାନ କେଵଲଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ କରକେ, ସ୍ଵରୂପମେଂ ଉନ୍ହେଂ ପରିଣାମୀପନା, ପରିଣାମ ପରିଣମତେ ହୀ ରହତେ ହୈଂ. ଉନ୍ହେଂ ପ୍ରତ୍ଯେକ ଗୁଣ ପୂର୍ଣ ହୋ ଗଯେ. ତୋ ଭୀ ପ୍ରତ୍ଯେକ ଗୁଣକା କାର୍ଯ ଅଗୁରୁଲଘୁ ସ୍ଵଭାଵକେ କାରଣ ସବ ପରିଣମତେ ହୀ ରହତେ ହୈଂ. ଅନନ୍ତ କାଲ ପର୍ଯଂତ ପରିଣମେ ତୋ ଭୀ ଉସମେଂ-ସେ ଖାଲୀ ହୀ ନହୀଂ ହୋତା, ଉତନାକା ଉତନା ରହତା ହୈ. ଜ୍ଞାନ ଅନନ୍ତ କାଲ ପର୍ଯଂତ ପରିଣମେ, ଆନନ୍ଦ ଅନନ୍ତ କାଲ ପର୍ଯଂତ ଆନନ୍ଦକା ସାଗର ପରିଣମତା ହୈ, ତୋ ଭୀ ଉସମେଂ-ସେ କମ ହୋତା ହୀ ନହୀଂ, ଉତନାକା ଉତନା ରହତା ହୈ. ଐସୀ ଦ୍ରଵ୍ଯକୀ ଅଚିଂତ୍ଯତା ହୈ. ଐସା ହୀ କୋଈ ଦ୍ରଵ୍ଯକା ଅଚିଂତ୍ଯ ପାରିଣାମିକ ସ୍ଵଭାଵ ହୈ. ଔର ସାଥମେଂ ଅପରିଣାମୀ ହୈ କି ଜିସମେଂ-ସେ କୁଛ କମ ନହୀଂ ହୋତା, ପରିଣମେ ତୋ ଭୀ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ପ୍ରମାଣକେ ଵିଷଯକା ଦ୍ରଵ୍ଯ ଲେଂ ତୋ କଥଂଚିତ କୂଟସ୍ଥ ଔର କଥଂଚିତ ପରିଣାମୀ କହ ସକତେ ହୈଂ, ପରନ୍ତୁ ଜୋ ଧ୍ରୁଵତ୍ଵ ଭାଵ ହୈ ଉସେ ଭୀ କଥଂଚିତ କୂଟସ୍ଥ ଔର କଥଂଚିତ ପରିଣାମୀ କହ ସକତେ ହୈଂ?
ସମାଧାନଃ- ଦୃଷ୍ଟି ଏକ ଦ୍ରଵ୍ଯ ପର ଜାତୀ ହୈ, ଉସମେଂ କୋଈ ଭେଦ ନହୀଂ ପଡତା ହୈ. ଇସଲିଯେ ଦୃଷ୍ଟିକୀ ଅପେକ୍ଷା-ସେ ତୋ... ଦୃଷ୍ଟି ଜହାଁ ଜାଯ ଵହାଁ ଜ୍ଞାନ ସମ୍ଯକ ହୋତା ହୈ. ଦୃଷ୍ଟି ଔର ଜ୍ଞାନ ଦୋନୋଂ ସାଥମେଂ ହୀ ହୋତେ ହୈଂ. ଅକେଲୀ ଦୃଷ୍ଟି ହୋ ତୋ ଦୃଷ୍ଟି ସମ୍ଯକ ହୋତୀ ହୀ ନହୀଂ. ଦୃଷ୍ଟି କା ଵିଷଯ ହୀ ଐସା ହୈ କି ଏକ ପର ଦୃଷ୍ଟି କରେ. ଜ୍ଞାନକା ଵିଷଯ ଐସା ହୈ କି ଵହ ଦୋନୋଂକୋ ଜାନେ. ପରନ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟି ସମ୍ଯକ ତବ ହୋତୀ ହୈ କି ଜବ ଉସକେ ସାଥ ଜ୍ଞାନ ହୋ ତୋ. ଜ୍ଞାନ ଦୂସରା କାମ କରେ ଔର ଦୃଷ୍ଟି ଦୂସରା କାମ କରେ, ଜ୍ଞାନ ମିଥ୍ଯା ହୋ ଔର ଦୃଷ୍ଟି ସମ୍ଯକ ହୋ ଐସା ନହୀଂ ବନତା.
ପ୍ରମାଣଜ୍ଞାନକା ମତଲବ ଵହ କୋଈ ଜୂଠା ନହୀଂ ହୈ. ଵହ ଯଥାର୍ଥ ଜ୍ଞାନ ହୈ. ଦୃଷ୍ଟିକା ଵିଷଯ ଐସା ହୈ. ଦୃଷ୍ଟି ଏକ ପର ହୀ ହୋତୀ ହୈ. ପରନ୍ତୁ ଜ୍ଞାନ ଉସକେ ଦୋନୋଂ ପହଲୂଓଂକା ଵିଵେକ କରତା ହୈ. ଦୋନୋଂ ପହଲୂଓଂକା ଵିଵେକ ସାଧକ ଦଶାମେଂ ସାଥମେଂ ହୀ ହୋତା ହୈ. ସାଧକ ଦଶାମେଂ ଦୋନୋଂକା ଵିଵେକ ନ ହୋ ତୋ ଉସକୀ ସାଧକ ଦଶା ହୀ ଜୂଠୀ ହୋଗୀ. ଏକ ପର ହୀ ଦୃଷ୍ଟି ହୋ ତୋ ଉସମେଂ ଚାରିତ୍ରଦଶା ଯା କେଵଲଜ୍ଞାନ ଯା କୁଛ ନହୀଂ ହୋଗା. ଦୃଷ୍ଟି-ସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନ ଜହାଁ ହୁଆ ଵହାଁ ସବ ପୂରା ହୋ ଜାଯଗା. ଅଭୀ ସାଧକ ଦଶା ଅଧୂରୀ ହୈ. ଜ୍ଞାନ ସବ ଵିଵେକ କରତା ହୈ. ଦୃଷ୍ଟିକୋ ପୂଜନିକ କହନେମେଂ ଆତା ହୈ.
ପ୍ରମାଣକୋ ପୂଜନିକ କହୋଗେ ତୋ ଯେ ସବ ଚାରିତ୍ରକୀ ପର୍ଯାଯ, କେଵଲଜ୍ଞାନକୀ ପର୍ଯାଯ କୋଈ ପୂଜନିକ ନହୀଂ ହୋଗୀ. ମୁକ୍ତିକେ ମାର୍ଗମେଂ ଦୃଷ୍ଟି ମୁଖ୍ଯ ହୈ, ଇସଲିଯେ ଉସେ ପୂଜନିକ (କହତେ ହୈଂ). (କ୍ଯୋଂକି) ମୁକ୍ତିକା ମାର୍ଗ ଉସସେ ପ୍ରାରଂଭ ହୋତା ହୈ. ଅତଃ ଉସେ ପୂଜନିକ (କହକର, ଜ୍ଞାନକୋ
PDF/HTML Page 1625 of 1906
single page version
ଗୌଣ) କରନେମେଂ ଆତା ହୈ. ପରନ୍ତୁ ଵ୍ଯଵହାରମେଂ ତୋ କେଵଲଜ୍ଞାନକୀ କୈଵଲ୍ଯ ଦଶା, ଵୀତରାଗ ସର୍ଵଜ୍ଞଦେଵ (ହୈଂ). ସାଧକ ଦଶା ଜିସନେ ପୁରୁଷାର୍ଥ କରକେ ପ୍ରଗଟ କୀ, ଵହ ସବ ପୂଜନିକ କହନେମେଂ ଆତା ହୈ. ମୁନି ଦଶା ପୂଜନିକ କହନେମେଂ ଆତୀ ହୈ. ଅତଃ ଦୃଷ୍ଟି ଔର ଜ୍ଞାନ ଦୋନୋଂ ସାଥମେଂ ହୀ ହୋତେ ହୈଂ. ଅକେଲୀ ଦୃଷ୍ଟି ହୋ ଔର ଜ୍ଞାନ ଯଦି ଵିଵେକ ନ କରେ ତୋ ଵହ ଦୃଷ୍ଟି ଜୂଠୀ ଠହରେଗୀ.
ଦୃଷ୍ଟିକା ଵିଷଯ ଐସା ହୈ କି ଏକ ପର, ଏକକୋ ଵିଷଯ କରେ. ଔର ଜ୍ଞାନ ସବ ଵିଵେକ କରେ. ଔର ଦୃଷ୍ଟି ବିନାକା ଜ୍ଞାନ ଭୀ ଯଥାର୍ଥ ନହୀଂ ହୈ. ଦୃଷ୍ଟି ମୁଖ୍ଯ ହୋ, ପରନ୍ତୁ ଉସକେ ସାଥ ଜ୍ଞାନ ହୋ ତୋ ଉନ ଦୋନୋଂକା ସମ୍ବନ୍ଧ ହୈ. ଯଦି ଅକେଲା ହୋଗା ତୋ ଗଲତ ହୋଗା. ଦୃଷ୍ଟିମେଂ କୂଟସ୍ଥ ଆଯା ଇସଲିଯେ ଵହ ସଚ୍ଚା ଔର ଜ୍ଞାନମେଂ କଥଂଚିତ ପରିଣାମୀ ଔର ଅପରିଣାମୀ ଆଯା, ଇସଲିଯେ ଵହ ଜୂଠା, ଐସା ନହୀଂ ହୈ.
କୂଟସ୍ଥ ତୋ (ଇସଲିଯେ କହତେ ହୈଂ କି), ଦୃଷ୍ଟି ମୁକ୍ତିକେ ମାର୍ଗମେଂ ମୁଖ୍ଯ ହୈ ଇସଲିଯେ. ତୂନେ ଅନାଦି କାଲ-ସେ ଯହ ସଚ୍ଚା ଔର ଯହ ସଚ୍ଚା, ଯହ ଭୀ ସଚ୍ଚା ଔର ଯହ ଭୀ ସଚ୍ଚା, ଐସା କିଯା ଔର ଯଥାର୍ଥ ସମଝା ନହୀଂ, ଇସଲିଯେ ଉସ ପ୍ରମାଣକୋ ଐସା କହନେମେଂ ଆତା ହୈ. ପରନ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟିପୂର୍ଵକକା ଜୋ ପ୍ରମାଣଜ୍ଞାନ ହୈ ଵହ ତୋ ଯଥାର୍ଥ ହୈ. ଦୃଷ୍ଟିନେ ଵିଷଯ କିଯା ଅଖଣ୍ଡକା, ଅଖଣ୍ଡକୀ ଦୃଷ୍ଟି ବିନା ମୁକ୍ତିକା ମାର୍ଗ ହୋତା ନହୀଂ. ପରନ୍ତୁ ସାଥମେଂ ଜୋ ଜ୍ଞାନ ରହତା ହୈ, ଵହ ଦୋନୋଂକା- ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ପର୍ଯାଯକା ଵିଵେକ କରତା ହୈ. ଇସଲିଯେ ଵହ ପ୍ରମାଣ ଭୀ ଯଥାର୍ଥ ହୈ. ଉସକେ ପହଲେକା ପ୍ରମାଣ କୋଈ ଐସା କହତା ହୋ କି ନିଶ୍ଚଯ ସଚ୍ଚା ଔର ଵ୍ଯଵହାର ଭୀ ସଚ୍ଚା, ଐସା କରତା ହୋ ତୋ ଵହ ଯଥାର୍ଥ ନହୀଂ ହୈ. ପରନ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟିପୂର୍ଵକକା ଜ୍ଞାନ ହୈ ଵହ ଯଥାର୍ଥ ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ରାଗ-ଦ୍ଵେଷ ହୋତେ ହୈଂ, ଵହ ନ ହୋ ଉସକା ଉପାଯ ବତାଈଯେ.
ସମାଧାନଃ- ରାଗ-ଦ୍ଵେଷ ନ ହୋ,.. ପହଲେ ଉସକା ଭେଦଜ୍ଞାନ କରନା ପଡତା ହୈ. ଜବତକ ଵହ ରାଗକୀ ଦଶାମେଂ ଖଡା ହୈ, ଉସକୀ ରାଗକୀ ରୁଚି କମ ହୋ ଜାନୀ ଚାହିଯେ. ମେରା ଵୀତରାଗୀ ସ୍ଵଭାଵ ମୈଂ ଜାନନେଵାଲା ହୂଁ. ଯେ ରାଗ ମେରା ସ୍ଵରୂପ ନହୀଂ ହୈ. ଔର ଚୈତନ୍ଯକା ଜ୍ଞାଯକ ସ୍ଵଭାଵ ହୈ ଵହ ମେରା ସ୍ଵଭାଵ ହୈ. ଐସେ ସ୍ଵଭାଵକୋ ପହଚାନକର ରାଗକୀ ରୁଚି କମ କରେ ତୋ ଵହ ମନ୍ଦ ହୋତା ହୈ. ବାକୀ ଉସକା ନାଶ ପହଲେ ନହୀଂ ହୋତା, ପହଲେ ଉସକା ଭେଦଜ୍ଞାନ ହୋତା ହୈ କି ଯେ ରାଗ ମେରା ସ୍ଵଭାଵ ନହୀଂ ହୈ, ମୈଂ ଉସସେ ଭିନ୍ନ ଜାନନେଵାଲା, ମୈଂ ଵୀତରାଗୀ ସ୍ଵଭାଵ ହୂଁ. ଇସଲିଯେ ଉସେ ଭିନ୍ନ କରନେକା ପ୍ରଯତ୍ନ କରେ. ଭିନ୍ନ କରନେକା ପ୍ରଯତ୍ନ କରେ ତୋ ଵହ ମନ୍ଦ ହୋତା ହୈ. ପହଲେ ଉସକା ଭେଦଜ୍ଞାନ କରନେକା ପ୍ରଯତ୍ନ କରନା କି ମୈଂ ଜ୍ଞାଯକ ହୂଁ ଔର ଯେ ରାଗ-ଦ୍ଵେଷ ହୈଂ. ଉସକୀ ଏକତ୍ଵବୁଦ୍ଧି ତୋଡନେକା ପ୍ରଯତ୍ନ କରନା.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଦୂସରା ପ୍ରଶ୍ନ ହୈ କି ସ୍ଵାଧ୍ଯାଯ କରନେ ବୈଠେ ତୋ ଥୋଡୀ ଦେର ମନ ପିରୋତା ହୈ, ପରନ୍ତୁ ବୀଚମେଂ ଦୂସରେ ଵିକଲ୍ପ ଆତେ ହୈଂ, ତୋ ଵହ ଵିକଲ୍ପ ନ ଆଯେ ଉସକା ଉପାଯ କ୍ଯା ହୈ?
ସମାଧାନଃ- ଉସେ ବଦଲତେ ରହନା ବାରଂବାର, ଵିକଲ୍ପ ଆଯେ ଉସେ (ବଦଲକର) ବାରଂବାର ସ୍ଵାଧ୍ଯାଯମେଂ ଚିତ୍ତ ଲଗାନା. ଅନାଦିକା ଅଭ୍ଯାସ ହୈ ଇସଲିଯେ ଦୂସରେ ଵିକଲ୍ପ ଆ ଜାଯ ତୋ
PDF/HTML Page 1626 of 1906
single page version
ଉସେ ବାରଂବାର ବଦଲତେ ରହନା. ଶ୍ରୁତକେ ଚିଂତଵନମେଂ ଉପଯୋଗକୋ ଲଗାନା. ଵିଚାରମେଂ ଲଗାନା, ଉସୀମେଂ ସ୍ଥିର ନ ରହେ ତୋ ଭଲେ ହୀ ଶୁଭଭାଵମେଂ (ରହେ), ଵିଚାରକୋ ବଦଲତେ ରହନା. ଉସକା ପ୍ରଯତ୍ନ କରନା. ଅନାଦିକା ଅଭ୍ଯାସ ହୈ ଇସଲିଯେ ବୀଚମେଂ ଆ ଜାଯ ତୋ ଉସେ ବଦଲତେ ରହନା. ବଦଲନେକା ପ୍ରଯତ୍ନ କରନା କି ଯହ ମେରା ସ୍ଵଭାଵ ନହୀଂ ହୈ, ମୈଂ ଉସସେ ଭିନ୍ନ ହୂଁ. ଇସ ପ୍ରକାର ବାରଂବାର ଉସେ ବଦଲତେ ରହନା ଔର ଶାସ୍ତ୍ରକେ ଅଧ୍ଯଯନମେଂ ଚିତ୍ତ ଲଗାନା. ଏକମେଂ ହୀ ସ୍ଥିର ନ ରହେ ତୋ ଗୁରୁଦେଵକେ, ଜିନେନ୍ଦ୍ର ଦେଵକେ, ଶ୍ରୁତକେ ଵିଚାରୋଂକୋ ବଦଲତେ ରହନା, ଏକମେଂ ଚିତ୍ତ ସ୍ଥିର ନ ରହେ ତୋ. ଧ୍ଯେଯ ଏକ (ହୋନା ଚାହିଯେ କି) ମୈଂ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାକୋ କୈସେ ପହଚାନୂଁ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଉଲଝନ ମିଟନେକା ଯହ ଏକ ହୀ ସ୍ଥାନ ହୈ?
ସମାଧାନଃ- ଗୁରୁଦେଵନେ ବହୁତ ମାର୍ଗ ବତାଯା ହୈ, ପରନ୍ତୁ ଗ୍ରହଣ ସ୍ଵଯଂକୋ କରନା ପଡତା ହୈ. ଅପୂର୍ଵ ରୁଚି ଅଂତରମେଂ ଜାଗେ ଔର ଗୁରୁଦେଵନେ କହା ଵହ ଆଶଯ ଗ୍ରହଣ ହୋ ତୋ ଅଂତରମେଂ ପଲଟା ହୁଏ ବିନା ରହେ ନହୀଂ. ଶାସ୍ତ୍ରମେଂ ଆତା ହୈ, ତତ୍ପ୍ରତି ପ୍ରୀତି ଚିତ୍ତେନ, ଵାର୍ତାପି ହୀ ଶ୍ରୁତା. ଵହ ଵାର୍ତା ଭୀ ଅପୂର୍ଵ ରୀତ-ସେ ସୁନୀ ହୋ. ଗୁରୁଦେଵନେ ଜୋ ଵାଣୀମେଂ (କହା), ଉନକା ଜୋ ଆଶଯ ଥା (ଉସେ ଗ୍ରହଣ କରେ) ତୋ ଵହ ଭାଵି ନିର୍ଵାଣ ଭାଜନ ହୈ. ପରନ୍ତୁ ଜୋ ମୁମୁକ୍ଷୁ ହୋ ଉସେ ଐସେ ଭୀ ସଂତୋଷ ନହୀଂ ହୋତା. ମୈଂ ଅଂତରମେଂ କୈସେ ଆଗେ ବଢୂଁ? ଜିସେ ରୁଚି ଜାଗୃତ ହୋ, ଉସେ ଆତ୍ମା ଅଂତରମେଂ ମିଲେ ନହୀଂ ତବତକ ସଂତୋଷ ନହୀଂ ହୋତା. ଭଲେ ଵାର୍ତାକୀ ଅପୂର୍ଵତା ଲଗୀ, ପରନ୍ତୁ ସ୍ଵଯଂକୋ ଅନ୍ଦର ଜୋ ଚାହିଯେ ଵହ ପ୍ରାପ୍ତ ନ ହୋ ତବତକ ମୁମୁକ୍ଷୁକୋ ସଂତୋଷ ନହୀଂ ହୋତା.
ଜିସନେ ଗୁରୁଦେଵକୋ ଗ୍ରହଣ କିଯା, ଉନକା ଆଶଯ ସମଝା ଵହ ଭାଵି ନିର୍ଵାଣ ଭାଜନଂ. ପରନ୍ତୁ ମୁମୁକ୍ଷୁକୋ ଅଂତରମେଂ ସଂତୋଷ ନହୀଂ ହୋତା. ଜବତକ ଅନ୍ଦର ଆତ୍ମ ସ୍ଵରୂପ ଜୋ ସଂତୋଷସ୍ଵରୂପ ହୈ, ଜୋ ତୃପ୍ତସ୍ଵରୂପ ହୈ, ଜିସମେଂ ସବ ଭରା ହୈ, ଐସା ଚୈତନ୍ଯଦେଵ ପ୍ରଗଟ ନ ହୋ ତବତକ ଉସେ ପୁରୁଷାର୍ଥ ହୋତା ନହୀଂ, ତବତକ ଉସେ ଶାନ୍ତି ନହୀଂ ହୋତା. ଔର କରନେକା ଵହ ଏକ ହୀ ହୈ. ଅଭ୍ଯାସ ଉସୀକା କରନା ହୈ, ବାରଂବାର ଉସକା ଅଭ୍ଯାସ (କରନା). ମନ୍ଦ ପଡେ ତୋ ଭୀ ବାରଂବାର ଉସକା ଅଭ୍ଯାସ କରନା. ବାରଂବାର ଉସ ତରଫ ହୀ ଜାନା ହୈ. ଅନାଦିକା ଅଭ୍ଯାସ ହୈ ଇସଲିଯେ ଉସ ଅଭ୍ଯାସମେଂ ଜାଯ ତୋ ଭୀ ଅଂତରମେଂ ତୋ ସ୍ଵଯଂକୋ ହୀ ପଲଟନା ହୈ.
ଅଂତରକେ ଅଭ୍ଯାସକୋ ବଢା ଦେ ଔର ଦୂସରେ ଅଭ୍ଯାସକୋ ଗୌଣ କରେ ତୋ ଅଂତରମେଂ-ସେ ପ୍ରଗଟ ହୁଏ ବିନା ନହୀଂ ରହତା. ବାରଂବାର ମୈଂ ଜ୍ଞାଯକଦେଵ ହୂଁ, ଯେ ଵିଭାଵ ମେରା ସ୍ଵଭାଵ ହୀ ନହୀଂ ହୈ. ଐସେ ଅଂତରମେଂ ଯଦି ସ୍ଵଯଂ ଜାଯ, ବାରଂବାର ଜ୍ଞାଯକଦେଵକା ଅଭ୍ଯାସ କରେ ତୋ ଜ୍ଞାଯକଦେଵ ପ୍ରଗଟ ହୁଏ ବିନା ନହୀଂ ରହତା. ଉସକା ଅଭ୍ଯାସ ବାରଂବାର ଛୂଟ ଜାଯ, ମନ୍ଦ ପଡ ଜାଯ ତୋ ଭୀ ବାରଂବାର କରତା ରହେ. ଅନାଦିକା ଅଭ୍ଯାସ ହୈ, ପୁରୁଷାର୍ଥକୀ ମନ୍ଦତା-ସେ ଉସମେଂ ଜୁଡ ଜାଯ ତୋ ଏକତ୍ଵବୁଦ୍ଧିକୋ ବାରଂବାର ତୋଡତା ରହେ. ମୈଂ ଜ୍ଞାଯକ ହୂଁ, ଐସେ ବାରଂବାର ଅଭ୍ଯାସ କରତା ରହେ. ଦିନ ଔର ରାତ ଉସୀକା ଅଭ୍ଯାସ, ଉସକେ ପୀଛେ ପଡେ ତୋ ଵହ ପ୍ରଗଟ ହୁଏ ବିନା ନହୀଂ ରହତା.