PDF/HTML Page 1537 of 1906
single page version

సమాధానః- సచ్చా ప్రయత్న నహీం హోతా హై. ప్రయత్న, మన్ద-మన్ద ప్రయత్న హో ఉసమేం పహచాన నహీం హోతీ. ఉసకీ రుచి హోనీ ముశ్కిల హై. ఉసకీ రుచి కరే, మహిమా కరే కి ఆత్మా కోఈ అపూర్వ చీజ హై. జగతకీ కోఈ వస్తు అనుపమ నహీం హై. సబసే అనుపమ హో తో ఆత్మా హీ హై. ఐసీ ఆత్మాకీ అనుపమ మహిమా లగనీ చాహియే కి మేరా ఆత్మా భిన్న హై ఔర యహ సబ భిన్న హై. ఉసకీ మహిమా లగే. ఫిర ఉసకా ప్రయత్న కరే.

రుచికే సాథ ప్రయత్న హోతా హై. రుచికే బినా ప్రయత్న హోతా హీ నహీం. సమ్యగ్దర్శన హో, అన్దర ఆత్మాకీ పహచాన హో, ఉసీకో సచ్చా మునిపనా ఆతా హై. బాహర-సే ఛోడ దే వహ సచ్చా మునిపనా నహీం ఆతా. సచ్చీ సామాయిక, సచ్చా తప అంతరమేం ప్రగటే తో హీ ఉసకే సాథ సబ శుభభావ హోతే హైైం. తో హీ పుణ్య బన్ధ హోతా హై. బాకీ అంతరమేం సచ్చా తప ఆది సబ అంతరమేం హోతా హై.

ముముక్షుః- ... సమఝమేం నహీం ఆతా.

సమాధానః- విశేష సమఝనేకా ప్రయత్న కరనా చాహియే. కోఈ సమఝతా హో ఉసకా కిసీకా పరిచయ కరకే విశేష సమఝనేకా ప్రయత్న కరనా చాహియే. శాస్త్రమేం జో ఆతా హై ఉసకా రహస్య క్యా హై, వహ సబ అన్దరమేం స్వయం ఆత్మాకే సాథ సమఝకర విచార కరనా చాహియే. ఆత్మాకా క్యా స్వభావ హై, శాస్త్రమేం క్యా ఆతా హై, గురునే క్యా కహా హై, వహ మార్గ సమఝనేకా ప్రయత్న కరనా చాహియే.

పహలే సచ్చ సమఝ కరే తో ఫిర ఆగే బఢే. జో మార్గ నహీం సమఝతా హై, వహ ఆగే నహీం బఢ సకతా హై. సమఝే బినా కహాఁ డగ భరేగా? ధ్యేయ హో కి భావనగర జానా హై తో ఉసకా రాస్తా మాలూమ హో కదమ వహాఁ చలేంగే. సచ్చీ సమఝ పహలే కరనీ చాహియే.

ముముక్షుః- సమఝ గురుకే అలావా నహీం ఆయేగీ న? గురు రాస్తా బతాయే తబ...

సమాధానః- గుురు రాస్తే బతాయే, పరన్తు..

ముముక్షుః- గురుకా సమాగమ కరే తో హీ ఇసమేం ఆగే బఢ సకే?

సమాధానః- గురుకా సమాగమ, గురు తో మహా ప్రబల నిమిత్త హై. ఉనకా సమాగమ హో తో విశేష సమఝనేకా కారణ బనతా హై. అపనేఆప సమఝనా బహుత దుష్కర హై. అనాది కాలమేం ఏక బార కోఈ గురుకే ఐసే వచన మిలే తో జీవ తైయార హోతా హై. ఐసా ఉపదేశ మిలే

PDF/HTML Page 1538 of 1906
single page version

తో గురు జో మార్గ బతాయే వహ కోఈ అపూర్వ రీత-సే స్వయం గ్రహణ కరే తో ఆగే బఢ సకతా హై.

ముముక్షుః- ఆత్మా-సే భీ, దర్శన కరనే-సే భీ ఆపకే శబ్ద హమేం జో అసర కరతే హైం, ఐసీ అసర పఢనేమేం నహీం ఆతీ. ఇసలియే హమ లోగ నికలే. దూసరే లోగ నహీం ఆయే హైం. పఢతే హైం, సమఝతే హైం కి ఆత్మా హై. లేకిన పహచాన హోతీ నహీం, జీవతత్త్వ... దర్శన కియా, సత్సమాగమకే సివా సమఝమేం నహీం ఆతా.

సమాధానః- ఆత్మాకా స్వభావ అనన్త గుణ-సే భరా, వహ కరనేకా హై. పరన్తు ఉసే సమఝనేకే లియే కితనా సత్సంగకా పరిచయ చాహియే. ఆత్మాకే ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయ, పుదగలకే ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయ, యే దోనోం భిన్న హైం. దో తత్త్వ భిన్న హై. అనాదిఅనన్త హై, వహ కైసే హై? యే విభావ క్యా? స్వభావ క్యా? సబ జాననేకే లియే థోడా పరిచయ చాహియే. సత్సంగ హో న తో (సమఝమేం ఆయే).

ఆత్మాకా భేదజ్ఞాన కరనా. యే విభావ భిన్న, ఆత్మా భిన్న. శుభభావ పుణ్యబన్ధకా కారణ హై, బీచమేం ఆతా హై. పరన్తు వహ అపనా స్వరూప నహీం హై. ఉససే ఆత్మా భిన్న హై. లేకిన వహ సమఝనేకే లియే ఉసే విశేష, యహ పూఛా న? తప కిసే కహతే హైం? సామాయిక కిసే కహతే హైం? ఉసకా రహస్య సమఝనేకే లియే సత్సంగ హో తో సమఝమేం ఆయే ఐసా హై.

(సమ్యగ్దర్శన) ప్రాప్త నహీం కియా హై, వహీ కరనా హై. సమ్యగ్దర్శన అనాది కాల-సే అపూర్వ హై వహ నహీం కియా హై. వహ కరనా హై. కైసే హో? తదర్థ సత్సంగ ఆది, విశేష సమఝనేకీ ఆవశ్యకతా హై.

సమాధానః- ... ఆత్మామేం తో జ్ఞాన, దర్శన, చారిత్ర ఆది అనన్త గుణ హై. అనాదిఅనన్త హై. గుణోంకా నాశ నహీం హుఆ హై. విభావ హుఆ తో భీ ఉన గుణోంకా నాశ నహీం హుఆ హై. నిగోదమేం గయా తో భీ ఉసకీ సబ శక్తియాఁ జ్యోంకీ త్యోం హై. కేవలజ్ఞాన శక్తిరూప హై, ఉసకా ప్రయాస కరే తో ప్రగట హో ఐసా హై. వర్తమానమేం పర్యాయ విభావ హో రహీ హై. జో పలటతీ హై వహ పర్యాయ హై. ఔర యది స్వయం స్వభావ-ఓర పలటే తో స్వభావపర్యాయ హో. విభావ- ఓర పలటే తో విభావకీ పర్యాయ హోతీ హై. పరన్తు విభావ (స్వభావ నహీం హై).

విచార, వాంచన సబ కరనా హై. జినేన్ద్ర భగవాన, దేవ-గురు-శాస్త్ర సచ్చే కౌన హై? ఉసే పహచాననా. ఔర అంతర ఆత్మా హై ఉసే పహచాననా. జినేన్ద్ర దేవ, జిన్హోంనే వీతరాగ దశా ప్రాప్త కీ హై. జిన్హోంనే కేవలజ్ఞాన (ప్రగట హుఆ హై), జో స్వరూపమేం లీన హో గయే హైం. పూర్ణ వీతరాగతా (ప్రగట హుయీ హై), జిన్హేం వికల్ప రాగకా అంశ ఉత్పన్న నహీం హోతా. కేవలజ్ఞానీ భగవాన పూర్ణ వీతరాగ హైం. భగవానకో పహచానే వహ స్వయంకో పహచానతా హై ఔర జో స్వయంకో పహచానతా హై వహ భగవానకో పహచానతా హై. భగవానకో పహచానా సచ్చా కబ కహా జాయ? జబ స్వయంకో పహచానే తబ భగవానకో పహచానా కహనేమేం ఆయే. భగవానకా ద్రవ్య క్యా? భగవానకే అనన్త గుణ, భగవాన కేవలజ్ఞాన ఆది అనన్త గుణోంమేం విరాజతే హైం. స్వయంకా భీ వైసా హీ

PDF/HTML Page 1539 of 1906
single page version

స్వరూప హై-భగవాన జైసా, వహ కైసే ప్రాప్త హో?

ఔర గురు సాధనా కర రహే హైం. స్వరూపమేం క్షణ-క్షణమేం లీన హో రహే హైం. ఐసే గురు కిసకో కహతే హైం? ఆత్మాకీ సాధనా కరే ఔర స్వరూపమేం లీన హోతే హో, వహ గురు హై.

ఔర శాస్త్ర, జిసమేం ఆత్మాకీ బాత ఆతీ హో, వహ శాస్త్ర హై. వహ సబ యథార్థ సమఝకర, ఆత్మాకీ పహచాన కైసే హో? ధ్యేయ ఆత్మాకా హోనా చాహియే. అనన్త కాల-సే భగవాన బహుత బార మిలే, గురు మిలే, శాస్త్ర మిలే, లేకిన స్వయంకో పహచానా నహీం. బాహరమేం రుక గయా. స్వయంకీ పహచాన కైసే హో? ఔర జబతక పహచాన న హో, అన్దర లీనతా న హో తబ శుభభావోంమేం దేవ-గురు-శాస్త్ర శుభ భావనామేం హోతే హైం. ధ్యేయ ఏక ఆత్మాకా రఖనా. కరనా వహ హై.

బాహర కహీం సర్వస్వ నహీం హై. ఆత్మామేం సర్వస్వ సుఖ ఔర సర్వస్వ ఆనన్ద ఆత్మామేం హై. ఉసే ప్రగట కరనా వహ కరనా హై. అనన్త శక్తియాఁ ఆత్మామేం హైం. వహ కోఈ బాహర జ్యాదా క్రియా కరే, యా జ్యాదా త్యాగ కరే, తో అంతరమేం ప్రగట హో, ఐసా నహీం హై. పరన్తు అంతరమేం స్వయంకో పహచానే ఔర అంతర-సే విరక్తి హో, అంతర-సే విభావకా త్యాగ హో తో సచ్చా త్యాగ హై. బాహరకా హో వహ తో శుభభావనా హై మాత్ర. అంతర-సే వాస్తవమేం ఛూట జాయ, అంతరమేం- సే రాగసే భిన్న హోకర స్వయంకో పహచానే వహ వాస్తవమేం అంతరమేం త్యాగ హై. వహ అంతరమేం కరనా హై.

సచ్చా త్యాగ అంతరమేం హై, సచ్చా సంవర అంతరమేం హోతా హై, సచ్చీ నిర్జరా అంతరమేం హోతీ హై, సబ అంతరమేం హోతా హై. బాకీ బాహరకా జో మానతే హైం కి అపనే తప కరేం తో నిర్జరా హోగీ, వహ సబ బాహరకా హై. ఐసా తప బహుత బార కియా, ఐసీ నిర్జరా కీ, లేకిన వాస్తవమేం నిర్జరా నహీం హోతీ హై. నయే-నయే కర్మ బాన్ధతే హైం. సచ్చా తో అంతర-సే ఛూటే తో వాస్తవమేం బన్ధ-సే ఛూటే ఔర వాస్తవమేం అంతర-సే భిన్న హోకర సచ్చా మోక్ష అంతరమేం హోతా హై. కరనా వహ హై.

జైసా సిద్ధ భగవానకా స్వరూప హై, ఐసా అపనా స్వరూప హై. ఔర వహ గృహస్థాశ్రమమేం ఉసకీ స్వానుభూతి కర సకతా హై. గృహస్థాశ్రమమేం ఆంశిక ఔర మునిదశామేం బారంబార స్వానుభూతి కర సకతా హై. జో ఉసకా స్వభావ హై ఉసమేం-సే ప్రగట హోతా హై. ఛోటీపీపర హో ఉసే ఘిసతే-ఘిసతే చరపరాఈ (ప్రగట హోతీ హై, వహ) ఉసమేం భరా హై వహ ప్రగట హోతా హై. వైసే ఆత్మామేం జ్ఞాన హై, బారంబార ఉస పర దృష్టి కరే, ఉసమేం రమణతా కరే తో ప్రగట హోతా హై. బాహర-సే నహీం ఆతా. బాహరమేం తో మాత్ర శుభభావనారూప కర సకతా హై.

... స్వభావ-సే భరా హుఆ, వైసే ఆత్మా ఆనన్ద-సే ఔర జ్ఞాన-సే భరా హై. ఐసే అనన్త గుణ-సే భరా హై. పరన్తు అంతరమేం దృష్టి ప్రగట హో, తో కామ ఆయే ఐసా హై. భేదజ్ఞాన కరకే ఆత్మాకో పహచాననా. ఆత్మాకే ఉత్పాద-వ్యయ-ధ్రువ ఔర పుదగలకే ఉత్పాద-వ్యయ-ధ్రువ క్యా? అపనే ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయ, దూసరోంకే ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయ, దోనోంకో భిన్న కరే, వహ కరనా హై.

PDF/HTML Page 1540 of 1906
single page version

ముముక్షుః- జితనా ఆదర దేవ-గురు-శాస్త్రకే ప్రతి ఆతా హై, ఇస భూమిమేం, దూసరీ జగహ ఆతా నహీం.

సమాధానః- గురుదేవ యహాఁ కితనే సాల రహే హైం. ౪౫ సాల గురుదేవ యహీం రహే హైం. ఔర యే సబ కుదరతీ ఉనకే ప్రతాప-సే ఐసా హో గయా హై కి...

ముముక్షుః- ...

సమాధానః- వాస్తవిక ఉపాయ వహీ హై-స్వానుభూతి. గురుదేవనే వహీ (ఉపదేశ దియా హై కి) స్వానుభూతి ప్రగట కరో. బాహరమేం జీవ అనన్త కాలమేం హర జగహ జహాఁ-తహాఁ రుక జాతా హై. పరన్తు అంతరమేం కరనేకా ఏక హీ హై-స్వానుభూతి కైసే హో? భేదజ్ఞాన కైసే హో? ఆత్మా కైసే గ్రహణ హో? వహ హై. బాహర రుక జాతా హై.

అనన్త కాలమేం (క్రియాఏఁ) కీ, బాహ్య త్యాగ కియా, మునిపనా లియా, పరన్తు అంతర ఏక ఆత్మాకో పహచానా నహీం. సబ బాహరకా జానా, లేకిన ఆత్మాకో జానే బినా. ఏక ఆత్మాకో జానే ఉసనే సబ జానా హై. ఐసా గురుదేవ కహతే థే, ఏక ఆత్మామేం దృష్టి దే తో ఉసమేం సబ ఆ జాతా హై. అనన్త కాల ఐసే హీ వ్యతీత కియా. బాహర థోడీ క్రియా కర లీ తో ధర్మ మాన లియా, అథవా కుఛ త్యాగ కర దియా తో మైంనే బహుత కియా, పరన్తు అంతరమేం త్యాగ క్యా హై ఔర కైసే హై, ఉసకా విచార నహీం కియా హై.

స్వానుభూతికా మార్గ గురుదేవనే (బతాయా). స్వానుభూతి అంతరమేం హోతీ హై. నహీం తో సమయసార పఢకర, ఇసమేం తో ఆత్మాకే ఆనన్దకీ బాత హై, ఆనన్దకీ బాత హై, ఐసా కరకే ఛోడ దేతే థే. దిగంబరోంమేం సబ ఛోడ దేతే థే. గురుదేవనే ఉసమేం-సే రహస్య ఖోలే కి ఇసమేం తో కోఈ అపూర్వ బాత భరీ హై. సమయసారమేం.

(గురుదేవనే సంప్రదాయమేేం) దీక్షా లేకర ఛోడ దియా కి మార్గ తో కోఈ అలగ హై. అంతరమేం హై. సబకో ప్రకాశ కియా. యహాఁ తో ఠీక, పూరే హిన్దుస్తానమేం సబకో జాగృత కర దియా కి అంతరమేం హై సబ. స్థానకవాసీమేం యా దిగంబరమేం, సబ బాహ్య క్రియామేం ధర్మ మానతే థే. వహ కహే, సామాయిక, ప్రతిక్రమణ కర లే తో ధర్మ (హో గయా), థోడీ భక్తి-పూజా కర లే తో ధర్మ (హో గయా), యహాఁ దిగంబరమేం థోడీ శుద్ధ-అశుద్ధి కర లే తో ధర్మ (హో గయా), ఐసే ధర్మ (మానతే థే). బాహర-సే థోడా కర లే, ఫిర పూరా దిన కుఛ భీ కరతే హో, థోడా కర లే తో ధర్మ (హో గయా). ఉసమేం శుభభావ రఖే తో పుణ్యబన్ధ హో. బాహ్య ప్రసిద్ధికే హేతు- సే కరే తో పుణ్య భీ నహీం బన్ధతా. శుభభావనా రఖే తో పుణ్యబన్ధ హోతా హై.

గురుదేవ కహతే హైం, పుణ్యభావ భీ తేరా స్వభావ నహీం హై. ఉససే దేవలోక హోతా హై, భవకా అభావ నహీం హోతా హై. తూ ఉససే భిన్న హై. శుభభావ భీ తేరా స్వరూప నహీం హై. ఉససే తూ భిన్న హై. శుభభావ సబ బీచమేం ఆతే హైం. దేవ-గురు-శాస్త్ర, దాన, దయా, తప సబ ఆయే, లేకిన వహ తేరా స్వభావ (నహీం హై). శుభభావనా తేరా స్వరూప నహీం హై.

PDF/HTML Page 1541 of 1906
single page version

పహలే శురూఆత సచ్చీ సమఝనే కరనీ హై. యథార్థ జ్ఞాన హో తో యథార్థ చారిత్ర హో. బినా జ్ఞానకే బాహర-సే చారిత్ర లే లేనా, వహ తో సమఝే బినా చలనా హై. కహాఁ చలనా హై? మార్గ తో ఖోజ. అన్దర యథార్థ శ్రద్ధా ఔర యథార్థ జ్ఞాన కరకే, యహాఁ జానా హై, ఉసకా జ్ఞాన కరకే అన్దర రమణతా కర తో చారిత్ర (హోతా హై). బాహర-సే చారిత్ర నహీం ఆతా హై. బాహ్య క్రియాఓంమేం చలనే లగా. లేకిన వహ స్థూల దృష్టి హై, అంతర దృష్టి నహీం కీ. ముని హోకర త్యాగ కియా, ఉపవాస కియే, వ్రత ధారణ కియే, సబ కియా, కంఠస్థ కియా, పఢ లియా, లేకిన ఆత్మా అన్దర కైసే భిన్న హై, వహ జానా నహీం. సబ రట లియా, పఢ లియా, శాస్త్ర ధోఖ లియే, పరన్తు అంతరమేం ఆత్మా భిన్న ఔర యే భిన్న హై, ఐసా అంతరమేం (జానా నహీం). అంతరమేం-సే ప్రగట కరనా, అంతరమేం-సే భిన్న హోనా, వహ కుఛ నహీం కియా.

... జీవకో అనన్త బార ప్రాప్త హుఆ హై. పరన్తు దేవమేం-సే పునః పరిభ్రమణ హోతా హై. సిద్ధ దశా తో అంతరమేం (హోతీ హై). విచార దశా హో, అంతరమేం-సే జ్ఞాన జ్ఞానరూప పరిణమే, జ్ఞాయక జ్ఞాయకరూప పరిణమే, ఏక జ్ఞాయక స్వభావమేం సబ భరా హై, ఉసమేం అనన్త శక్తి భరీ హైం, వహ అంతరమేం-సే ప్రగట హోతీ హై.

మూల స్వభావ, మూల జో తనా హై-ఆత్మ స్వభావ-చైతన్య-ఉసే గ్రహణ నహీం కియా ఔర సబ శాఖా ఔర పత్తోంకో పకడ లియా. శాఖా-పత్తోంసే... మూలమేం జాకర ఉసమేం జ్ఞాన-వైరాగ్య రూపీ జలకా సించన కరే తో ఉసమేం-సే వృక్ష పనపే. మూల బినాకే శాఖా ఔర పత్తే సూఖ జాయేంగే.

.. ధ్యాన కరనేమేం వికల్ప-వికల్ప మన్ద కరే, ఫిర శూన్యాకార జైసా (హో జాతా హై). ఆత్మాకో గ్రహణ కియే బినా ధ్యాన భీ సచ్చా నహీం హోతా.

సమాధానః- ... జైసా సత పూరా ద్రవ్య హై, అనన్త గుణ ఔర పర్యాయ-సే భరా హుఆ, ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయ... ఐసే సత నహీం హై. ఉసకా కార్య భిన్న, ఉసకా లక్షణ భిన్న హై. ఇసలియే ఉసే భీ సత ఉస తరహ కహనేమేం ఆతా హై. ద్రవ్య సత, గుణ సత, పర్యాయ సత. ఔర అహేతుక అర్థాత వహ అకారణయీ హై. అహేతుక హై. వహ స్వయం స్వతంత్ర హై. స్వయం అపనా కార్య కరనేమేం స్వతంత్ర హై. స్వయం అపనే స్వభావమేం స్వతంత్ర హై. ఐసే ఉసకీ స్వతంత్రతా హై, ఐసే ఉసకా సత హై. పరన్తు వహ సత ఐసా నహీం హై కి జైసే ద్రవ్య సత, గుణ-పర్యాయ-సే భరా పూరా ద్రవ్య సత హై, ఐసే గుణ-పర్యాయ, ఐసా సత నహీం హై. లక్షణ-సే ఔర కాయా-సే ఉస ప్రకార- సే వహ సత హై.

ముముక్షుః- దో పదాథాకీ భాఁతి దో సత భిన్న-భిన్న నహీం హై.

సమాధానః- హాఁ. వైసే సత నహీం హై. దో పదార్థ భిన్న-భిన్న సత హైం, వైసా సత నహీం హై. ఉసకే లక్షణ-సే, ఉసకే కార్య, ఉనకే కార్య భిన్న-భిన్న హై, ఉస అపేక్షాసే ఉన్హేం సత కహనేమేం ఆతా హై.

PDF/HTML Page 1542 of 1906
single page version

ముముక్షుః- ఉస అపేక్షాసే సతకో భిన్న కియా జాతా హై.

సమాధానః- ఉస ప్రకార-సే భిన్న పడతే హైం. ఔర లక్షణ ఏవం కార్య, ఉసకే స్వయంకే హైం. కోఈ ఉసే కరతా నహీం. స్వయం ఉసకే కార్య హై. తో భీ ఉసే ద్రవ్యకా ఆశ్రయ రహతా హై. ద్రవ్యకీ పరిణతి, స్వయం స్వభావ-ఓర లక్ష్య కరే, దృష్టి కరే తో ఉస ఓరకీ పరిణతి హోతీ హై. పర్యాయ హోతీ హై స్వతంత్ర, లేకిన వహ ద్రవ్యకే ఆశ్రయ-సే రహతీ హై.

అఖణ్డ ద్రవ్యకా జైసా సత హై ఐసీ దృష్టి కర తో వైసీ తేరీ పరిణతి హోగీ. పరన్తు వహ ద్రవ్య ఐసా హై కి ద్రవ్య అనన్త గుణ ఔర అనన్త పర్యాయ-సే భరా హై. ద్రవ్య ఐసా నహీం హై కి ద్రవ్యమేం కోఈ శక్తి నహీం హై యా ద్రవ్య కోఈ కార్య నహీం కరతా హై, ఐసా నహీం హై. ద్రవ్యమేం అనన్త శక్తి, అనన్త గుణ ఔర అనన్త పర్యాయేం హైం. ఐసా కహనా చాహతే హైం. ఐసా కహకర పదార్థ అలగ నహీం కరనా చాహతే హైం. ద్రవ్యకా స్వరూప బతాతే హైం, ఐసా కహకర.

ద్రవ్య సత, గుణ సత, పర్యాయ సత ఐసా కహకర ద్రవ్యకా స్వరూప బతాతే హైం కి ద్రవ్య ఐసా హై. వహ ద్రవ్య కైసా హై? కి ఉసమేం అనన్త గుణ హైం ఔర అనన్త పర్యాయ హైం. ఔర వహ సతరూప హై. వహ ద్రవ్య స్వయం హీ వైసా హై. ఐసా కహనేకా ఆశయ హై. ఉసమేం దో టూకడే నహీం కరనా చాహతే, లేకిన ద్రవ్యకా స్వరూప బతాతే హైం. ద్రవ్యమేం జో గుణ హైం, వహ సతరూప హై, పర్యాయ సతరూప హై. సత అర్థాత ఉసకా అస్తిత్వ హై. లేకిన ఉసకా అస్తిత్వ ఐసా నహీం హై కి ద్రవ్యకా అస్తిత్వ అనన్త శక్తియాఁ-అనన్త గుణోంసే భరపూర హై, ఐసా గుణకా సత ఔర పర్యాయకా సత ఐసా నహీం హై. వహ తో ఏకకా హై, ఏక గుణకా, ఏక పర్యాయకా హై. వహ సత ఐసా నహీం హై. ఇస ప్రకార ద్రవ్య సత, గుణ సత, పర్యాయ సత కహకర ద్రవ్యకా స్వరూప బతాతే హైం. భిన్నతా కరనేకో నహీం బతాతే హైం, పరన్తు ఐసీ దృష్టి ఔర స్వయంకో ఐసీ మహిమా ఆయే కి యహ ద్రవ్య అనన్త గుణ ఔర అనన్త పర్యాయోం-సే భరా హై. ఐసా తూ యథార్థ జ్ఞాన కర. జ్ఞాన కరకే ఉస ఓర దృష్టి ఔర ఉస జాతకీ పరిణతి ప్రగట కర. ఐసా కహనేకా ఆశయ హై.

తేరేమేం అనన్త గుణ ఔర తేరేమేం అనన్త పర్యాయ హైం. ఔర వహ సతరూప హై. తూ ద్రవ్య ఐసా నహీం హై కి ఏక ఐసా పిణ్డ హై కి జిసమేం కోఈ కార్య నహీం హై, జిసమేం భిన్న-భిన్న జాతకీ పర్యాయేం నహీం హై, ఐసా నహీం హై. తేరేమేం అనేక జాతకీ పర్యాయేం ఔర అనన్త జాతకే గుణ భరే హైం, ఉసకా తూ జ్ఞాన కర. ఐసా కహనా చాహతే హైం. అతః ప్రత్యేక సత భిన్న- భిన్న హై, వహ ఏక-ఏక టూకడే హైం, ఐసీ దృష్టి కర, ఐసా నహీం కహనా చాహతే హైం. పరన్తు ఉసకా తూ జ్ఞాన కర. తేరా ద్రవ్య అనన్త గుణ ఔర అనన్త పర్యాయ-సే భరా హై ఔర వహ అనన్త గుణ ఔర అనన్త పర్యాయ సతరూప హైం. సత అర్థాత తేరా ద్రవ్య జైసే అనన్త శక్తియోం- సే భరా హై ఐసా సత నహీం, అపితు ఏక-ఏక మర్యాేదిత సత హై. ఏక జ్ఞానలక్షణ జాననేకా, ఐసే. ఏక-ఏక అంశకా హై. పూరా అంశీకా సత హై, వైసా అంశకా సత నహీం హై. ఔర

PDF/HTML Page 1543 of 1906
single page version

అంశకా సత హై వహ స్వయంసిద్ధ హై. లేకిన ద్రవ్యకా స్వరూప ద్రవ్యకే ఆశ్రయ-సే హై.

ముముక్షుః- ఉసే రఖకర బాత హై.

సమాధానః- వహ బాత రఖకర ఉసకా స్వయంసిద్ధ సత ఇస ప్రకార సమఝనా.

ముముక్షుః- తీనోం మిలకర ఏక సత హై. ... పరద్రవ్య-సే భేదజ్ఞాన హో. ఔర ద్రవ్య సత, గుణ సత ఔర పర్యాయ సత ఐసా జ్ఞాన కరవాకర పర్యాయకా లక్ష్య ఛుడానా హై ఔర గుణకీ దృష్టి కరవానీ హై, ఐసా కోఈ ప్రయోజన హై?

సమాధానః- తూ పరద్రవ్య-సే భిన్న హో జా. తేరేమేం పర్యాయ హైం, తూ కూటస్థ నహీం హై, పరన్తు తేరేమేం భీ పర్యాయ హైం. తేరీ పరిణతికో బదల, ఐసా కహనా హై. తేరేమేం పర్యాయ హైం, తేరేమేం గుణ హైం. అపనే స్వ గుణ ఔర స్వ పర్యాయోంకా ఉసకా జ్ఞాన హోతా హై. తేరీ పరిణతి పలటన స్వభావీ హై. తూ ఐసా నహీం హై కి కూటస్థ హై. అకేలా కూటస్థ హై ఔర ఉసమేం కుఛ హై హీ నహీం, సర్వ అపేక్షా-సే కూటస్థ హై ఐసా నహీం హై. తేరేమేం పరిణతి-పర్యాయ భీ హై ఔర వహ పర్యాయ సతరూప హై. తేరేమేం అనన్త గుణ హైం. ఐసే ద్రవ్య సత, గుణ సత, పర్యాయ సత సబకా జ్ఞాన కర.

.. దృష్టి తో అభేద కరనీ హై, పరన్తు యహ సబ జ్ఞాన కరనా హై. తేరా ద్రవ్య అఖణ్డ కైసా హై, ఉసకా జ్ఞాన కర. పర్యాయదృష్టి ఛుడాకర... దృష్టి అపనీ ఓర జాతీ హై తో పర్యాయ అపనీ ఓర ముడతీ హై.

ముముక్షుః- ..

సమాధానః- ద్రవ్యకా లక్ష్య హోతా హై ఇసలియే పర్యాయ స్వయం పలటతీ హై. కోఈ ద్రవ్య కూటస్థ మానతే హో, ద్రవ్యమేం గుణ నహీం హై, ఐసా మానతే హో. ఉసమేం అఖణ్డ అనేకాన్త స్వరూప ఆ జాతా హై. తేరేమేం గుణ అనన్త హైం, తేరేమేం పర్యాయ హైం. సబకా జ్ఞాన కర. పర్యాయ న హో తో సాధక దశా భీ న హో. తో సాధక దశా పర్యాయ హై. గుణోంకా వేదన హోతా హై. జ్ఞానకా జ్ఞానరూప, చారిత్రకా చారిత్రరూప, ఆనన్దకా ఆనన్దరూప. వహ సబ వేదన హోతా హై. ఇసలియే తేరేమేం గుణ హైం, తేరేమేం పర్యాయ హైం. ఔర వహ సబ స్వద్రవ్య హై. వహ సబ జ్ఞాన కరనేకే లియే హై. ఔర ఉసమేం పరిణతి, ఉస రూప అపనే పురుషార్థకీ పరిణతి భీ ఉస అనుసార హోతీ హై.

దృష్టి ఔర జ్ఞాన యథార్థ న హో తో ఉసకా పురుషార్థ భీ యథార్థ నహీం హోతా. ద్రవ్య పర అఖణ్డ దృష్టి కర, పరన్తు యే గుణ ఔర పర్యాయకే భేదమేం రుకనా నహీం హై, పరన్తు ఉసకా జ్ఞాన కర. తుఝే చారిత్రకీ పర్యాయ ప్రగట హో, వహ భీ పర్యాయ హై, తుఝే జ్ఞాన ప్రగట హో, వహ భీ ఏక పర్యాయ హై. లేకిన వహ సబ తేరేమేం గుణ హైం.

ముముక్షుః- ఏక అఖణ్డ వస్తుమేం ఐసే అనన్త గుణ..

సమాధానః- పర్యాయరూప సత భీ తేరే ద్రవ్యమేం సబ భరా హై. ఉసకా జ్ఞాన కర. యథార్థ శ్రద్ధా హో, స్వానుభూతి హో. తో భీ చారిత్రదశా అభీ బాకీ రహతీ హై. ఇసలియే ఐసే గుణకే

PDF/HTML Page 1544 of 1906
single page version

భేద అన్దర హై, పర్యాయకే భేద పడతే హైం, ఉన సబకా జ్ఞాన కర.

ముముక్షుః- ఉన సబకో జైసా హై వైసా జాన.

సమాధానః- జైసా హై వైసా తూ జాన. తో తుఝే వీతరాగ దశాకీ ప్రాప్తిా హోగీ, తో తేరీ సాధక దశా ఆగే బఢేగీ. దృష్టి హుయీ ఇసలియే సబ పరిపూర్ణ హో గయా, ఐసా నహీం హై. అభీ తేరీ దశా అధూరీ హై. వీతరాగ దశాకీ ప్రాప్తి (నహీం హుయీ హై), పూర్ణతా అభీ బాకీ హై. దృష్టి భలే పూర్ణ పర హై, లేకిన అభీ అధూరా హై.

ముముక్షుః- ...

సమాధానః- ఉసకా మతలబ కి జైసా ద్రవ్య సత హై, వైసే గుణ ఏవం పర్యాయ ఉస జాతకే సత నహీం హై. ఇసలియే వైసా సత నహీం హై, ఏక హీ సత హై. ఉస అపేక్షా-సే ఏక హీ సత హై. లక్షణ... జో శాస్త్రమేం ఆతా హై, వహ అస్తిత్వ రఖతా హై, గుణ ఔర పర్యాయ అపనా అస్తిత్వ రఖతా హై, ఇసలియే సత.

ముముక్షుః- ఇస అపేక్షా-సే శాస్త్రమేం ద్రవ్య సత, గుణ సత ఔర పర్యాయ సతకా.. సమాధానః- వహ అపనా అస్తిత్వ రఖతా హై. గుణ ఔర పర్యాయ. బాకీ ద్రవ్య-గుణ- పర్యాయ మిలకర పూరా ద్రవ్య (హై). ద్రవ్య జైసా అఖణ్డ సత హై, వైసే గుణ ఔర పర్యాయ వైసే స్వతంత్ర సత నహీం హై జగతమేం, ఐసా. ఔర దృష్టిమేం మైం పూర్ణ వీతరాగ స్వరూప హూఁ, వహ దృష్టికా ప్రయోజన హై. ఔర పర్యాయకీ సాధనా అభీ బాకీ హై, ఇసలియే ఉసమేంం వీతరాగతాకా, పూర్ణతాకా ప్రయోజన, కేవలజ్ఞాన పర్యంత పహుఁచనా, వహ ప్రయోజన హై. గుణ ఔర పర్యాయ...