PDF/HTML Page 1621 of 1906
single page version
ముముక్షుః- పరమపారిణామికభావమేం పారిణామిక శబ్ద తో పరిణామ సూచక లగతా హై. తో ధ్రువ నిష్క్రియ స్వభావరూప జానపనా జో హై, ఉసమేం పరిణామ మానే క్యా? జానపనామేం పరిణామ క్యా?
సమాధానః- అనాదిఅనన్త హై. పారిణామికభావ ... స్వయం స్వభావరూప పరిణమతా హై. ఉసమేం జో విభావకీ క్రియా, నిమిత్తకీ క్రియాఓంకా పరిణమన నహీం హై. పరన్తు స్వయం నిష్క్రియ (హై), పరిణామకో సూచిత కరతా హై. నిష్క్రియ అపనే స్వభావకో సదృశ్య పరిణామ-సే జో టికాయే రఖతా హై. పరిణామ హై, పరన్తు వహ పరిణామ ఐసా పరిణామ నహీం హై కి జో పరిణామ దూసరేకే ఆధార-సే యా దూసరే-సే పరిణమే ఐసా పరిణామ నహీం హై, నిష్క్రియ పరిణామ హై. వహ పరిణామ శబ్ద హై, పరన్తు మూల స్వభావ-సే ఉసే కోఈ అపేక్షా-సే నిష్క్రియ కహనేమేం ఆతా హై. నిష్క్రియ పరిణామ కహనేమేం ఆతా హై.
ముముక్షుః- కూటస్థ శబ్ద ఇసమేం ఇసకే సాథ కైసే బిఠానా?
సమాధానః- కోఈ అపేక్షా-సే ఉసే కూటస్థ కహనేమేం ఆతా హై. పారిణామీ స్వభావ హై వహ కార్యకో సూచిత కరతా హై. ఇసలియే .. టికాయే రఖతా హై. ఇసలియే వహ ధ్రువ హై. ఔర ధ్రువ హోనే పర భీ జో ఉత్పాద-వ్యయరూప పరిణమతా హై. ఐసే ఉత్పాద-వ్యయ ఔర ధ్రువ, తీనోంకా సమ్బన్ధ హై. తీనోం అపేక్షాయుక్త హైం. అకేలా ధ్రువ నహీం హోతా, అకేలే ఉత్పాద- వ్యయ నహీం హోతే. ఉత్పాద కిసకా హోతా హై? జో ధ్రువ, జో హై ఉసకా ఉత్పాద హై. వ్యయ భీ జో నహీం హై, ఉసకా వ్యయ క్యా? ఇసలియే ఉసకీ పర్యాయకా వ్యయ హోతా హై. ఉత్పాద భీ జో హై ఉసకా ఉత్పాద హోతా హై. ఇసలియే హై, ఉసమేం తో బీచమేం సత తో సాథమేం ఆ జాతా హై. ధ్రువ తో సత హై.
జో నహీం హై ఉసకా ఉత్పాద నహీం హోతా. జో నహీం హై ఉసకా వ్యయ హోతా నహీం. జో హై ఉసమేం కోఈ పరిణామకా ఉత్పాద ఔర కోఈ పరిణామకా వ్యయ హోతా హై. హై ఉసకా హోతా హై. ఇసలియే ధ్రువతా టికాకర, ఉత్పాద ఔర ధ్రువతా టికాకర వ్యయ హోతా హై. జో అసత- జో జగతమేం నహీం హై, ఉసకా ఉత్పాద నహీం హోతా. జో నహీం హై, ఉసకా కహీం నాశ నహీం హై. జో సత హై, ఉస సతకా ఉత్పాద ఔర జో హై ఉసమేం వ్యయ హోతా హై. ఇసలియే ఉసమేం ధ్రువమేం ఉత్పాద-వ్యయకీ అపేక్షా సాథమేం హై.
PDF/HTML Page 1622 of 1906
single page version
ముముక్షుః- ధ్రువ బినా అకేలే ఉత్పాద-వ్యయకా విచార కరనా భీ వ్యర్థ హై.
సమాధానః- వ్యర్థ హై. ధ్రువ బినా అకేలా ఉత్పాద-వ్యయ క్యా? కహీం అసతకా ఉత్పాద నహీం హోతా. జో నహీం హై, ఉసకా వ్యయ నహీం హోతా, జో హై ఉసకా వ్యయ హోతా హై. ధ్రువతా టికాకర ఉత్పాద ఔర వ్యయ హోతే హైం. పర్యాయకా ఉత్పాద-వ్యయ హై ఔర ద్రవ్య స్వయం టికతా హై.
ముముక్షుః- వస్తుకా బంధారణ పహలే జాననా చాహియే. తో వహ బంధారణ కైసా? వస్తుకా బంధారణ కిసే కహతే హైం?
సమాధానః- వస్తు కిస స్వభావ-సే హై? వహ కిస ప్రకార-సే నిత్య హై? కిస ప్రకార-సే అనిత్య హై? కిస అపేక్షా-సే నిత్య హై? కిస అపేక్షా-సే అనిత్య? ఉసకా ఉత్పాద-వ్యయ క్యా? ఉసకా ధ్రువ క్యా? ఉసకా ద్రవ్య క్యా? ఉసే గుణ క్యా? ఉసకీ పర్యాయ క్యా? ద్రవ్య కైసా స్వతఃసిద్ధ అనాదిఅనన్త హై? వహ సబ ఉసకా బంధారణ హై. ద్రవ్య-గుణ- పర్యాయ, ఉత్పాద-వ్యయ ఔర స్వతఃసిద్ధపనా అనాదిఅనన్త, ఆది సబ ఉసకా బంధారణ హై. ఫిర ద్రవ్య, ఉసమేం విభావ కైసే హుఆ? ఉసకా స్వభావ కైసే ప్రగట హో? మూల వస్తు, ఉసకే ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయ, ఉత్పాద-వ్యయ ఉసకా-ద్రవ్యకా బంధారణ హై. ఉసకా కోఈ కర్తా నహీం హై, స్వయం స్వతఃసిద్ధ వస్తు హై. వహ ఉసకా బంధారణ హై.
ముముక్షుః- కోఈ పర్యాయ శుద్ధ హో యా అశుద్ధ హో, వహ ధ్రువమేం-సే తో నికలతీ నహీం హై. నికలే తో ధ్రువ ఖాలీ హో జాయ. తో ఫిర స్వభావ పర దృష్టి జాయ తో హీ పర్యాయమేం శుద్ధ అంశ ప్రగట హో, ఉసకా క్యా కారణ?
సమాధానః- ధ్రువమేం-సే నహీం నికలతీ హై అర్థాత జో వస్తు స్వయం అనన్త శక్తి- అనన్త గుణ-సే భరీ వస్తు హై. దృష్టి స్వభావ పర జాయ, ఉసమేం గుణ పారిణామికభావ హై, ఉసమేం పర్యాయ ప్రగట హోతీ హై. ధ్రువ ఖాలీ నహీం హో జాతా. అనన్త కాల పరిణమే తో భీ ద్రవ్య కహీం ఖాలీ నహీం హో జాతా. పరిణమే తో భీ జ్యోంకా త్యోం రహతా హై. ఐసీ ద్రవ్యకీ కోఈ అచింత్యతా హై. ఉసమేం అనన్త గుణ హైం. ఉన గుణోంకీ పర్యాయ-ఉసకా కార్య హోతా హీ రహతా హై. యది కార్య న హో తో వహ గుణ కైసా? వహ ఐసా కూటస్థ నహీం హై. తో ఫిర ద్రవ్య పహచానమేం హీ న ఆయే. ద్రవ్య అకేలా కూటస్థ హో ఔర పరిణమే హీ నహీం, తో వహ ద్రవ్య పహచానమేం నహీం ఆతా కి యహ చేతన హై యా జడ హై. ద్రవ్య యది పరిణమే నహీం తో పహచాన హీ నహీం హో. అకేలా కూటస్థ హో తో.
కూటస్థ తో (ఇసలియే కహతే హైం కి) తూ పర్యాయ పర యా భేద పర దృష్టి న కర. దృష్టి ఏక అఖణ్డ జో ఏకరూప వస్తు హై ఉస పర దృష్టి కర. ద్రవ్యకా జో పారిణామిక స్వభావ హై ఉసకా నాశ నహీం హోతా. ద్రవ్యకీ ద్రవ్యతా కహీం చలీ నహీం జాతీ. ద్రవ్య పరిణమతా హై. ఉస పర దృష్టి కరే తో ద్రవ్య జిస స్వభావరూప హో ఉస స్వభావరూప పరిణమతా హై. ఉసకీ దృష్టి విభావ తరఫ హై తో విభావకీ పర్యాయ హోతీ హై ఔర స్వభావ పర దృష్టి జాయ తో
PDF/HTML Page 1623 of 1906
single page version
స్వభావకీ పర్యాయ హో. తో భీ ఉసకా జో స్వభావ హై, ద్రవ్య ద్రవ్యత్వ ఛోడతా నహీం, ద్రవ్య ద్రవ్యరూప తో పరిణమతా హీ హై. అకేలా కూటస్థ హో తో ద్రవ్యకీ పహచాన హీ న హో. ద్రవ్య ద్రవ్యకా కార్య కరతా హీ రహతా హై. స్వభావ పర దృష్టి జాయ తో స్వభావకా కార్య హోతా రహే. స్వయం సహజ హోతా రహతా హై. ఉసే బుద్ధిపూర్వక యా వికల్పపూర్వక కరనా నహీం పడతా సహజ హీ హోతా హై. ద్రవ్య పరిణమతా హీ రహతా హై.
ముముక్షుః- పహలే జో ఆపనే కహా కి కథంచిత పరిణామీ హై, ఉసకే ఆధార-సే యహ...
సమాధానః- కథంచిత పరిణామీ ఔర కథంచిత అపరిణామీ. పరిణామీ హై, ద్రవ్య పరిణమతా హై. స్వభావ పర దృష్టి జాయ తో వహ స్వతః స్వయం స్వభావరూప పరిణమతా హై.
ముముక్షుః- పదార్థకా జ్ఞాన, దర్శన ఔర చారిత్రరూప ప్రతి సమయ బినా ప్రయత్న పరిణమన తో హోతా హీ రహతా హై. క్యోంకి పరిణమనా వహ తో సిద్ధాంతిక బాత హై. తో శుభాశుభ రూప అథవా శుద్ధరూప, కిస ప్రకార పరిణమనా ఉసమేం జీవకా కోఈ అముక గుణ నిమిత్త పడతా హై, అర్థాత జ్ఞాన యా వీర్య?
సమాధానః- ఉసమేం ఉసకా జ్ఞాయక జో అసాధారణ గుణ హై, ఉస జ్ఞానకో పహచానే, జ్ఞాయకతాకో పహచానే. ఔర ఉస రూప ప్రతీతకో దృఢ కరే. దృష్టి అర్థాత ప్రతీత. ద్రవ్య పర దృష్టి-ప్రతీత కరే, ఉస ప్రకారకా జ్ఞాన కరే ఔర ఉస జాతకా ఉసకీ ఆంశిక పరిణతి హోతీ హై. ఇసలియే ఉసమేం ఉసే జ్ఞాన, దర్శన ఔర చారిత్ర తో (హోతే హీ హైం). విశేష చారిత్ర తో బాదమేం హోతా హై. లేకిన ఉసమేం దృష్టి, జ్ఞాన ఔర ఉసకీ ఆంశిక పరిణతి హో తో ఉసకీ శుద్ధ పర్యాయ ప్రగట హోతీ హై.
దృష్టి తో ఏక ద్రవ్య పర హై, ఉసకే సాథ ఉసే జ్ఞాన భీ సమ్యక హోతా హై. ఔర పరిణతి భీ ఉస తరఫ ఝుకతీ హై. తో ఉసమేం-సే శుద్ధ పర్యాయ, ద్రవ్యమేం-సే సర్వగుణాంశ సో సమ్యగ్దర్శన ప్రగట హోతా హై. ఆజ ఆయా థా న? ద్రవ్య కిసే కహతే హైం? జో ద్రవిత హో సో ద్రవ్య. గురుదేవకీ టేపమేం ఆయా థా.
ముముక్షుః- జీ హాఁ, ఆజ సుబహ ప్రవచనమేం ఆయా థా.
సమాధానః- హాఁ, ఆజ సుబహ (ఆయా థా). జో ద్రవిత హో ఉసే ద్రవ్య కహతే హైం. ద్రవ్య పరిణమతా హై. స్వభావ పర దృష్టి జాయ తో స్వభావరూప పరిణమతా హై. విభావమేం దృష్టి హై తో విభావకీ పర్యాయేం హోతీ హైం. స్వభావ పర దృష్టి జాయ తో స్వభావకీ పర్యాయేం హోతీ హైం. బాకీ వస్తు తో పారిణామికభావ-సే అనాదిఅనన్త ఏకరూప సదృశ్య పరిణామ-సే పరిణమతా హై. వహ కోఈ అపేక్షా-సే కూటస్థ ఔర కోఈ అపేక్షా-సే పరిణామీ, కోఈ అపేక్షా-సే అపరిణామీ హై.
ముముక్షుః- అకేలా కూటస్థ మానేం తో సబ భూల హోతీ హై.
సమాధానః- అకేలా కూటస్థ హో తో ఉసమేం కోఈ వేదన భీ నహీం హోగా, స్వానుభూతి
PDF/HTML Page 1624 of 1906
single page version
భీ నహీం హోగీ. కిసీ భీ ప్రకారకా గుణకా కార్య (నహీం హోగా). జో కేవలజ్ఞాన ప్రగట హోతా హై వహ భీ నహీం హోగా, చారిత్ర నహీం హోగా, కుఛ నహీం హోగా. యది అకేలా కూటస్థ హో తో కోఈ కార్య హీ ద్రవ్యమేం నహీం హోగా. అకేలా కూటస్థ హో తో. కథంచిత పరిణామీ, అపరిణామీ హై.
సిద్ధ భగవాన కేవలజ్ఞాన ప్రాప్త కరకే, స్వరూపమేం ఉన్హేం పరిణామీపనా, పరిణామ పరిణమతే హీ రహతే హైం. ఉన్హేం ప్రత్యేక గుణ పూర్ణ హో గయే. తో భీ ప్రత్యేక గుణకా కార్య అగురులఘు స్వభావకే కారణ సబ పరిణమతే హీ రహతే హైం. అనన్త కాల పర్యంత పరిణమే తో భీ ఉసమేం-సే ఖాలీ హీ నహీం హోతా, ఉతనాకా ఉతనా రహతా హై. జ్ఞాన అనన్త కాల పర్యంత పరిణమే, ఆనన్ద అనన్త కాల పర్యంత ఆనన్దకా సాగర పరిణమతా హై, తో భీ ఉసమేం-సే కమ హోతా హీ నహీం, ఉతనాకా ఉతనా రహతా హై. ఐసీ ద్రవ్యకీ అచింత్యతా హై. ఐసా హీ కోఈ ద్రవ్యకా అచింత్య పారిణామిక స్వభావ హై. ఔర సాథమేం అపరిణామీ హై కి జిసమేం-సే కుఛ కమ నహీం హోతా, పరిణమే తో భీ.
ముముక్షుః- ప్రమాణకే విషయకా ద్రవ్య లేం తో కథంచిత కూటస్థ ఔర కథంచిత పరిణామీ కహ సకతే హైం, పరన్తు జో ధ్రువత్వ భావ హై ఉసే భీ కథంచిత కూటస్థ ఔర కథంచిత పరిణామీ కహ సకతే హైం?
సమాధానః- దృష్టి ఏక ద్రవ్య పర జాతీ హై, ఉసమేం కోఈ భేద నహీం పడతా హై. ఇసలియే దృష్టికీ అపేక్షా-సే తో... దృష్టి జహాఁ జాయ వహాఁ జ్ఞాన సమ్యక హోతా హై. దృష్టి ఔర జ్ఞాన దోనోం సాథమేం హీ హోతే హైం. అకేలీ దృష్టి హో తో దృష్టి సమ్యక హోతీ హీ నహీం. దృష్టి కా విషయ హీ ఐసా హై కి ఏక పర దృష్టి కరే. జ్ఞానకా విషయ ఐసా హై కి వహ దోనోంకో జానే. పరన్తు దృష్టి సమ్యక తబ హోతీ హై కి జబ ఉసకే సాథ జ్ఞాన హో తో. జ్ఞాన దూసరా కామ కరే ఔర దృష్టి దూసరా కామ కరే, జ్ఞాన మిథ్యా హో ఔర దృష్టి సమ్యక హో ఐసా నహీం బనతా.
ప్రమాణజ్ఞానకా మతలబ వహ కోఈ జూఠా నహీం హై. వహ యథార్థ జ్ఞాన హై. దృష్టికా విషయ ఐసా హై. దృష్టి ఏక పర హీ హోతీ హై. పరన్తు జ్ఞాన ఉసకే దోనోం పహలూఓంకా వివేక కరతా హై. దోనోం పహలూఓంకా వివేక సాధక దశామేం సాథమేం హీ హోతా హై. సాధక దశామేం దోనోంకా వివేక న హో తో ఉసకీ సాధక దశా హీ జూఠీ హోగీ. ఏక పర హీ దృష్టి హో తో ఉసమేం చారిత్రదశా యా కేవలజ్ఞాన యా కుఛ నహీం హోగా. దృష్టి-సమ్యగ్దర్శన జహాఁ హుఆ వహాఁ సబ పూరా హో జాయగా. అభీ సాధక దశా అధూరీ హై. జ్ఞాన సబ వివేక కరతా హై. దృష్టికో పూజనిక కహనేమేం ఆతా హై.
ప్రమాణకో పూజనిక కహోగే తో యే సబ చారిత్రకీ పర్యాయ, కేవలజ్ఞానకీ పర్యాయ కోఈ పూజనిక నహీం హోగీ. ముక్తికే మార్గమేం దృష్టి ముఖ్య హై, ఇసలియే ఉసే పూజనిక (కహతే హైం). (క్యోంకి) ముక్తికా మార్గ ఉససే ప్రారంభ హోతా హై. అతః ఉసే పూజనిక (కహకర, జ్ఞానకో
PDF/HTML Page 1625 of 1906
single page version
గౌణ) కరనేమేం ఆతా హై. పరన్తు వ్యవహారమేం తో కేవలజ్ఞానకీ కైవల్య దశా, వీతరాగ సర్వజ్ఞదేవ (హైం). సాధక దశా జిసనే పురుషార్థ కరకే ప్రగట కీ, వహ సబ పూజనిక కహనేమేం ఆతా హై. ముని దశా పూజనిక కహనేమేం ఆతీ హై. అతః దృష్టి ఔర జ్ఞాన దోనోం సాథమేం హీ హోతే హైం. అకేలీ దృష్టి హో ఔర జ్ఞాన యది వివేక న కరే తో వహ దృష్టి జూఠీ ఠహరేగీ.
దృష్టికా విషయ ఐసా హై కి ఏక పర, ఏకకో విషయ కరే. ఔర జ్ఞాన సబ వివేక కరే. ఔర దృష్టి బినాకా జ్ఞాన భీ యథార్థ నహీం హై. దృష్టి ముఖ్య హో, పరన్తు ఉసకే సాథ జ్ఞాన హో తో ఉన దోనోంకా సమ్బన్ధ హై. యది అకేలా హోగా తో గలత హోగా. దృష్టిమేం కూటస్థ ఆయా ఇసలియే వహ సచ్చా ఔర జ్ఞానమేం కథంచిత పరిణామీ ఔర అపరిణామీ ఆయా, ఇసలియే వహ జూఠా, ఐసా నహీం హై.
కూటస్థ తో (ఇసలియే కహతే హైం కి), దృష్టి ముక్తికే మార్గమేం ముఖ్య హై ఇసలియే. తూనే అనాది కాల-సే యహ సచ్చా ఔర యహ సచ్చా, యహ భీ సచ్చా ఔర యహ భీ సచ్చా, ఐసా కియా ఔర యథార్థ సమఝా నహీం, ఇసలియే ఉస ప్రమాణకో ఐసా కహనేమేం ఆతా హై. పరన్తు దృష్టిపూర్వకకా జో ప్రమాణజ్ఞాన హై వహ తో యథార్థ హై. దృష్టినే విషయ కియా అఖణ్డకా, అఖణ్డకీ దృష్టి బినా ముక్తికా మార్గ హోతా నహీం. పరన్తు సాథమేం జో జ్ఞాన రహతా హై, వహ దోనోంకా- ద్రవ్య ఔర పర్యాయకా వివేక కరతా హై. ఇసలియే వహ ప్రమాణ భీ యథార్థ హై. ఉసకే పహలేకా ప్రమాణ కోఈ ఐసా కహతా హో కి నిశ్చయ సచ్చా ఔర వ్యవహార భీ సచ్చా, ఐసా కరతా హో తో వహ యథార్థ నహీం హై. పరన్తు దృష్టిపూర్వకకా జ్ఞాన హై వహ యథార్థ హై.
ముముక్షుః- రాగ-ద్వేష హోతే హైం, వహ న హో ఉసకా ఉపాయ బతాఈయే.
సమాధానః- రాగ-ద్వేష న హో,.. పహలే ఉసకా భేదజ్ఞాన కరనా పడతా హై. జబతక వహ రాగకీ దశామేం ఖడా హై, ఉసకీ రాగకీ రుచి కమ హో జానీ చాహియే. మేరా వీతరాగీ స్వభావ మైం జాననేవాలా హూఁ. యే రాగ మేరా స్వరూప నహీం హై. ఔర చైతన్యకా జ్ఞాయక స్వభావ హై వహ మేరా స్వభావ హై. ఐసే స్వభావకో పహచానకర రాగకీ రుచి కమ కరే తో వహ మన్ద హోతా హై. బాకీ ఉసకా నాశ పహలే నహీం హోతా, పహలే ఉసకా భేదజ్ఞాన హోతా హై కి యే రాగ మేరా స్వభావ నహీం హై, మైం ఉససే భిన్న జాననేవాలా, మైం వీతరాగీ స్వభావ హూఁ. ఇసలియే ఉసే భిన్న కరనేకా ప్రయత్న కరే. భిన్న కరనేకా ప్రయత్న కరే తో వహ మన్ద హోతా హై. పహలే ఉసకా భేదజ్ఞాన కరనేకా ప్రయత్న కరనా కి మైం జ్ఞాయక హూఁ ఔర యే రాగ-ద్వేష హైం. ఉసకీ ఏకత్వబుద్ధి తోడనేకా ప్రయత్న కరనా.
ముముక్షుః- దూసరా ప్రశ్న హై కి స్వాధ్యాయ కరనే బైఠే తో థోడీ దేర మన పిరోతా హై, పరన్తు బీచమేం దూసరే వికల్ప ఆతే హైం, తో వహ వికల్ప న ఆయే ఉసకా ఉపాయ క్యా హై?
సమాధానః- ఉసే బదలతే రహనా బారంబార, వికల్ప ఆయే ఉసే (బదలకర) బారంబార స్వాధ్యాయమేం చిత్త లగానా. అనాదికా అభ్యాస హై ఇసలియే దూసరే వికల్ప ఆ జాయ తో
PDF/HTML Page 1626 of 1906
single page version
ఉసే బారంబార బదలతే రహనా. శ్రుతకే చింతవనమేం ఉపయోగకో లగానా. విచారమేం లగానా, ఉసీమేం స్థిర న రహే తో భలే హీ శుభభావమేం (రహే), విచారకో బదలతే రహనా. ఉసకా ప్రయత్న కరనా. అనాదికా అభ్యాస హై ఇసలియే బీచమేం ఆ జాయ తో ఉసే బదలతే రహనా. బదలనేకా ప్రయత్న కరనా కి యహ మేరా స్వభావ నహీం హై, మైం ఉససే భిన్న హూఁ. ఇస ప్రకార బారంబార ఉసే బదలతే రహనా ఔర శాస్త్రకే అధ్యయనమేం చిత్త లగానా. ఏకమేం హీ స్థిర న రహే తో గురుదేవకే, జినేన్ద్ర దేవకే, శ్రుతకే విచారోంకో బదలతే రహనా, ఏకమేం చిత్త స్థిర న రహే తో. ధ్యేయ ఏక (హోనా చాహియే కి) మైం శుద్ధాత్మాకో కైసే పహచానూఁ.
ముముక్షుః- ఉలఝన మిటనేకా యహ ఏక హీ స్థాన హై?
సమాధానః- గురుదేవనే బహుత మార్గ బతాయా హై, పరన్తు గ్రహణ స్వయంకో కరనా పడతా హై. అపూర్వ రుచి అంతరమేం జాగే ఔర గురుదేవనే కహా వహ ఆశయ గ్రహణ హో తో అంతరమేం పలటా హుఏ బినా రహే నహీం. శాస్త్రమేం ఆతా హై, తత్ప్రతి ప్రీతి చిత్తేన, వార్తాపి హీ శ్రుతా. వహ వార్తా భీ అపూర్వ రీత-సే సునీ హో. గురుదేవనే జో వాణీమేం (కహా), ఉనకా జో ఆశయ థా (ఉసే గ్రహణ కరే) తో వహ భావి నిర్వాణ భాజన హై. పరన్తు జో ముముక్షు హో ఉసే ఐసే భీ సంతోష నహీం హోతా. మైం అంతరమేం కైసే ఆగే బఢూఁ? జిసే రుచి జాగృత హో, ఉసే ఆత్మా అంతరమేం మిలే నహీం తబతక సంతోష నహీం హోతా. భలే వార్తాకీ అపూర్వతా లగీ, పరన్తు స్వయంకో అన్దర జో చాహియే వహ ప్రాప్త న హో తబతక ముముక్షుకో సంతోష నహీం హోతా.
జిసనే గురుదేవకో గ్రహణ కియా, ఉనకా ఆశయ సమఝా వహ భావి నిర్వాణ భాజనం. పరన్తు ముముక్షుకో అంతరమేం సంతోష నహీం హోతా. జబతక అన్దర ఆత్మ స్వరూప జో సంతోషస్వరూప హై, జో తృప్తస్వరూప హై, జిసమేం సబ భరా హై, ఐసా చైతన్యదేవ ప్రగట న హో తబతక ఉసే పురుషార్థ హోతా నహీం, తబతక ఉసే శాన్తి నహీం హోతా. ఔర కరనేకా వహ ఏక హీ హై. అభ్యాస ఉసీకా కరనా హై, బారంబార ఉసకా అభ్యాస (కరనా). మన్ద పడే తో భీ బారంబార ఉసకా అభ్యాస కరనా. బారంబార ఉస తరఫ హీ జానా హై. అనాదికా అభ్యాస హై ఇసలియే ఉస అభ్యాసమేం జాయ తో భీ అంతరమేం తో స్వయంకో హీ పలటనా హై.
అంతరకే అభ్యాసకో బఢా దే ఔర దూసరే అభ్యాసకో గౌణ కరే తో అంతరమేం-సే ప్రగట హుఏ బినా నహీం రహతా. బారంబార మైం జ్ఞాయకదేవ హూఁ, యే విభావ మేరా స్వభావ హీ నహీం హై. ఐసే అంతరమేం యది స్వయం జాయ, బారంబార జ్ఞాయకదేవకా అభ్యాస కరే తో జ్ఞాయకదేవ ప్రగట హుఏ బినా నహీం రహతా. ఉసకా అభ్యాస బారంబార ఛూట జాయ, మన్ద పడ జాయ తో భీ బారంబార కరతా రహే. అనాదికా అభ్యాస హై, పురుషార్థకీ మన్దతా-సే ఉసమేం జుడ జాయ తో ఏకత్వబుద్ధికో బారంబార తోడతా రహే. మైం జ్ఞాయక హూఁ, ఐసే బారంబార అభ్యాస కరతా రహే. దిన ఔర రాత ఉసీకా అభ్యాస, ఉసకే పీఛే పడే తో వహ ప్రగట హుఏ బినా నహీం రహతా.