PDF/HTML Page 1795 of 1906
single page version

సమాధానః- గురుదేవ తో అనేక ప్రకార-సే సబ స్పష్ట కరకే కహతే థే. ముక్తికా మార్గ గురుదేవనే కోఈ అపూర్వ రీత-సే సబకో సమఝాయా హై ఔర ఉనకీ వాణీ అపూర్వ థీ. కితనోం జీవోంకో తైయార కర దియే హైం.

ముముక్షుః- గురుదేవ-సే లాభ హుఆ తో ఫిర ఏకత్వ హో గయా.

సమాధానః- గురుదేవ-సే లాభ హుఆ ఉసమేం ఏకత్వ నహీం హోతా హై. ఏకత్వ పరిణతి ఏకత్వ దృష్టి హో తో హోతా హై, ఐసే ఏకత్వ నహీం హోతా హై. భేదజ్ఞానపూర్వకకీ పరిణతి హో వహాఁ ఏకత్వ హోతా హీ నహీం. ఏకత్వబుద్ధి హో వహాఁ ఏకత్వ హోతా హై. గురుదేవ-సే లాభ హుఆ ఐసా మానే ఇసలియే ఉసకీ ఏకత్వ పరిణతి నహీం హై. వహ బోలే ఐసా ఔర వహ కహే భీ ఐసా కి గురుదేవ-సే లాభ హుఆ, గురుదేవ ఆప-సే లాభ హుఆ, ఆపనే హీ సబ కియా, ఆప-సే హీ సబ ప్రాప్త కియా హై, ఐసా కహే.

ముముక్షుః- శబ్ద ఏక హీ హోం, ఫిర భీ దృష్టిమేం ఫర్క హోనే-సే అభిప్రాయమేం ఫర్క హై.

సమాధానః- దృష్టిమేం ఫర్క హోనే-సే పూరా ఫర్క హై. ఏకత్వబుద్ధి-సే కహే ఔర భేదజ్ఞాన- సే కహే ఉసమేం ఫర్క హై.

ముముక్షుః- ఏకత్వబుద్ధివాలే-సే భీ జ్యాదా వినయ కరే.

సమాధానః- హాఁ, జ్యాదా వినయ కరే, జ్యాదా వినయ కరే.

ముముక్షుః- భాషామేం తో అనన్త తీర్థంకరోం-సే అధిక హై, ఐసా కహే.

సమాధానః- హాఁ, ఆపనే యహాఁ జన్మ నహీం ధారణ కియా హోతా తో హమ జైసోంకా క్యా హోతా? ఐసా కహే. జ్యాదా వినయ కరే. క్యోంకి అంతరమేం స్వయంకో జో స్వభావ ప్రగట హుఆ హై, ఉస స్వభావకీ ఉసే ఇతనీ మహిమా హై కి జో స్వభావ జిసనే ప్రగట కియా ఔర సమఝాయా, ఉస పర ఉసే మహిమా ఆతీ హై. అంతరమేం జో శుభభావ వర్తతా హై, ఉసకే సాథ భేదజ్ఞాన వర్తతా హై ఔర శుభ భావనామేం జో ఆతా హై, ఉసమేం ఉసే ఉఛాలా ఆతా హై కి మేరీ పరిణతి ప్రగట కరనేమేం గురుదేవనే ఐసా ఉపదేశ దేకర జో గురుదేవ మౌజూద థే, ఉన పర ఉసే ఉఛాలా ఆతా హై. అతః దూసరే-సే జ్యాదా ఉత్సాహ ఆకర భక్తి ఆతీ హై. ఉసకా ఐసా దిఖే కి దూసరే-సే కితనీ (భక్తి హై). బాహర-సే ఐసా లగే మానోం ఏకత్వబుద్ధి-సే కరతా హో ఐసా దిఖే. పరన్తు శుభభావనామేం ఉసే భేదజ్ఞాన వర్తతా హై, ఉస శుభభావోం-సే ఔర శుభభావమేం జో

PDF/HTML Page 1796 of 1906
single page version

ఉసే ఉఛాలా ఆతా హై, వహ అలగ ప్రకారకా ఆతా హై.

ముముక్షుః- కితనా విచిత్ర లగే. అన్దర ఉసీ భావ-సే భేదజ్ఞాన కరతా హై.

సమాధానః- అన్దర ఉసీ భావ-సే భేదజ్ఞాన హై ఔర ఉస భావమేం ఉఛాలా ఐసా హై కి మానోం గురుదేవనే హీ సబ కర దియా, ఐసా బోలే. ఔర ఐసీ భావనా ఉసే హోతీ హై. జూఠ నహీం బోలతే హైం, భావ ఆతా హై. ఉసకే సాథ భేదజ్ఞాన హై ఔర ఉఛాలా ఐసా ఆతా హై.

ముముక్షుః- దోనోం ఏకసాథ హై.

సమాధానః- దోనోం ఏకసాథ హై. భిన్నతా హోనే పర భీ ఉఛాలా ఐసా ఆతా హై, మానోం దూసరే-సే ఉసకీ భక్తి జ్యాదా హో. ఇసలియే శాస్త్రోంమేం ఆతా హై న కి ఉస శుభభావనామేం ఉసకీ స్థితి కమ పడతీ హై, రస జ్యాదా హోతా హై.

ముముక్షుః- జ్ఞానీకో సబ మంజూరీ దీ గయీ హై. అజ్ఞానీ వహీ శబ్ద బోలే తో కహే తేరీ ఏకతాబుద్ధి హై.

ముముక్షుః- ముఫ్త హై? భేదజ్ఞాన చలతా హై.

ముముక్షుః- ఫావాభాఈ కహతే థే కి ఆప సమ్యగ్దృష్టికా పక్ష కరతే హో.

సమాధానః- ఏకత్వబుద్ధి హై ఉసే కహతే హైం.

ముముక్షుః- భక్తి ఔర భేదజ్ఞాన దోనోంకా మేల హోతా హై, ఐసా హై?

సమాధానః- హాఁ, దోనోంకా మేల హై. భేదజ్ఞానకే సాథ భక్తికా మేల హై. ఔర స్వభావకీ మహిమా జహాఁ ఆయీ హై, స్వభావకీ పరిణతి (హుయీ హై), శాశ్వత ఆత్మా, ఉసకీ స్వానుభూతి, ఉసకీ మహిమా ఆయీ. వహ పూరా అన్దర స్థిర నహీం హో సకతా హై, ఇసలియే బాహర జో శుభభావనా ఆయే, ఉస భావమేం ఉసకే సామనే జో జినేన్ద్ర దేవ, గురు ఔర శాస్త్ర, జో సాధక ఔర పూర్ణ హో గయే, ఉన పర (భావ ఆతా హై కి) అహో! ఐసీ పూర్ణతా, ఐసీ సాధక దశాకో దేఖకర ఉసే ఏకదమ ఉల్లాస ఔర ఉఛాలా ఆతా హై. ఔర జిన్హోంనే ఉపదేశ దియా ఔర ఉపకార కియా, ఉన పర ఏకదమ ఉఛాలా ఆతా హై. భేదజ్ఞాన ఔర భక్తి దోనోం సాథమేం హోతే హైం.

ముముక్షుః- దో విషయ కహే-ఏక తో పూర్ణతా దేఖీ ఔర ఏక తో జిన్హోంనే ఉపకార కియా. ఉన దోనోం పర ఉఛాలా ఆతా హై.

సమాధానః- దోనోం పర ఉఛాలా ఆతా హై. సాధక దశా, ఉపకార కియా, ఉపదేశ దియా ఔర పూర్ణతా, ఉన సబ పర. ఔర శాస్త్ర జో సబ దర్శాతే హైం, ఉన సబ పర ఉఛాలా ఆతా హై. జితనే సాధకకే ఔర పూర్ణతాకే బాహర జితనే సాధన హో, ఉన సబ పర ఉసే ఉల్లాస ఆతా హై. ఫిర భీ ఉసీ క్షణ భేదజ్ఞాన వర్తతా హై. దోనోం పరిణతి భిన్న-భిన్న కామ కరతీ హై. జ్ఞాయకకీ ఔర శుభభావ దోనోం పరిణతి.

ముముక్షుః- పహలే ప్రశ్నకే జవాబమేం ఆపనే ఐసా కహా కి పర్యాయ బీచమేం ఆతీ హై.

PDF/HTML Page 1797 of 1906
single page version

బీచమేం ఆతీ హై ఉసకా అర్థ క్యా? ప్రగట పర్యాయకో జ్ఞానమేం జానతా హై ఔర ఉస పర- సే జ్ఞాయకకో గ్రహణ కరతా హై, ఐసా ఆపకో కహనా హై? పర్యాయ బీచమేం ఆతీ హై మానే క్యా?

సమాధానః- బీచమేం పర్యాయ ద్రవ్యకో గ్రహణ కరతీ హై. ద్రవ్యకో గ్రహణ కరనేమేం పర్యాయ సాథమేం హోతీ హై. సీధా ద్రవ్య గ్రహణ నహీం హోతా. గ్రహణ కరనేమేం పర్యాయ సాథమేం హోతీ హై.

ముముక్షుః- ద్రవ్యకో గ్రహణ కరనేమేం పర్యాయ సాథమేం హోతీ హై.

సమాధానః- పర్యాయ సాథమేం హోతీ హై.

ముముక్షుః- ఔర పర్యాయ గ్రహణ కరతీ హై.

సమాధానః- హాఁ, పర్యాయ ద్రవ్యకో గ్రహణ కరతీ హై. ద్రవ్యకో గ్రహణ కరే అర్థాత వహ సమ్యక పర్యాయ ప్రగట హుయీ. పర్యాయ హోతీ హై. తో హీ ఉసనే ద్రవ్యకో గ్రహణ కియా కహా జాయ. యది ఉసే సమ్యక పర్యాయ ప్రగట హో తో.

అనాది-సే ద్రవ్య తో హై, పరన్తు ఉసనే గ్రహణ నహీం కియా హై. స్వయం ఉస రూప ప్రగటరూప- సే పరిణమా నహీం హై. ద్రవ్య తో అనాది-సే స్వభావరూప హై, పరన్తు ఉసనే ఉస రూప పరిణతి ప్రగట నహీం కీ హై. ఇసలియే పర్యాయ ఉసే గ్రహణ కరతీ హై ఔర పర్యాయ ఉస రూప ప్రగటరూప- సే పరిణమతీ హై. ఇసలియే పర్యాయ సాథమేం హోతీ హై. పర్యాయ ఉసకే సాథ ప్రగట హోతీ హై, సమ్యక రూప-సే.

ముముక్షుః- పర్యాయ సమ్యక రూప-సే సాథమేం ప్రగట హోతీ హై, ఇసలియే పర్యాయ బీచమేం హోతీ హై.

సమాధానః- పర్యాయ బీచమేం హోతీ హై.

సమాధానః- .. ప్రత్యేక విజయమేం తీర్థంకర భగవాన విరాజతే హైం, అచ్ఛే కాలమేం. వర్తమానమేం వీస విహరమాన భగవాన విరాజతే హైం. జబ చారోం ఓర తీర్థంకర హోతే హైం, జితనే విజయ హై, విదేహక్షేత్రకే ౩౨ విజయ హైం. సబమేం ఏక-ఏక విజయమేం తీర్థంకర భగవాన విరాజతే హైం. ఉతనే తీర్థంకర విరాజతే హైం.

ముముక్షుః- ... లాఖోం, ఉసకీ సంఖ్యాకా తో పార నహీం హై.

సమాధానః- వహ తో సంఖ్యాతీత హై. అచ్ఛే కాలమేం తో కేవలజ్ఞానీకా సమూహ, మునిఓంకా సమూహ (హోతా హై). వర్తమానమేం మహావిదేహ క్షేత్రమేం భగవాన విరాజతే హైం. కేవలజ్ఞానీకా సమూహ, మునిఓంకా సమూహ, సబ సమూహ హై. విదేహక్షేత్రమేం తో చతుర్థ కాల వర్తతా హై. శ్రావక, శ్రావికాఏఁ, సమ్యగ్దృష్టి అనేక హోతే హైం. యహాఁ తో భావలింగీ ముని దిఖనా ముశ్కిల హై. సమ్యగ్దృష్టికీ భీ దుర్లభతా హై. ఇస భరతక్షేత్రమేం తో ఐసా పంచమకాలమేం హో గయా హై.

ముముక్షుః- ఐరావతమేం భీ లగభగ ఐసా హీ హోగా?

సమాధానః- ఐరావతమేం భీ ఐసా హీ హై. జైసా భరతమేం, వైసా ఐరావతమేం. దోనోం ఆమనేసామనే హై. సదా చతుర్థ కాల, మోక్ష ఔర కేవలజ్ఞాన సదా రహతా హై. భావలింగీ ముని, సబ జ్ఞాన చతుర్థ కాలమేం మహావిదేహ క్షేత్రమేం సబ హై. వహాఁ కితనా హై ఔర యహాఁ ఉసమేం-సే కుఛ భీ

PDF/HTML Page 1798 of 1906
single page version

నహీం హై, థోడా రహా హై. ఐసా హై.

ముముక్షుః- కల్పనా కరనీ భీ ముశ్కిల పడే ఐసా హో గయా హై.

సమాధానః- హాఁ, థోడా రహా హై. యే తో గురుదేవకే ప్రతాప-సే ఇతనా ప్రచార హో గయా. ఔర సబకో ఐసా హో గయా కి అంతరమేం కుఛ అలగ కరనా హై, ఐసీ సబకీ దృష్టి హుయీ కి కరనా అంతరమేం హై. చారోం ఓర హిన్దుస్తానమేం ఇతనా ప్రచార హో గయా. నహీం తో ఏకదమ (క్షీణ) హో గయా థా. బాహ్య క్రియామేం ధర్మ మనాతే థే. ...

సమాధానః- .. ప్రయత్న ఔర భావనా తో రహతే హీ హైం, అంతరమేం జబతక నహీం హో తబతక.

ముముక్షుః- బహుత బార విచార ఆతా హై కి గహరీ జిజ్ఞాసా, ఆప కహతే హో, గహరీ జిజ్ఞాసా చాహియే. తో గహరీ జిజ్ఞాసా కిస ప్రకారకీ హోగీ? వైసీ గహరీ జిజ్ఞాసా అపనేమేం క్యోం ప్రగట నహీం హోతీ హై?

సమాధానః- (ఉసకే బినా) ఉసే చైన పడే నహీం. అంతరమేం ఉసకీ పరిణతి వహాఁ జాకర హీ ఛూటకారా హో, ఐసీ అంతరమేం-సే ఉగ్ర పరిణతి ప్రగట హో తో హో.

ముముక్షుః- వహ నిరంతర అఖణ్డ రహనీ చాహియే.

సమాధానః- నిరంతర అఖణ్డ రహే తో ప్రగట హోతా హై. ఏక అంతర్ముహూర్తమేం కిసీకో ప్రగట హో వహ బాత అలగ హై. బాకీ అభ్యాస కరతే-కరతే బహుభాగ హోతా హై.

ముముక్షుః- జితనీ గహరాఈమేం జాయే, ఉసకా గహరా భావ గ్రహణ హోకర పరిణమన హో జానా చాహియే, ఉసమేం అభీ బహుత దేర లగతీ హై.

సమాధానః- జితనీ అన్దర భావనా హో ఉస అనుసార ఉసకా పురుషార్థ (చలతా హై). ఔర వహ సహజరూప-సే అన్దర హో జాయ తో ఉసే హుఏ బినా రహే నహీం. జైసే దూసరా సబ సహజ హో గయా హై, వైసే అపనీ తరఫకా పురుషార్థ భీ ఉసే సహజ ఏకదమ ఉగ్రరూప-సే హో తో హో. బార-బార ఉసే ఛూట జాయ ఔర కరనా పడే, ఉసకే బజాయ ఉసే సహజ ఉస తరఫకీ ఉగ్రతా, భావనా, ఉస ఓర తీఖా పురుషార్థ రహా హీ కరే తో హోతా హై.

దూసరా సబ సహజ అభ్యాస జైసా హో గయా హై, విభావకా తో. వైసే యహ ఉసే సహజ (హో జానా చాహియే). మైం జ్ఞాన-జ్ఞాయకమూర్తి హూఁ, వైసా సహజ అంతరమేం-సే ఉస జాతకీ పరిణతి బన జాయ, భలే అభ్యాసరూప హో, తో ఉసే అంతరమేం ఆగే బఢనేకా కుఛ హో సకతా హై.

ముముక్షుః- వేదన ఐసా హోనా చాహియే కి జిససే వహ ప్రాప్త న హో తబతక చైన న పడే.

సమాధానః-హాఁ, చైన న పడే, ఐసా వేదన ఉసే అన్దర-సే ఆనా చాహియే. అపనా స్వభావ గ్రహణ కరే, పరన్తు వహ మన్ద-మన్ద నహీం హోకరకే ఐసా వేదన అన్దర-సే ప్రగట హో కి వహ ప్రాప్త న హో తబతక చైన న పడే. ఐసా హో తో ఉసే అన్దర-సే ఉగ్ర ఆలమ్బన ఔర ఉగ్ర పరిణతి అపనీ తరఫ జాయ తో వహ ప్రగట హుఏ బినా రహే హీ నహీం. ఆకులతారూప నహీం,

PDF/HTML Page 1799 of 1906
single page version

పరన్తు ఉసే అన్దర-సే వేదన హీ ఐసా హోతా హై కి పరిణతి బాహర టికనేకే బజాయ, ఏకత్వబుద్ధి టూటకర అంతరమేం జ్ఞాయక పరిణతి హో, ఐసీ ఉగ్రతా హోనీ చాహియే. ఫిర విశేష లీనతాకీ బాత బాదమేం రహతీ హై. పరన్తు యే జ్ఞాయకకీ పరిణతి ఉసే భిన్న హోకర ఏకదమ పరిణమనరూప హో, ఐసా ఉగ్ర వేదన ఉసే అన్దర-సే ఆనా చాహియే.

ముముక్షుః- ఉతనా హో తో భీ బహుత హై. ఉతనా హో. ఫిర ఆగే చారిత్రకీ ఏకాగ్రతా అలగ బాత హై.

సమాధానః- ఉసకా అంతరమేం బార-బార అభ్యాస కరతా రహే. వహ ఉగ్ర కైసే హో, ఐసీ భావనా కరతే-కరతే ఉగ్ర హో తో కామ ఆయే. పరన్తు అభ్యాస కరనేమేం థకనా నహీం. అభ్యాస తో కరతే హీ రహనా. ఉసే ఛోడనా నహీం. ఉసకీ సన్ముఖతా తరఫకా ప్రయత్న ఛోడనా నహీం.

ముముక్షుః- సన్ముఖతామేం థోడా ఖ్యాల ఆయే, మాతాజీ! ఫిర తో ఛూటే నహీం. పరన్తు మూలమేం జో భావభానసరూప-సే జ్ఞాయక లక్ష్యమేం ఆనా చాహియే, వహ కోఈ బార ఆయే, ఫిర తో కితనే హీ సమయ తక ఐసా లగే కి యే తో జో ఖ్యాల ఆతా థా వహ భీ నహీం ఆతా హై, ఐసా భీ హో జాతా హై. వహ గ్రహణ హోకర టికా రహే తో-తో ఉల్లాస బఢే, సబ హో ఔర ఆగే బఢనా హో. పరన్తు ఐసీ పరిస్థితి కభీ-కభీ హో జాతీ హై కి కభీ దో-చార- ఛః మహినేమేం థోడా ఖ్యాల ఆయా...

సమాధానః- ఫిర-సే స్థూల హో జాతా హై న, ఇసలియే బాహర స్థూలతామేం చలా జాతా హై. ఇసలియే ఉసే సూక్ష్మతా హోనేమేం దేర లగతీ హై. ఐసా హో జాయ. వైసా ఉసే అంతరమేం-సే ఫిర-సే లగనీ లగే తో హో సకతా హై.

ముముక్షుః- సత్పురుషోంకో ధన్య హై కి ఉన్హోంనే ఐసీ పరిణతికో ధారావాహీ టికాకర అపనా కార్య కర లియా.

సమాధానః- .. వహ అంతరమేం-సే ఆగే జాతా హై. ధారావాహీ పరిణతి తో బాదమేం హోతీ హై, పరన్తు యే ఉసకా అభ్యాస.

ముుముక్షుః- అభ్యాసమేం ధారావాహీ. సమాధానః- ధారావాహీ. ఖణ్డ పడ జాయ ఔర స్థూల హో జాయ, ఇసలియే ఫిర-సే సూక్ష్మ హోనేమేం ఔర జ్ఞాయకకో గ్రహణ కరనేమేం దేర లగతీ హై. ఐసే బార-బార చలతా హై. పరన్తు ఐసే హీ బారంబార ఐసా ఉగ్ర అభ్యాస కరే తో ఉసే హో.

ముముక్షుః- పరిణతి సంయోగాధీన హో జాతీ హై. ముముక్షుః- .. శ్రద్ధాగుణ ఔర జ్ఞానగుణ దోనోంకా సాథమేం హోనా వహ శ్రద్ధా హై? వహ పక్కా నిర్ణయ?

సమాధానః- ప్రతీతకీ శ్రద్ధా భీ కహతే హైం ఔర జ్ఞానమేం దృఢతా, దోనోం కహతే హైం. విచార కరకే నిర్ణయ కరే. జ్ఞానకీ దృఢతా ఔర శ్రద్ధాకీ దృఢతా, దోనోం. దోనోం కహనేమేం ఆతా హై.

PDF/HTML Page 1800 of 1906
single page version

పక్కా నిర్ణయ, లేకిన అన్దర విచార-సే నిర్ణయ కరే వహ అలగ హై. అన్దర స్వభావ పరిణతిమేం- సే నిర్ణయ ఆవే వహ అలగ హై. యే తో వికల్పాత్మక నిర్ణయ హై. ధారణా అర్థాత రటా హుఆ, స్మరణమేం రఖా హుఆ, గురుదేవకే ఉపదేశ-సే గ్రహణ కియా హుఆ, విచార-సే నక్కీ కరే కి బరాబర ఐసా హీ హై, వహ పక్కా నిర్ణయ. వహ నిర్ణయ జ్ఞాన-సే భీ హోతా హై ఔర ప్రతీతమేం భీ హోతా హై.

ముముక్షుః- ఫిర తో అనుభూతి హో తభీ పక్కా నిర్ణయ కహా జాయేగా న?

సమాధానః- అనుభూతి హో తబ కహా జాయ. పరన్తు అనుభూతి హోనే పూర్వ ఉసే యథార్థ కారణ ప్రగట హో తబ భీ నిర్ణయ హోతా హై. పరన్తు యే తో అభీ వికల్పాత్మక, పహలేకా నిర్ణయ హై వహ స్థూల హై. ఉసకే బాద జో అనుభూతిపూర్వకకా నిర్ణయ హోతా హై వహ యథార్థ హై.

ముముక్షుః- ఔర జినవాణీమేం సబమేం జ్ఞాన, దర్శన ఔర చారిత్ర ఇన తీనోం గుణకీ ముఖ్యతా- సే జ్ఞాయకకో కైసే ప్రాప్త కరనా వహ ఆతా హై, తో జ్ఞాయకమేం అనన్త గుణ హై, జీవమేం తో అనన్త గుణ హై తో ఫిర యే తీన గుణ హీ విభావ పరిణతియుక్త హైం? కి ఉనకీ శుద్ధతా- సే జ్ఞాయకకీ ప్రాప్తి హోతీ హై?

సమాధానః- అనన్త గుణ విభావరూప నహీం పరిణమే హైం. సాధక దశామేం తీన ఆతే హైం-దర్శన, జ్ఞాన ఔర చారిత్ర. దర్శన యథార్థ హోతా హై తో జ్ఞాన భీ యథార్థ హోతా హై. ఫిర చారిత్ర బాకీ రహతా హై. ఫిర లీనతా హోతీ హై. దర్శన, జ్ఞాన, చారిత్ర తీన హో తో సబ శుద్ధ హోతా హై. అనన్త గుణ సబ అశుద్ధ నహీం హుఏ హైం. దర్శన, జ్ఞాన, చారిత్రకీ.... ఏక సమ్యగ్దర్శన హోతా హై తో సర్వ గుణోంకీ పరిణతి సమ్యకరూప హో జాతీ హై. ఏక చక్ర ఫిరే, దిశా పర తరఫ హై, స్వ తరఫ ఆయే తో పూరా చక్ర స్వ తరఫ హోతా హై.

ముముక్షుః- థోడా కఠిన లగతా హై.

సమాధానః- న హో తబతక... ఛోడ దేనేసే (క్యా హోగా)? రుచి కరతే రహనా, భావనా కరతే రహనా, కరనా తో ఏక హీ హై-ఆత్మాకో గ్రహణ కరనా వహీ హై.

ముముక్షుః- మునిరాజకో తీన కషాయకీ చౌకడీ (గయీ హై), ఉతనీ శుద్ధతా హోతీ హై ఔర థోడీ అశుద్ధతా హోతీ హై, తో చారిత్రగుణకీ ఏక పర్యాయమేం శుద్ధతా-అశుద్ధతా దోనోం సాథమేం రహతీ హై?

సమాధానః- దోనోం సాథ రహతే హైం. ఉసకే అముక అంశ శుద్ధ హోతే హైం ఔర థోడీ అశుద్ధతా హై. మునిరాజకో వీతరాగ దశా నహీం హుయీ హై, ఇసలియే థోడా సంజ్వలనకా కషాయ హై. చారిత్ర బహుత ప్రగట హుఆ హై. థోడీ అశుద్ధతా రహతీ హై.

ముముక్షుః- ఔర వహ శుద్ధికీ వృద్ధి శుద్ధోపయోగ హోతా జాయ తభీ హోతీ హై?

సమాధానః- హాఁ, శుద్ధోపయోగ (హోనే-సే) అన్దర శుద్ధికీ పరిణతి హోతీ జాతీ హై. విరక్త దశా, అంతర-సే విశేష-విశేష అంతరమేం లీనతా హోతీ జాతీ హై, లీనతా బఢతీ జాతీ

PDF/HTML Page 1801 of 1906
single page version

హై. ఇసలియే ఆగే జాతే హైం.

ముముక్షుః- జ్ఞాన సో ఆత్మా. భేద పడా ఇసలియే ౧౧వీం గాథా అనుసార సదభుత వ్యవహారనయ హుఆ, అభూతార్థ యానీ పరద్రవ్య జైసా హుఆ, తో జ్ఞానకీ పర్యాయ పూరా ఆత్మా స్వద్రవ్య జ్ఞాత హోతా హై? అనుభూతి హోతీ హై?

సమాధానః- గుణ-గుణీకా భేద పడతా హై ఇసలియే సదభుత వ్యవహార హై. అభూతార్థ యానీ ఉసమేం ఆప జైసే కహతే హో వహ నయకా స్వరూప హై, ఐసా నహీం హై. ద్రవ్యదృష్టి-సే పర కహనేమేం ఆతా హై. వహ పర్యాయ అపనీ హీ హై. ఉసే ద్రవ్యదృష్టికీ అపేక్షా-సే భేద ఆత్మామేం నహీం హై, ఆత్మా తో అఖణ్డ హై. అఖణ్డ వస్తు హై. ఉసమేం భేద కరనా, పూర్ణ ఔర అపూర్ణకా భేద పడే ఉస అపేక్షా-సే ఉసే పర కహనేమేం ఆతా హై. వాస్తవిక రూప-సే వహ జడ హై ఐసా ఉసకా అర్థ నహీం హై. వహ జడ నహీం హై, చైతన్యకీ పర్యాయ హై.

ముముక్షుః- అపనీ?

సమాధానః- హై అపనీ పర్యాయ, పరన్తు ఉసమేం భేద పడతా హై ఇసలియే ద్రవ్యదృష్టికీ అపేక్షా- సే ఉసే పర కహనేమేం ఆతా హై. వహ ఆపనే క్యా కహా అభూతార్థ? ... బాకీ ఉస అశుద్ధ పర్యాయకో కోఈ అపేక్షా-సే అపనీ కహనేమేం ఆతీ హై. ఇసలియే ఉసే అసదభుత వ్యవహార కహనేమేం ఆతా హై. వ్యవహారకే బహుత భంగ హై.

... కోఈ అపేక్షా-సే అపనీ కహనేమేం ఆతీ హై. ద్రవ్యదృష్టికీ అపేక్షా-సే ఉసే పర కహనేమేం ఆతా హై ఔర భేద పడే, అపనీ పర్యాయ హై ఇసలియే అపనీ కహనేమేం ఆతీ హై.

ముముక్షుః- ఔర జిస సమయ అనుభూతి హో, ఉస వక్త తో పర్యాయ రహిత ద్రవ్య జ్ఞాయక, ఏకరూప జ్ఞాయక హీ...

సమాధానః- పర్యాయ రహిత ద్రవ్య నహీం హో జాతా. ముముక్షుః- నహీం, వర్తమాన పర్యాయ తో బాహర రహ జాతీ హై న? సమాధానః- పలట జాతీ హై. అశుద్ధ పర్యాయ పలటకర శుద్ధ పర్యాయ హోతీ హై. ద్రవ్య పర దృష్టి దేనే-సే శుద్ధ పరిణతి ప్రగట హోతీ హై. పర్యాయ రహిత ద్రవ్య నహీం హో జాతా, పర్యాయకీ శుద్ధ పరిణతి హోతీ హై. ... పరన్తు జ్ఞానమేం సబ ధ్యాన రఖనా. పర్యాయ రహిత కోఈ ద్రవ్య హోతా నహీం. పరన్తు ఉసకా అస్తిత్వ గ్రహణ కరకే ఉసకా భేద పడతా హై, ఉసే లక్ష్యమేం లేనే- సే వికల్ప ఆతా హై. ఇసలియే ఉసే లక్ష్యమేం నహీం లియా జాతా. పరన్తు ఉసకీ పరిణతి తో హోతీ హై. ఉసకీ స్వానుభూతి ప్రగట హోతీ హై, వహీ పర్యాయ హై. పరిణతి తో హోతీ హై. ద్రవ్య స్వయం పర్యాయరూప పరిణమతా హై, పరన్తు ఉస పర లక్ష్య నహీం రఖనా హై. పర్యాయ ఉసమేం- సే నికల నహీం జాతీ, పర్యాయ పరిణమతీ హై. ద్రవ్యకీ దృష్టి ప్రగట కరనీ హై. బాకీ జ్ఞానమేం తో పర్యాయ హై, ఐసా రఖనా హై ఔర వహ పరిణతి ద్రవ్యకీ హీ హోతీ హై, స్వానుభూతిమేం.