PDF/HTML Page 1787 of 1906
single page version

ముముక్షుః- ఆత్మాకా జ్ఞానస్వభావ అనన్త హై, వహ తో అనన్త జ్ఞేయ పర-సే ఖ్యాల ఆతా హై కి ఏక సమయమేం తీన కాల తీన లోకకో జానే ఉతనా పరిపూర్ణ సామర్థ్య భరా హై. అనన్త సుఖ హమ కహతే హైం, పరన్తు అనన్త యానీ ఉసకా కోఈ ఖ్యాల నహీం ఆతా హై. అనన్త యానీ కితనా ఔర కిస ప్రకార-సే? జైసే జ్ఞానకా థోడా విచార కరతే హైం తో జ్ఞానమేం థోడా విచార లంబాతా హై. పరన్తు సుఖమేం ఉతనా లంబాతా నహీం హై.

ముముక్షుః- జ్ఞానకీ బాహర-సే కల్పనా కరీ కి చాహే జితనే జ్ఞేయోంకో జానే, ఏక సమయమేం జానే, వహ బాహర-సే నిర్ణయ హుఆ హై. పరన్తు వహ జ్ఞేయ-సే జ్ఞాన హై, ఐసా నహీం హై, జ్ఞాన తో స్వతః హై. జ్ఞాన అనన్త-అనన్త భణ్డార హై. చాహే జితనా తో భీ ఖత్మ నహీం హోతా. జ్ఞేయోం-సే జ్ఞాన హై, ఐసా నహీం. అనన్త కాల పర్యంత పరిణమే తో భీ జ్ఞాన ఖత్మ నహీం హోతా ఔర అనన్త జానే తో భీ జ్ఞాన ఖత్మ నహీం హోతా, ఐసా అనన్త జ్ఞాన హై.

వైసే సుఖ భీ స్వతఃసిద్ధ హై. అనన్త కాల పర్యంత సుఖరూప పరిణమే తో భీ సుఖ ఖత్మ నహీం హోతా హై. ఔర వహ సుఖ జో ప్రగట హోతా హై వహ స్వయం అనన్త (హై). ఇతనా సుఖ ఔర ఉతనా సుఖ, ఐసే నహీం, పరన్తు సర్వ ప్రకార-సే సర్వ అంశ-సే పూరే అసంఖ్య ప్రదేశమేం అనన్త-అనన్త, జిసకీ కోఈ సీమా నహీం హై ఐసా సుఖకా స్వభావ స్వయం హీ హై. ఉసే బాహర-సే నక్కీ కరనా వహ స్వతఃసిద్ధ వస్తు నహీం హై.

జైసే జ్ఞానకో బాహ్య జ్ఞేయోం-సే నక్కీ కరనేమేం ఆయే, వహ తో స్వతఃసిద్ధ హై, వహ తో జ్ఞేయోం-సే జాననేమాత్ర నక్కీ కరనేకే లియే హై. జైసే జ్ఞాన స్వతఃసిద్ధ హై, వైసే సుఖ భీ స్వతఃసిద్ధ అనన్త హీ హై. ఉసకే అనన్త గుణ, అనన్త సామర్థ్య-సే భరా హుఆ, ఐసా సుఖ భీ అనన్త కాల పర్యంత ఖత్మ నహీం హోతా ఔర జో ప్రగట హోతా హై వహ భీ అనన్త హై. ఉసకే అనన్త- అనన్త అంశోం-సే భరా హై. ఉసకే అవిభాగ ప్రతిచ్ఛేద ఆది సబ అనన్త హీ హై. జో ప్రగట హో ఉసకే అంశమేం అనన్త హై ఔర ఉసకే అవిభాగ ప్రతిచ్ఛేద సబ అనన్త హీ హైం.

ముముక్షుః- వర్తమానమేం ఆకులతాకా స్వాద ఆతా హై. ఇసలియే సుఖకీ ఏక కల్పనా (కరనీ పడతీ హై కి) అనాకులతా లక్షణ సుఖ. పరన్తు వాస్తవిక స్వాద నహీం ఆయా హై, ఇసలియే ఉసకీ మాత్ర కల్పనా హోతీ హై. జ్ఞానమేం తో అంశ ప్రగట హై, ఇసలియే ఉసే తో అనుమాన- సే స్పష్ట (జ్ఞానమేం) లియా జాతా హై కి యహ జ్ఞాన ఔర ఐసా పరిపూర్ణ జ్ఞాయక వహ ఆత్మా.

PDF/HTML Page 1788 of 1906
single page version

ఐసా సుఖమేం ఖ్యాల నహీం ఆతా హై.

సమాధానః- జ్ఞాన హై వహ ఐసా అసాధారణ గుణ హై, వహ చైతన్యకా ఐసా విశేష గుణ హై కి ఉసే ఉస ప్రకార-సే నక్కీ కియా జా సకతా హై. యహ సుఖ హై, వహ జ్ఞానకీ భాఁతి, జైసే జ్ఞేయోంకో జాననే-సే (జ్ఞాన) నక్కీ హోతా హై, వైసే వహ సుఖగుణ జ్ఞానకీ భాఁతి వైసా అసాధారణ ఉస జాతకా గుణ నహీం హై. ఇసలియే ఉసే నక్కీ కరనా ముశ్కిల పడతా హై. తో భీ ఉసకా ఏక వేదన స్వభావ హై. బాహర జహాఁ-తహాఁ సుఖకీ కల్పనా కర రహా హై, ఉస పర-సే భీ జిసే జాననా హో, జిస ముముక్షుకో సుఖకా స్వభావ జాననా హో, తో బాహర జో సుఖకీ కల్పనా కరనేవాలా హై వహ స్వయం సుఖస్వభావీ హై. ఇస ప్రకార ఉసే నక్కీ కియా జా సకతా హై, యది వహ కరనా చాహే తో.

ఉసకా లక్షణ ఉతనా హీ దిఖతా హై కి సుఖకీ కల్పనా బాహర కర రహా హై. వహ ఉసకా లక్షణ హై. బాకీ జ్ఞానకీ భాఁతి, జైసే జ్ఞానగుణ అసాధారణ హై, వైసా వహ నహీం హై. తో భీ జడమేం కహీం సుఖగుణ నహీం హై. సుఖగుణ ఏక చైతన్యమేం హీ హై. జడ జైసే జానతా నహీం హై, వైసే జడమేం సుఖకా కోఈ స్వభావ భీ నహీం హై. సుఖకా స్వభావ ఆత్మామేం హీ హై. ఇసలియే వహ కల్పనా కర రహా హై, అతః వహ సుఖ స్వభావ ఆత్మాకా హై. ఐసే నక్కీ కియా జా సకతా హై. పరన్తు అంతర-సే స్వయం బరాబర బిఠాయే తో నక్కీ కర సకతా హై.

ముముక్షుః- సమయసారకీ ప్రథమ గాథామేం శ్రీ గురు అపనే ఆత్మామేం ఔర శ్రోతాఓంకే ఆత్మామేం అనన్త సిద్ధోంకీ స్థాపనా కరతే హైం. తో శ్రోతాకో అనన్త సిద్ధోంకీ స్థాపనా కరనీ, ఉసమేం క్యా కరనేకో కహనేమేం ఆతా హై?

సమాధానః- జో గురుదేవ సమఝాయే ఔర ఆచార్య ఐసా కహతే హైం కి మైం తేరే ఆత్మామేం అనన్త సిద్ధోంకీ స్థాపనా కరతా హూఁ అర్థాత తూ సిద్ధ భగవాన జైసా హీ హై. జైసే అనన్త సిద్ధ హై, వైసా హీ తూ హై, ఐసా హమ తుఝే స్థాపనా కరకే కహతే హైం, ఇసలియే తూ స్వీకార కర కి తూ సిద్ధ భగవాన జైసా హీ హై. ఔర సిద్ధ భగవానకే స్వభావ జైసా తేరా స్వభావ హై, అతః తూ ఉస రూప పరిణమన కర ఔర పురుషార్థ కర సకే ఐసా హై. ఐసా తూ స్వీకార కర. ఐసా ఆచార్యదేవ ఏవం గురుదేవ ఐసా కహతే హైం కి హమ తేరే ఆత్మామేం సిద్ధ భగవానకీ స్థాపనా కరతే హైైం కి తూ సిద్ధ భగవాన జైసా హై. ఐసా తూ స్వీకార కర.

ఐసా శ్రోతాఓంకో స్వయంకో స్వీకార కరనా హై. జో గురు కహతే హైం, సామనే శ్రోతా ఐసే హైం కి స్వీకార కరతా హై కి మైం సిద్ధ భగవాన జైసా హూఁ. ఇసలియే జో గురు కహతే హైం, ఉసకా మైం స్వీకార కరకే పరిణమిత హో జాఊఁ. ఐసా స్థాపనా కరనీ హై. జైసే అనన్త సిద్ధ హై, వైసా హీ మైం సిద్ధ భగవాన జైసా హీ హూఁ. మేరా స్వభావ వైసా హీ హై, ఇసలియే మైం ఉస రూప హో సకూ ఐసా హూఁ. మేరేమేం కుఛ నహీం హై ఔర మైం కైసే కరుఁ, ఐసా నహీం హై.

గురుదేవ ఔర ఆచాయా సిద్ధ భగవానకీ స్థాపనా కరతే హైం. శ్రోతాకే ఆత్మామేం (స్థాపనా

PDF/HTML Page 1789 of 1906
single page version

కరకే కహతే హైం కి) తూ సిద్ధ భగవాన జైసా హై, తూ స్వీకార కర. జైసే సిద్ధ భగవాన హై, వైసా హీ తూ హై. ఐసే స్థాపనా (కరతే హైం). ఆచార్యదేవ ఔర గురుదేవ కృపా కరకే శిష్యకో సిద్ధ భగవాన జైసా కహతే హైం కి తూ సిద్ధ హై, తూ భగవాన హై, ఐసా స్వీకార కర. అతః యది పాత్ర శ్రోతా హో తో వహ స్వీకార కర లేతా హై కి హాఁ, మైం సిద్ధ భగవాన జైసా హూఁ. ఉసే యథార్థ పరిణమన భలే బాదమేం హో, పరన్తు పహలే ఐసా నక్కీ కరే కి హాఁ, మఝే గురుదేవనే కహా కి తూ సిద్ధ భగవాన (జైసా హై), తో మైం సిద్ధ భగవాన జైసా హూఁ. ఐసా తూ స్వీకార కర, ఐసా స్థాపనా కరకే కహతే హైం. హమ తుఝే సిద్ధ భగవాన జైసా మానకర హీ ఉపదేశ దేతే హైం. తూ నహీం సమఝేగా ఐసా మానకర నహీం కహతే హైం. తూ సిద్ధ భగవాన జైసా హీ హై, ఐసా తూ నక్కీ కర. తో తేరా పురుషార్థ ప్రగట హోగా.

ముముక్షుః- అంతరమేం మనోమంథన కరకే వ్యవస్థిత నిర్ణయ కరనేమేం క్యా-క్యా ఆవశ్యకతా హై?

సమాధానః- వహ తో అపనీ పాత్రతా స్వయంకో హీ తైయార కరనీ హై. స్వయం కహీం అటకతా హో, స్వయంకో కుఛ బైఠతా న హో. ముఖ్య తో హై, తత్త్వవిచార కరనా. ఉపాదాన-నిమిత్త, స్వభావ- విభావ, క్యా మేరా స్వభావ హై, క్యా విభావ హై, మేరే చైతన్యకే ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయకే క్యా హై, పరద్రవ్యకే ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయ, అపనే ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయ, మైం విభావ స్వభావ-సే కైసే భిన్న పడూఁ, సబ స్వయంకో అపనే ఆప నక్కీ కరనా హై. ఉసకా మంథన కరకే ఏకత్వబుద్ధి కైసే టూటే, ఆత్మా భిన్న కైసే హో, భేదజ్ఞాన కైసే హో, ఉసకా అంశ కైసా హోతా హై, ఉసకీ పూర్ణతా కైసీ హోతీ హై, ఉసకీ సాధక దశా కైసీ హోతీ హై.

గురునే జో అపూర్వ రూప-సే ఉపదేశ దియా, గురుకో సాథ రఖకర స్వయం నక్కీ కరే కి యే స్వభావ మేరా హై, యే విభావ భిన్న హై. ఐసా బరాబర మంథన కర-కరకే అపనే-సే నక్కీ కరే. ఐసా దృఢ నక్కీ కరే కి కిసీ-సే బదలే నహీం. ఐసా అపనే-సే నక్కీ కరే. అపనీ పాత్రతా ఐసీ హో తో స్వయం నక్కీ కర సకతా హై.

ముముక్షుః- ... స్వభావకీ పహచాన హోతీ హై యా సీధీ పహచాన హోతీ హై? విస్తారపూర్వక సమఝానేకీ కృపా కీజియే.

సమాధానః- గురుదేవనే ద్రవ్య-పర్యాయకా జ్ఞాన బహుత దియా హై, బహుత విస్తార కియా హై. సూక్ష్మ రూప-సే సర్వ ప్రకార-సే కహీం భూల న రహే, ఇస తరహ సమఝాయా హై. పరన్తు స్వయంకో పురుషార్థ కరనేకా బాకీ రహ జాతా హై. బాత తో యహ హై. పర్యాయకీ పహిచాన, పర్యాయకో కహాఁ పహచానతా హై?

జో ద్రవ్యకో యథార్థ పహచానతా హై, వహ ద్రవ్య-గుణ-పర్యాయకో పహచానతా హై, వహ సబకో పహచానతా హై. పర్యాయకో స్వయం పీఛానతా నహీం హై. ద్రవ్యకా జ్ఞాన కరనేమేం పర్యాయ బీచమేం ఆతీ హై. ఇసలియే పర్యాయ ద్రవ్యకో గ్రహణ కరతీ హై. పర్యాయ ద్వారా ద్రవ్య గ్రహణ హోతా హై. పరన్తు

PDF/HTML Page 1790 of 1906
single page version

ఉసమేం పర్యాయకో నహీం దేఖనా హై, ద్రవ్యకో దేఖనా హై.

వహ పర్యాయ ద్రవ్యకో గ్రహణ కరే ఐసీ శక్తి హై. జ్ఞానకీ ఐసీ శక్తి హై కి స్వయం ద్రవ్యకో గ్రహణ కర సకే. లోకాలోక ప్రకాశక జ్ఞాన ఏక సమయకా జ్ఞాన హో, వహ ఏక సమయకీ పర్యాయ జో జ్ఞానకీ హై, వహ ఏక సమయమేం లోకాలోకకో జానే. ఐసా ఉసకా ఏక పర్యాయకా స్వభావ హై. వహ తో నిర్మల జ్ఞాన హో గయా హై. ఇసకా జ్ఞాన తో కమ హో గయా హై. పరన్తు పర్యాయ అపనేకో గ్రహణ కర సకే ఐసీ ఉసమేం శక్తి హై. పరన్తు స్వయం అపనీ తరఫ దేఖతా హీ నహీం. అపనీ క్షతి హై, స్వయం దేఖతా నహీం హై. స్వయం ద్రవ్యకో పహచాననేకా ప్రయత్న నహీం కరతా హై. మైం జ్ఞానస్వరూప ఆత్మా జ్ఞాయక హూఁ. జ్ఞానలక్షణ ద్వారా స్వయం అపనేకో పీఛాన సకతా హై, ప్రయత్న కరే.

జితనా జ్ఞాన లక్షణ దిఖతా హై, ఉస లక్షణ ద్వారా జ్ఞాయకకీ పహిచాన హోతీ హై. గుణ ద్వారా గుణీకీ పహిచాన హోతీ హై. ఉసమేం బీచమేం పర్యాయ ఆతీ హై, పరన్తు పర్యాయ గ్రహణ కరతీ హై ద్రవ్యకో. విషయ ద్రవ్యకా కరనా హై, గ్రహణ ద్రవ్యకో కరనా హై. పర్యాయ పర-సే దృష్టి ఛోడకర ద్రవ్య పర దృష్టి కరనీ హై. భేదజ్ఞాన కరనేకా హై కి యే విభావ హై వహ మేరా స్వభావ నహీం హై. యే సబ విభావిక పర్యాయేం, ఉససే మైం అత్యంత భిన్న శాశ్వత ద్రవ్య హూఁ. గుణకా భేద పడే యా పర్యాయకా భేద పడే, వహ భేద జితనా మేరా స్వభావ నహీం హై, మైం తో అఖణ్డ ద్రవ్య హూఁ. ఉసమేం అనన్త గుణ హై. ఉసకీ పర్యాయేం హైైం. పరన్తు ఉసకే భేద పర దృష్టి నహీం దేకరకే ఏక అఖణ్డ ద్రవ్యకో గ్రహణ కరనా వహీ యథార్థ మార్గ హై ఔర వహీ సమ్యగ్దర్శన హై. ఉసే యది గ్రహణ కరే ఔర విభావ-సే భేదజ్ఞాన కరకే జ్ఞాయకకీ పరిణతి ప్రగట కరే ఔర జ్ఞాయకకే భేదజ్ఞానకీ ధారా యది ప్రగట కరే తో వికల్ప ఛూటకర స్వానుభూతి హోతీ హై ఔర వహీ ముక్తికా మార్గ హై ఔర గురుదేవనే వహీ బతాయా హై ఔర వహీ కరనేకా హై.

గ్రహణ తో పర్యాయ ద్వారా హోతా హై, పరన్తు వహ స్వయం గ్రహణ కరే తో హో. పర్యాయ బీచమేం ఆతీ హై. పర్యాయకో గ్రహణ నహీం కరనీ హై. పర్యాయ పర దృష్టి నహీం కరనీ హై, పరన్తు దృష్టి ద్రవ్య పర కరనీ హై. గ్రహణ తో ద్రవ్యకో హీ కరనా హై. అఖణ్డ ద్రవ్య జ్ఞాయక స్వభావ, ఉసకో గ్రహణ కరనా హై.

ఉసే గ్రహణ కరే వహీ ముక్తికా మార్గ హై. అనన్త కాలమేం జీవనే సబ కియా లేకిన ఏక ద్రవ్యకో గ్రహణ నహీం కియా. వహ కరనా హై. శుభాశుభ భావ భీ చైతన్యకా స్వభావ నహీం హై. సాధకదశామేం వహ శుభభావ బీచమేం ఆతే హైం. పంచ పరమేష్ఠీ భగవంతోంకీ భక్తి, దేవ- గురు-శాస్త్రకీ భక్తి, జిన్హోంనే ఉసే ప్రగట కియా ఉసకీ భక్తి ఆతీ హై. పరన్తు వహ శుభభావ హై, ఉససే జ్ఞాయకకా పరిణమన భిన్న హై. ఐసీ శ్రద్ధా, ప్రతీతి ఔర ఐసీ జ్ఞాయకకీ పరిణతి ప్రగట హో సకతీ హై. వహీ ముక్తికా మార్గ హై. ఫిర వీతరాగ దశా హోతీ హై తబ వహ సబ ఛూట జాతా హై.

PDF/HTML Page 1791 of 1906
single page version

ఆచార్యదేవ, గురుదేవ శుద్ధాత్మామేం పరిణతి ప్రగట కరనేకో కహతే హైం. శుద్ధాత్మాకో తూ గ్రహణ కర. పరన్తు బీచమేం శుభభావ ఆయే బినా నహీం రహతే. శుభభావ తో జబతక పూర్ణతా నహీం హోతీ తబతక ఆతే హైైం. పరన్తు ఉసకీ పరిణతి శుద్ధాత్మా తరఫకీ హీ హోతీ హై, సాధక దశా.

ముముక్షుః- ఉపదేశమేం ఐసా ఆయే కి అపనే ఛోటే అవగుణకో పర్వత జితనా గిననా ఔర దూసరేకే ఛోటే గుణకో బడా కరకే దేఖనా. ఐసా భీ ఆయే కి పర్యాయకీ పామరతాకో గౌణ కరకే స్వయంకో పరమాత్మస్వరూప దేఖనా. ఐసే దోనోం కథనకా తాత్పర్య క్యా హై?

సమాధానః- చైతన్య అఖణ్డ ద్రవ్య పూర్ణ-పరిపూర్ణ హై, శాశ్వత హై. ఉస ద్రవ్యకీ దృష్టి కరనీ ఔర పర్యాయమేం న్యూనతా హై ఉసకా జ్ఞాన కరనా. సాధక దశామేం దృష్టి ఔర జ్ఞాన దోనోం సాథమేం హోతే హైం. మైం ద్రవ్యదృష్టి-సే పూర్ణ హూఁ. మేరా జో ద్రవ్య హై ఉస ద్రవ్యకా నాశ నహీం హుఆ హై. అనాదిఅనన్త పరిపూర్ణ ప్రభుతాస్వరూప మైం హూఁ. ఆత్మాకీ ప్రభుతాకో లక్ష్యమేం రఖకర పర్యాయమేం మైం అధూరా హూఁ, ఉస న్యూనతాకా ఉసే జ్ఞాన రహతా హై.

పురుషార్థ కైసే హో? స్వరూపమేం లీనతా కైసే హో? స్వానుభూతికీ విశేష-విశేష దశా కైసే హో? అన్దరమేం జ్ఞాయకకీ పరిణతి విశేష కైసే హో? పర్యాయమేం పురుషార్థ పర ఉసకా ధ్యాన హోతా హై. ఇసలియే పర్యాయమేం మైం పామర హూఁ ఔర ద్రవ్య వస్తు స్వభావ-సే మైం పూర్ణ హూఁ. దృష్టి ఔర జ్ఞాన దోనోం సాధక దశామేం సాథ హీ రహతే హైైం. ఉసే కోఈ అపేక్షా-సే ముఖ్య ఔర కోఈ అపేక్షా-సే (గౌణ కహనేమేం ఆతా హై). సాధక దశామేం దోనోం జాతకీ పరిణతి సాథమేం హీ హోతీ హై.

మైం దృష్టి-సే పూర్ణ హూఁ ఔర పర్యాయమేం అధూరా హూఁ. దోనోం ఉసకీ సాధక దశామేం సాథ హీ హోతే హైం. ఇసలియే దూసరే పర దృష్టి (నహీం కరనీ హై). జో జ్ఞాతా హో వహ జ్ఞాతా తో జానతా రహతా హై. దూసరేకా గుణ దేఖనే-సే స్వయంకో లాభకా కారణ హోతా హై. దోష దేఖనా తో నుకసానకా కారణ హై. ఇసలియే వహ గుణకో ముఖ్య కరకే దోషకో గౌణ కరతా హై. స్వయంకో పురుషార్థ కరనా హై, ఇసలియే స్వయం అపనే అల్ప దోషకో (ముఖ్య కరకే సమఝతా హై కి) ముఝే అభీ బహుత పురుషార్థ కరనా బాకీ హై. ఇసలియే అపనే దోష పర దృష్టి కరకే గుణకో గౌణ కరతా హై. స్వయంకో పురుషార్థ కరనా హై. దూసరేకా దోష దేఖనా, ఉసమేం అటకనా వహ కోఈ సాధకకా కర్తవ్య నహీం హై.

ప్రత్యేక వస్తు స్వతంత్ర పరిణమతీ హై. వహ తో జ్ఞాయకరూప రహనా, జ్ఞాయకకా జ్ఞాతా స్వభావ హై, జ్ఞాతారూప-సే జానతే రహనా. పరన్తు సాధక దశామేం అపనే గుణకో గౌణ కరకే జో దోష హై ఉసకో ముఖ్య (కరతా హై). అపనీ అల్పతాకో ముఖ్య కరకే, ముఝే బహుత కరనా బాకీ హై, ఐసే స్వయం దేఖతా హై, ఉస జాతకా పురుషార్థ కరతా హై. దూసరేకే గుణకో దేఖే ఉసే ముఖ్య కరతా హై ఔర దూసరేకో దోషకో గౌణ కరతా హై. దూసరేకే దోషకే సాథ ఉసే కోఈ ప్రయోజన

PDF/HTML Page 1792 of 1906
single page version

నహీం హై.

స్వయం ఆగే బఢనేకే లియే గుణ గ్రహణ కరతా హై. అపనే స్వభావ పర దృష్టి కరకే మైం స్వభావ-సే పూర్ణ హూఁ. అపనే గుణకో గ్రహణ కరతా హై వహ దూసరేకే గుణ (గ్రహణ కరతా హై). పరన్తు అపనే గుణ తో స్వభావ దృష్టి-సే (దేఖతా హై). బాకీ అపనేమేం కితనీ అల్పతా హై, ఉస అల్పతా పర దృష్టి కరకే పురుషార్థ కైసే బఢే, వీతరాగ కైసే హోఊఁ, మేరీ సాధక దశా కైసే ఆగే బఢే, ఐసీ భావనా ఉసే హోతీ హై. ఇసలియే అపనే గుణకో గౌణ కరకే దోషకో ముఖ్య కరతా హై. దూసరేకే గుణకో ముఖ్య కరతా హై. దూసరేకే దోషకే సాథ కుఛ ప్రయోజన నహీం హై. దూసరేకే గుణ-సే అపనేకో లాభ హోతా హై. ఇసలియే ఉసే ముఖ్య కరకే స్వయంకో ఆగే బఢనేకే లియే సాధకదశామేం సాధకకా వహ ప్రయోజన హై.

ఆత్మార్థీఓంకో భీ వహీ ప్రయోజన హై కి దూసరేకే గుణ గ్రహణ కరనా, పరన్తు దోషకో గ్రహణ నహీం కరనా. ఆత్మార్థీకో భీ హోతా హై. దూసరేకే దోషకో గౌణ కరకే గుణ ముఖ్య కరనా. ఔర స్వయం కహాఁ భూలతా హై ఔర స్వయం కహాఁ అటకతా హై, అపనే దోష పర దృష్టి కరకే ఔర పురుషార్థకో ఆగే బఢాయే. స్వభావ-సే పూర్ణ హూఁ, ఉసకా ఖ్యాల రఖే. పరన్తు అభీ బహుత పురుషార్థ కరనా బాకీ హై. ఐసీ ఖటక ఉసే అన్దర హోనీ చాహియే.

మునిఓం భీ వీతరాగదశా (కీ భావనా భాతే హైం కి) వీతరాగ కైసే హోఊఁ? పంచ పరమేష్ఠీ- అరిహంత, సిద్ధ, ఆచార్య భగవంత ఆది, ఉనకే గుణ పర దృష్టి కరకే స్వయం ఆగే బఢతా హై. మునిరాజ, సాధక సబ. పంచ పరమేష్ఠీ జిన్హోంనే సాధనా కీ, జో పూర్ణ హో గయే, ఉన పర భక్తి కరకే స్వయం అపనా పురుషార్థ, అపనే పురుషార్థకీ డోర శుద్ధాత్మా తరఫ జోడకర ఆగే బఢతా హై. ఇసలియే కరనేకా వహీ హై.

కరనా ఏక హై-శుద్ధాత్మాకో (పహచాననా). ఆచార్యదేవ కహతే హైం, హమ తుఝే ఆగే బఢనేకో కహతే హైం తీసరీ భూమికామేం. ఉసకా మతలబ తుఝే అశుభమేం జానేకో నహీం కహతే హైం. పరన్తు తీసరీ భూమికా కహకర, తూ తీసరీ భూమికామేం జా. ఆగే బఢనేకో కహతే హైం. ఉసమేం-సే అశుభమేం జానేకో నహీం కహతే హైం. బీచమేం శుభభావ తో ఆతే హీ హైం. ఇసలియే వహాఁ భీ నహీం అటకనా హై. తీసరీ భూమికామేం జానేకో ఆచార్యదేవ కహతే హైం. తీసరీ భూమికామేం నిర్వికల్ప దశామేం స్థిర హోకర బాహర ఆయే తో శుభభావ, పంచ పరమేష్ఠీ భగవంతోంకీ భక్తి, గుణగ్రాహీపనా వహ సబ ఆతా హై. ఔర అపనే దోష దేఖనే తరఫ దృష్టి ఔర అపనే పురుషార్థకీ డోర బఢాకర ఆగే జాతా హై. మైం పూర్ణ హూఁ, ఫిర భీ పర్యాయమేం న్యూనతా హై. ఐసీ ఉసే భావనా రహతీ హై. పురుషార్థ-సే అపనీ గతి విశేష లీనతా తరఫ జోడతా హై ఔర ఆనన్ద ఏవం అనుభూతికీ దశా, చారిత్ర దశాకో విశేష వృద్ధిగత కరతా హై.

ముముక్షుః- పరమాగమసారమేం నిమ్న రూపసే బాత ఆతీ హై. ఉసమేం పహలే జిజ్ఞాసుకా ప్రశ్న హై కి జ్ఞాన విభావరూప పరిణమతా హై? ఉసకే ఉత్తరమేం గురుదేవశ్రీనే ఐసా కహా కి జ్ఞానమేం

PDF/HTML Page 1793 of 1906
single page version

విభావరూప పరిణమన నహీం హై. జ్ఞాన స్వపరప్రకాశక స్వభావీ హై. పరన్తు జో జ్ఞాన స్వకో ప్రకాశే నహీం, సిర్ఫ పరకో హీ ప్రకాశే తో వహ జ్ఞానకా దోష హై. యహాఁ విభావ ఔర దోషకే బీచ క్యా అంతర హై, యహ కృపా కరకే సమఝాఈయే.

సమాధానః- వహ తో శ్రద్ధామేం ఉసకీ భూల పడీ హై, వహాఁ జ్ఞానమేం ఉసే భూల హోతీ హై. శ్రద్ధామేం భూల (హై). సర్వ గుణాంశ సో సమ్యగ్దర్శన. జిసే అపనీ ఓర యథార్థ ప్రతీతి హుయీ, ఉసకా జ్ఞాన భీ యథార్థ హై. జహాఁ శ్రద్ధామేం భూల హై ఇసలియే జ్ఞాన భీ మిథ్యా నామ ప్రాప్త కరతా హై.

విభావకీ కషాయకీ జో కాలిమా హో రహీ హై, వహ కాలిమా ఔర ఇస జ్ఞానమేం అంతర హై. జ్ఞాన జో స్థూల రూప-సే వ్యవహారమేం జానతా హై, వైసే జాననేమేం భూల నహీం హై. పరన్తు స్వయంకో జానతా నహీం హై, జ్ఞాన స్వపరప్రకాశక (హోనే పర భీ) వహ పరకో యథార్థ నహీం జానతా హై. జో పరకో జానతా హై ఔర స్వకో నహీం జానతా హై, వహ తో ఉసకీ బడీ భూల హై. ఇసలియే స్వపూర్వక పరకో జానే తో వహ జ్ఞాన యథార్థ హై. స్వకో నహీం జానతా హై, వహ జ్ఞానకా దోష హై, జ్ఞానకీ భూల హై.

జైసే దర్శనకీ భూల హై, వైసే జ్ఞానకీ భీ భూల హై. పరన్తు విభావకీ జో పరిణతి (హై), కషాయకీ కాలిమాకీ జో పరిణతి హై వైసీ జ్ఞానకీ పరిణతి నహీం హై. జ్ఞానకీ పరిణతి ఉసే మిథ్యారూప పరిణమీ హై. జో జానే, వ్యవహారమేం జో జానే వహ స్థూలరూప-సే జానతా హై, ఐసా కహనేమేం ఆతా హై. పరన్తు ఉసకీ శ్రద్ధాకే సాథ ఉసకే జ్ఞానమేం భీ భూల హై. స్వయంకో నహీం జానతా హై, వహ ఉసకీ భూల హై. ఉసే భీ మిథ్యాజ్ఞాన కహనేమేం ఆతా హై. అపనే స్వపదార్థకో నహీం జానతా హై. స్వయంకో నహీం జానా, ఉసనే కుఛ నహీం జానా. ఔర స్వయంకో జానే ఉసనే సబ జానా హై. పరకో జానే పరన్తు ఉసే యథార్థ నహీం కహతే హైం. అపనేకో జానే తో వహ యథార్థ జ్ఞాన కహలాతా హై.

ముముక్షుః- పూజ్య గురుదేవశ్రీ ఐసా ఫరమాతే థే కి, జిససే లాభ మానే ఉసే అపనా మానే బినా రహే నహీం. యహాఁ పరపదాథామేం ఇష్ట-అనిష్ట బుద్ధి తో జీవకో హై. తో క్యా అనిష్టపనేమేం అపనత్వ నహీం హై? అథవా పూజ్య గురుదేవకీ యహాఁ క్యా ఆశయ హై, ఉసే స్పష్టి కీజియే.

సమాధానః- పరపదార్థకో ఇష్ట మానతా హై, అనిష్ట మానే ఉసే అనిష్ట మాన రహా హై, పరన్తు అన్దరమేం తో, యహ ముఝే నుకసాన కరతా హై, నుకసాన కరతా హై, ఐసా జో ఉసనే మానా హై వహ జూఠా హై. ఉసనే అపనత్వ మానా హై. అనిష్ట-సే ముఝే నుకసాన హోతా హై, ఇష్ట- సే ముఝే లాభ హోతా హై. వహ దోనోం భావ ఉసకే యథార్థ నహీం హై. ఇష్ట-అనిష్ట జ్ఞాతాకీ పరిణతిమేం ఏక భీ నహీం హై. వస్తు స్వభావ-సే ఇష్ట-అనిష్ట కుఛ హై హీ నహీం. పరన్తు ఇష్టపనా మానా వహ కహతా హై, ముఝే ఠీక హై. ఔర అనిష్ట మానా కి ముఝే ఠీక నహీం హై, ఉసమేం వహ నుకసాన కరతా హై. ఐసా మానా ఉసమేం అపనీ పరిణతికే సాథ ఉసే కుఛ ఏకత్వపనా

PDF/HTML Page 1794 of 1906
single page version

హో, ఐసీ భ్రాన్తి అన్దర సాథమేం ఆ జాతీ హై.

కోఈ నుకసాన నహీం కరతా హై ఔర కోఈ లాభ భీ నహీం కరతా హై. దోనోంమేం ఉసకీ జూఠీ మాన్యతా హై. విభావకా కారణ.... పరిణతిమేం జో దుఃఖకా కారణ విభావ పరిణతిమేం హై, ఉసకే కార్యమేం ఉసే అనిష్ట ఆది సబ ఫలమేం ఆతే హీ రహతా హై. ఉసకా కారణ ఐసా హై. అంతరమేం ఉన దోనోంకే సాథ అన్దర ఏకత్వబుద్ధి హై హీ. నుకసాన మానే తో భీ ఏకత్వబుద్ధి హై ఔర లాభ మానే తో భీ ఏకత్వబుద్ధి హీ హై. దోనోంకే సాథ ఏకత్వబుద్ధి హై.

పరన్తు దోనోం ఇష్ట-అనిష్ట-సే ఛూటకర మైం జ్ఞాయక హూఁ, ముఝే కోఈ పరపదార్థ ఇష్ట-అనిష్ట నహీం కరతా. మేరా జ్ఞాయక హై వహీ ముఝే లాభరూప హై. ఉస తరఫ పరిణతి జాయ తో ఉస ఓర శుభభావ ఆయే, పరన్తు శుభభావ కహీం ఆదరనే యోగ్య నహీం హై. ఆదరణీయ తో ఏక చైతన్యతత్త్వ హీ ఆదరణీయ హై. ఇష్ట-అనిష్ట-సే ఛూట జానా ఔర ఏక జ్ఞాయకకీ పరిణతి ప్రగట కరనీ వహీ లాభరూప హై. అనిష్టమేం భీ అపనత్వ హో గయా ఔర ఇష్టమేం అపనత్వ ఆ హీ జాతా హై. దోనోంమేం ఆ జాతీ హై. లాభ-నుకసాన దోనోంమేం మానా ఇసలియే దోనోంమేం అపనత్వ ఆ జాతా హై. ఉసనే ముఝే నుకసాన కియా, ఇసలియే ఉసమేం ఉసే ఏకత్వబుద్ధి హో గయీ హై. దోనోం-సే భిన్న పడకర అంతరమేం జ్ఞాయకకీ పరిణతి ప్రగట కరకే ఇష్ట-అనిష్ట ముఝే కుఛ నహీం హై. అన్దర జ్ఞాయక హై వహీ ముఝే ఉపాదేయ హై, యే సబ త్యాగనే యోగ్య హై.

సాధకదశామేం శుభభావనా సాథమేం ఆ జాతీ హై. జ్ఞాయక పరిణతి యథార్థ జో హై సో హై. యథార్థ పరిణతి ప్రగట కరకే ఉసే శుభభావనా (ఆతీ హై).