સમાધાનઃ- ... જ્ઞાત હો જાય તો દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલ, ભાવ યોગ્ય લગે તો કહે, અન્યથા નહીં ભી કહે. સ્વયં સમઝ લે.
મુમુક્ષુઃ- જ્ઞાની કહતે હી નહીં હૈ ન. જ્ઞાનિઓં કહતે નહીં હૈ.
સમાધાનઃ- જિસમેં લાભ દિખે ઉસમેં કહે, ન દિખે (તો નહીં કહે). .. તો કુછ કહે ભી, પ્રસંગ ન દિખે તો ન કહે. પુણ્યકી કચાસ કહો, જો ભી કહો, કરના સ્વયંકો હૈ. વહ માલૂમ પડે યા ન પડે, સ્વયંકો તો સ્વયંકી તૈયારી કરની હૈ. માલૂમ પડે તો ભી સ્વયંકો પુરુષાર્થ-સે કરના હૈ. માલૂમ પડે તો ભી સ્વયંકો પુરુષાર્થ કરના હૈ ઔર ન માલૂમ પડે તો ભી સ્વયંકો પુરુષાર્થ કરના હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ઉસમેં થોડા જોર આયે.
સમાધાનઃ- તો ભી પુરુષાર્થ તો સ્વયંકો કરના હૈ. માલૂમ પડે તો બૈઠે નહીં રહના હૈ. પુરુષાર્થ તો સ્વયંકો હી કરના હૈ. પુરુષાર્થ કરનેકા હૈ, ઐસા કોઈ કહે તો ભી ભલે ઔર ઉસ વક્ત ... બાકી પુરુષાર્થ તો સ્વયંકો કરના હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ..
સમાધાનઃ- .. સબકે લિયે સુગમ પંથ તૈયાર કર દિયા હૈ. ઉસ પંથ પર ચલને- સે સબ મોક્ષપુરીમેં જા સકે, ઐસા પંથ સબકો પ્રકાશિત કર દિયા હૈ, ઐસા પંથ ગુરુદેવને બતા દિયા હૈ. ઉસ પંથ પર જાને-સે સબ મોક્ષપુરીમેં જા સકતે હૈં. તબિયત ઐસી હૈ, લેકિન સબ મન્દિરકે દર્શન.. ગુરુદેવ વિરાજતે થે, વહ બાત અલગ થી.
મુમુક્ષુઃ- પૂજ્ય માતાજી! હમારે પ્રશ્ન તો વહી હૈં, પરન્તુ આપ જબ ઉત્તર દેતે હો તબ હમેં વહ સબ ઉત્તર નયે-નયે લગતે હૈં. હમારા યહ પ્રશ્ન હૈ કિ આબાલગોપાલ સર્વકો સદા કાલ સ્વયં હી સ્વયંકો અનુભવમેં આ રહા હૈ, ઐસા સમયસારકી ૧૭-૧૮ ગાથાકી ટીકામેં આચાર્યદેવ કહતે હૈં. વહાઁ આચાર્યદેવકા આશય ક્યા હૈ? વહાઁ જ્ઞાનકા સ્વપરપ્રકાશક સ્વભાવ બતાના ચાહતે હૈં યા શિષ્યકી જો દૃષ્ટિકી ભૂલ હૈ, વહ સમઝાના ચાહતે હૈં?
સમાધાનઃ- ઉસમેં તો દૃષ્ટિકી ભૂલ કહતે હૈં. આબાલગોપાલકો અનુભવમેં આ રહા હૈ, ઉસકા અર્થ ઐસા નહીં હૈ કિ વહ અનુભૂતિ, ઉસે આનન્દકી અનુભૂતિ હો રહી હૈ, ઐસા ઉસકા અર્થ નહીં હૈ. ઉસકા અર્થ ઐસા હૈ કિ આત્મા સ્વયં અસ્તિત્વ રૂપ-સે,