૩૨૮ કૈસે પ્રાપ્ત હો? મેરા પુરુષાર્થ કૈસે હો? મુઝે માર્ગ કૈસે ગ્રહણ હો? ઉનકા સાન્નિધ્ય તો, નિશ્ચય ઔર વ્યવહાર દોનોં સાન્નિધ્યકી ઉસે ભાવના હોતી હી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- વ્યવહાર ભી બીચમેં આવશ્યક હૈ સહી.
સમાધાનઃ- હાઁ, વ્યવહાર બીચમેં આતા હૈ. ઉસે ભાવના હોતી હૈ. ફિર બાહર- સે યોગ કિતના બને, વહ અલગ બાત હૈ. પરન્તુ ઉસે ભાવના હોતી હૈ. સાન્નિધ્યકી, સમીપતાકી સબ ભાવના હોતી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- રાગકી ભૂમિકામેં ઐસે હી ભાવ આયે.
સમાધાનઃ- ઐસે ભાવ આયે. મુુમુક્ષુકી ભૂમિકામેં ઐસે ભાવ આયે. સમ્યગ્દર્શન હોનેકે બાદ મુક્તિકા માર્ગ પ્રારંભ હો તો ભી, ચારિત્ર દશા હો તો ભી દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકે શુભ વિકલ્પ તો સાથમેં હોતે હી હૈં. જબતક વીતરાગ દશા નહીં હુયી હૈ તબતક. મુમુક્ષુકો તો ઐસા હોતા હૈ કિ દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી સમીપતા હો, ઉનકા શ્રવણ, મનન આદિકી ભાવના હોતી હૈ. પરન્તુ સમ્યગ્દૃષ્ટિકો, ચારિત્રવાન મુનિકો સબકો દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્ર તરફકી શુભભાવના આયે બિના નહીં રહતી. બીચમેં સાથમેં હોતા હૈ. અણુવ્રત, મહાવ્રતકે શુભ પરિણામ આતે હૈં. સાથમેં દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકે શુભ પરિણામ આતે હૈં.
મુમુક્ષુઃ- ભાવનકા અર્થ આપને યહ કિયા કિ ઐસે વિકલ્પ આતે હૈં.
સમાધાનઃ- હાઁ, ઐસે વિકલ્પ આતે હૈં. સ્વયં આગે જાય, વહાઁ દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્ર મુઝે સાન્નિધ્યતામેં હો, મુઝે ઉનકી સમીપતા હો, ઐસી ભાવના ઉસે આયે બિના નહીં રહતી. બાહરકા યોગ કિતના બને વહ અલગ બાત હૈ, લેકિન ઉસકી ભાવના ઐસી હોતી હૈ.
સમાધાનઃ- ...દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી મહિમા, અન્દર શુદ્ધાત્મા, મેરા ચૈતન્ય સ્વરૂપ કૈસા હૈ, ઉસકી પહચાન કરની. ગુરુદેવ બારંબાર વહી કહતે થે. ગુરુદેવકે પ્રવચનમેં તો ગુરુદેવને બહુત માર્ગ બતાયા હૈ, વાણી બરસાયી હૈ. વહ કરના હૈ. સ્વાનુભૂતિકા માર્ગ ગુરુદેવને બતાયા. અંતરમેં સ્વાનુભૂતિ હોતી હૈ, બાહરમેં કહીં નહીં હૈ. બાહર-સે કુછ નહીં મિલતા, અંતરમેં હૈ, સબ આત્મામેં ભરા હૈ ઉસમેં-સે પ્રગટ હોતા હૈ.
અનન્ત કાલ-સે જન્મ-મરણ કરતે-કરતે મનુષ્યભવ મિલા. ઇસ મનુષ્ય ભવમેં ઐસે ગુરુદેવ મિલે, ઉન્હોંને માર્ગ બતાયા તો વહ એક હી કરને જૈસા હૈ. આત્મ સ્વરૂપકી પહચાન કૈસે હો? વહ.
સમાધાનઃ- ...લેકિન વહ વ્યવહાર હૈ. વાસ્તવિક રૂપસે સમ્યગ્દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્રાણિ મોક્ષમાર્ગઃ. સમ્યગ્દર્શન-સે શુરૂઆત હોતી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- વહાઁ તકકા જો જ્ઞાન હૈ, વહ વિકલ્પવાલા કહા જાય, વ્યવહારવાલા કહા જાય. પ્રયોજનભૂત વસ્તુ તબતક પ્રાપ્ત નહીં હોતી, શ્રદ્ધા હોનેકે બાદ હી પ્રાપ્ત હોતી હૈ.
સમાધાનઃ- મૂલ અપની પરિણતિ, ભેદજ્ઞાનકી ધારા, નિર્વિકલ્પ સ્વાનુભૂતિ સમ્યગ્દર્શન