૩૩૦ ચમક હોતી હૈ, અનેક પ્રકારસે જો ચમક હોતી હૈ, વૈસે ઉસે પારિણામિકભાવકી હાનિ- વૃદ્ધિ કહતે હૈૈં. ઉસકી વૃદ્ધિ, વસ્તુ સ્થિતિ-સે વૃદ્ધિ, વીતરાગતાકી વૃદ્ધિ, કેવલજ્ઞાનકી વૃદ્ધિ નહીં કહ સકતે.
મુમુક્ષુઃ- .. પરન્તુ પારિણામિકભાવકી દૃષ્ટિ-સે અગુરુલઘુત્વકી..
સમાધાનઃ- અગુરુલઘુકા સ્વભાવ હી ઐસા હૈ. પાનીમેં જૈસેે તરંગ ઉઠતે હૈં, વૈસે ઉસે પારિણામિકભાવ પરિણમતા રહતા હૈ. હાનિ-વૃદ્ધિ...
મુમુક્ષુઃ- વહ તો ઉસ ભાવકા હી હૈ ન?
સમાધાનઃ- પારિણામિકભાવકા હી હૈ. વૃદ્ધિ-હાનિ નહીં કહ સકતે, પૂર્ણ હો ગયા. એકરૂપ પરિણમન રહતા હૈ. ઉસે વૃદ્ધિ-હાનિ નહીં કહતે. ... વૃદ્ધિ હોતી હૈ. સાધક સીઢી ચઢતા હૈ. પૂર્ણ વીતરાગતા હો, કેવલજ્ઞાન હો તો કૃતકૃત્ય હો ગયા. જો કરના થા વહ કર લિયા, અબ કુછ કરના બાકી નહીં રહા. પુરુષાર્થકી પૂર્ણતા હો ગયી. કરના કુછ નહીં હૈ. સહજ સ્વભાવરૂપ દ્રવ્ય પરિણમતા રહતા હૈ. ફિર કરના કુછ નહીં હૈ. કરના કુછ નહીં હૈ, વહ તો નિજ સ્વભાવરૂપ પરિણમતા રહતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- કલકી ચર્ચામેં ઐસા આયા કિ ભેદજ્ઞાન રાગ ઔર સ્વભાવકે બીચ કરના હૈ. દ્રવ્ય ઔર પર્યાયકે બીચ નહીં. સમયસાર ગાથા-૩૮મેં ઐસા આતા હૈ કિ નૌ તત્ત્વ- સે આત્મા અત્યંત ભિન્ન હોને-સે શુદ્ધ હૈ, ઐસા કહા. તો ઉસમેં તો સંવર, નિર્જરા ઔર મોક્ષ ભી આ ગયે. દ્રવ્યદૃષ્ટિ કરની ઔર પર્યાયદૃષ્ટિ છોડની, ઉસમેં ભી દ્રવ્ય ઔર પર્યાયકે બીચ ભેદજ્ઞાનકા પ્રસંગ આયા. વૈસે હી ધ્રુવ ઔર ઉત્પાદ રૂપ ચલિત ભાવ, નિષ્ક્રિય ઔર સક્રિય ભાવ. ઇન સબમેં દ્રવ્ય ઔર પર્યાયકે બીચ તફાવત કરના પડતા હૈ. તો રાગ ઔર સ્વભાવકે બીચકે ભેદજ્ઞાનકો ક્યોં પ્રાધાન્યતા દી જાતી હૈ?
સમાધાનઃ- રાગ ઔર સ્વભાવ દો હૈં (ઉસમેં) વિભાવ હૈ ઔર યહ સ્વભાવ હૈ, ઇસલિયે ઉસકી પ્રાધાન્યતા હૈ. ગુણ-પર્યાયકા ભેદ ભી દૃષ્ટિકી અપેક્ષા-સે કહનેમેં આતા હૈ. સર્વ અપેક્ષા-સે (નહીં). ગુણ ઔર પર્યાય જો હૈ વહ અંશ-અંશ હૈ. લેકિન વહ અંશ હૈ વહ દ્રવ્યદૃષ્ટિકી અપેક્ષા-સે... જૈસે સાધકદશા. જો-જો ભેદ પડે ગુણસ્થાન,... ઉન સબ ભાગકો દ્રવ્યદૃષ્ટિકી અપેક્ષા-સે સબકો ગૌણ કરકે ... દ્રવ્યદૃષ્ટિકી અપેક્ષા- સે. કારણ આશ્રય તો દ્રવ્યકા લેના હૈ. પર્યાયકા આશ્રય યા ગુણકા આશ્રય નહીં લેના હૈ. કારણ કિ ઉન સબકો ... આતા હૈ. લેકિન વહ ભિન્ન ઐસા નહીં હૈ કિ જૈસા રાગ-સે ભિન્ન હૈ, વૈસા યહ ભિન્ન નહીં હૈ. ભિન્નતા-ભિન્નતામેં ફર્ક હૈ. ઇસલિયે ઉસ અપેક્ષા- સે કહા થા કિ રાગ-સે ભેદજ્ઞાન (કરના હૈ). ક્યોંકિ સ્વભાવ ઔર વિભાવકા ભેદજ્ઞાન હૈ. યહ ભેદજ્ઞાન હૈ, વહ અપેક્ષા અલગ હૈ. ઉસમેં આશ્રય ચૈતન્ય પૂર્ણ ઐશ્વર્યશાલી હૈ ઉસકા આશ્રય લેના હૈ. પર્યાય ઔર ગુણ એક અંશ હૈ. ઉસકા આશ્રય નહીં લેના હૈ.