૨૪૩
ક્રમબદ્ધ હોતા હૈ. ગુરુદેવ કહતે હૈં કિ જ્ઞાયક તરફ દૃષ્ટિ કરો. જ્ઞાયકકો જિસને સમઝા, ઉસને ક્રમબદ્ધકો સમઝા. જો જ્ઞાયક નહીં સમઝતા હૈ, ઉસકો ક્રમબદ્ધ ભી સમઝમેં નહીં આયા હૈ. ક્રમબદ્ધકે સાથ પુરુષાર્થકા સમ્બન્ધ હૈ. પુરુષાર્થ બિના ક્રમબદ્ધ નહીં હૈ. જિસકે લક્ષ્યમેં પુરુષાર્થ નહીં હૈ, ઉસકા ક્રમબદ્ધ યથાર્થ નહીં હોતા. વહ તો સંસારકા ક્રમબદ્ધ હૈ.
જિસે પુરુષાર્થકી દૃષ્ટિ હોતી હૈ, ઉસકા ક્રમબદ્ધ મોક્ષકે તરફ જાતા હૈ. પુરુષાર્થકે સાથ ક્રમબદ્ધકો સમ્બન્ધ હૈ. ઐસે કાલ, સ્વભાવ આદિ, પાઁચ લબ્ધિયાઁ સાથમેં હોતી હૈ તબ અપના કાર્ય હોતા હૈ. ક્રમબદ્ધ અકેલા સમઝને-સે નહીં હોતા, પુરુષાર્થ પૂર્વક ક્રમબદ્ધ સમઝના.
મુમુક્ષુઃ- માતાજી! જબ પર્યાયમેં અલ્પજ્ઞતા હૈ તો સર્વજ્ઞ સ્વભાવકા વિશ્વાસ કૈસે આયેગા?
સમાધાનઃ- પર્યાયમેં અલ્પજ્ઞતા ભલે હોવે. અપના સ્વભાવ સર્વજ્ઞ હૈ. પર્યાય અલ્પજ્ઞ હોવે તો ભી વિશ્વાસ હો સકતા હૈ. સર્વજ્ઞકી પરિણતિ પ્રગટ કરનેમેં તો દેર લગતી હૈ. સર્વજ્ઞકી પ્રતીત તો હો સકતી હૈ. પ્રતીત હોનેમેં અલ્પજ્ઞ પર્યાય ઉસમેં રોકતી નહીં હૈ. સર્વજ્ઞકી પ્રતીત તો હો સકતી હૈ કિ મૈં સર્વજ્ઞ હૂઁ. ઐસી પ્રતીતિ હો સકતી હૈ. મૈં જ્ઞાયક, સંપૂર્ણ જ્ઞાયક હૂઁ. મૈં સર્વજ્ઞ શક્તિ-સે સર્વજ્ઞ હૂઁ. પ્રગટ નહીં હુઆ, પરન્તુ ઐસી પ્રતીત હો સકતી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- સ્વાનુભૂતિકે લિયે હમકો ઇન્દ્રિયજ્ઞાન બાધક લગતા હૈ. ઇન્દ્રિય જ્ઞાન .. તો અનુભૂતિ હોગી.
સમાધાનઃ- અપને કરને-સે હોતા હૈ, ઇન્દ્રિયકા જ્ઞાન રોકતા નહીં હૈ. અતીન્દ્રિય જ્ઞાન પ્રગટ કરનેમેં અપની રુચિ બદલ દેની. સ્વરૂપ તરફ રુચિ કરે, ઉસમેં લીનતા કરે, પ્રતીત કરે. જિસકા સ્વભાવ મૈં જ્ઞાયક હૂઁ, જ્ઞાનમાત્ર સ્વભાવ હૈ ઉતના મૈં હૂઁ. ઉસમેં વિશ્વાસ કરકે ઉસમેં સ્થિર હો જાય, લીનતા કરે તો અતીન્દ્રિય જ્ઞાન પ્રગટ હોતા હૈ. ઇન્દ્રિય જ્ઞાન ઉસમેં રોકનેવાલા નહીં હૈ. ભીતરમેં-સે પ્રગટ કરના અપને હાથકી બાત હૈ. કોઈ ઇન્દ્રિયજ્ઞાન ઉસમેં રોકતા નહીં હૈ. ઇન્દ્રિયજ્ઞાન હોવે ઇસલિયે અતીન્દ્રિય નહીં હોતા હૈ, ઐસા નહીં હૈ.
ભીતરમેં-સે પ્રગટ કરના સ્વયંસિદ્ધ અપના સ્વભાવ હૈ. અપનેઆપ, અપારિણામિક દ્રવ્ય અપનેઆપ પ્રગટ કર સકતા હૈ. દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્ર ઉસકા નિમિત્ત હોતા હૈ. ઉપાદાન અપના હૈ. જો જિનેન્દ્ર દેવને બતાયા, જો ગુરુદેવને બતાયા, જો શાસ્ત્રમેં હોતા હૈ, સબ અપને કરના પડતા હૈ. અતીન્દ્રિય જ્ઞાન પ્રગટ કરે, ઉસમેં સ્વાનુભૂતિ પ્રગટ કરના અપને હાથકી બાત હૈ. કોઈ કર નહીં દેતા હૈ. ઉસમેં કોઈ રોકતા નહીં હૈ. ઇન્દ્રિય જ્ઞાન ઉસમેં રુકાવટ નહીં કરતા હૈ.