હો જાતા હો તો વાંચન કરના, વિચાર કરના. અનેક પ્રકાર-સે ઉપયોગકો બદલતે રહના.
મુમુક્ષુઃ- આપકી વાણી બહુત મીઠી ઔર સરલ લગતી હૈ. ઇતની સરલ લગતી હૈ કિ અન્દરમેં સબ સમઝમેં આતા હૈ.
સમાધાનઃ- કોઈ બાર ઉગ્ર હો, કોઈ બાર ધીરે હો, જિજ્ઞાસુકો ઐસા હોતા રહતા હૈ. ... બીચમેં હોતા હૈ. નિમિત્ત-ઉપાદાનકા ઐસા સમ્બન્ધ હૈ. ઇસલિયે જિતના સત્સમાગમ હો ઉસ પ્રકારકા પ્રયત્ન કરના. ઔર અપની તૈયારી કરની. કરનેકા સ્વયંકો હી હૈ. ઉસકા સ્વભાવ હૈ વહ સહજ હૈ. પરન્તુ પરિણતિકો પલટના વહ પુરુષાર્થ હૈ. પુરુષાર્થ ઔર સહજ, ઐસા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- અભી તક ગુરુદેવશ્રીકો સુનતે થે, સબ કરતે થે, પરન્તુ ઉસમેં અપેક્ષા જ્ઞાન, ગુરુદેવકા હૃદય ગાંભીર્ય ક્યા હૈ, વહ હમેં બરાબર સમઝમેં નહીં આતા થા. ઇસલિયે ગુરુદેવ બહુત અપેક્ષાએઁ લેતેે થે. પરન્તુ હમ શબ્દોંમેં હી લે જાતે થે ઔર સમઝમેં નહીં આતા થા. આપકે પ્રતાપ-સે હમેં થોડા સમઝમેં આને લગા. મહિમા ભી આતી હૈ, લગતા હૈ કિ અહો! યહી સત્ય હૈ. ઐસા માર્ગ હૈ, પહલે ... જૈસે આપને કહા, જિસે લગી હૈ ઉસીકો લગી હૈ, પિહૂ પિહૂ પુકારતા હૈ. ઉસકે લિયે વૈસી ઉત્કંઠા જાગૃત નહીં હોતી હૈ, તો ઉસમેં હમારી ક્યા ભૂલ હોતી હોગી? અથવા હમેં કિસ પ્રકાર-સે વૈસા લગે, આપ દર્શાઈયે.
સમાધાનઃ- અંતરમેં ઉતની પુરુષાર્થકી મન્દતા રહતી હૈ, બાહરમેં અટક જાતા હૈ ઇસલિયે. અંતરમેં બસ, યહી કરનેકા હૈ, સત્ય યહી હૈ. સ્વભાવમેં હી સુખ હૈ, સબ સ્વભાવમેં ભરા હૈ. બાહર કહીં નહીં હૈ. ઉતની અંતરમેં રુચિકી તીવ્રતા નહીં હૈ. ઇસલિયે પુરુષાર્થકી મન્દતા હૈ. રુચિ હૈ, પરન્તુ રુચિકી મન્દતાકે કારણ, પુરુષાર્થકી મન્દતાકે કારણ વહ તીવ્રતા નહીં હો રહી હૈ. તીવ્રતા હો તો પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હુએ બિના રહે નહીં. મન્દતા રહતી હૈ, અપની હી મન્દતા રહતી હૈ. ઉસકા કારણ અપના હૈ, અન્ય કિસીકા કારણ નહીં હૈ. અપની રુચિ મન્દ હૈ ઔર અપને પુરુષાર્થકી મન્દતા હૈ. ઇસલિયે ઉસમેં રુક ગયા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- વચનામૃતમેં આતા હૈ કિ સૂક્ષ્મ ઉપયોગ કરકે જ્ઞાયકકો પકડના. સૂક્ષ્મ ઉપયોગમેં ક્યા ગૂઢાર્થ હૈ? પ્રયોગાત્મક પદ્ધતિ-સે સૂક્ષ્મ ઉપયોગ (કરના)?
સમાધાનઃ- ઉપયોગ બાહરમેં સ્થૂલરૂપ-સે બાહર વર્તતા રહતા હૈ. સ્વયં સ્થૂલતા- સે બાહ્ય પદાથાકો જાનનેકા પ્રયત્ન કરે, વિકલ્પકો પકડે વહ સબ સ્થૂલ હૈ. પરન્તુ અન્દર આત્માકો પકડના વહ સૂક્ષ્મ હૈ.
આત્માકા જો જ્ઞાનસ્વભાવ, જ્ઞાયકસ્વભાવકો પકડના વહ સૂક્ષ્મ ઉપયોગ હો તો પકડમેં આતા હૈ. ક્યોંકિ વહ સ્વયં અરૂપી હૈ. વહ કહીં વર્ણ, ગન્ધ, રસ, સ્પર્શવાલા નહીં