૧૯૨
મુમુક્ષુઃ- ગુરુદેવકો કોઈ બાર પ્રવચન દેતે સમય માનોંકી નિર્વિકલ્પ દશા હો ગયી હો, તો હમ જો બાહર પ્રવચનમેં બૈઠે હોં, ઉન્હેં ખ્યાલ આ સકતા હૈ?
સમાધાનઃ- આ સકે ઔર ન ભી આ સકે, દોનોં બાત હૈં. દેખનેવાલા ચાહિયે. અપની વૈસી દૃષ્ટિ હો તો માલૂમ પડે, નહીં તો નહીં.
મુમુક્ષુઃ- ઐસે દિખાવ પર-સે તો ખ્યાલ ન આયે ન?
સમાધાનઃ- અપની ઐસી દેખનેકી શક્તિ ચાહિયે ન.
મુમુક્ષુઃ- બાહરમેં કુછ ખ્યાલ આ સકતા હૈ?
સમાધાનઃ- જો દેખ સકે વહ દેખ સકતા હૈ, સબ નહીં દેખ સકતે. ઉસકી પરીક્ષક શક્તિ હોની ચાહિયે.
મુમુક્ષુઃ- બીચમેં થોડા સમયકા અંતર રહતા હોગા?
સમાધાનઃ- પડે, લેકિન બાહર પકડના મુશ્કિલ પડે. એક આદમી કુછ કામ કરતા હો, તો કામ કરતે વક્ત ઉસકે વિચારોંકા પરિણમન કહાઁ ચલા જાતા હૈ. હાથકી ક્રિયા કહીં ચલતી હૈ, તો બાહરકા મનુષ્ય કહીં પકડ નહીં સકતા કિ ઉસકે વિચારકી પરિણતિ કહાઁ જાતી હૈ. એક આદમી કિસીકે સાથ બાતચીત કરતા હો, ધીરે-ધીરે શાન્તિ- સે કરતા હો, ઉસકી પરિણતિ કહાઁ જાતી હો વહ બાહરકા મનુષ્ય પકડ નહીં સકતા. વહ તો સ્થૂલ વિભાવકી પરિણતિમેં ભી ઐસા હોતા હૈ. કોઈ કામ કરતા હો, કુછ કરતા હો ઔર ઉસકે વિચાર કહીં ચલતે હૈં ઔર કામ કુછ હોતા હો.
મુમુક્ષુઃ- દૃષ્ટાન્ત તો બરાબર હૈ. ઉસ પ્રકાર વાંચન કરતે-કરતે ઉનકે પરિણામ હો જાય તો ખ્યાલમેં ન આયે.
સમાધાનઃ- ઐસી પરિણતિ પકડની મુશ્કિલ હૈ. યોગકી ક્રિયામેં કુછ દિખે તો માલૂમ પડે, નહીં તો પકડના મુશ્કિલ પડે.
મુમુક્ષુઃ- યોગકી ક્રિયામેં કુછ ફર્ક તો પડતા હોગા.
સમાધાનઃ- દેખનેવાલેકી દૃષ્ટિ પર (નિર્ભર કરતા) હૈ.
મુમુક્ષુઃ- માતાજી! વાણીમેં કુછ ફેરફાર હોતા હૈ?
સમાધાનઃ- વાણીકી સન્ધિ ચલતી હૈ.