૨૭૭
મુમુક્ષુઃ- આપકે વચનામૃતમેં ઐસા આતા હૈ કિ શુદ્ધ દ્રવ્ય સ્વભાવકી દૃષ્ટિ કરકે તથા અશુદ્ધતાકો ખ્યાલમેં રખકર તૂ પુરુષાર્થ કરના. અશુદ્ધતારૂપ પર્યાયકા ઘૂટન તો અનાદિ- સે જીવને કિયા હૈ, અબ પુનઃ ઉસકા ખ્યાલ રખનેકા ક્યા પ્રયોજન હૈ?
સમાધાનઃ- શુદ્ધ દ્રવ્યકી દૃષ્ટિ કરની કિ મૈં અનાદિઅનનન્ત શુદ્ધાત્મા હૂઁ. પરન્તુ પર્યાયમેં અશુદ્ધતા હૈ, ઉસે તૂ જ્ઞાનમેં રખના. તેરે જ્ઞાનમેં ઐસા હો ગયા કિ મૈં પર્યાયમેં ભી મેરી શુદ્ધતા હૈ, તો તુઝે પુરુષાર્થ કરના હી નહીં રહેગા. ભલે અનાદિ-સે અશુદ્ધતા પર દૃષ્ટિ હૈ, પરન્તુ ઉસને શુદ્ધતાકી દૃષ્ટિ કી હી નહીં હૈ. પરન્તુ શુદ્ધતાકી દૃષ્ટિ યદિ કરે તો અશુદ્ધતા જો હૈ ઉસકા તૂ જ્ઞાન રખના. કહીં કેવલજ્ઞાન નહીં હો જાતા હૈ. તૂને શુદ્ધતા પર-શુદ્ધાત્મા પર દૃષ્ટિ કી તો દ્રવ્ય-સે પૂર્ણ હૈ, પર્યાયમેં અધૂરા હૈ. ઇસલિયે જૈસા હૈ વૈસા વસ્તુકા સ્વભાવ બરાબર ચારોં તરફ-સે જાનના. તો તેરી પુરુષાર્થકી ગતિ સ્વભાવ તરફ હોગી. અશુદ્ધતાકા ખ્યાલ રખના કિ અભી પર્યાયમેં અશુદ્ધતા હૈ. ઔર ઉસકે લિયે મૈં સ્વભાવમેં લીનતા કરુઁ તો મેરી વિશેષ લીનતા હો તો વહ અશુદ્ધતા ટલતી હૈ. ઐસા ખ્યાલ રખના. પર્યાયમેં અશુદ્ધતા નહીં હૈ, તો ફિર તુઝે કુછ પુરુષાર્થ કરના નહીં રહતા. તૂ સર્વથા શુદ્ધ હો, દ્રવ્ય ઔર પર્યાય સર્વ પ્રકાર-સે શુદ્ધતા હો તો તુઝે પૂર્ણ શુદ્ધતાકા વેદન હોના ચાહિયે. તુઝે કેવલજ્ઞાન હોના ચાહિયે. વહ તો હૈ નહીં.
અતઃ દ્રવ્યદૃષ્ટિ-સે મૈં શુદ્ધ હૂઁ પરન્તુ પર્યાયમેં અભી મેરી અશુદ્ધતા હૈ તો શુદ્ધ પર્યાય પ્રગટ કરનેકા તૂ જ્ઞાન રખના, તો તેરી પરિણતિ સ્વભાવ તરફ જાયેગી. દૃષ્ટિ અનાદિ- સે અશુદ્ધતાકી કરી હૈ, પરન્તુ મૈં સર્વથા અશુદ્ધ હી હૂઁ ઐસા માના હૈ. શુદ્ધતાકી કુછ ખબર હી નહીં હૈ. પર્યાય પર દૃષ્ટિ કરકે મૈં માનો અશુદ્ધ હી હો ગયા હૂઁ ઔર મેરા સ્વભાવ શુદ્ધ હૈ, યહ માલૂમ નહીં હૈ. મૈં સર્વથા અશુદ્ધ હૂઁ. વહ તો મહાપુરુષ હો વે કર સકે, અપનેમેં કુછ નહીં હૈ. મેરા સ્વભાવ સિદ્ધ ભગવાન જૈસા હૈ, ઐસા કુછ માને નહીં ઔર મૈં તો સર્વથા અશુદ્ધ હો ગયા હૂઁ, ઐસી માન્યતા હૈ. વહ માન્યતા જૂઠી હૈ. પરન્તુ મૈં દ્રવ્યદૃષ્ટિ-સે શુદ્ધ હૂઁ, પર્યાયમેં અશુદ્ધતા હૈ. ઉસકા વિવેક કરકે સમઝના ચાહિયે. અનાદિ-સે માના હૈ વહ સર્વથા પૂરા અશુદ્ધ માના હૈ. ઉસકી બાત હૈ. ઉસે પલટનેકે લિયે મૈં દ્રવ્ય-સે શુદ્ધ પૂર્ણ હૂઁ, દ્રવ્ય પૂર્ણ શુદ્ધ હૈ, પરન્તુ પર્યાયમેં અશુદ્ધતા હૈ, ઐસા