ઉસકા અભ્યાસ કરના. ભેદજ્ઞાન કૈસે હો, ઉસકા અભ્યાસ કરના. પહલે ભેદજ્ઞાનકા અભ્યાસ (કરના). અન્દર રુચિ લગની ચાહિયે. રુચિ લગે તો વહ અભ્યાસ કરે. સ્વયંકો વહ કરના હૈ. ઉસકી રુચિ લગની ચાહિયે. અંતરમેં-સે યથાર્થ પરિણતિ તો બાદમેં હોતી હૈ, પહલે ઉસકા અભ્યાસ કરે. વહ નહીં હો તબતક.
સમાધાનઃ- .. ભેદજ્ઞાન કરનેકે લિયે ઉતની લગની, ઉતની મહિમા, શ્રુતકા વાંચન, વિચાર સબ હોતા હૈ. તૈયારી હો તો હો. ભેદજ્ઞાનકી પરિણતિ હો તો સ્વાનુભૂતિ હો. તૈયારી કરની.
અનન્ત કાલમેં બાહરકા સબ બહુત કિયા હૈ, એક અંતરમેં દૃષ્ટિ કરકે આત્માકા પહિચાનના વહ કરના હૈ. ક્રિયાએઁ કી, શુભભાવ કિયે, સબ કિયા, દેવલોક મિલા, સબ મિલા પરન્તુ ભવકા અભાવ નહીં હુઆ. ભવકા અભાવ હોનેકા માર્ગ ગુરુદેવને બતાયા હૈ. મુક્તિકા માર્ગ અંતરમેં હૈ. ગુરુદેવને કોઈ અપૂર્વ માર્ગ બતાયા હૈ. દૃષ્ટિ કરે તો માલૂમ પડે ઐસા હૈ. ગુરુદેવને ચારોં પહલૂઓં-સે સમઝાયા હૈ. આત્માકા દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય ક્યા? વિભાવ ક્યા? પુદગલ ક્યા? સબ બતાયા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- જ્ઞાનીકે બિના અકેલે તો કુછ સમઝમેં આતા નહીં.
સમાધાનઃ- ગુરુદેવને બહુત સમઝાયા હૈ. ઉસકા મૂલ આશય ગ્રહણ કર લેના, ગુરુદેવને ક્યા કહા હૈ, વહ. ઉસકે લિયે સત્સંગ ઔર સ્વયંકો જહાઁ-સે સમઝમેં આયે, ગુરુદેવ વિરાજતે થે વહ બાત અલગ થી, પરન્તુ ગુરુદેવને જો સમઝાયા હૈ ઉસકા આશય ગ્રહણ કરના. મૂલ પ્રયોજનભૂત તત્ત્વકો ગ્રહણ કરના. અપને દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય, ચૈતન્યકે ચૈતન્યમેં. પરદ્રવ્યકે પરદ્રવ્યમેં હૈ. વહ સમઝના.
જો ભગવાનકો, ગુરુકો પહચાને વહ સ્વયંકો પહચાનતા હૈ. ઐસા સમ્બન્ધ હૈ. ગુરુને ક્યા કિયા? ગુરુદેવ ક્યા કહતે થે? ઐસે યથાર્થપને જાને તો અપને સ્વરૂપકો જાને. ઐસા સમ્બન્ધ હૈ. ઇસલિયે મૈં કૌન હૂઁ? જો સ્વયંકો પહિચાને વહ દેવ-ગુરુકો પહિચાને ઔર દેવ-ગુરુકો પહિચાને વહ સ્વયંકો પહિચાનતા હૈ. ઇસલિયે ચૈતન્યકા દ્રવ્ય, ચૈતન્ય વસ્તુ ક્યા? ઉસકે ગુણ ક્યા? ઉસકી પર્યાય ક્યા? ઉસકી પરિણતિ કૈસી (હોતી હૈ)? અંતરમેં કૈસા આત્મા હૈ? ઉસકા વિચાર કરે. જો ગુરુદેવને કહા ઉસ માર્ગ પર, આશય ગ્રહણ કરકે વહ વિચાર કરે. વહ ન હો તબતક ઉસકા બારંબાર અભ્યાસ કરે.
મુમુક્ષુઃ- ...
સમાધાનઃ- મનુષ્ય જીવનમેં યે કુછ નવીન કરના હૈ, યે કુછ નવીન નહીં હૈ. અનન્ત કાલ ઐસે હી વ્યતીત હો ગયા, ઐસે ભવ અનન્ત હુએ. ઉસમેં ઇસ ભવમેં પંચમકાલમેં ગુરુદેવ મિલે. ઇસ કાલમેં ઐસી વાણી સુનાનેવાલે, ઐસા માર્ગ સમઝનેવાલે મિલના દુર્લભ હૈ. ઇસલિયે આત્મા હી સર્વસ્વ હૈ, ઉસ તરફકા પુરુષાર્થ ઔર ખટક હોની ચાહિયે.